ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ไลเดิน"

ไลเดิน
Leiden
ไลเดิน; Leiden
	Municipality
	แม่น้ำไรน์ที่ไลเดิน
	; ธง ; ตราอาร์ม
	พิกัด: ข้อผิดพลาด Lua ใน package.lua บรรทัดที่ 80: module 'Module:ISO 3166/data/NL' not found 52°10′N 4°29′E / 52.16°N 4.49°E
ประเทศ	เนเธอร์แลนด์
จังหวัด	เซาท์ฮอลแลนด์
การปกครอง
• นายกเทศมนตรี	Henri Lenferink
พื้นที่(2006)
• ทั้งหมด	23.16 ตร.กม. (8.94 ตร.ไมล์)
• พื้นดิน	21.99 ตร.กม. (8.49 ตร.ไมล์)
• พื้นน้ำ	1.16 ตร.กม. (0.45 ตร.ไมล์)
ประชากร (30 พฤศจิกายน 2008)
• ทั้งหมด	116,967 คน
• ความหนาแน่น	5,100 คน/ตร.กม. (13,000 คน/ตร.ไมล์)
	Source: CBS, Statline.
เขตเวลา	UTC+1 (CET)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC+2 (CEST)
Post code range	2300-2334
รหัสพื้นที่	071
เว็บไซต์	www.leiden.nl

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:50, 15 มิถุนายน 2566

ไลเดิน (ดัตช์: Leiden ออกเสียง^ⓘ) เป็นเมืองในจังหวัดเซาท์ฮอลแลนด์ในประเทศเนเธอร์แลนด์ ไลเดินมีประชากรอย่างเป็นทางการทั้งสิ้น 119,713 คน^[1] แต่ไลเดินรวมเป็นเขตเมืองเดียวกับเขตชานเมืองที่ติดต่อกัน ได้แก่ Oegstgeest, Leiderdorp, Voorschoten และ Zoeterwoude ทำให้มีผู้อยู่อาศัยรวมถึง 206,647 คน

ไลเดินเป็นเมืองแห่งมหาวิทยาลัยมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1575 และเป็นศูนย์กลางทางวิทยาศาสตร์ที่โดดเด่นที่สุดแห่งหนึ่งของทวีปยุโรปมากว่าสี่ศตวรรษ ไลเดินเป็นเมืองมหาวิทยาลัยทั่วไป มีอาคารมหาวิทยาลัยกระจายอยู่ทั่วเมือง และนักศึกษาจำนวนมากจากทั่วโลกทำให้เมืองมีบรรยากาศที่คึกคัก มีการค้นพบทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญมากมายที่นี่ ทำให้เกิดคำขวัญของ ไลเดิน: 'City of Discoveries' เมืองนี้เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยไลเดินซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของเนเธอร์แลนด์และมหาวิทยาลัยทางการแพทย์ไลเดิน

มหาวิทยาลัยไลเดินเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำของยุโรป มีผู้ได้รับรางวัลโนเบลถึงสิบสามคน เป็นสมาชิกของ สหพันธ์มหาวิทยาลัยวิจัยแห่งยุโรป และอยู่ในลำดับต้นในการจัดอันดับวิชาการระดับนานาชาติทั้งหมด อยู่คู่กับมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในสหราชอาณาจักร มหาวิทยาลัยไลเดิน และ มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์ประยุกต์ไลเดิน (Leidse Hogeschool) มีนักเรียนรวมกันประมาณ 35,000 คน ไลเดินเป็นเมืองที่มีมรดกทางวัฒนธรรมมากมาย ไม่เพียงแต่ในด้านวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงศิลปะด้วย แร็มบรันต์ จิตรกรที่มีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งของโลกเกิดและได้รับการศึกษาในเมืองไลเดิน จิตรกรจากเมืองไลเดินที่มีชื่อเสียงอื่น ได้แก่ Lucas van Leyden ยัน ฟัน โคเยิน และ ยัน สเตน

ประวัติศาสตร์

เมือง ไลเดินสร้างขึ้นบนเนินเขาเทียม (ปัจจุบันเรียกว่า Burcht van Leiden) ที่จุดบรรจบของแม่น้ำ Oude และ Nieuwe Rijn (แม่น้ำไรน์เก่าและแม่น้ำใหม่) ในการอ้างอิงที่เก่าแก่ที่สุดจากประมาณปี 860 การตั้งถิ่นฐานนี้เรียกว่า Leithon ชื่อนี้มาจากภาษาเยอรมัน *leitha- "canal", Canal = "คลอง", Leitha = เป็นแม่น้ำธรรมชาติที่มนุษย์ดัดแปลง บางส่วนเป็นธรรมชาติ บางส่วนประดิษฐ์ขึ้น ^[2]

ในอดีตเมืองไลเดินมีความเกี่ยวข้องกับด่านหน้าของโรมัน Lugdunum Batavorum ปราสาทแห่งนี้คาดว่าน่าจะอยู่ที่ Burcht of Leiden และชื่อเมืองนี้คาดว่าได้มาจากชื่อภาษาละติน Lugdunum อย่างไรก็ตามปราสาทนั้นอยู่ใกล้กับเมืองกัตไวก์ ซึ่งเป็นที่อยู่ของชาวโรมันใกล้กับ ไลเดินในปัจจุบันเรียกว่า Matilo ^[3] ไลเดินตั้งอยู่ในฐานที่มั่นบนเนินเขา เดิมอยู่ภายใต้การปกครองของบิชอปแห่งยูเทรกต์ แต่ราวปี ค.ศ. 1100 ก็ย้ายไปอยู่ภายใต้การปกครองของมณฑลฮอลแลนด์ มณฑลนี้ได้ชื่อในปี ค.ศ. 1101

การปิดล้อมปี 1420

ในปี ค.ศ. 1420 ระหว่างสงครามฮุกและคอด ดยุกจอห์นที่ 3 แห่งบาวาเรียพร้อมกับกองทัพของเขาเดินทัพจากเคาดาไปยังไลเดินเพื่อพิชิตเมือง เนื่องจาก ไลเดินไม่ได้ส่งเงินให้เคานต์แห่งฮอลแลนด์ Jacqueline เคาน์เตสแห่ง Hainaut หลังจากการปิดล้อมเป็นเวลาสองเดือน เมืองนี้ก็ยอมจำนนต่อดยุก John of Bavaria

ศตวรรษที่ 16 ถึง 18

ไลเดินเจริญรุ่งเรืองในศตวรรษที่ 16 และ 17 โดยจากช่วงปลายศตวรรษที่ 15 โรงงานทอผ้า (ส่วนใหญ่เป็นผ้าสักหลาด) ของไลเดนมีความสำคัญมาก ในช่วงเวลาเดียวกัน ไลเดนได้พัฒนาอุตสาหกรรมการพิมพ์และสิ่งพิมพ์ที่สำคัญ เครื่องพิมพ์ที่มีอิทธิพลอย่าง Lucas van Leyden โอตโต ฟัน เฟน และ Christoffel Plantijn ก็อาศัยอยู่ที่นี่ ลูกศิษย์คนหนึ่งของคริสตอฟเฟลคือ Lodewijk Elzevir (1547–1617) ผู้ก่อตั้งร้านหนังสือและงานพิมพ์ที่ใหญ่ที่สุดใน ไลเดินซึ่งเป็นธุรกิจที่สืบต่อโดยลูกหลานของเขาจนถึงปี 1712 และต่อมาชื่อนี้ได้รับการรับรอง (ในการสะกดคำที่แตกต่างกัน) โดยสำนักพิมพ์ร่วมสมัย แอ็ลเซอเฟียร์

ในปี ค.ศ. 1572 เมืองนี้เข้าข้างกลุ่มกบฏชาวดัตช์ที่ต่อต้านการปกครองของสเปนและมีบทบาทสำคัญในสงครามแปดสิบปี ถูกปิดล้อมตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนตุลาคม ค.ศ. 1574 โดยชาวสเปน ไลเดนได้ถูกปลดจากการตัดพื้นที่บริเวณคันดิน ทำให้เรือสามารถบรรทุกเสบียงอาหารไปยังชาวเมืองที่ถูกน้ำท่วมได้ รางวัลที่ได้รับจากการป้องกันอย่างกล้าหาญของปีที่แล้วคือการสถาปนามหาวิทยาลัยไลเดินขึ้นโดยเจ้าชายวิลเลิมที่ 1 แห่งออเรนจ์ ในปี 1575 วันที่ 3 ตุลาคมของทุกปี การสิ้นสุดการปิดล้อมยังคงมีการเฉลิมฉลองในไลเดิน ในประวัติศาสตร์กล่าวว่าประชาชนได้รับข้อเสนอให้เลือกระหว่างการสร้างมหาวิทยาลัยกับการยกเว้นภาษี และประชาชนในเมืองได้เลือกการสร้างมหาวิทยาลัย การปิดล้อมยังถือเป็นกรณีตัวอย่างแรกในยุโรปในการออกธนบัตร โดยกระดาษที่นำมาจากหนังสือสวดมนต์จะถูกประทับตรา ^[4] ในศตวรรษที่ 17 เมือง ไลเดินเจริญรุ่งเรือง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแรงผลักดันในอุตสาหกรรมสิ่งทอโดยผู้ลี้ภัยจากแฟลนเดอร์ส แม้ว่าเมืองนี้จะสูญเสียพลเมืองไปราวหนึ่งในสามจาก 15,000 คนระหว่างการปิดล้อมในปี 1574 แต่ก็สามารถฟื้นฟูได้อย่างรวดเร็วจนมีประชากร 45,000 คนในปี 1622 และอาจเกือบถึง 70,000 คนในปี 1670 ในช่วงยุคทองของเนเธอร์แลนด์ ไลเดนเป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองของ ฮอลแลนด์ หลังจากอัมสเตอร์ดัม ^[5] โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื่องจากงานของ Herman Boerhaave (1668–1738) มันมีบทบาทสำคัญในการก่อตั้งเคมีและการแพทย์สมัยใหม่

ตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา ไลเดินทรุดตัวลง สาเหตุหลักมาจากความเสื่อมโทรมของอุตสาหกรรมผ้า ในตอนต้นของศตวรรษที่ 19 การผลิต baize ถูกยกเลิกไปโดยสิ้นเชิง แม้ว่าอุตสาหกรรมจะยังคงเป็นศูนย์กลางของเศรษฐกิจ ไลเดินการลดลงนี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนจากการลดลงของจำนวนประชากร จำนวนประชากรของ ไลเดินลดลงเหลือ 56,000 คนในปี พ.ศ. 2447 ^[6]

ศตวรรษที่ 19 และ 20

ในวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2350 ภัยพิบัติได้เกิดขึ้นในเมืองเมื่อเรือบรรทุกดินปืน 17,400 กิโลกรัม (38,360 ปอนด์) ระเบิดขึ้นกลางเมืองไลเดินทำให้มีผู้เสียชีวิต 151 คน บาดเจ็บกว่า 2,000 คน และบ้านเรือนพังยับเยินกว่า 220 หลัง พระเจ้าโลเดอไวก์ที่ 1 แห่งฮอลแลนด์ หลุยส์ โบนาปาร์ต เสด็จเยือนเมืองเป็นการส่วนตัวเพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัย แม้จะอยู่ใจกลางเมือง พื้นที่ที่ถูกทำลายก็ยังคงว่างเปล่าเป็นเวลาหลายปี จนในปี พ.ศ. 2429 พื้นที่นี้ได้กลายเป็นสวนสาธารณะ Van der Werff ^[7] ในปี 1842 ทางรถไฟจาก ไลเดินไป ฮาร์เลม ได้ถูกเปิดใช้ และหนึ่งปีต่อมา ทางรถไฟไปยัง เดอะเฮก ก็เสร็จสมบูรณ์ ส่งผลให้สังคมและเศรษฐกิจดีขึ้น บางทีส่วนที่สำคัญที่สุดของประวัติศาสตร์ดัตช์ที่ ไลเดินมอบให้คือรัฐธรรมนูญของเนเธอร์แลนด์ Johan Rudolf Thorbecke (1798–1872) เขียนรัฐธรรมนูญดัตช์ในเดือนเมษายน 1848 ในบ้านของเขาที่ Garenmarkt 9 ในไลเดิน

ไลเดินได้มีการเริ่มขยายเมืองออกไปนอกคูเมืองในศตวรรษที่ 17 ประมาณปี พ.ศ. 2439 และจำนวนพลเมืองทะลุ 50,000 คนในปี พ.ศ. 2443 หลังจากปี พ.ศ. 2463 อุตสาหกรรมใหม่ได้ก่อตั้งขึ้นในเมือง เช่น อุตสาหกรรมกระป๋องและโลหะ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ไลเดินถูกโจมตีอย่างหนักจากการทิ้งระเบิดของฝ่ายสัมพันธมิตร พื้นที่โดยรอบสถานีรถไฟและ Marewijk ถูกทำลายเกือบทั้งหมด

มหาวิทยาลัยไลเดินมีชื่อเสียงในด้านการค้นพบมากมาย รวมถึงกฎของสแน็ล (โดยวิลเลอบรอร์ต สแน็ล) และขวด Leyden ที่มีชื่อเสียง ซึ่งเป็นตัวเก็บประจุที่ทำจากขวดแก้ว ซึ่งคิดค้นขึ้นใน ไลเดินโดย Pieter van Musschenbroek ในปี 1746 การพัฒนาอีกอย่างคือในไครโอเจนิกส์: ไฮเกอ กาเมอร์ลิง โอนเนิส (ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ในปี พ.ศ. 2456) ได้ละลายฮีเลียมเหลวเป็นครั้งแรก (พ.ศ. 2451) และอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ยังใช้เวลาอยู่ที่มหาวิทยาลัย ไลเดินในช่วงต้นถึงกลางอาชีพ

ไลเดินปัจจุบัน

เทศกาลประจำปีที่ใหญ่ที่สุดและเป็นที่นิยมที่สุดของเมืองนี้จัดขึ้นในวันที่ 3 ตุลาคม ประชากรเมืองไลเดนจะมีการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดของการปิดล้อมสเปนในปี ค.ศ. 1574 ^[8] ซึ่งจะมีขึ้นในเป็นระยะเวลาสองถึงสามวัน มีการจัดขบวนพาเหรด งานเลี้ยง Hutspot การแสดงการจำลองประวัติศาสตร์และจัดงานงานรื่นเริง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 เมืองนี้ยังเป็นเจ้าภาพจัดเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไลเดินประจำปีอีกด้วย^[9]

ไลเดินมีหน้าที่สำคัญในการเป็นแหล่งช้อปปิ้งและการค้าของชุมชนรอบเมือง เมืองนี้ยังเป็นที่ตั้งของ Eurotransplant ซึ่งเป็นองค์กรระหว่างประเทศที่รับผิดชอบในการไกล่เกลี่ยและจัดสรรขั้นตอนการบริจาคอวัยวะในออสเตรีย เบลเยียม โครเอเชีย เยอรมนี ลักเซมเบิร์ก เนเธอร์แลนด์ และสโลวีเนีย ไลเดินยังเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของแอร์บัส ซึ่งเป็นบริษัทด้านการบินและอวกาศและกลาโหมระดับโลกทั่วยุโรป และเป็นผู้รับเหมาด้านกลาโหมและการทหารชั้นนำทั่วโลก กลุ่มบริษัทนี้รวมถึงบริษัทแอร์บัส ผู้ผลิตเครื่องบินพาณิชย์ชั้นนำของโลก

แม่น้ำ ลำคลอง และสวนสาธารณะ

แม่น้ำ Oude Rijn ทางเข้าสู่เมืองไลเดินทางทิศตะวันออกมาบรรจบกันที่ใจกลางเมือง เมืองนี้ยังมีคลองเล็กจำนวนมากตัดกับท่าเทียบเรือที่มีต้นไม้ล้อมรอบ ทางฝั่งตะวันตกของเมือง สวน Hortus Botanicus และสวนอื่น ขยายไปตามแนวคลอง Singel สวนสาธารณะ Leidse Hout ซึ่งมีสวนกวางขนาดเล็กตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับเมือง Oegstgeest Van der Werf Park ตั้งชื่อตามนายกเทศมนตรี Pieter Adriaansz van der Werff ผู้ปกป้องเมืองจากชาวสเปนในปี ค.ศ. 1574 เมืองนี้ถูกบีบคั้นเป็นเวลาหลายเดือนและหลายคนเสียชีวิตจากฉาตกภัย พื้นที่เปิดโล่งของสวนสาธารณะเกิดจากการระเบิดของเรือบรรทุกดินปืนในปี ค.ศ. 1807 ซึ่งทำลายบ้านเรือนหลายร้อยหลัง รวมทั้งบ้านของตระกูล Elsevier

อาคารที่น่าสนใจ

เนื่องจากเศรษฐกิจตกต่ำตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 จนถึงกลางศตวรรษที่ 19 ใจกลางเมืองส่วนใหญ่ในศตวรรษที่ 16 และ 17 จึงยังคงไม่เสียหาย เป็นศูนย์กลางเมืองในศตวรรษที่ 17 ที่ใหญ่เป็นอันดับสองในเนเธอร์แลนด์ ที่ใหญ่ที่สุดคือใจกลางเมืองอัมสเตอร์ดัม อาคารกว่าร้อยแห่งในใจกลางตกแต่งด้วยภาพจิตรกรรมฝาผนังขนาดใหญ่ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการบทกวีบนกำแพงที่เปิดใช้งานตั้งแต่ปี ค.ศ. 1992 และยังคงดำเนินต่อไป

ป้อมปราการ

ปราสาท de Burcht เป็นหอคอยทรงกลมที่สร้างขึ้นบนเนินดิน เนินนี้น่าจะเป็นที่หลบภัยจากน้ำสูงก่อนที่จะมีการสร้างป้อมปราการไม้ขนาดเล็กบนยอดในศตวรรษที่ 11 เรียกว่าปราสาทเนิน ประตูเมืองเก่าของไลเดินเหลืออยู่เพียงสองแห่งคือ Zijlpoort และ Morspoort ซึ่งทั้งคู่มีอายุตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 นอกจากหอนาฬิกาเล็กๆ หนึ่งแห่งบน Singel แล้ว ไม่มีอะไรเหลืออยู่ในกำแพงเมืองเลย อดีตป้อมสนามอีกแห่งคือ Gravensteen สร้างขึ้นเพื่อเป็นป้อมปราการในศตวรรษที่ 13 นับตั้งแต่นั้นมาทำหน้าที่เป็นบ้าน ห้องสมุด และเรือนจำ ปัจจุบันเป็นอาคารหลังหนึ่งของมหาวิทยาลัย

โบสถ์

ศูนย์กลางของโบสถ์หลายแห่งในไลเดิน คือ Hooglandse Kerk (หรือโบสถ์เซนต์แพนคราส) สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 15 และมีอนุสาวรีย์ของ Pieter Adriaansz van der Werff และ Pieterskerk (โบสถ์ซีโมนเปโตร (1315)) ที่มีอนุสาวรีย์ของ Scaliger, Boerhaave และนักวิชาการที่มีชื่อเสียงมากมาย จากมุมมองทางประวัติศาสตร์ โบสถ์ Marekerk ก็น่าสนใจเช่นกัน Arent van's Gravesande ออกแบบโบสถ์หลังนั้นในปี 1639 ตัวอย่างงานของเขาในไลเดิน อยู่ในพิพิธภัณฑ์ Stedelijk Museum De Lakenhal (พิพิธภัณฑ์วิจิตรศิลป์ของเทศบาล) และ Bibliotheca Thysiana Marekerk เป็นโบสถ์โปรเตสแตนต์แห่งแรกที่สร้างขึ้นในไลเดิน (และในฮอลแลนด์) หลังการปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์ ซึ่งเป็นตัวอย่างของศิลปกรรมแบบคลาสสิค โดยในผลงานของ Van 's Gravesande แท่นเทศน์คือหัวใจหลักของโบสถ์ ซึ่งได้จำลองมาจาก Nieuwe Kerk ที่ Haarlem (ออกแบบโดย Jacob van Campen) อาคารนี้ใช้งานครั้งแรกในปี ค.ศ. 1650 และยังคงใช้งานอยู่ Heilige Lodewijkkerk เป็นโบสถ์คาทอลิกแห่งแรกใน Leiden ที่สร้างขึ้นหลังการปฏิรูป โบสถ์แห่งนี้มอบให้กับชาวคาทอลิกหลังจากการระเบิดของดินปืนในปี ค.ศ. 1807 ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไป 150 คนและทำลายพื้นที่ส่วนใหญ่ของใจกลางเมือง 'Waalse Kerk' (Breestraat 63) เดิมเป็นส่วนหนึ่งของโรงพยาบาล Katharina ในปี ค.ศ. 1584 ได้กลายเป็นโบสถ์ของผู้ลี้ภัยโปรเตสแตนต์จากเนเธอร์แลนด์ตอนใต้ (บรูจจ์) และฝรั่งเศส

ดูเพิ่ม

ประเทศเนเธอร์แลนด์

อ้างอิง

↑ "Population of Cities in Netherlands (2021)". worldpopulationreview.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 August 2021. สืบค้นเมื่อ 2021-07-11.
↑ "Online Etymology Dictionary". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 September 2015. สืบค้นเมื่อ 11 August 2015.
↑ Jona Lendering. "Towns in Germania Inferior: Lugdunum (Brittenburg)". Livius.org. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 May 2010. สืบค้นเมื่อ 11 June 2010.
↑ John E. Sandrock. "Siege Notes - Windows To The Past" (PDF). thecurrencycollector.com. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2013. สืบค้นเมื่อ 9 June 2016.
↑ Geschiedenis van Nederland. Van de Opastand tot het Heden (4th ed.). Boom Amsterdam. 2017. p. 96.
↑ "Van Osnabrugge, Osenbruggen, Ossenbruch etc. Genealogy". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 April 2021. สืบค้นเมื่อ 18 September 2020.
↑ "Leiden" (PDF). Amazing Holland. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 December 2018. สืบค้นเมื่อ 31 December 2018.
↑ Film & Television Coll Europe. Routledge. 2012. p. 315. ISBN 978-1-135-10295-1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 April 2021. สืบค้นเมื่อ 14 November 2020.
↑ Dawson, Nick (28 September 2013). "Leiden International Film Festival Announces New US Indie Competition". Filmmaker Magazine. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 October 2013. สืบค้นเมื่อ 8 October 2013.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ไลเดิน

บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] "Population of Cities in Netherlands (2021)". worldpopulationreview.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 August 2021. สืบค้นเมื่อ 2021-07-11.

[2] "Online Etymology Dictionary". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 September 2015. สืบค้นเมื่อ 11 August 2015.

[3] Jona Lendering. "Towns in Germania Inferior: Lugdunum (Brittenburg)". Livius.org. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 May 2010. สืบค้นเมื่อ 11 June 2010.

[4] John E. Sandrock. "Siege Notes - Windows To The Past" (PDF). thecurrencycollector.com. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2013. สืบค้นเมื่อ 9 June 2016.

[5] Geschiedenis van Nederland. Van de Opastand tot het Heden (4th ed.). Boom Amsterdam. 2017. p. 96.

[6] "Van Osnabrugge, Osenbruggen, Ossenbruch etc. Genealogy". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 April 2021. สืบค้นเมื่อ 18 September 2020.

[7] "Leiden" (PDF). Amazing Holland. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 December 2018. สืบค้นเมื่อ 31 December 2018.

[8] Film & Television Coll Europe. Routledge. 2012. p. 315. ISBN 978-1-135-10295-1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 April 2021. สืบค้นเมื่อ 14 November 2020.

[dawson-9] Dawson, Nick (28 September 2013). "Leiden International Film Festival Announces New US Indie Competition". Filmmaker Magazine. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 October 2013. สืบค้นเมื่อ 8 October 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ บรรทัด 48: / บรรทัด 48: @@
 == ประวัติศาสตร์ ==
-เมือง ไลเดินสร้างขึ้นบนเนินเขาเทียม (ปัจจุบันเรียกว่า [[Burcht van Leiden]]) ที่จุดบรรจบของแม่น้ำ Oude และ Nieuwe Rijn (แม่น้ำไรน์เก่าและแม่น้ำใหม่) ในการอ้างอิงที่เก่าแก่ที่สุดจากประมาณปี 860 การตั้งถิ่นฐานนี้เรียกว่า Leithon ชื่อนี้มาจากภาษาเยอรมัน *leitha- "canal", Canal = "คลอง", Leitha = เป็นแม่น้ำธรรมชาติที่มนุษย์ดัดแปลง บางส่วนเป็นธรรมชาติ บางส่วนประดิษฐ์ขึ้น
+เมือง ไลเดินสร้างขึ้นบนเนินเขาเทียม (ปัจจุบันเรียกว่า [[Burcht van Leiden]]) ที่จุดบรรจบของแม่น้ำ Oude และ Nieuwe Rijn (แม่น้ำไรน์เก่าและแม่น้ำใหม่) ในการอ้างอิงที่เก่าแก่ที่สุดจากประมาณปี 860 การตั้งถิ่นฐานนี้เรียกว่า Leithon ชื่อนี้มาจากภาษาเยอรมัน *leitha- "canal", Canal = "คลอง", Leitha = เป็นแม่น้ำธรรมชาติที่มนุษย์ดัดแปลง บางส่วนเป็นธรรมชาติ บางส่วนประดิษฐ์ขึ้น <ref>{{cite web |url=http://www.etymonline.com/index.php?term=Leyden+jar&allowed_in_frame=0 |title=Online Etymology Dictionary |access-date=11 August 2015 |archive-date=6 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150906102136/http://etymonline.com/index.php?term=Leyden+jar&allowed_in_frame=0 |url-status=live }}</ref>
-ในอดีตเมืองไลเดินมีความเกี่ยวข้องกับด่านหน้าของโรมัน Lugdunum Batavorum ปราสาทแห่งนี้คาดว่าน่าจะอยู่ที่ Burcht of Leiden และชื่อเมืองนี้คาดว่าได้มาจากชื่อภาษาละติน Lugdunum อย่างไรก็ตามปราสาทนั้นอยู่ใกล้กับเมือง[[กัตไวก์]] ซึ่งเป็นที่อยู่ของชาวโรมันใกล้กับ ไลเดินในปัจจุบันเรียกว่า Matilo
+ในอดีตเมืองไลเดินมีความเกี่ยวข้องกับด่านหน้าของโรมัน Lugdunum Batavorum ปราสาทแห่งนี้คาดว่าน่าจะอยู่ที่ Burcht of Leiden และชื่อเมืองนี้คาดว่าได้มาจากชื่อภาษาละติน Lugdunum อย่างไรก็ตามปราสาทนั้นอยู่ใกล้กับเมือง[[กัตไวก์]] ซึ่งเป็นที่อยู่ของชาวโรมันใกล้กับ ไลเดินในปัจจุบันเรียกว่า Matilo <ref>{{cite web |author=Jona Lendering |url=https://www.livius.org/ga-gh/germania/lugdunum.html |title=Towns in Germania Inferior: Lugdunum (Brittenburg) |publisher=Livius.org |access-date=11 June 2010 |archive-date=24 May 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100524104914/http://www.livius.org/ga-gh/germania/lugdunum.html |url-status=live }}</ref>
 ไลเดินตั้งอยู่ในฐานที่มั่นบนเนินเขา เดิมอยู่ภายใต้การปกครองของบิชอปแห่งยูเทรกต์ แต่ราวปี ค.ศ. 1100 ก็ย้ายไปอยู่ภายใต้การปกครองของมณฑลฮอลแลนด์ มณฑลนี้ได้ชื่อในปี ค.ศ. 1101
@@ บรรทัด 60: / บรรทัด 60: @@
 ไลเดินเจริญรุ่งเรืองในศตวรรษที่ 16 และ 17 โดยจากช่วงปลายศตวรรษที่ 15 โรงงานทอผ้า (ส่วนใหญ่เป็นผ้าสักหลาด) ของไลเดนมีความสำคัญมาก ในช่วงเวลาเดียวกัน ไลเดนได้พัฒนาอุตสาหกรรมการพิมพ์และสิ่งพิมพ์ที่สำคัญ เครื่องพิมพ์ที่มีอิทธิพลอย่าง Lucas van Leyden [[โอตโต ฟัน เฟน]] และ Christoffel Plantijn ก็อาศัยอยู่ที่นี่ ลูกศิษย์คนหนึ่งของคริสตอฟเฟลคือ Lodewijk Elzevir (1547–1617) ผู้ก่อตั้งร้านหนังสือและงานพิมพ์ที่ใหญ่ที่สุดใน ไลเดินซึ่งเป็นธุรกิจที่สืบต่อโดยลูกหลานของเขาจนถึงปี 1712 และต่อมาชื่อนี้ได้รับการรับรอง (ในการสะกดคำที่แตกต่างกัน) โดยสำนักพิมพ์ร่วมสมัย [[แอ็ลเซอเฟียร์]]
-ในปี ค.ศ. 1572 เมืองนี้เข้าข้างกลุ่มกบฏชาวดัตช์ที่ต่อต้านการปกครองของสเปนและมีบทบาทสำคัญใน[[สงครามแปดสิบปี]] ถูกปิดล้อมตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนตุลาคม ค.ศ. 1574 โดยชาวสเปน ไลเดนได้ถูกปลดจากการตัดพื้นที่บริเวณคันดิน ทำให้เรือสามารถบรรทุกเสบียงอาหารไปยังชาวเมืองที่ถูกน้ำท่วมได้ รางวัลที่ได้รับจากการป้องกันอย่างกล้าหาญของปีที่แล้วคือการสถาปนา[[มหาวิทยาลัยไลเดิน]]ขึ้นโดย[[เจ้าชายวิลเลิมที่ 1 แห่งออเรนจ์]] ในปี 1575 วันที่ 3 ตุลาคมของทุกปี การสิ้นสุดการปิดล้อมยังคงมีการเฉลิมฉลองในไลเดิน ในประวัติศาสตร์กล่าวว่าประชาชนได้รับข้อเสนอให้เลือกระหว่างการสร้างมหาวิทยาลัยกับการยกเว้นภาษี และประชาชนในเมืองได้เลือกการสร้างมหาวิทยาลัย การปิดล้อมยังถือเป็นกรณีตัวอย่างแรกในยุโรปในการออก[[ธนบัตร]] โดยกระดาษที่นำมาจากหนังสือสวดมนต์จะถูกประทับตรา
+ในปี ค.ศ. 1572 เมืองนี้เข้าข้างกลุ่มกบฏชาวดัตช์ที่ต่อต้านการปกครองของสเปนและมีบทบาทสำคัญใน[[สงครามแปดสิบปี]] ถูกปิดล้อมตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนตุลาคม ค.ศ. 1574 โดยชาวสเปน ไลเดนได้ถูกปลดจากการตัดพื้นที่บริเวณคันดิน ทำให้เรือสามารถบรรทุกเสบียงอาหารไปยังชาวเมืองที่ถูกน้ำท่วมได้ รางวัลที่ได้รับจากการป้องกันอย่างกล้าหาญของปีที่แล้วคือการสถาปนา[[มหาวิทยาลัยไลเดิน]]ขึ้นโดย[[เจ้าชายวิลเลิมที่ 1 แห่งออเรนจ์]] ในปี 1575 วันที่ 3 ตุลาคมของทุกปี การสิ้นสุดการปิดล้อมยังคงมีการเฉลิมฉลองในไลเดิน ในประวัติศาสตร์กล่าวว่าประชาชนได้รับข้อเสนอให้เลือกระหว่างการสร้างมหาวิทยาลัยกับการยกเว้นภาษี และประชาชนในเมืองได้เลือกการสร้างมหาวิทยาลัย การปิดล้อมยังถือเป็นกรณีตัวอย่างแรกในยุโรปในการออก[[ธนบัตร]] โดยกระดาษที่นำมาจากหนังสือสวดมนต์จะถูกประทับตรา <ref>{{cite web |url=http://www.thecurrencycollector.com/pdfs/Siege_Notes_-_Windows_to_the_Past_Part_I.pdf |title=Siege Notes - Windows To The Past |author=John E. Sandrock |work=thecurrencycollector.com |access-date=9 June 2016 |archive-date=8 December 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131208185511/http://thecurrencycollector.com/pdfs/Siege_Notes_-_Windows_to_the_Past_Part_I.pdf |url-status=live }}</ref>
-ในศตวรรษที่ 17 เมือง ไลเดินเจริญรุ่งเรือง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแรงผลักดันในอุตสาหกรรมสิ่งทอโดยผู้ลี้ภัยจากแฟลนเดอร์ส แม้ว่าเมืองนี้จะสูญเสียพลเมืองไปราวหนึ่งในสามจาก 15,000 คนระหว่างการปิดล้อมในปี 1574 แต่ก็สามารถฟื้นฟูได้อย่างรวดเร็วจนมีประชากร 45,000 คนในปี 1622 และอาจเกือบถึง 70,000 คนในปี 1670 ในช่วงยุคทองของเนเธอร์แลนด์ ไลเดนเป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองของ ฮอลแลนด์ หลังจากอัมสเตอร์ดัม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื่องจากงานของ Herman Boerhaave (1668–1738) มันมีบทบาทสำคัญในการก่อตั้งเคมีและการแพทย์สมัยใหม่
+ในศตวรรษที่ 17 เมือง ไลเดินเจริญรุ่งเรือง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแรงผลักดันในอุตสาหกรรมสิ่งทอโดยผู้ลี้ภัยจากแฟลนเดอร์ส แม้ว่าเมืองนี้จะสูญเสียพลเมืองไปราวหนึ่งในสามจาก 15,000 คนระหว่างการปิดล้อมในปี 1574 แต่ก็สามารถฟื้นฟูได้อย่างรวดเร็วจนมีประชากร 45,000 คนในปี 1622 และอาจเกือบถึง 70,000 คนในปี 1670 ในช่วงยุคทองของเนเธอร์แลนด์ ไลเดนเป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองของ ฮอลแลนด์ หลังจากอัมสเตอร์ดัม <ref>{{cite book |title=Geschiedenis van Nederland. Van de Opastand tot het Heden. |publisher=Boom Amsterdam |date=2017 |page=96 |edition=4th}}</ref> โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื่องจากงานของ Herman Boerhaave (1668–1738) มันมีบทบาทสำคัญในการก่อตั้งเคมีและการแพทย์สมัยใหม่
-ตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา ไลเดินทรุดตัวลง สาเหตุหลักมาจากความเสื่อมโทรมของอุตสาหกรรมผ้า ในตอนต้นของศตวรรษที่ 19 การผลิต baize ถูกยกเลิกไปโดยสิ้นเชิง แม้ว่าอุตสาหกรรมจะยังคงเป็นศูนย์กลางของเศรษฐกิจ ไลเดินการลดลงนี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนจากการลดลงของจำนวนประชากร จำนวนประชากรของ ไลเดินลดลงเหลือ 56,000 คนในปี พ.ศ. 2447
+ตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา ไลเดินทรุดตัวลง สาเหตุหลักมาจากความเสื่อมโทรมของอุตสาหกรรมผ้า ในตอนต้นของศตวรรษที่ 19 การผลิต baize ถูกยกเลิกไปโดยสิ้นเชิง แม้ว่าอุตสาหกรรมจะยังคงเป็นศูนย์กลางของเศรษฐกิจ ไลเดินการลดลงนี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนจากการลดลงของจำนวนประชากร จำนวนประชากรของ ไลเดินลดลงเหลือ 56,000 คนในปี พ.ศ. 2447 <ref>{{Cite web |url=http://vanosnabrugge.org/leiden.htm |title=Van Osnabrugge, Osenbruggen, Ossenbruch etc. Genealogy |access-date=18 September 2020 |archive-date=18 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210418085928/http://vanosnabrugge.org/leiden.htm |url-status=live }}</ref>
 === ศตวรรษที่ 19 และ 20 ===
-ในวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2350 ภัยพิบัติได้เกิดขึ้นในเมืองเมื่อเรือบรรทุกดินปืน 17,400 กิโลกรัม (38,360 ปอนด์) ระเบิดขึ้นกลางเมืองไลเดินทำให้มีผู้เสียชีวิต 151 คน บาดเจ็บกว่า 2,000 คน และบ้านเรือนพังยับเยินกว่า 220 หลัง พระเจ้าโลเดอไวก์ที่ 1 แห่งฮอลแลนด์ [[หลุยส์ โบนาปาร์ต]] เสด็จเยือนเมืองเป็นการส่วนตัวเพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัย แม้จะอยู่ใจกลางเมือง พื้นที่ที่ถูกทำลายก็ยังคงว่างเปล่าเป็นเวลาหลายปี จนในปี พ.ศ. 2429 พื้นที่นี้ได้กลายเป็นสวนสาธารณะ Van der Werff
+ในวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2350 ภัยพิบัติได้เกิดขึ้นในเมืองเมื่อเรือบรรทุกดินปืน 17,400 กิโลกรัม (38,360 ปอนด์) ระเบิดขึ้นกลางเมืองไลเดินทำให้มีผู้เสียชีวิต 151 คน บาดเจ็บกว่า 2,000 คน และบ้านเรือนพังยับเยินกว่า 220 หลัง พระเจ้าโลเดอไวก์ที่ 1 แห่งฮอลแลนด์ [[หลุยส์ โบนาปาร์ต]] เสด็จเยือนเมืองเป็นการส่วนตัวเพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัย แม้จะอยู่ใจกลางเมือง พื้นที่ที่ถูกทำลายก็ยังคงว่างเปล่าเป็นเวลาหลายปี จนในปี พ.ศ. 2429 พื้นที่นี้ได้กลายเป็นสวนสาธารณะ Van der Werff <ref>{{Cite web |url=http://www.amazing-holland.nl/assets/leiden-english.pdf |title=Leiden |website=Amazing Holland |access-date=31 December 2018 |archive-date=31 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181231092354/http://www.amazing-holland.nl/assets/leiden-english.pdf |url-status=live }}</ref>
 ในปี 1842 ทางรถไฟจาก ไลเดินไป [[ฮาร์เลม]] ได้ถูกเปิดใช้ และหนึ่งปีต่อมา ทางรถไฟไปยัง [[เดอะเฮก]] ก็เสร็จสมบูรณ์ ส่งผลให้สังคมและเศรษฐกิจดีขึ้น บางทีส่วนที่สำคัญที่สุดของประวัติศาสตร์ดัตช์ที่ ไลเดินมอบให้คือรัฐธรรมนูญของเนเธอร์แลนด์ Johan Rudolf Thorbecke (1798–1872) เขียนรัฐธรรมนูญดัตช์ในเดือนเมษายน 1848 ในบ้านของเขาที่ Garenmarkt 9 ในไลเดิน
@@ บรรทัด 74: / บรรทัด 74: @@
 === ไลเดินปัจจุบัน ===
-เทศกาลประจำปีที่ใหญ่ที่สุดและเป็นที่นิยมที่สุดของเมืองนี้จัดขึ้นในวันที่ 3 ตุลาคม ประชากรเมืองไลเดนจะมีการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดของการปิดล้อมสเปนในปี ค.ศ. 1574 ซึ่งจะมีขึ้นในเป็นระยะเวลาสองถึงสามวัน มีการจัดขบวนพาเหรด งานเลี้ยง Hutspot การแสดงการจำลองประวัติศาสตร์และจัดงานงานรื่นเริง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 เมืองนี้ยังเป็นเจ้าภาพจัดเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไลเดินประจำปีอีกด้วย
+เทศกาลประจำปีที่ใหญ่ที่สุดและเป็นที่นิยมที่สุดของเมืองนี้จัดขึ้นในวันที่ 3 ตุลาคม ประชากรเมืองไลเดนจะมีการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดของการปิดล้อมสเปนในปี ค.ศ. 1574 <ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=NPQ7-CqG3kUC&q=leiden+oktober+3&pg=PA315 |title=Film & Television Coll Europe |publisher=Routledge |year=2012 |page=315 |isbn=978-1-135-10295-1 |access-date=14 November 2020 |archive-date=16 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210416072941/https://books.google.com/books?id=NPQ7-CqG3kUC&q=leiden+oktober+3&pg=PA315 |url-status=live }}</ref> ซึ่งจะมีขึ้นในเป็นระยะเวลาสองถึงสามวัน มีการจัดขบวนพาเหรด งานเลี้ยง Hutspot การแสดงการจำลองประวัติศาสตร์และจัดงานงานรื่นเริง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 เมืองนี้ยังเป็นเจ้าภาพจัดเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไลเดินประจำปีอีกด้วย<ref name="dawson">{{cite magazine |url=http://filmmakermagazine.com/76384-leiden-international-film-festival-announces-new-us-indie-competition/ |title=Leiden International Film Festival Announces New US Indie Competition |first=Nick |last=Dawson |magazine=Filmmaker Magazine |date=28 September 2013 |access-date=8 October 2013 |archive-date=2 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131002064451/http://filmmakermagazine.com/76384-leiden-international-film-festival-announces-new-us-indie-competition/ |url-status=live }}</ref>
 ไลเดินมีหน้าที่สำคัญในการเป็นแหล่งช้อปปิ้งและการค้าของชุมชนรอบเมือง เมืองนี้ยังเป็นที่ตั้งของ Eurotransplant ซึ่งเป็นองค์กรระหว่างประเทศที่รับผิดชอบในการไกล่เกลี่ยและจัดสรรขั้นตอน[[การบริจาคอวัยวะ]]ในออสเตรีย เบลเยียม โครเอเชีย เยอรมนี ลักเซมเบิร์ก เนเธอร์แลนด์ และสโลวีเนีย ไลเดินยังเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของ[[แอร์บัส]] ซึ่งเป็นบริษัทด้านการบินและอวกาศและกลาโหมระดับโลกทั่วยุโรป และเป็นผู้รับเหมาด้านกลาโหมและการทหารชั้นนำทั่วโลก กลุ่มบริษัทนี้รวมถึงบริษัทแอร์บัส ผู้ผลิตเครื่องบินพาณิชย์ชั้นนำของโลก