พระมหากษัตริย์กัมพูชา

พระมหากษัตริย์กัมพูชา (เขมร: ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា พฺระมหากฺสตฺรกมฺพุชา; อังกฤษ: King of Cambodia) เรียกเต็มว่า พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา (ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា พฺระมหากฺสตฺรไนพฺระราชาณาจกฺรกมฺพุชา) ทรงเป็นประมุขแห่งรัฐของประเทศกัมพูชา มีพระราชอำนาจจำกัดในฐานะผู้นำเชิงสัญลักษณ์ซึ่งได้รับความเคารพจากสาธารณชน ทั้งทรงเป็นสัญลักษณ์ของสันติภาพ เสถียรภาพ และสวัสดิภาพของชาวเขมร

พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา
ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ธงมหาราช
อยู่ในราชสมบัติ
พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี ตั้งแต่ 14 ตุลาคม ค.ศ. 2004
รายละเอียด
พระราชอิสริยยศ	พระเจ้ากรุงกัมพูชาธิบดี เป็นเจ้าชีวิตเหนือหัว
กษัตริย์องค์แรก	พระนางโสมา
สถาปนาเมื่อ	คริสต์ศตวรรษที่ 1
ที่ประทับ	หลัก: พระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล รอง: พระราชตำหนัก
ผู้แต่งตั้ง	กรมปรึกษาราชบัลลังก์
เว็บไซต์	norodomsihamoni.org

นับแต่ ค.ศ. 1993 พระมหากษัตริย์กัมพูชาต้องทรงสืบสายโลหิตราชสกุลนโรดม (នរោត្តម นโรตฺตม) หรือราชสกุลสีสุวัตถิ์ (ស៊ីសុវតិ្ថ สีสุวตฺถิ) และมีพระชนมายุอย่างน้อย 30 พรรษา ซึ่งกรมปรึกษาราชบัลลังก์ (ក្រុមប្រឹក្សារាជបល្ល័ង្ กฺรุมบฺรึกฺสาราชบลฺลังฺ; Royal Council of the Throne) เลือกตั้งให้ขึ้นครองราชย์ จึงเป็นหนึ่งในไม่กี่ระบอบกษัตริย์ที่มีการเลือกตั้ง

บทบาท

รัฐธรรมนูญกัมพูชา ค.ศ. 1993 กำหนดให้บทบาทส่วนใหญ่ของพระมหากษัตริย์เป็นไปในทางพิธีการ โดยมาตรา 7 ระบุไว้ชัดเจนว่า "ให้ทรงปกเกล้า แต่ไม่ทรงปกครอง" (shall reign, but not govern) และมาตรา 8 ว่า ให้ทรงเป็น "สัญลักษณ์แห่งความสามัคคีและความสืบเนื่องของชาติ" (symbol of national unity and continuity)

รัฐธรรมนูญให้พระมหากษัตริย์ทรงปฏิบัติพระราชกิจบางประการที่เกี่ยวเนื่องกับแผ่นดิน เช่น

• มาตรา 119 ให้ทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี
• มาตรา 82 ให้ทรงเปิดประชุมรัฐสภา (រដ្ឋសភា รฎฺฐสภา; National Assembly) ซึ่งเป็นสภาล่าง และพฤฒสภา (ព្រឹទ្ធសភា พฺรึทฺธสภา; Senate) ซึ่งเป็นสภาสูง
• มาตรา 23 ให้ทรงเป็นจอมทัพกัมพูชา
• มาตรา 20 ให้นายกรัฐมนตรีเข้าเฝ้าอย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง เพื่อกราบทูลเกี่ยวกับราชการบ้านเมือง
• มาตรา 26 และ 28 ให้ทรงลงพระนามาภิไธยในพระราชบัญญัติที่ฝ่ายนิติบัญญัติตราขึ้นและพระราชกฤษฎีกาที่ฝ่ายบริหารเสนอมา
• มาตรา 9 ให้มีพระราชอำนาจวินิจฉัยในขั้นสุดท้ายเพื่อให้สถาบันต่าง ๆ ของรัฐดำเนินต่อไปได้
• มาตรา 25 ให้ทรงรับตราตั้งทูต
• มาตรา 27 ให้มีพระราชอำนาจอภัยโทษและลดโทษ
• มาตรา 134 ให้ทรงเป็นประธานกรมปรึกษาสูงสุดในองค์เจ้ากรม (ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម อุตฺตมกฺรุมบฺรึกฺสาไนองฺคเจากฺรม; Supreme Council of Magistracy) ซึ่งเป็นศาลยุติธรรมชั้นสูงสุดของประเทศ
• มาตรา 100 และ 137 ให้ทรงแต่งตั้งสมาชิกสถาบันต่าง ๆ ของรัฐ เช่น สมาชิกพฤฒสภา และสมาชิกกรมปรึกษาธรรมนูญ (ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ กฺรุมบฺรึกฺสาธมฺมนุญฺญ; Constitutional Council)
• มาตรา 29 ให้มีพระราชอำนาจพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์

นอกจากนี้ ยังทรงปฏิบัติพระราชกิจอย่างอื่นในฐานะประมุขแห่งรัฐ เช่น เป็นประธานงานที่สำคัญระดับชาติ เป็นประธานพิธีกรรมทางศาสนาและประเพณีที่สำคัญ สนับสนุนกิจกรรมทางมนุษยธรรมและการกุศล ตลอดจนเป็นตัวแทนประเทศเมื่อเสด็จเยือนต่างประเทศ

กระทรวงพระบรมราชวัง

กระทรวงพระบรมราชวังมีหน้าที่ดูแลกิจการเกี่ยวกับพระราชสำนักและพระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล, ปัจจุบันได้อยู่ภายใต้การบริหารของสมเด็จกรมวัง กง ซัม ออล รัฐมนตรีประจำสำนักพระราชวัง มีหน้าที่หลักคือช่วยเหลือและถวายคำแนะนำแก่พระมหากษัตริย์ในการปฏิบัติหน้าที่ในฐานะพระมหากษัตริย์

ดูเพิ่ม

• รายพระนามพระมหากษัตริย์กัมพูชา