Hilagang Korea: Pagkakaiba sa mga binago

Nilalaman na inalis Nilalaman na idinagdag
Senior Forte (usapan | ambag)
No edit summary
Senior Forte (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 559:
Nahahati ang mga istrakturang pangunahin sa tatlong kategorya: mga bantayog, gusaling pinagsasama ang mga tradisyonal na Koreanong paksang tradisyonal at konstruksyong moderno, at gusaling matataas na may disenyong moderno. Ang mga halimbawa ng unang kategorya ay ang Rebulto ng Chollima, isang dalawampu't metrong taas na estatwang tanso ni Kim Il-sung sa harap ng Museo ng Himagsikang Koreano (isa sa mga istrukturang pinakamalaki sa mundo na nasa 240,000 metrong kuwadrado), [[Arko ng Tagumpay (Pyongyang)|Arko ng Tagumpay]] (katulad ng [[Arc de Triomphe|kahawig]] nito sa [[Paris]] bagama't mas mataas ng sampung metro), at ang [[Tore ng Juche]] na itinayo sa okasyon ng ikapitumpung kaarawan ni Kim Il-sung noong 1982. Ang ikalawang kategorya ng arkitektura ay gumagawa ng espesyal na paggamit ng mga tradisyonal na disenyong baldosadong bubong. Ang mga halimbawa nito ay ang Palasyo ng Kalinangang Bayan at Maringal na Bahay ng Pag-aaral ng Bayan, parehong nasa Pyongyang, at ang Eksibisyong Internasyonal ng Pagkakaibigan sa Bundok Myohyang na nagpapakita ng mga regalong ibinigay kay Kim Il-sung ng mga dignitaryong dayuhan. Kasama sa ikatlong kategorya ang mga komplehong apartamentong matataas at otel sa kabisera. Ang pinakakapansin-pansin sa mga gusaling ito ay ang di pa tapos na [[Otel Ryugyong]] (itinigil ang konstruksiyon mula 1992 - Abril 2008) na inilalarawan bilang isa sa mga pinakamataas na otel sa mundo na may 105 palapag, ang hugis tatsulok nito ay makikita sa hilaga-gitnang Pyongyang. Ang Otel Koryo ay isang istrakturang ultramodernong toreng-kambal na apatnapu't limang palapag ang taas.<ref name="Savada 1994">{{Loc|article=''North Korea: A Country Study''|url=https://archive.org/details/PAM550-81 |author=Savada, Andreas Matles, ed. (1994) |accessdate=27 July 2013}} Fourth ed. Washington: Federal Research Division of the Library of Congress. {{ISBN|0-8444-0794-1}}.</ref>
===Lutuin at Inumin===
[[File:Various North Korean foodsrestaurant 02.jpg|thumb|left|200px|Iba't-ibangleft|Mga Hilagangtaong Koreanong ulamkumakanta at pagkainkumakain sa isang restawrang Hilagang Koreano.]]
Umunlad ang lutuing Hilagang Koreano ay umunlad sa mga dantaon ng pagbabago sa lipunan at politika. Inilarawan ang lutinlutuin na mayroong tiyak at pambihirang kahanghangan na nagmumula sa paggamit ng mga sahog na may lasa na matamis, maasim, masangsang at maanghang sa mga pagkakahalong nagdudulot ng ganitong epekto.<ref name="Demick 2011">{{cite web | last=Demick | first=Barbara | title=The unpalatable appetites of Kim Jong-il | website=The Telegraph | date=October 8, 2011 | url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/8809102/The-unpalatable-appetites-of-Kim-Jong-il.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220112/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/8809102/The-unpalatable-appetites-of-Kim-Jong-il.html |archive-date=2022-01-12 |url-access=subscription |url-status=live | access-date=May 19, 2017}}{{cbignore}}</ref> Mayroon ng mga luto't pagkain sa Hilagang Korea na ihinahanda rin sa Timog Korea, at ang karamihan sa pagkaing nagmumula sa Hilagang Korea ay naidala sa Timog Korea sa pamamagitan ng mga pamilyang nandayuhan pagkatapos ng Digmaang Koreano, at marami rito ang naging pangunahing sangkap sa karaniwang pagkaing Timog Koreano.<ref name="Gentile 2014">{{cite web | last=Gentile | first=Dan | title=Korean food: The 12 essential dishes you need to know from the North and the South | website=Thrillist | date=February 28, 2014 | url=https://www.thrillist.com/eat/nation/korean-food-kimchi-korean-bbq-bibimbap-mandu-and-other-essential-dishes-you-need-to-know | access-date=May 19, 2017}}</ref>
[[File:Pyongyang Street Food Vendors (15170855368).jpg|thumb|right|200px|Mga nagtitinda ng [[pagkaing kalye]] sa Pyongyang.]]
Makabuluhang nakabatay ang disponibilidad at kalidad ng pagkain sa mga pagkakahating sosyopolitikal sa uri. Ang ibang restawran, partikular na sa Pyongyang, ay may mahal na pagpepresyo kung ikukumpara sa karaniwang sahod ng mga manggagawa sa Hilagang Korea. Hindi ito pinupuntahan ng mga karaniwang mamamayan, at ang mga turista at mayayamangmamamayang mamamayanmayaman ang mga pangunahing tumatangkilik nito, lalo na sa mga maluho.<ref name="Killalea 2016">{{cite web | author=Killalea, Debra | title=Pyonghattan: Life inside North Korea's brat pack | website=News.com.au | date=May 17, 2016 | url=http://www.news.com.au/travel/travel-ideas/weird-and-wacky/north-korea-inside-the-lives-of-pyongyangs-rich-kids/news-story/e9b4dae09f05dbc272495cce2dd9faee | access-date=May 17, 2017}}</ref><ref name="Fullerton 2017">{{cite web | author=Fullerton, Jamie | title=Munchies in North Korea: A Visit to Pyongyang's Newest Pizza Joint | website=Vice | date=March 29, 2017 | url=https://munchies.vice.com/en_us/article/munchies-in-north-korea-a-visit-to-pyongyangs-newest-pizza-joint | access-date=May 17, 2017}}</ref> Alinsunod sa kanilang pagpepresyo, ang mga restawrang maluho ay karaniwang nagagamit lamang ng mga pinuno ng pamahaalan na binabayaran ng maayos, turista na bumibisita sa bansa, at ang umuusbong na mayamang gitnang uri ng ''donju'' (nangangahulugang "mga maestro ng pera").<ref name="DailyNK-Water">{{cite web | author=Song Ah, Seol | title=Bottled Water Gaining Popularity in Markets | website=Daily NK | date=September 30, 2014 | url=http://www.dailynk.com//english/read.php?cataId=nk01500&num=12360 | access-date=May 19, 2017}}</ref><ref name="Song Min 2015">{{cite web | author=Song Min, Choi | date=December 9, 2015 | title=North Korea's nouveau riche spend like there's no tomorrow | website=Daily NK | url=http://www.dailynk.com//english/read.php?cataId=nk01500&num=13625 | access-date=May 20, 2017}}</ref> Ang ''donju'' ay karaniwang humahawak ng mga posisyon sa pamahalaan, negosyong pag-aari ng estado sa labas ng bansa, at mga may kinalaman sa pagdadala ng mga pamumuhunan at pag-angkat ng mga produkto sa bansa.<ref name="Pearson Park 2015">{{cite web | last1=Pearson | first1=James | last2=Park | first2=Ju-min | title=Pyongyang Bling - The rise of North Korea's consumer comrades | website=Reuters UK | date=June 4, 2015 | url=http://uk.reuters.com/article/uk-northkorea-change-consumption-idUKKBN0OJ2UY20150604 | access-date=May 20, 2017}}</ref><ref name="Fifield 2016">{{cite news | author=Fifield, Anna | title=North Korea's one-percenters savor life in 'Pyonghattan' | newspaper=Washington Post | date=May 14, 2016 | url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/north-koreas-one-percenters-savor-life-in-pyonghattan/2016/05/14/9f3b47ea-15fa-11e6-971a-dadf9ab18869_story.html | access-date=May 20, 2017}}</ref> Mayroon ng iilang pagkaing kalye na umiiral sa bansa, kung saan ang mga nagtitinda ay nagpapatakbo ng mga puwestong pampagkain.<ref name="Jeffries 2013">{{cite book | last=Jeffries | first=I. | title=North Korea: A Guide to Economic and Political Developments | publisher=Taylor & Francis | series=Guides to Economic and Political Developments in Asia | year=2013 | isbn=978-1-134-29033-8 | url=https://books.google.com/books?id=YGGScItq-BsC&pg=PA408 | access-date=May 18, 2017 | page=408}}</ref> Ang unang pizzerya ng bansa ay binuksan noong 2009.<ref name="The Jakarta Post 2017">{{cite web | title=Five interesting facts about North Korean leader Kim Jong-un | website=The Jakarta Post | date=February 18, 2017 | url=http://www.thejakartapost.com/life/2017/02/18/five-interesting-facts-about-north-korean-leader-kim-jong-un.html | access-date=May 20, 2017}}</ref>
[[File:Okryugwan rengmyun1.jpg|thumb|200px|right|Inihandang ''raengmyŏn'' sa ''Okryu-gwan'' (Restawrang Okryu) na nasa Pyongyang.]]
 
Bihira ang pagkonsumo ng karne sa bansa, at karamihan sa mga mamamayan ay nakakain nito sa mga pampublikong pista sa kaarawan nina Kim Il-sung at Kim Jong-il, kapag ang dagdag na karne ay kasama sa mga rasyon ng pamahalaan. Kabilang sa mga karneng kinakain ay karamiha'y baboy, kuneho at kung minsa'y kambing. Ipinagbabawal ang pagkonsumo ng karne ng baka, ngunit pinahihintulutan ang pagkonsumong napakalimitado kagaya ng ginagamit sa nilaga o sopas. <ref name="Demick 2011"/> Kumakatawan naman ang mahabang bihon ng mahabang buhay o mahabang kasal, kaya't inihahain ito sa mga tao sa kasalan. Isang halimbawa nito ang ''raengmyŏn'', isang tradisyonal na Koreanong bihong malamig na inihahanda gamit ang bihong bakwit.<ref name="Williams 2014">{{cite web | last=Williams | first=Martyn | title=North Korea launches cooking website 'for housewives' | website=The Guardian | date=July 22, 2014 | url=https://www.theguardian.com/world/2014/jul/22/north-korea-launches-cooking-website | access-date=May 17, 2017}}</ref> Ang mga karagdagang sangkap para rito sa Hilagang Korea ay ilang hiwa ng karne, pinatuyong itlog, at sarsang mainit. Inihahanda ito gamit ng harina at almirol mula sa mga sangkap tulad ng bakwit, patatas at kamote. Ilang baryasyon nito'y ay ang pagdaragdag ng pipino, labanos, isdang hilaw, at Asyatikong peras.<ref name="Shalhoub 2017">{{cite web | author=Shalhoub, Lulwa | title=From kimchi to rice cakes: Korean cuisine has something for every foodie | website=Arab News | date=April 27, 2017 | url=http://www.arabnews.com/node/1091271/food-health | access-date=May 19, 2017}}</ref> Isa namang halimbawa ang [[ramen]], na tinutukoy bilang "bihong kulot" sa Hilagang Korea. Ang [[Shin Ramyun]] ay isang tatak ng bihong instante na ginagawa sa Timog Korea na binansagang "bihong pera" sa Hilaga dahil sa medyo mahal na presyo nito sa humigit-kumulang 800 won sa bawat yunit.<ref name="DailyNK 2009">{{cite web | title=Shin Ramyun, Ramen of Choice in North Korea | website=Daily NK | url=http://www.dailynk.com//english/read.php?cataId=nk01500&num=4996 | date=June 3, 2009 | access-date=May 17, 2017}}</ref> Noong 2009, ang mga kahon ng Shin Ramyun na naglalaman ng dalawampung pakete ng ramen sa bawat kahon ay nagkahalaga ng humigit-kumulang 30,000 Hilagang Koreanong won, na sa bansa ay presyong mahal, samakatuwid ay hindi makukuha ng karamihan sa mga mamamayan dahil sa presyong ito.
[[File:Craft Beer at the Taedonggang Microbrewery No. 3 (12329931855).jpg|thumb|left|200px|Serbesang artesanal sa Kompanyang Serbesera ng Taedonggang Blg. 3 sa Pyongyang.]]
 
AngKinokonsumo ang mga [[inuming nakalalasing ay iniinomalkohol]] sa Hilagang Koreabansa, atkung saan ang pag-inom aynito'y bahagi ng kulturakalinangang ngpambansa.<ref bansaname="Kim 2010">{{cite book | last=Kim | first=M. | title=Escaping North Korea: Defiance and Hope in the World's Most Repressive Country | publisher=Rowman & Littlefield Publishers | year=2010 | isbn=978-0-7425-5733-8 | url=https://books.google.com/books?id=m9MjXrGDpdUC&pg=PA42 | access-date=May 19, 2017 | page=42}}</ref> Ang legal na edad ng pag-inom ng Hilagang Korea ay 18, ngunit kungminsa'y minsanpinapayagang uminom ang mga menor de edad ay pinapayagang uminom ng mga inuming nakalalasing, at ang ilang mga tagabantay ng mga tindahan ay kaagad na nagbebenta sa kanila ng mga inuming may alkohol. AngMayroong ilangng mga Hilagang Koreano ayna nagtitimpla at nagdadalisay ng mga inuming may alkohol sa bahay sa kabila ng pagbabawal ng naturangpaggawang paggawanatura ng alkohol sa bahay, at ang ilan ay nagbebenta ng mga inuming ito sa mga merkadopamilihan bagama't ito'y ilegal din. AngGinagawa ang alak na timplang bahay ay ginagawa gamit ang mga sangkap tulad ng patatas at mais. Ang ilang mga mamimili sa Hilagang Korea ay bumibili ng mga inuming may alkohol nang direkta mula sa mga pabrika na gumagawa ng alkohol sa bansa sa pamamagitan ng perang hawak. Sa kamakailang mga panahon, ang inangkat na Tsinong alak ay pinahintulutangpinahihintulutang ibenta sa mga pamilihan. Isang kilalang Tsinong alak na ibinibigay sa Hilagang Korea ay ang Alak ng Kaoliang, na mayroong 46-50% na nilalamang alkohol.<ref name="Lee 2015">{{cite bookweb | last=KimLee | first=M.Je Son | title=EscapingAsk a North KoreaKorean: Defiancedo andyou Hopedrink inalcohol? the| World'swebsite=The MostGuardian Repressive| Countrydate=December 14, 2015 | publisherurl=Rowmanhttps://www.theguardian.com/world/2015/dec/14/north-korea-defector-alcohol-do-you-drink &| Littlefieldaccess-date=May Publishers20, 2017}}</ref> Partikular na ginagawa ang [[serbesa]] sa Hilagang Korea, kung saan ang paggawa ng serbesang artesanal ay tumaas sa mga nakaraang panahon.<ref name="Volodzko 2016">{{cite web | yearauthor=2010Volodzko, David | isbntitle=978The Rise of South Korea's Craft Brewing Scene | website=Vice | date=August 11, 2016 | url=https://munchies.vice.com/en_us/article/the-0rise-7425of-5733south-8koreas-craft-brewing-scene | access-date=May 17, 2017}}</ref> Mayroon ang bansa ng hindi bababa sa sampung serbeseryang pangunahing serbesa (tulad ng Kompanyang Serbesera ng Taedonggang) at mga mikroserbeserya (tulad ng Mikroserbeserya Paraiso at Mikroserbeserya ng Otel Yanggakdo) na nanunustos ng mga malawak na hanay ng mga produktong serbesa.<ref name="Steadman 2017">{{cite magazine | last=Steadman | first=Ian | title='Kim Jong-Ale': North Korea's surprising microbrewery culture explored | magazine=Wired UK | date=May 12, 2017 | url=https://bookswww.googlewired.comco.uk/books?id=m9MjXrGDpdUC&pg=PA42article/north-korea-breweries | access-date=May 19, 2017}}</ref> Idinaos ng Kompanyang Serbesera ng Taedonggang ang kauna-unahang pagdiriwang ng serbesa sa bansa noong Agosto 2016, na sumama ng iba't-ibang uri ng inuming Taedonggang at mga serbesang lokal.<ref name="Evans 2016">{{cite web | pagelast=42Evans | first=Stephen | title=Sneaking a taste of North Korea's finest beer | website=BBC News | date=September 12, 2016 | url=https://www.bbc.com/news/magazine-37316967 | access-date=May 19, 2017}}</ref> Kabilang sa pagdiriwang ng mga serbesang lokal ay ang serbesang kanin at maitim.<ref name="Ji 2016">{{cite web | last=LeeJi | first=Je SonDagyum | title=AskPlastered ain Pyongyang: North Korean:Korea dolaunches youits drinkfirst alcohol?beer festival | website=The Guardian | date=DecemberAugust 1416, 20152016 | url=https://www.theguardian.com/world/20152016/decaug/1416/plastered-pyongyang-north-korea-defectorlaunches-alcoholfirst-dobeer-you-drinkfestival | access-date=May 2019, 2017}}</ref>
<ref name="The Jakarta Post 2017">{{cite web | title=Five interesting facts about North Korean leader Kim Jong-un | website=The Jakarta Post | date=February 18, 2017 | url=http://www.thejakartapost.com/life/2017/02/18/five-interesting-facts-about-north-korean-leader-kim-jong-un.html | access-date=May 20, 2017}}</ref>
===Midyang Pangmasa===
===Musika===