Mutlak monarşi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Sayfanın 19.02, 26 Şubat 2024 tarihindeki hâli değiştir 2a02:3037:40a:67a2:7947:a621:cab6:5048 (mesaj) Değişiklik özeti yok Etiketler: Geri alındı Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği ← Önceki sürümle aradaki fark		08.36, 19 Mayıs 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli. değiştir geri al Yzkoc (mesaj \| katkılar) Devriyeler, Çevirmenler 132.512 değişiklik Değişiklik özeti yok
(3 kullanıcı tarafından yapılan 3 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: S {{Monarşi}} {{Hükûmet biçimleri}} '''Mutlak monarşi''',<ref>{{Kitap kaynağı\|başlık=The Cambridge History of Eighteenth-Century Political Thought\|erişimtarihi=13 Ocak 2016\|bölüm=Philosophical kingship and enlightened despotism\|bölümurl=https://books.google.com/books?id=eFNHyh9WY3AC&pg=PA523\|tarih=31 Ağustos 2006\|sayfa=523\|yayıncı=Cambridge University Press\|isbn=9780521374224\|ad2=Robert\|soyadı2=Wokler\|ad1=Mark\|soyadı1=Goldie\|yazarbağı2=Robert Wokler}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı\|url=https://books.google.com/books?id=xzCpxEYO6JwC&pg=PA1438\|başlık=Zibaldone\|sayfa=1438\|yayıncı=Farrar Straus Giroux\|yıl=2013\|özgünyıl=1898\|isbn=978-0374296827\|ad1=Giacomo\|soyadı1=Leopardi\|yazarbağı1=Giacomo Leopardi}}</ref> [[Yasama organı\|yasama]] ve [[Yürütme erki\|yürütme]] kuvvetlerinin hükümdarda toplandığı bir hükûmet sistemidir. Bu sistemde, [[devlet]] içinde tek ve en büyük otorite sahibi [[hükümdar]]dır. [[Yasama]], [[yürütme]] ve hatta [[yargı]] yetkisinin sahibi 'hükümdar'dır (monark, kral, padişah...). Mutlak monarşiyi [[meşrutiyet\|meşruti monarşi]] ile karıştırmamak gerekir. [[Meşruti monarşi]] bir kuvvetler ayrılığı sistemidir. Mutlak monarşi ise kuvvetler birliğini esas alır. Yani mutlak monarşi, [[devlet]]in tek bir kişi tarafından hiçbir sınırlamaya bağımlı olmayarak yönetildiği rejim türüdür. Merkezi [[krallık]] anlamına ya da padişahın tek elden kendi kararlarıyla yönetimine denir. Mutlak monarşiler [[Avrupa]]'da ilk defa [[Kara Ölüm]] ve [[Rönesans\|Rönesans’ı]] takip eden [[~~Beylik\|beyliklerin~~beylik]]lerin yıkılması gibi siyasi ve [[sosyal]] değişimler ile [[Orta Çağ]] [[toplum]]unun ~~hükümeti~~hükûmeti dengeleyici güçlerine karşı olarak hükümdarların merkezi bir devlet kurma çabaları sonucunda çıkmıştır. Başlangıçta [[Burgonya Düklüğü]]'nde görülmüş ve sonrasında [[İspanya]] ve [[Fransa Krallığı\|Fransa]] Krallıkları’nın çeşitli topraklarını merkezileştirmek için bir model olarak yayılmıştır. Mutlakiyetçi hükûmet sistemi, 16. yüzyılın sonları ve [[17. yüzyıl]]da, [[Fransa hükümdarları listesi\|Fransa Kralı]] [[XIV. Louis\|14. Louis]] ve [[İspanya hükümdarları listesi\|İspanya Kralı]] [[II. Felipe]] gibi daha [[Otokrasi\|otokratik]] bir yönetim biçimiyle ilişkilendirilen figürler altında en tepe noktasını gördü. Mutlakiyetçi bir ~~hükümet~~hükûmet kurmaya çalışan [[I. Charles]] parlamentoyu gereksiz olarak gördü ve bu sonrasında [[İngiliz İç Savaşı\|İngiliz İç Savaşı’na]] ve takiben idamına yol açtı. Mutlakiyetçilik ilk olarak [[Fransız Devrimi\|Fransız Devrimi’nin]] ardından ve sonrasında [[I. Dünya Savaşı]]'nın bitişiyle büyük ölçüde geriledi. Her iki olay da halkın egemenliği temelli ~~hükümet~~hükûmet sisteminin halk arasında yaygınlaşmasına yol açtı. Fakat, [[19. yüzyıl]]ın başlarında [[Meşrutiyet\|Meşruiyetçilik]] ve [[Karlizm]] gibi [[~~Liberal~~liberal demokrasi~~\|liberal demokrasiye~~]]ye karşı çıkan yeni [[siyasi]] hareketler ile [[20. yüzyıl]]ın başlarında çıkan [[bütüncül milliyetçilik]] için bir temel sağlamıştır. Günümüzde Mutlak monarşiyle yönetilen ülkeler arasında, [[Brunei]], [[Esvatini]],<ref name="swazi-abs">{{Haber kaynağı\|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-14095303\|başlık=Swaziland profile\|tarih=3 Eylül 2018\|iş=BBC News\|erişimtarihi=22 Eylül 2023\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230915104642/https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-14095303\|arşivtarihi=15 Eylül 2023\|ölüurl=hayır}}</ref> [[Umman]],<ref name="oman-abs">{{Haber kaynağı\|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-15288960\|başlık=Q&A: Elections to Oman's consultative Council\|tarih=13 Ekim 2011\|website=[[BBC News]]\|erişimtarihi=22 Eylül 2023\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200128112015/https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-15288960\|arşivtarihi=28 Ocak 2020\|ölüurl=hayır}}</ref> [[Suudi Arabistan]],<ref name="Cavendish78">{{Kitap kaynağı\|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse/page/78\|başlık=World and Its Peoples: the Arabian Peninsula\|sayfa=[https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse/page/78 78]\|yayıncı=Marshall Cavendish\|yıl=2007\|ad=Marshall\|soyadı=Cavendish\|isbn=978-0-7614-7571-2}}</ref> [[Vatikan]]<ref name="vaticancity">{{Web kaynağı\|url=http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/en/stato-e-governo/organi-dello-stato.html\|başlık=Organi dello Stato\|erişimtarihi=25 Ocak 2014\|arşivtarihi=2 Kasım 2013\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20131102165340/http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/en/stato-e-governo/organi-dello-stato.html\|website=vaticanstate.va\|yayıncı=[[Vatican State]]\|çeviribaşlık=State Departments\|ölüurl=evet}}{{Web kaynağı\|url=https://www.vaticanstate.va/en/state-government/state-departments/state-departments-1.html\|başlık=State Departments\|erişimtarihi=21 Eylül 2019\|arşivtarihi=11 Nisan 2020\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200411154311/https://www.vaticanstate.va/en/state-government/state-departments/state-departments-1.html\|website=vaticanstate.va\|yayıncı=[[Vatican State]]\|ölüurl=evet}}</ref> ve [[Birleşik Arap Emirlikleri]]'ni oluşturan emirlikler<ref name="qat-abs">{{Haber kaynağı\|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-20890765\|başlık=Qatar: Regional backwater to global player\|tarih=7 Ocak 2013\|website=[[BBC News]]\|ad1=Michael\|soyadı1=Stephens\|erişimtarihi=22 Eylül 2023\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230601164832/https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-20890765\|arşivtarihi=1 Haziran 2023\|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":0">{{Haber kaynağı\|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-05-02/education/29495629_1_monarchy-absolute-power-head\|başlık=Vatican to emirates, monarchs keep the reins in modern world\|arşivtarihi=16 Ekim 2013\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20131016094408/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-05-02/education/29495629_1_monarchy-absolute-power-head\|gazete=[[The Times of India]]\|ölüurl=evet}}</ref> vardır.<ref>{{Web kaynağı\|url=https://tr.euronews.com/2019/12/20/dunyada-monarsiyle-yonetilen-ulkeler-hangileri\|başlık=Dünyada monarşiyle yönetilen ülkeler hangileri?\|erişimtarihi=22 Eylül 2023\|tarih=20 Aralık 2019\|dil=türkçe\|çalışma=euronews\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230607230138/https://tr.euronews.com/2019/12/20/dunyada-monarsiyle-yonetilen-ulkeler-hangileri\|arşivtarihi=7 Haziran 2023\|ölüurl=hayır}}</ref> == Günümüzdeki mutlak monarşiler == {{~~legend~~lejant\|#E6E6AA\|Federal monarşiyi belirtir}} {\| class="wikitable plainrowheaders sortable" \|- Satır 25 ⟶ 24: \|{{Yıl ve güne göre yaş\|1946\|7\|15}} \|{{Sıralanabilir tablo için tarih\|4 Ekim 1967}}\|\|{{Yıl ve gün cinsinden yaşı\|1967\|10\|04}}\|\| [[Brunei'de veraset\|Kan bağı]]\|\|<ref name="brunei">{{Web kaynağı \|~~author~~yazar=Government of Brunei \|başlık=Prime Minister \|iş=The Royal Ark Satır 93 ⟶ 92: \|{{Sıralanabilir tablo için tarih\|13 Mart 2013}}\|\|{{Yıl ve gün cinsinden yaşı\|2013\|03\|13}}\|\|[[Papalık Komisyonu\|Seçim]]\|\| <ref>{{Haber kaynağı \|başlık=Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope \|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-21777494 \|iş=[[BBC News]] \|erişimtarihi=13 Mart 2013 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150409061414/http://www.bbc.com/news/world-europe-21777494 \|arşivtarihi=9 Nisan 2015 \|ölüurl=hayır }}</ref> \|- \|{{bayrak\|Suudi Arabistan ~~Krallığı~~}} \|[[Dosya:Salman of Saudi Arabia - 2020 (49563590728) (cropped).jpg\|100px]]\|\|{{Sıralama\|Selman bin Abdülaziz el-Suud\|[[Suudi Arabistan kralı#Suudi Arabistan kralları (1932–günümüz)\|Kral]] [[Selman bin Abdülaziz el-Suud]]}} \|{{Doğum tarihi ve yaşı\|1935\|12\|31}} Satır 106 ⟶ 105: \|{{Yıl ve gün cinsinden yaşı\|2020\|01\|11}} \|[[Umman sultanları listesi\|Kan bağı]]\|\|<ref>{{Web kaynağı \|~~author~~yazar=Sultan Qaboos Centre for Islamic Culture \|başlık=About H.M the Sultan \|yayıncı=Government of Oman, Diwan of the Royal Court