Estadong sosyalista
 | Marami pong problema ang artikulong ito. Tulungang mapabuti po ito o di kaya'y talakayin ang mga problemang nakasaad sa pahina ng usapan nito.
|
Ang sosyalistang estado ay isang soberanong estado na konstitusyonal na nakatuon sa pagtatatag ng sosyalismo.
Ang ideya ng isang sosyalistang estado ay nagmumula sa mas malawak na ideya ng sosyalismo ng estado, ang pampulitikang pananaw na kailangang gamitin ng uring manggagawa ang kapangyarihan ng estado at patakaran ng pamahalaan upang magtatag ng isang sosyalisadong sistemang pang-ekonomiya. Ang termino ay maaaring mag-iba sa paggamit nito mula sa kahulugan ng isang sistemang pampulitika hanggang sa pag-ampon ng mga tuntunin ng isang welfare state. Ito ay maaaring mangahulugan ng isang sistema kung saan ang mga paraan ng produksyon, distribusyon, at palitan ay nabansa o nasa ilalim ng pagmamay-ari ng estado, o simpleng sistema kung saan ang mga panlipunang halaga o interes ng mga manggagawa ay may prayoridad sa ekonomiya. Gayunpaman, ang konsepto ng isang sosyalistang estado ay pangunahing itinataguyod ng mga Marxista–Leninista at karamihan sa mga sosyalistang estado ay itinatag ng mga partidong pampulitika na sumusunod sa Marxismo–Leninismo o ilang pambansang pagkakaiba-iba nito tulad ng Maoismo, Stalinismo, Titoismo o Kaisipang Ho Chi Minh.[16 ] Ang isang estado, sosyalista man o hindi, ay higit na tinututulan ng mga anarkista, na tumatanggi sa ideya na ang estado ay maaaring gamitin upang magtatag ng isang sosyalistang lipunan dahil sa hierarchical at masasabing mapilit na kalikasan nito, na isinasaalang-alang ang isang sosyalistang estado o sosyalismo ng estado bilang isang oxymoron. Ang konsepto ng isang sosyalistang estado ay itinuturing din na hindi kailangan o kontraproduktibo at tinanggihan ng ilang mga klasikal, libertarian, at orthodox na Marxist, libertarian sosyalista at iba pang sosyalistang pulitikal na mga palaisip na tumitingin sa modernong estado bilang isang byproduct ng kapitalismo, na walang tungkulin sa isang sosyalistang sistema.
Ang isang sosyalistang estado ay dapat makilala mula sa isang multi-partidong liberal na demokrasya na pinamamahalaan ng isang inilarawan sa sarili na sosyalistang partido, kung saan ang estado ay hindi nakatali sa konstitusyon sa pagtatayo ng sosyalismo. Sa ganitong mga kaso, ang sistemang pampulitika at makinarya ng gobyerno ay hindi partikular na nakabalangkas upang ituloy ang pag-unlad ng sosyalismo. Ang mga sosyalistang estado sa Marxist–Leninist na kahulugan ay mga soberanong estado sa ilalim ng kontrol ng isang taliba na partido na nag-oorganisa ng ekonomiya, pampulitika, at panlipunang pag-unlad ng bansa tungo sa pagsasakatuparan ng sosyalismo. Sa ekonomiya, kinapapalooban nito ang pag-unlad ng isang kapitalistang ekonomiya ng estado na may akumulasyon ng kapital na nakadirekta ng estado na may pangmatagalang layunin na patatagin ang mga produktibong pwersa ng bansa habang sabay na itinataguyod ang pandaigdigang komunismo.
Pangkalahatang-ideya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang unang sosyalistang estado ay ang Sobyetikong Republika ng Rusya, na itinatag noong 1917.[1] Noong 1922, sumanib ito sa SSR ng Biyelorusya, SPSR ng Transkaukasya, at Sosyalistang Sobyetikong Republika ng Ukranya sa iisang pederal na unyon na tinatawag na ang Unyong Sobyetiko. Ang Unyong Sobyet ay nagproklama sa sarili bilang isang sosyalistang estado at nagpahayag ng kanyang pangako sa pagbuo ng isang sosyalistang ekonomiya sa kanyang 1936 konstitusyon at isang kasunod na 1977 konstitusyon. Ito ay pinamamahalaan ng Partido Komunista ng Unyong Sobyetiko bilang isang estadong nag-iisang partido, kunwari ay may isang demokratikong sentralismo na organisasyon, na ang Marxismo–Leninismo ay nananatiling ideolohiya ng Partido Komunista ng Unyong Sobyet|opisyal na gumagabay na ideolohiya]] hanggang sa pagbuwag ng Unyong Sobyet noong 26 Disyembre 1991. Ang mga sistemang pampulitika ng mga Marxist-Leninistang sosyalistang estadong ito ay umiikot sa sentral na papel ng partido na may hawak na pinakamataas na awtoridad. Sa panloob, ang partido komunista ay nagsagawa ng isang anyo ng demokrasya na tinatawag na[demokratikong sentralismo.[2]
Sa panahon ng ika-22 Kongreso ng Partido Komunista ng Unyong Sobyetiko noong 1961, inihayag ni Nikita Khrushchev ang pagkumpleto ng sosyalistang konstruksyon at idineklara ang optimistikong layunin ng pagkamit ng komunismo sa loob ng dalawampung taon. Ang Silangang Bloc ay isang blokeng pampulitika at pang-ekonomiya ng mga sosyalistang estado na nakahanay sa Sobyet sa Silangang at Gitnang Europa na sumunod sa Marxismo–Leninismo, pamamahala sa istilong Sobyet, at pagpaplanong pang-ekonomiya sa anyo ng sistemang pang-administratibo at command economy. Ang istrukturang sosyo-ekonomiko ng Tsina ay tinukoy bilang "nasyonalistikong kapitalismo ng estado" at ang Silangang Bloke (Silangang Europa at ang Ikatlong Daigdig) bilang "mga sistemang burukrata-awtoritarian."
- ↑ Jones, R. J. Barry (2002). Routledge Encyclopedia of International Political Economy, Volume 3. Routledge. p. 1461. ISBN 9781136927393.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Furtak, Robert K. (1986). Political Systems of the Socialist States: An Introduction to Marxist-Leninist Regimes. New York: St. Martin's Press. ISBN 978-0745000480.