Сарҳангёр: Тафовут байни таҳрирҳо

**Сарҳангёр**
Сарҳангёр
Сардӯшии Нерӯи заминӣ	Сардӯшии Нерӯи ҳавоӣ
Кӯтаҳнивишт	форсӣ: سرهنگیار‎
Кишвар	Tajikistan
Дараҷаи болотар	Сарҳанг
Дараҷаи пойинтар	саргурд
Ҳамто	Новхудо дувум; Эрон سرهنگ دوم; Русия Подполковник; ИМА Lieutenant colonel; NATO OF-4;

Browse history interactively

← Фарқияти аввалина Фарқияти баъдина →

Content deleted Content added

ВизуалӣВики-матн

Inline

Нусха 14:58, 15 октябри 2022

Сарҳангёр (форсӣ: سرهنگیار‎) — дараҷае сардорӣ дар нерӯҳои заминӣ ва ҳавоӣ, ниҳодҳои низомӣ, интизомӣ ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз саргурд ва поинтар аз сарҳанг дорад ва баробар бо новхудо дувум дар нерӯи дарёӣ аст; подполковник^[1].

**Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ**
Дараҷаи поинтар: Саргурд	Сарҳангёр	Дараҷаи болотар: Сарҳанг

Сарҳангёр дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми созмонии фармондеҳи гурдон ва ё ҷонишини фармондеҳи ҳангро дорад.

Вожашиносӣ

«Сарҳангёр» аз ду вожа сохта шудааст: сарҳанг + ёр. Мақулаи дастурии ин вожа исм ва сохтвожаи он ба сурати (исм (сарҳанг) + таквож (ёр)) аст. Дар сохти ин исм аз фароянди вожасозии таркибу иштиқоқ истифода шудааст.

Дар «Таърихи Байҳақӣ» ва «Таърихи Сиистон» сардороне, ки дар радифу мартабаи сарҳангон будаанд, «сарҳангшумор» (форсӣ: سرهنگ‌شمار‎) номида шудаанд^[2].

Дар сохтори нерӯҳои мусаллаҳ «подполковник» дараҷае поинтар аз «полковник» аст. Ин дараҷаро дар кишварҳои инглисизабон «lieutenant colonel» меноманд, ки «lieutenant» дар он вожае фаронсавӣ ба маънои «ёвар, ҷонишин, муъовин» аст, ки аз забони русӣ дар забони форсии тоҷикӣ ҳам вом гирифтаву «лейтенант» шудааст. Дар забони форсии имрӯз таквожи «ёр», сарфи назар аз ин ки пасванд шумурда шавад ё вожае мустақил, ба исми ҳирфа ё исми масдар мепайвандад ва исми ҳирфае месозад, ки дар як сохтори силсиламаротибӣ зери дасти як мақоми болотар анҷоми вазифа мекунад^[3]. Пасванди «-ёр» дар вожаҳое чун «додёр» (муовини додситон; додситонёр), «донишёр», «устодёр» ҳамин маъноро мерасонад^[4].

Фарҳангистони Эрон бо пешниҳоди Анҷумани вожагузинии артиш дар соли 1935 «сарҳангёр»-ро ба ҷои дараҷаи «ноиби сарҳанг» (форсӣ: نایب سرهنگ‎) ниҳода буд^[5], вале дертар «сарҳанги дувум» (форсӣ: سرهنگ دوم‎) ҷойгузини он шудааст.

«Сарҳангёр» барои ҷойгузин кардани вомвожаи русии «подполковник» ба Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод шудааст^[6].

Ному нишони сарҳангёр дар нерӯҳои мусаллаҳи бархе аз кишварҳои ҷаҳон

Банглодеш
(Lieutenant Colonel)
Белгия
(ҳол. Luitenant-kolonel
фр. Lieutenant-colonel)
Бразилия
(порт. - бразилӣ Tenente Coronel)
Бритониё
(англ. Lieutenant Colonel)
Венесуэла
Дания
(дан. Oberstløjtnant)
Иёлоти Муттаҳидаи Амрико
(англ. Lieutenant Colonel)
Испания
(исп. Teniente Coronel)
Итолиё
(итол. Tenente colonnello)
Канада
(англ. Lieutenant Colonel)
Нидерланд
(ҳол. Luitenant-Kolonel)
Нурвеж
(норвегӣ: Oberstløytant)
Олмон
(олмонӣ: Oberstleutnant)
Португалия
(португалӣ: Tenente Coronel)
Филиппин
(Kalakan/Teniente coronel)
Фаронса
(фр. Lieutenant colonel)
Ҳинд
(Lieutenant Colonel)
Эрон
форсӣ: سرهنگ دوم‎ [Сарҳанги дувум]

Пайвандҳо

Манобеъ

↑ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»
↑ Анварӣ, Ҳасан. Истилоҳоти девонии давраи Ғазнавӣ ва Салҷуқӣ. – Теҳрон: «Сухан», 1373. – с. 133
↑ Таботабоӣ, Алоъуддин. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 115 – 116
↑ Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. – 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5
↑ Рустоӣ, Муҳсин. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — саҳ. 38. 28 Январ 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 апрели 2018.
↑ Умед Джайхани: В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной

[1] Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»

[2] Анварӣ, Ҳасан. Истилоҳоти девонии давраи Ғазнавӣ ва Салҷуқӣ. – Теҳрон: «Сухан», 1373. – с. 133

[3] Таботабоӣ, Алоъуддин. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 115 – 116

[4] Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. – 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5

[5] Рустоӣ, Муҳсин. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — саҳ. 38. 28 Январ 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 апрели 2018.

[6] Умед Джайхани: В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Сатри 40: / Сатри 40: @@
 Дар сохтори нерӯҳои мусаллаҳ «''подполковник''» дараҷае поинтар аз «''полковник''» аст. Ин дараҷаро дар кишварҳои инглисизабон «''lieutenant colonel''» меноманд, ки «''lieutenant''» дар он вожае фаронсавӣ ба маънои «''ёвар, ҷонишин, муъовин''» аст, ки аз забони русӣ дар забони форсии тоҷикӣ ҳам вом гирифтаву «''лейтенант''» шудааст. Дар забони форсии имрӯз таквожи «''ёр''», сарфи назар аз ин ки пасванд шумурда шавад ё вожае мустақил, ба исми ҳирфа ё исми масдар мепайвандад ва исми ҳирфае месозад, ки дар як сохтори силсиламаротибӣ зери дасти як мақоми болотар анҷоми вазифа мекунад<ref>''Таботабоӣ, Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 115 – 116</ref>. Пасванди «-''ёр''» дар вожаҳое чун «''додёр''» (''муовини додситон; додситонёр''), «''донишёр''», «''устодёр''» ҳамин маъноро мерасонад<ref>''Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом.'' Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. – 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5</ref>.
-[[Фарҳангистони забон ва адаби форсӣ|''Фарҳангистони Эрон'']] бо пешниҳоди ''Анҷумани вожагузинии артиш'' дар соли 1935 «''сарҳангёр''»-ро ба ҷои дараҷаи «''ноиби сарҳанг''» ({{lang-fa|'''نایب سرهنگ'''}}) ниҳода буд<ref>[http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html ''Рустоӣ, Муҳсин''. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — саҳ. 38]</ref>, вале дертар «''сарҳанги дувум''» ({{lang-fa|'''سرهنگ دوم'''}}) ҷойгузини он шудааст.
+[[Фарҳангистони забон ва адаби форсӣ|''Фарҳангистони Эрон'']] бо пешниҳоди ''Анҷумани вожагузинии артиш'' дар соли 1935 «''сарҳангёр''»-ро ба ҷои дараҷаи «''ноиби сарҳанг''» ({{lang-fa|'''نایب سرهنگ'''}}) ниҳода буд<ref>{{Cite web |url=http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html |title=''Рустоӣ, Муҳсин''. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — саҳ. 38 |accessdate=2019-01-28 |archivedate=2018-04-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180411091817/http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html }}</ref>, вале дертар «''сарҳанги дувум''» ({{lang-fa|'''سرهنگ دوم'''}}) ҷойгузини он шудааст.
 «''Сарҳангёр''» барои ҷойгузин кардани вомвожаи русии «''подполковник''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст<ref>[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]</ref>.