Tingnan ang wikitext ng Rehiyon ng Davao

{{Infobox Philippine region |
  name        = Rehiyong XI <br /> Rehiyon ng Davao |
  map_file    = Ph_locator_region_11.png |
  center      = [[Lungsod ng Dabaw]]|
   population     = 3,676,163 |
   density_km2    = 186.9 |
   area_km2       = 19,671.83 |
   provinces      = 5 |
   cities         = 6 |
   municipalities = 44 |
   barangays      = 1,160 |
   districts      = 11 |
   languages      = [[Wikang Dabawenyo|Davaoeño]] & [[Wikang Sebwano|Sebwano]], Mandayan, Dibabawon, Mansakan, Manobo, [[Wikang Tagalog|Tagalog]] at iba pa.
}}
Ang '''Rehiyon ng Davao''' ay binubuo ng mga [[Lalawigan ng Pilipinas|lalawigan]] ng [[Davao de Oro]], [[Davao del Norte]], [[Davao del Sur]], [[Davao Occidental]] at [[Davao Oriental]] sa [[Pilipinas]]. Tulad ng Rehiyon IX at X, kabilang ang Rehiyon XI o Rehiyon ng Davao sa mga isinaayos na rehiyon ayon sa Executive Order No. 36 ng Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo.  

== Mga Produkto ==

Sa rehiyon ng Davao nagmumula ang mga produkto tulad ng saging, ramie, goma, paminta, tabla, plywood, abaka, kape ,kopra, at kasoy. Sagana rin ang rehiyon sa mga produktong mula sa niyog tulad ng langis, suka, at mga minatamis. Ang mahabang baybayin naman ng Davao Oriental ay sagana sa mga isda at iba pang yamang tubig. Bukod sa mga nabanggit, nagmumula rin sa rehiyon ang mga mineral na tulad ng ginto, marmol, ''limestone'', pilak, tanso, ''manganese'', ''nickel'', at semento.

==Etymology==
Naniniwala ang maraming mananalaysay na ang pangalan ng Davao ay ang pinaghalong tatlong pangalan na tatlong iba't ibang tribo, ang pinakamaagang mga naninirahan sa rehiyon, para sa Davao River. Ang Manobos, isang tribo sa katutubo, ay tumutukoy sa Davao Rivers bilang Davohoho. Ang isa pang tribo, ang Bagobos, ay tumutukoy sa ilog bilang Davohaha, na nangangahulugang "apoy", samantalang isa pang tribo, ang tribo ng Guiangan, tinawag na ilog bilang Duhwow.

==Kasaysayan==
Ang kasaysayan ng rehiyon ay nagsimula pabalik sa mga panahon kung kailan ang iba't ibang tribo ay sinakop ang rehiyon. Naniniwala ang Manobos, Mandayas, Kalagans, Mansakas, at ang Bagobos sa lugar. Ang mga ito ay parehong mga tribo na lumikha ng maliliit na pamayanan at mga komunidad na kalaunan ay naging Mindanao.

===Unang kontak ng rehiyon ng mga Europeo===
Ang lugar ng Gulf ng Davao ay ang unang rehiyon sa bansa na nakikipag-ugnayan sa mga Europeo, na may mga kontak na naganap noong unang ika-16 siglo. Ang mga Portuges ang mga nauna sa mga Kastila, na ang mga nag-kolonisya sa rehiyon kahit na maglaon, sa pagtingin at pagbisita sa rehiyon. Noong 1512, nasawi si Francisco Serrano sa mababaw na tubig at coral reef ng Cape of San Agustín, na matatagpuan sa ngayon ang lalawigan ng Davao Oriental. Noong 1538, si Francisco de Castro, isang kapitan ng Portugal, ay hinimok ng malakas na hangin sa timog-silangang baybayin ng Mindanao. Bininyagan niya ang ilang mga pinuno sa lugar.

Noong ika-1546, si Francis Xavier, isang pari ng Heswita, ay umalis sa Malacca at nagpunta sa Molucca Islands, pagkatapos ay tinawag na Spice Islands, kung saan ang mga Portuges ay may ilang mga settlements, at sa loob ng isang taon at kalahati ay ipinangaral niya ang Ebanghelyo sa mga naninirahan sa Amboyna, Ternate , Baranura, at iba pang mas maliit na isla. Ito ay inaangkin ng ilang na sa panahon ng ekspedisyon na ito ay nakarating sa isla ng Mindanao, na kinumpirma ng ilang mga manunulat ng ikalabimpito siglo, at sa Bull ng kanonisasyon na ibinigay sa 1623. Sinasabi din na siya ang isa na ipinangaral ang Ebanghelyo sa Mindanao.

===Espanyol na pangangasiwa===
Sa loob ng maraming siglo ang mga tribo ay nanirahan sa kamag-anak na kapayapaan hanggang sa ang Espanyol, sa ilalim ng mahuhusay na negosyanteng Espanyol na si Don Jose Oyanguren, ay dumating sa rehiyon noong 1847. Sa panahong iyon, ang Kalagan Moro na pinuno na Datu Bago ay nasa kontrol sa lugar sa ngayon ay ang Davao City . Sinubukan ni Don Oyanguren na lupigin ang lugar na pinasiyahan ni Datu Bago; bagaman nabigo siya noong una, sa kalaunan ay pinalayas ng Moro chieftain ang kanyang mga tao upang mamuhay sa mga lugar na malapit sa Mount Apo. Ito ang oras na ang bayan ng Davao, na tinatawag na Nueva Vergara ng mga Kastila, ay itinatag noong taong 1848.

Sinubukan ni Don Oyanguren na bumuo ng rehiyon. Kahit na ang Espanyol ay nakakuha ng mataas na kamay kapag sa wakas ay kinokontrol nila ang mga daungan ng rehiyon, ang populasyon ng Davao lumago nang napakabagal hanggang sa pagdating ng mga Kristiyanong misyonero sa lugar noong 1890.

===Amerikanong pangangasiwa===
Pagkatapos ng Digmaang Espanyol-Amerikano noong 1898, natapos ang panuntunan ng Espanyol sa rehiyon. Pagkatapos ay nakarating ang mga Amerikano sa rehiyon at pagkatapos ay binuo nila ang mga rehiyon ng komunikasyon at mga sistema ng transportasyon. Sa panahong ito, lumago ang pagmamay-ari ng pribadong bukid sa rehiyon. Nagsimula ang paglipat ng Hapon sa rehiyon bilang dalawang Hapon na negosyante, Kyosaburo Ohta at Yoshizo Furokawa, ay nakakahanap ng mas mahusay na lupang pang-agrikultura para sa pagtatayo ng abaka at mga plantasyon ng niyog sa rehiyon. Ang Port ng Davao ay binuksan noong 1900, at naging unang port ng internasyunal na Pilipino na itinatag sa timog.

Noong 1903 hanggang 1914, ang rehiyon ay isa sa mga distrito ng dating Moro Province sa Mindanao. Pagkatapos ng 1914, ang lalawigan ay pinalitan ng isang kolonyal na ahensyang Amerikano na tinatawag na Kagawaran ng Mindanao at Sulu, na lumalaganap sa buong isla ng Mindanao maliban sa Lanao. Ang ahensya ay tumagal mula 1914 hanggang 1920.

===Panahon ng digmaan sa Hapon===
Noong 1942, sa panahon ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], nang magsimula ang pagsakop ng Hapon sa Pilipinas, ang rehiyon ay isa sa mga unang kabilang sa mga rehiyon ng Pilipinas na napapailalim sa pananakop ng Hapon. Ang mga imigrante ng Hapones sa Davao ay gumaganap bilang ikalimang haligi, tinatanggap ang mga invaders ng Hapon noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang mga Japanese na ito ay kinasusuklaman ng mga Muslim ng Moro at hindi nagustuhan ng mga Tsino. [3] [4] Ang mga Moro ay hinuhusgahan bilang "ganap na kakayahang makitungo sa mga ikalimang kolumnista ng Hapon at mga manlulupig." [5] Ang mga Moros ay labanan ang mga manlulupig sa Hapon kapag sila ay nakarating sa Davao sa Mindanao. [6] [7] [8] [9] [10] [11] Ang mga Hapones ay bumalik sa kanilang mga barko sa gabi upang matulog dahil ang mga Moros ay tumakot ng labis na takot sa kanila, kahit na ang mga Moros ay lumalabas ng Japanese. [12] [13] [14] [15] [16] [17] [ 18] Ang pinakamahabang labanan ng kampanya ng Allied Liberation, ang Labanan ng Davao, ay naganap noong 1945. Pagkatapos ng digmaan, ang rehiyon ay tuluyang naipasa sa mga kamay ng Amerikano nang halos isang taon bago ang pormal na kalayaan ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946, karamihan ng mga naninirahan sa rehiyon ng Hapon ay isinama ngayon sa populasyon ng mga Pilipino.

==Pangangasiwa ng Pilipinas==
===Davao province===
Pangunahing artikulo: Davao (dating lalawigan)
Kahit na bago ang kalayaan ng Pilipinas noong 1946, ang buong rehiyon ay isa nang lalawigan na tinatawag na Lalawigan ng Davao, na ang Davao City ang nagsisilbing kapital nito. Ang lalawigan ay isa sa mga pinakamalaking lalawigan sa Pilipinas noong panahong iyon, na sumasaklaw ng higit sa 20,000 square kilometers (7,700 sq mi). Ito ay mula noong 1920 hanggang 1967, nang ang probinsya ay nahati sa tatlong probinsya noong Mayo 1967: Davao del Norte, Davao del Sur at Davao Oriental. [19] Matapos ang dibisyon, opisyal na pinangalanan ng Davao City ang sentrong pang-rehiyon nito.

===Southern Mindanao at Davao Region===
[[Talaksan:Ph davao region.png|thumb|right|Map of Region XI]]
Ang Rehiyon XI, na kilala bilang Southern Mindanao, ay orihinal na sakop ng 6 na lalawigan (Davao de Oro, Davao del Norte, Davao del Sur, Davao Oriental, South Cotabato at Sarangani), at mga lungsod ng Davao, Digos, Panabo, Tagum, Samal, General Santos at Koronadal. [20] Ang Surigao del Sur ay inilipat sa bagong likhang rehiyon ng Caraga noong Pebrero 23, 1995.

Noong Setyembre 2001, ipinatupad ang Executive Order No. 36 na muling inorganisa ang mga rehiyon sa Mindanao. Ang Rehiyon XI, na kilala bilang Southern Mindanao, ay pinalitan ng Rehiyon Davao, at mga lalawigan ng South Cotabato at Sarangani, at ang mga lungsod ng General Santos at Koronadal ay inilipat sa Rehiyon XII

Davao Region is subdivided into 5 [[Provinces of the Philippines|provinces]], 1 [[Philippine city#City classification|''highly urbanized'' city]], 5 ''component'' cities, 43 [[Municipalities of the Philippines|municipalities]], and 1,162 [[barangay]]s.

{| class="wikitable sortable" style="margin:auto;background-color:#FDFDFD;text-align:center;font-size:90%;border:1pt solid grey;"
|-
! scope="col" style="border-bottom:none;" colspan=2 class="unsortable" | Province {{font|{{small|or}} {{abbr|''HUC''|Highly urbanized city; administered independently from any province}}|css=font-weight:normal}}
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | Kapital
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | [[Mga wika sa Pilipinas|Wika]]
! scope="col" style="border-bottom:none;white-space:nowrap;" class="unsortable" colspan=2 | Population {{small|(2015)}}{{PH census|2015}}
! scope="col" style="border-bottom:none;" colspan=2 | Area<ref name=nscbprov>{{cite web |title=List of Provinces |url=http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/listprov.asp |work=PSGC Interactive |publisher=National Statistical Coordination Board |accessdate=15 April 2014 |location=Makati City, Philippines |deadurl=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/6DpMOBTiK?url=http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/listprov.asp |archivedate=21 January 2013 |df= }}</ref><ref name="PSA-CitiesList">{{cite web|title=PSGC Interactive; List of Cities |url=http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/listcity.asp |website=Philippine Statistics Authority |accessdate=29 March 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429190752/http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/listcity.asp |archivedate=29 April 2011 |df= }}</ref>
! scope="col" style="border-bottom:none;" colspan=2 | Density
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | Cities
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | {{Abbr|Muni.|Municipalities}}
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | {{abbr|Bgy.|Barangays}}
|-
! scope="col" style="border-top:none;" colspan=2 |
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" colspan=2 |
! scope="col" style="border-style:none none solid solid;" | km<sup>2</sup>
! scope="col" style="border-style:none solid solid none;white-space:nowrap;" class="unsortable" | sq mi
! scope="col" style="border-style:none none solid solid;" | /km<sup>2</sup>
! scope="col" style="border-style:none solid solid none;white-space:nowrap;" class="unsortable" | /sq mi
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" |
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" colspan=2 | [[Davao de Oro]]
| style="text-align:left;" | [[Nabunturan]]
| Manobo/[[Wikang Mansaka|Mansaka]]/[[Wikang Mandaya|Mandaya]]/[[Wikang Pilipino|Pilipino]]
| {{percent and number|736107|4893318|disp=table|1|pad=yes}}
| {{convert|4,479.77|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|736107/4479.77|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 0
| 11
| 237
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" colspan=2 | [[Davao del Norte]]
| style="text-align:left;" | [[Tagum]]
| [[Wikang Mansaka|Mansaka]]/[[Wikang Mandaya|Mandaya]]/[[Wikang Sebwano|Sebwano]]
| {{percent and number|1016332|4893318|disp=table|1|pad=yes}}
| {{convert|3,426.97|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|1016332/3,426.97|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 3
| 8
| 223
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" colspan=2 | [[Davao del Sur]]
| style="text-align:left;" | [[Digos]]
| [[Wikang Sebwano|Sebwano]]/[[Wikang Tagabawa|Tagabawa]]/[[Wikang Obo|Obo]]
| {{percent and number|632588|4893318|disp=table|1|pad=yes}}
| {{convert|2,163.98|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|632588/2,163.98|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1 <!-- excluding Davao City -->
| 9
| 232
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" colspan=2 | [[Davao Occidental]]
| style="text-align:left;" | [[Malita, Davao Occidental|Malita]]
| [[Wikang Sarangani|Sarangani]]/[[Wikang Sebwano]]/[[Wikang Tagalog|Tagalog]]/Sangirese
| {{percent and number|316342|4893318|disp=table|1|pad=yes}}
| {{convert|2,163.45|km2|abbr=values|disp=table}}<ref name="PSA-DavaoOccidentalTowns">{{cite web|title=Province: Davao Occidental|url=http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/province.asp?provCode=118600000&provName=DAVAO%20OCCIDENTAL&regCode=11&regName=REGION%20XI%20%28Davao%20Region%29|website=[[Philippine Statistics Authority]]|accessdate=29 March 2016|archive-date=16 Marso 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160316013027/http://nscb.gov.ph/activestats/psgc/province.asp?provCode=118600000&provName=DAVAO%20OCCIDENTAL&regCode=11&regName=REGION%20XI%20(Davao%20Region)|url-status=dead}}</ref><!-- sum of component towns' land areas -->
| {{convert|{{sigfig|316342/2,163.45|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 0
| 5
| 105
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" colspan=2 | [[Davao Oriental]]
| style="text-align:left;" | [[Mati]]
| [[Wikang Kalagan|Kalagan]]/[[Wikang Kamayo|Kamayo]]/[[Wikang Mansaka|Mansaka]]/[[Wikang Mandaya|Mandaya]]
| {{percent and number|558958|4893318|disp=table|1|pad=yes}}
| {{convert|5,679.64|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|558958/5,679.64|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1
| 10
| 183
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;border-right:0;font-weight:normal;font-style:italic;" | [[Davao City]]
| style="text-align:right;border-left:0;" | †
| —
| [[Wikang Dabawenyo|Dabawenyo]]/[[Wikang Sebwano|Sebwano]]/[[Wikang Hiligaynon|Hiligaynon]]/[[Wikang Tagalog|Tagalog]]
| {{percent and number|1632991|4893318|disp=table|1|pad=yes}}
| {{convert|2,443.61|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|1632991/2,443.61|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| —
| —
| [[Barangays of Davao City|182]]
|-class="sortbottom"
! scope="row" colspan=4 style="text-align:left;" | Total
! scope="col" style="text-align:right;" | 4,893,318
! scope="col" style="text-align:right;" | 20,357.42
! scope="col" style="text-align:right;" | {{convert|20,357.42|km2|disp=number|2}}
! scope="col" style="text-align:right;" | {{sigfig|4893318/20,357.42|2}}
! scope="col" style="text-align:right;" | {{convert|{{sigfig|4893318/20,357.42|2}}|PD/km2|disp=number}}
! scope="col" | 6
! scope="col" | 43
! scope="col" | 1,162
|-class="sortbottom" style="text-align:left;background-color:#F2F2F2;border-top:double grey;"
| colspan=13 style="padding-left:1em;" |
{{Color box|#FDFDFD|†|border=darkgray}} [[Davao City]] is a ''highly-urbanized city''; figures are excluded from [[Davao del Sur]].
|}

{| class="wikitable sortable collapsible collapsed" style="text-align:center;background-color:#FDFDFD;font-size:90%;"
|-
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | City
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | Population {{small|(2015)}}{{PH census|2015}}
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" colspan=2 | Area<ref name="PSA-CitiesList" />
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" colspan=2 | Density
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | Founding year
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | City class
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | Income class
! scope="col" style="border-bottom:none;" class="unsortable" | Province
|-
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-style:hidden hidden solid solid;" | km<sup>2</sup>
! scope="col" style="border-style:hidden solid solid hidden;" class="unsortable" | {{nowrap|sq mi}}
! scope="col" style="border-style:hidden hidden solid solid;" | /km<sup>2</sup>
! scope="col" style="border-style:hidden solid solid hidden;" class="unsortable" | {{nowrap|/sq mi}}
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" |
! scope="col" style="border-top:none;" |
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" | [[Davao City]] †
| style="text-align:right;" | 1,632,991
| {{convert|2,443.61|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|1632991/2443.61|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1848 (cityhood: 1936)
| Highly urbanized
| 1st
| [[Davao del Sur]]
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" | [[Digos]]
| style="text-align:right;" | 169,393
| {{convert|287.10|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|169393/287.10|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1949 (cityhood: 2000)
| Component
| 2nd
| [[Davao del Sur]]
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" | [[Mati, Davao Oriental|Mati]]
| style="text-align:right;" | 141,141
| {{convert|588.63|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|141141/588.63|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1861 (cityhood: 2007)
| Component
| 5th
| [[Davao Oriental]]
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" | [[Panabo]]
| style="text-align:right;" | 184,599
| {{convert|251.23|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|184599/251.23|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1949 (cityhood: 2001)
| Component
| 3rd
| [[Davao del Norte]]
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" | [[Samal, Davao del Norte|Samal]]
| style="text-align:right;" | 104,123
| {{convert|301.30|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|104123/301.30|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1948 (cityhood: 1998)
| Component
| 4th
| [[Davao del Norte]]
|-
! scope="row" style="text-align:left;background-color:initial;" | [[Tagum]]
| style="text-align:right;" | 259,444
| {{convert|195.80|km2|abbr=values|disp=table}}
| {{convert|{{sigfig|259444/195.80|2}}|PD/km2|abbr=values|disp=table}}
| 1941 (cityhood: 1998)
| Component
| 1st
| [[Davao del Norte]]
|}

{{Rehiyon ng Pilipinas}}
{{Pilipinas-stub}}

[[Kaurian:Rehiyon ng Pilipinas|Davao]]