II. Mehmed: Revizyonlar arasındaki fark

| altyazı = II. Mehmed'in 1479'da [[İtalyanlar|İtalyan]] ressam [[Gentile Bellini]]'ye yaptırdığı [[Fatih Sultan Mehmet'in Portresi|portresi]].

Ağustos başında Macar kralı Ladislas'ın Osmanlılarla yapılan barışı geçersiz sayarak yeni bir Haçlı seferine çıkacağını ilan etmesi başkent Edirne'de paniğe yol açtı ve halk şehri terk etmeye başladı. [[Konstantinopolis|Konstantiniyye]]'de [[Bizans Rumları|Rumların]] himayesinde olan ve Osmanlı tahtında hak iddia eden [[Orhan Çelebi]], bu sırada [[Çatalca]] yakınlarında [[İnceğiz, Çatalca|İnceğiz]]'e ve [[Dobruca]]'ya geçerek bir isyan girişiminde bulundu. Bu girişim, [[Hadım Şehabettin Paşa|Şahabeddin Paşa]] tarafından önlendi ve Orhan Çelebi Konstantiniyye'e kaçtı.<ref name=":8" /> Aynı dönemde başkentte kendini [[Hurûfilik]] taraftarlarının elçisi olarak tanıtan bir [[Farslar|İranlı]], halktan epey yandaş topladı. Mehmed de İranlının öğretisine ilgi duydu ve koruması altına aldı. Ancak Müftü Fahreddin ve Çandarlı Halil Paşa'nın bu duruma tepki göstermesi üzerine Mehmed çok geçmeden desteğini çekmek zorunda kaldı ve sonunda başkentte bir Hurûfi katliamı yaşandı.<ref>[[İsmail Hakkı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı, İsmail Hakkı]], ''Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar,'' [[Ankara]]: [[Türk Tarih Kurumu]], 1995 (6. baskı), ISBN 975-16-0014-6. ss. 450''–''451.</ref> Devletin müderrislerinden [[Fahreddin-i Acemi|Fahreddin''-''i Acemi]]'nin, "kâfir oldukları" gerekçesiyle Hurûfilerin canlarının alınması gerektiği yolunda bir fetva çıkartması üzerine, Hurûfiler diri diri yakılarak öldürüldü.<ref>{{Web kaynağı|url=http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/14/gnd101.html|başlık=İslam'ın Matrix'çi gizli mezhebi Hurufilik – Fatih'in yaktığı Matrix Tarikatı|erişimtarihi=25 Temmuz 2023|arşivtarihi=10 Temmuz 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140710103237/http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/14/gnd101.html|tarih=14 Ocak 2007|ölüurl=|çalışma=|yayıncı=[[Sabah (gazete)|Sabah]]|ile=|ad=Murat|soyadı=Bardakçı}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=4bZujwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Tarihimizle Yüzleşmek|erişimtarihi=25 Temmuz 2023|tarih=2015|dil=Türkçe|sayfa=59|yayıncı=Remzi Kitabevi|ad=Emre|soyadı=Kongar|isbn=978-975-14-1698-8}}</ref> Bu sırada şehirde çıkan bir yangında [[bedesten]] ile birlikte binlerce ev kül oldu.<ref name="babinger50">Babinger, Franz; s. 50''–''51</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Edirne: Edirne'nin 600. Fetih Yıldönümü Armağan Kitabı|erişimtarihi=31 Temmuz 2023|tanıtıcıid=ISBN 975-16-0562-8|basım=2|bölüm=Osmanlı–Macar Mücadeleleri Esnasında Edirne|yer=[[Ankara]]|yayımcı=[[Türk Tarih Kurumu]]|yıl=1993|son=Gökbilgin|ilk=Tayyip}} s. 133</ref>[[Dosya:Chelebowski varna.jpg|sol|küçükresim|upright=1.09|Polonyalı ressam [[Stanisław Chlebowski]] tarafından yapılan ve [[Varna Muharebesi]]'ni (1444) betimleyen tablo. Savaş için ordunun başına geçen II. Murad, savaştan zaferle ayrılmıştır.|240x240pik]]

Mehmed, Manisa'da bulunduğu sıralarda oldukça başına buyruk bir biçimde hareket etti. Resmî olarak "Mehmed Çelebi Sultan" ünvanıyla anılan Mehmed'in o zamanki durumu, daha önce padişah olduğundan dolayı bir [[Şehzade|şehzadeninkindenşehzade]]ninkinden farklıydı.<ref name=":3" /> Onun rızasıyla Türk korsanları [[Ege Denizi|Ege]]'deki [[Venedik Cumhuriyeti|Venediklilere]] saldırdılar. [[Hicri takvim|Hicrî takvim]]le 852 (1448/1449) yılında [[Selçuk]]'ta kendi adına paralar bastırdı.<ref name="babinger68">Babinger, Franz (2003), s. 68</ref> Şehzadelik dönemine ait defterinde kendi çizdiği [[Tuğra|tuğrasıtuğra]]sı da bulunmaktadır. Osmanlılarda bir şehzade kendi adına para bastırıp tuğra çektirdiği takdirde normalde idam cezasına çarptırılsa da, II. Murad Mehmed'e müdahale etmemiştir. Bunun sebebi de büyük ihtimalle, Mehmed'in o sıralar [[II. Murad]]'ın tek oğlu olmasıdır.

SultanII. Mehmed, İstanbul'u kuşatma hazırlıklarına 1451 yılının sonlarında başladı. [[İstanbul Boğazı]]'nın Anadolu yakasında büyük dedesi [[I. Bayezid|Bayezid]]'in yaptırmış olduğu [[Anadolu Hisarı]]'nın karşısına o dönemde Boğazkesen adı verilen [[Rumeli Hisarı]]'nın inşa emrini verdi. [[XI. Konstantinos|İmparator Konstantin]], Mehmed'e hisarın yapımı için kendisinden izin alması gerektiğini bildirmek için elçiler gönderdi, ancak Mehmed elçileri kabul etmedi. İmparator en son 1452 yılı Haziran ayında barış görüşmeleri için bir kere daha elçilerini gönderdi ancak Mehmed elçileri yine reddetti. Bunun anlamı savaştı.

Hisar 1452'nin Ağustos ayında tamamlandı. Böylece [[İstanbul Boğazı|boğazın]] kontrolü [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlıların]] eline geçmiş oldu. Boğazdan geçecek gemiler bundan böyle geçiş parası ödemek zorundaydı. Aksi takdirde gemiler [[Top (silah)|top]] atışıyla batırılacaktı. 1452'nin sonlarında, ödeme yapmayı reddeden bir [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] gemisi batırıldı ve kaptanı ile tayfası tutuklandı. Söz konusu toplar, [[Erdel]]li [[Urban]] adında bir top dökümcüsü tarafından yapılmıştı. Sultan Mehmed kendisinden [[Konstantinopolis|Konstantiniyye]]'nin [[Konstantinopolis Surları|surlarını]] yıkabilecek güçte bir [[Top (silah)|top]] yapıp yapamayacağını sormuş, Urban da "Ne Konstantinopolis, ne de [[Babil]]'in surlarının karşı koyabileceği bir top yapabileceğini" söylemişti.<ref name="babinger82">Babinger, Franz (2003), ss. 82''–''84</ref>

Öte yandan bu gelişmeler karşısında [[XI. Konstantinos|İmparator Konstantin]], [[Papa]] ve İtalyan şehirlerinden umutsuzca yardım talebinde bulundu ama bunlar sonuçsuz kaldı. Yalnızca [[Ceneviz Cumhuriyeti|Cenova]], 1452'nin Kasım ayında yardım göndermeye karar verdi ve [[Giovanni Giustiniani]] adlıadında bir komutan öncülüğünde 700 kadar asker taşıyan Ceneviz kadırgaları 26 Ocak 1453'te [[Konstantinopolis|Konstantiniyye]]'ye vardı. Konstantin, Giovanni Giustiniani'yi kara kuvvetlerinin başkumandanı yaptı.<ref name="babinger82" /> KostantinopolisKonstantinopolis'teki asker sayısı 8 bin civarındaydı, limanda ise 26 savaş gemisi bulunuyordu. Daha evvel 700 [[İtalyanlar|İtalyanı]] taşıyan 7 [[Girit]] ve [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] gemisi Şubat ayında şehirden kaçmıştı.<ref name="Kinross, Lord.107-108" /> Düzenli [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlıordusu]] ordusundakindaki asker sayısı ise en az 50 bindi. Ayrıca Mehmed, yalnızca karadan kuşatmanın yeterli olmayacağını düşünerek bir [[Deniz kuvvetleri|donanma]] da hazırlatmıştı. Bu donanma bahar aylarında boğazın [[Marmara Denizi|Marmara]] girişine vardı.<ref name="Kinross, Lord.107-108">Kinross, Lord (1977), ss. 100''–''101</ref>

Osmanlı ordusu 23 Mart 1453 tarihinde başkent [[Edirne]]'den hareket etti ve 2 Nisan'da [[Konstantinopolis|Konstantiniyye]]'ye vardı. Aynı gün [[Haliç]]'in girişi zincirle kapatıldı. Karargâhını [[Topkapı, Fatih|Romanus kapısınınKapısı]]'nın karşısına [[Maltepe, Zeytinburnu|Maltepe]]'ye kuran Mehmed, son kez teslim çağrısında bulundu ama İmparator reddetti. 6 Nisan sabahı ilk saldırı başladı. II. Mehmed, şehri o zamana dek görülmemiş büyüklükte toplarla dövdü.<ref>İnalcık, Halil (2008), s. 38</ref> Kuşatma, aralıklı çatışmalarla 53 gün kadar sürdü. [[XI. Konstantinos|Konstantin]], [[Giovanni Giustiniani|Giustiniani]] ile birlikte Romanus kapısınıKapısı'nı savunuyordu. [[Orhan Çelebi|Şehzade Orhan]] da Marmara kıyısındaki kıtalardanbirliklerden birini yönetiyordu.<ref name="babinger87" />[[Dosya:Kusatma Zonaro.jpg|küçükresim|upright=1.09|Sultan Mehmed'in donanmaya emrini ve gemilerin karadan yürütülmesini tasvir eden, [[İtalyanlar|İtalyan]] ressam [[Fausto Zonaro]]'nun yapmış olduğu tablo.|240x240pik]]20 Nisan 1453 günü [[Papa]]'nın gönderdiği üç [[Ceneviz Cumhuriyeti|Ceneviz]] gemisi ve [[Sicilya]]'dan gelen bir [[Rumlar|Rum]] yük gemisi şehrin açıklarında belirdi. [[Osmanlı donanması]] bunları durdurmak üzere harekete geçti ve [[Yenikapı, Fatih|Yenikapı]] önlerinde karşıladı. Şiddetli [[lodos]], kürekli Osmanlı gemilerinin manevra yapmasını önlüyordu. [[Marmara Denizi]]'nde yapılan savaşın sonunda, akşam saatlerinde Ceneviz gemileri [[Haliç]]'e girmeyi başardı.<ref name=":11">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/istanbul#2|başlık=İstanbul'un Fethi|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=18 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220118182853/https://islamansiklopedisi.org.tr/istanbul#2|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslam Ansiklopedisi]]|ad=Feridun|soyadı=Emecen}}</ref> Bu, çok büyük bir başarısızlıktı ve kuşatmayı sürdüren ordunun da mâneviyatınımaneviyatını kırdı. Denizdeki mücadeleyi damlara çıkmış [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] halkının ve [[Zeytinburnu]] kıyılarından bizzat II. Mehmed'in de seyrettiği rivayet edilir. Bu başarısızlık sadece asker üzerinde değil, ulemâ ve kumandanlar arasında da huzursuzluğa yol açmıştı.<ref name=":11" />

[[Dosya:Fatih Sultan-Schwert.jpg|küçükresim|sol|FatihFâtih Sultan Mehmed'in [[İstanbul]]'u [[İstanbul'un Fethi|fethederken]] kullandığı kılıcı, günümüzde [[Topkapı Sarayı|Topkapı Müzesi]]'nde sergilenmektedir.|338x338px360x360px]]Donanmasını bir şekilde [[Haliç]]'e indirmesi gerektiğini anlayan II. Mehmed, gemilerini karadan geçirmeye karar verdi. Bunun için de, bugünkü [[Dolmabahçe]]'den [[Kasımpaşa]]'ya uzanan güzergâha kalaslar döşendi ve bir kısım gemi, silindirler üstünde 22 Nisan sabahında [[Haliç]]'e indirildi. Böylece [[Haliç]]'in kontrolü Osmanlıların eline geçti. Öte yandan kuşatmanın yedinci haftasında [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]] hâlâ kesin bir sonuç alamamıştı.<ref name="babinger87">Babinger, Franz (2003), ss. 87''–''94</ref> Bu noktadasırada da Osmanlı ordugâhında, kuşatmanın başarılı olamayacağı ve hemen kaldırılması gerektiği kanısındaki [[Çandarlı Halil Paşa|SadrazamÇandarlı Halil]] Paşaile gelecekleri kuşatmanın başarısına bağlı olan Sultan ve savaşçı grup arasındaki çekişme sürüyordu. [[Venedik Cumhuriyeti|Venedikliler]] ve [[Macaristan Krallığı|Macarların]] güçlerini harekete geçirdikleri haberi geldiğinde, kurulan savaş meclisinde bu bir kez daha açığa çıktı. Bu noktada Sadrazam Halil Paşa son bir kez Mehmed'i teslim çağrısı yapmaya ikna etti, ancak [[XI. Konstantinos|İmparator]] teklifi yine reddetti. Bunun üzerine MehmedOsmanlılar, 2429 Mayıs'ta ayıngünü 29'undaiçin karadan ve denizden büyükson bir saldırı yapacağını duyurduplanladılar.<ref name="babinger87inalcık2s31">Babinger, Franz (2003), ss. 87''–''94</ref>

Son saldırı hazırlıklarını [[Zağanos Paşa]] düzenledi.<ref name="inalcık2s31">İnalcık, Halil (2008), s. 3139</ref> Osmanlı ordusu 29 Mayıs'ın ilk saatlerinde taarruza başladı. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]] son taarruzu üç dalga hâlinde gerçekleştirdiler. İlk iki saat boyunca [[başıbozuk]]lar surlara saldırdılar, ardından Anadolu birlikleri onların yerini aldı. Son olarak öldürücü darbeyi vurmak üzere [[yeniçeri]]ler devreye girdi. Bu sırada yaralanan [[Giovanni Giustiniani|Giustiniani]]'nin savaş alanından ayrılması, şehri savunanlar arasında büyük moral bozukluğuna neden oldu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Ne0kAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:2868398162&q=isbn:2868398162&hl=tr|başlık=1453, Mahomet II impose le schisme orthodoxe|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tarih=2003|dil=fr|yayıncı=Franc̨ois–Xavier de Guibert|ad=Lina Murr|soyadı=Nehmé|isbn=978-2-86839-816-1}}</ref> Nihayet sabah saatlerinde Osmanlı askerleri, ''Kerkoporta'' adlı kapıdan içeri girmeyi başardılar ve kapının üzerindeki burca [[Osmanlı sancağıbayrakları|Osmanlı sancağını]]nı diktiler.<ref name="Kinross, Lord.107-108" /> Sultan Mehmed öğleden sonra şehre girdi, [[Ayasofya]]'ya giderek [[namaz]] kıldı ve ''"minMin-ba'd (bundanBundan sonra) tahtım [[İstanbul]]'dur."'' dedi.<ref name="inalcık2s31" /><ref>Tursun Bey, ''Tarih-i Ebû'l-Feth'': '''اوّلا وزرا و امراسنه و قولارنه اعلام و اعلان اتدی که من بعد تختم استنبولدر''' / Evvelâ vüzerâ ve ümerâsına ve kullarına i'lâm ve i'lân etdi ki min-ba'd tahtım İstanbul'dur.</ref>

—{{Blockquote|text=İstanbul'un düşmesi, sadece [[Bizans İmparatorluğu]]'nun sonunu ve son etkili [[XI. Konstantinos|imparatorunun]] ölümünü belirler. Zira 150 yıldan beri devam edegelen Osmanlı akınlarıyla Bizans'ın bırakacağı boşluk, zaten yavaş yavaş doldurulmuş durumdaydı. Şehrin düşmesinden önce de Avrupa ile Asya'nın birleştiği bu noktanın hâkimi zaten Osmanlılardı. Bizans'ın o günlerde [[İslam]] okyanusu içerisindeki bir [[Hristiyanlık|Hristiyan]] adacığından farkı kalmamıştı.|author=[[Lord Kinross]], 1977<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=5KYKAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0224013798&q=isbn:0224013798&hl=tr|başlık=The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire|erişimtarihi=31 Temmuz 2023|tarih=1977|dil=İngilizce|yayıncı=Cape|ad=Patrick Balfour Baron|soyadı=Kinross|isbn=978-0-224-01379-6|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230724074716/https://books.google.com/books?id=5KYKAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0224013798&q=isbn:0224013798&hl=tr|arşivtarihi=24 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref>}}{{Blockquote|text=Ani bir fırtınadan sonra, oluklardan akan yağmur suları gibi oluk oluk kan aktı.|author=[[Niccolò Barbaro]] {{Küçükküçük|(İstanbul'un Fethi'nin görgü tanığı)}}<ref>{{Kitap kaynağı|url=https:/blockquote/books.google.com/books?id=COA_MQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Tarih Kitabı|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tarih=2000|dil=Türkçe|sayfa=139|yayıncı=Alfa Basım Yayım Dağıtım|soyadı=|isbn=978-605-171-364-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230612063959/https://books.google.com/books?id=COA_MQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=12 Haziran 2023|ölüurl=hayır}}</ref>}}{{Çoklu resim|align=center|direction=horizontal|width=|image1=Benjamin-Constant-The Entry of Mahomet II into Constantinople-1876.jpg|caption1={{ortala|[[Fransızlar|Fransız]] ressam [[Jean-Joseph Benjamin-Constant|Jean–Joseph Benjamin–Constant]] tarafından yapılan "II. Mehmed'in Konstantinopolis'e Girişi" isimli tablo, 1876.}}|image2=Zonaro GatesofConst.jpg|caption2={{ortala|[[İtalyanlar|İtalyan]] ressam [[Fausto Zonaro]]'nun II. Mehmed'i [[Konstantinopolis]]'e girerken tasvir eden tablosu.}}|image3=Le siège de Constantinople (1453) by Jean Le Tavernier after 1455.jpg|caption3={{ortala|"Konstantinopolis Kuşatması (1453)" tablosu, Jean Le Tavernier, 1455'ten sonra.}}|width1=240|width2=232|width3=213}}

Şehir kılıç zoruyla fethedilmişti, bu yüzden dinî hukuka göre yağmalanabilirdi.<ref name=":11" /> II. Mehmed, şehir fethedildikten sonra ordusuna üç günlük yağma izni verdi.<ref name=":13">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/istanbul#3-turk-devri|başlık=İSTANBUL|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=18 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220118182853/https://islamansiklopedisi.org.tr/istanbul#3-turk-devri|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslam Ansiklopedisi]]|ad=Halil|soyadı=İnalcık}}</ref> Bütün çatışmalar ancak öğleden sonra bitti.<ref name=":13" /> Halktan sağ kalanların tamamı [[Savaş tutsağı|tutsak]] edildi ve bir kısmı gemilere gönderildi, bir kısmı da [[Konstantinopolis Surları|surlar]] dışında kurulmuş olan Osmanlı çadırlarına gönderildi. Şehri devletin [[başkent]]i yapmayı planlayan ve bu yüzden daha fazla harap olmasını önlemek isteyen Sultan Mehmed, 30 Mayıs'ta savaş hâlinin bittiğini ilan etti.<ref name=":13" /> Buradan hareketle yağmanın iki gün dahi sürmediği, 30 Mayıs'ta durduğu anlaşılmaktadır.<ref name=":13" /> [[XI. Konstantinos|İmparator Konstantinos]]'un akıbeti ise meçhuldür. [[Giovanni Giustiniani|Guistiniani]]'den boşalan yeri doldurmak için gelen ve bizzat çarpışmaya katılan İmparator, aldığı yaraların etkisiyle savaşta öldü.<ref name=":11" /> İmparator'un ölümüne dair hayatta kalan bilinen hiçbir görgü tanığı yoktuyoktur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9781409410645&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The Siege and the Fall of Constantinople in 1453: Historiography, Topography, and Military Studies|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tariharşivtarihi=2011|dil=İngilizce|sayfa=100|yayıncı=Ashgate26 Publishing,Temmuz Ltd.|ad=Marios|soyadı=Philippides|isbn=978-1-4094-1064-5|ad2=Walter K.|soyadı2=Hanak2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230726080200/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9781409410645&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihitarih=262011|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|sayfa=100|yayıncı=Ashgate TemmuzPublishing|ad=Marios|soyadı=Philippides|isbn=978-1-4094-1064-5|ad2=Walter 2023K.|ölüurlsoyadı2=hayırHanak}}</ref> Kimi kaynaklar cesedinin bulunamadığını söylerken, [[Franz Babinger]] gibi bazı tarihçiler ise İmparator'un cesedinin mor ayakkabılarından teşhis edildiğini yazar. [[Fransızlar|Fransız]] yazar [[Alphonse de Lamartine]], eserinde İmparator'un cesedinin bulunduğunu ve Sultan Mehmed'in [[XI. Konstantinos|Konstantin]] için [[Hristiyanlık|Hristiyan]] usulü [[Cenaze (Hristiyanlık)|cenaze]] töreni düzenlediğini belirtir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Z-TQPgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Osmanlı Tarihi|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tarih=1991|dil=Türkçe|yayıncı=Toker Yayınları|ad=Alphonse de|soyadı=Lamartine|isbn=978-975-445-006-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230726080147/https://books.google.com/books?id=Z-TQPgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=26 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Orhan Çelebi|Şehzade Orhan]] ise [[keşiş]] kılığında şehri terk etmeye çalışırken yakalanıp idam edildi.<ref name="Nicol, Donald M..418-420">Nicol, Donald M. (1999), ss. 418''–''420</ref> II. Mehmed, şehrin en büyük mabedi [[Ayasofya]]'ya giderek burada toplanmış olan halka ve din adamlarına güvenliklerinin sağlanacağı teminatını verdi ve burayı [[cami]]ye dönüştürdü.<ref name=":11" />

FatihFâtih Sultan Mehmed, İstanbul'u fethettikten sonra "Kayser-i Rûm" ünvanını, başka bir deyişle "[[Roma imparatoru|Roma İmparatoru]]" ünvanını aldıbenimsedi.<ref name=":12" /> Basılan yeni paralarda da [[Yunanca]] olarak "[[Bizans İmparatoru]]" ünvanını kullandı. Bu ünvan [[Batı dünyası]]nca da kabul edilmişti. Fatih Sultan Mehmed, 1481 yılında [[İtalyanlar|İtalyan]] sanatçı [[Costanzo da Ferrara]]'ya günümüzde dünyada sadece dört örneği bulunan bir [[Fatih Sultan Mehmet'in Madalyonu|madalyon]] yaptırdı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ntv.com.tr/turkiye/fatihin-madalyonu-istanbulda,XBiWIXmnB0WU4-m5O_6YKQ|başlık=Fatih'in madalyonu İstanbul'da|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=17 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230217221337/https://www.ntv.com.tr/turkiye/fatihin-madalyonu-istanbulda,XBiWIXmnB0WU4-m5O_6YKQ|tarih=25 Ocak 2023|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[NTV]]}}</ref> [[Fatih Sultan Mehmet'in Madalyonu|Madalyonun]] üzerinde "[[Bizans İmparatoru]] Muhammed" yazması yer almaktaydı.{{efn|Mehmed, [[İslam]] [[peygamber]]ipeygamberi [[Muhammed]]'in adından türemiş [[Arapça]] kökenli bir [[erkek]] adıdır. İsim önce ''Mehemmed'' olmuş, sonra ''Mehmed'', ondan sonra ise ''Mehmet'' olarak okunmaya başlanmıştır. Mehmed ismi, Muhammed isminin kısaltılmış hâlidir. Adı "Mehmed" olan [[Osmanlı padişahları listesi|Osmanlı padişahlarının]] isimleri birçok kaynakta "Muhammed" şeklinde de geçmiştir.}}<ref>{{Web kaynağı|url=https://arkeofili.com/fatih-sultan-mehmet-madalyonu-istanbula-geliyor/|başlık=Fatih Sultan Mehmet Madalyonu İstanbul'a Geliyor|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=2 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230202070542/https://arkeofili.com/fatih-sultan-mehmet-madalyonu-istanbula-geliyor/|tarih=25 Ocak 2023|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Arkeofili|soyadı=}}</ref> II. Mehmed kendisini Roma İmparatoru olarak görmekte ve devletini de [[Roma İmparatorluğu]]'nun varisi saymaktaydı. Bu ideal doğrultusunda [[İstanbul]]'dan sonraki ikinci hedefi de [[Roma]] şehriydi.

[[Dosya:Gennadios II and Mehmed II.jpg|küçükresim|FatihFâtih Sultan Mehmed'in [[İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi]] lideri [[II. Gennadios]] ile görüşmesini betimleyen [[mozaik]], 1454.|298x298pik]]

Fetihten sonra "Fâtih" ünvanıyla anılmaya başlayan II. Mehmed, şehrin ticaret merkezi olan [[Galata]]'dan kaçmış olan [[Rum]]ların ve [[Cenevizli]]lerin şehre dönmesini sağladı ve [[Rum Ortodoks Patrikhanesi]]'nin yeniden açılmasına izin verdi.<ref name=":11" /> Ayrıca bir [[Yahudiler|Yahudi]] [[Haham]]başlığı ile bir [[İstanbul Ermeni Patrikhanesi|Ermeni Patrikhanesi]] kurdurdu. II. Mehmed, [[İstanbul]]'u farklı dinlerden insanların bir arada yaşadığı, ticaret ve kültür merkezi olan bir başkentimparatorluk başkenti yapmayı amaçladıamaçlıyordu.

II. Mehmed, fethin hemen ardından şehrin onarımına başladı. Amacı Doğu Roma İmparatorluğu'nu yıkmak değil, onu [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] yapısı içinde diriltmekti. Kuracağı imparatorluk bir [[İslam devleti]] olmakla birlikte [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma İmparatorluğu]] gibi [[kozmopolit]] bir yapıya sahip olacaktı. II. Mehmed'in emri sayesinde [[Ayasofya]] tahrip edilmedi,; daha sonra Ayasofya'nın [[cami]]ye çevrilmesi sebebiyle mozaiklerinin sökülmesi icap etti, ancak sultanın emriyle mozaikler sökülmeyerek kireçle kaplandı.<ref name=":14">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/sutad/issue/26285/276987|başlık=İstanbul'un Fethi'nden Sonra Ayasofya'nın Camiye Çevrilişi|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=26 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230726091103/https://dergipark.org.tr/tr/pub/sutad/issue/26285/276987|tarih=2003|ölüurl=hayır|sayı=14|sayfalar=133-142|çalışma=|yayıncı=Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi|ad=Said|soyadı=Öztürk|issn=1300-5766}}</ref> Ayasofya'yla beraber çok sayıda [[kilise]] ve [[manastır]] da camiye ve [[medrese]]ye çevrildi.<ref name=":14" /> Medreselerde eğitim vermeleri ve bilim çalışmaları yapmaları için [[Semerkant]], [[Bağdat]], [[Kahire]], [[Şam]], [[Buhara]] gibi şehirlerden âlimler davet edildi.<ref name=":15">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/karadearas/issue/10079/124282|başlık=İstanbul'un Osmanlılar Tarafından Fethi, Türk–İslam ve Avrupa Açısından Önemi|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tarih=2008|sayı=17|dil=Türkçe|sayfalar=51-66|çalışma=|yayıncı=Karadeniz Araştırmaları Dergisi|cilt=17|ad=Ahmet|soyadı=Gündüz|issn=2536-5126}}</ref> Daha sonra, 1462''–''1470 arasında tamamlanan [[Sahn-ı Seman Medresesi]]'ne gelir getirmesi için bazı binalar ve araziler bağışlandı.<ref name=":15" />

FatihŞehirde Sultan Mehmed; [[Rum Ortodoks Patrikhanesi]], [[İstanbul Ermeni Patrikhanesi|Ermeni Patrikhanesi]] ve Yahudi Hahambaşı bulunmasına izin verdi.veren 6Sultan OcakMehmed, 1454'te [[II. Gennadios|Yorgo Skolaris]]'i (II. Gennadios) yeni [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Ortodoks]] [[Patrik|patriği]] olarak atadı. [[Ayasofya]] camiye çevrildiğinden, Patrikliğe resmî makam yeri olarak [[HavariyunHavariyyun Kilisesi]] verildi. Şehirdeki [[Osmanlı Yahudileri|Yahudilerin]] hahambaşı olarak Moşe Kapsali atandı. 1461 yılında ise Bursa piskoposu [[Bursalı I. Hovagim|Hovagim]], [[İstanbul Ermenileri|İstanbul Ermeni]] Patriği olarak atandı.

[[Dosya:Istanbul asv2020-02 img14 Topkapı Palace.jpg|küçükresim|upright=1.09|FatihFâtih Sultan Mehmed'in emriyle 1465–1478 yılları arasında inşa edilen ve 400 yıla yakın [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlıların]] idare merkezi ve [[Osmanlı padişahları listesi|padişahların]] ikametgâhı olan [[Topkapı Sarayı]]. (İkinci [[avlu]]suna açılan Selam Kapısı, Bâbüsselam)|240x240pik]]

[[İstanbul]]'da [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] hâkimiyetinin başlamasıyla beraber, demografik yapı da ciddi değişime uğradı. Fetih sırasında şehir nüfusunun 30 ilâila 40 bin arasında olduğu tahmin edilmektedir.<ref name=":15" /> II. Mehmed, başta sanatkârlar olmak üzere birçok insanın İstanbul'a iskân edilmesi emrini verdi. Halk buna sıcak bakmasa da, gönüllü gelecek olanların istedikleri mülke sahip olabileceği haberinden sonra birçok insan şehre yerleşti. İstanbul çevresindeki tarım arazilerinin işlenmesi için [[Avrupa]]'da esir alınan insanlar getirildi.<ref name=":15" /> Bunun haricinde, isyan tehlikelerinin olduğu [[Konya]], [[Karaman]] ve [[Aksaray]] yörelerinden de mecburi iskânlar yapılmıştıryapıldı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Q7qaMgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=İstanbul'un Tarihî Yapısı|erişimtarihi=31 Temmuz 2023|tarih=1969|dil=Türkçe|yayıncı=Selbstverl.|ad=Doğan|soyadı=Kuban|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230731095036/https://books.google.com/books?id=Q7qaMgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=31 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref> 1477II. yılındaMehmed, İstanbul[[Theodosius Forumu]]'unnun nüfusolduğu sayımıyerde yapıldığındailk ortayasarayının çıkaninşasını tablobaşlattı. şuDaha şekildeydisonraki yıllarda ise [[Sarayburnu]]'nda [[Topkapı Sarayı]]'nı inşa ettirdi. Yaklaşık 1478 yılında inşası tamamlanan Topkapı Sarayı, bundan sonra uzunca bir süre başkentin idare merkezi ve [[Osmanlı padişahları listesi|Osmanlı padişahlarının]] resmî ikâmetgâhı oldu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/topkapi-sarayi|başlık=TOPKAPI SARAYI|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=6 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230206092306/https://islamansiklopedisi.org.tr/topkapi-sarayi|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Zeynep|soyadı=Tarım Ertuğ}}</ref>

Sultan Mehmed'in [[İstanbul'un Fethi]]'nden sonraki ilk seferi, 1389'daki [[I. Kosova Muharebesi|I. Kosova Savaşı]]'ndannden buo yana [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[vasal devlet]]i olan Sırbistan'a yönelikti. Osmanlıların [[Sırp Despotluğu]] ile bir bağlantısı vardı: II. Mehmed'in babası [[II. Murad]]'ın eşlerinden biri olan [[Mara Hatun]], Sırp despotu [[Vılkoğlu Brankoviç|Đurađ Branković]]'in kızıydı.<ref name=":19">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=J98DAAAAYAAJ&redir_esc=y|başlık=The Balkans: Roumania, Bulgaria, Servia and Montenegro|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tarih=1896|dil=İngilizce|yayıncı=G. P. Putnam's Sons|ad=William|soyadı=Miller|isbn=978-0-8369-9965-5}}</ref> İstanbul'un Fethi'nden sonra Osmanlı'ya bağlılığını bildiren ve ele geçirdiği kaleleri geri veren Sırplar, [[Macaristan Krallığı|Macarlar]] ile iş birliği yaparak yeniden düşmanlıklarını göstermeye başladılar.<ref name=":19" /> Bunun üzerine Osmanlı ordusu 1454'te [[Edirne (il)|Edirne]]'den [[Sırp Despotluğu|Sırbistan]]'a doğru yola çıktı. 1454''–''1457 arasında üç kez peş peşe Sırbistan'a sefer düzenlendi ve [[Belgrad]] dışındaki bütün Sırp toprakları ele geçirildi.

Osmanlı ordusu, 14 Temmuz 1456'daki [[Belgrad Kuşatması (1456)|Belgrad Kuşatması]]'nda şehri [[János Hunyadi|Janos Hunyadi]]'den fethetmeye çalıştı, ancak başarısız oldu. Sultan bunun üzerine [[Edirne (il)|Edirne]]'ye çekildi ve Sırbistan'ın bazı bölgelerinin mülkiyetini geri aldı. Ancak yıl sonundan önce, 79 yaşındaki Sırp kralı [[Vılkoğlu Brankoviç|Đurađ Branković]] öldü. Sırpların bağımsızlığı, [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun topraklarını resmen ilhak etmesine kadar yalnızca iki yıl hayatta kaldı. En küçükleri [[Lazar Brankoviç|Lazar Branković]], annesini zehirledi ve kardeşlerini sürgüne gönderdi; ancak kısa süre sonra o da öldü. Devam eden kargaşada en büyük erkek kardeş Stefan Branković tahta çıktı.<ref name=":19" />

Bu sıralarda [[Mora YarımadasıSeferi (1458)|Mora Seferi]] seferinde'nde bulunan II. Mehmed, Sırp meselesine son verilmesini emretti. Osmanlı İmparatorluğu'nınnun Sırp siyasetinde başlıca rol oynayan [[Veli Mahmud Paşa]], 1459'da başkentleri [[Semendire]]’yi'yi ele geçirilerek [[Semendire|Semendire Sancakbeyliği]]'ni oluşturdu ve [[Sırp Despotluğu]] yıkıldıyıkılmış oldu.<ref name=":19" /><ref name=":22">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mehmed-ii|başlık=MEHMED II|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|arşivtarihi=30 Temmuz 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190730050759/https://islamansiklopedisi.org.tr/mehmed-ii|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Halil|soyadı=İnalcık}}</ref> Böylece Sırbistan'da 350 yıl sürecek Osmanlı hâkimiyeti başlamış oldubaşladı.

[[Dosya:Despotate of Morea 1450.svg|küçükresim|240x240pik|[[Mora Despotluğu]]'nun 1450'de [[Dimitrios Paleologos|Dimitrios]] ve [[Thomas Paleologos|Thomas]] arasında bölünmesi.]]

[[İstanbul'un Fethi]]'nden sonra [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] imparatoru [[XI. Konstantinos]]'un kardeşleri, rakipleri [[:Kategori:Kantakuzinos ailesi|KantakuzenKantakuzinos ailesine]] karşı, [[Mora Yarımadası|Mora]]'da, OsmanlılarınOsmanlılardan yardımınıyardım istemişlerdi. Turahanoğlu Ömer Bey, [[akıncı]]ları ile duruma müdahale etti ve muhalifler bertaraf edildi. Fakat bu sefer, iki kardeş olan [[Dimitrios Paleologos|Dimitrios]] ve [[Thomas Paleologos|Thomas]] arasında mücadele başlamıştı. Bölge ülkelerinin Mora'yı istilâistila niyetlerini iyi bilen FatihFâtih Sultan Mehmed, 1458'de harekete geçti. [[Korint]]'i ele geçiren Mehmed, [[Mora Yarımadası|Mora]]'nın bir kısmını merkeze bağlayarak burada bir sancak oluşturdu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=GFrXjwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Osmanlı İmparatorluğu Tarihi|erişimtarihi=26 Temmuz 2023|tarih=2007|dil=Türkçe|yayıncı=İlgi Kültür Sanat Yayıncılık|cilt=3. cilt|ad=Joseph von|soyadı=Hammer|isbn=978-9944-978-31-6}}</ref> [[Atina]] ve diğer bölgeler ise Osmanlı yönetimini kabul etti.<ref name=":20">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=J6v9jhUd-r8C&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0299066703&hl=tr|başlık=The Fourteenth and Fifteenth Centuries|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivtarihi=27 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230727102557/https://books.google.com/books?id=J6v9jhUd-r8C&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0299066703&hl=tr|tarih=1975|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|sayfalar=272-274|yayıncı=Univ of Wisconsin Press|ad=Kenneth Meyer|soyadı=Setton|isbn=978-0-299-06670-3|ad2=Harry W.|soyadı2=Hazard}}</ref> Kardeşi [[Dimitrios Paleologos|Dimitrios]]'a karşı [[Arnavutlar]]ın desteğini alan [[Thomas Paleologos|Thomas]]'ın Osmanlılarla yapılan anlaşmayı bozması üzerine ikinci kez Mora'ya sefer düzenlendi.<ref name=":20" />

Osmanlıların zaferiyle biten sefer sonrasında [[Bizans İmparatorluğu]]'nun son uzantılarından biri olan [[Mora Despotluğu]] tarihe karıştı. Mora'nın son despotlarından [[Thomas Paleologos|Thomas]]; [[Korfu]]'dan [[İtalya]]'ya, [[Papa]]'nın yanına kaçtı. Mehmed, beraberinde götürdüğü [[Dimitrios Paleologos|Dimitrios]]'u ise [[Edirne Sarayı]]'nda zorunlu ikamete mecbur etti ve kendisine [[Gökçeada|İmroz]], [[Limni]], [[Semadirek]] ve [[Taşoz]] adalarından vergi toplama imtiyazı verildi. 1467 yılında ise [[Dimetoka]]'ya sürgüne gönderildi.<ref name=":20" />

[[Dosya:Sarayi Album 145ba.jpg|küçükresim|II. Mehmed'i tasvir eden bir [[minyatür]].|291x291pik]]

[[İstanbul'un Fethi]]'nin ardından [[Trabzon hükümdarları listesi|Trabzon imparatoru]] [[IV. İoannis (Trabzon imparatoru)|IV. İoannis]], FatihFâtih Sultan Mehmed'e vergi vermeye başladı. Fakat tam bu sırada, [[Canik]]'e gelip buradaki Türkmenleri kendisine katan [[Şeyh Cüneyd]], Trabzon'a yürüyerek şehri ele geçirmeyi ve [[Komninos Hanedanı]]'na son vermeyi hedefledi. [[Trabzon]] merkezli yeni bir devlet kurmak isteyen Şeyh Cüneyd ve Türkmenler, 1456'da Trabzon önlerine kadar geldilerse de şehri alamadılar.<ref name=":21">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/trabzon#1|başlık=TRABZON|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivtarihi=26 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190926224239/https://islamansiklopedisi.org.tr/trabzon#1|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslam Ansiklopedisi]]|ad=Heath W.|soyadı=Lowry|ad2=Feridun|soyadı2=Emecen}}</ref> Şehir bundan beş yıl sonra, İstanbul'u aldığından dolayı [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma İmparatorluğu]]'nun eski topraklarında hak iddia etmeye başlayan II. Mehmed'in yeni hedefi hâline geldi.<ref name=":21" /> Sultan Mehmed, önce Hızır Bey'i [[Osmanlı donanması|donanmayla]] Trabzon'a gönderip bir keşif harekâtı yaptırdı, ardından Trabzon'un üzerine yürüdü. [[Gelibolu Sancağı|Gelibolu sancakbeyi]] olan Kasım Bey de donanması ile askerî harekâta destek verdi.

[[Trabzon]] merkezli yeni bir devlet kurmak isteyen [[Şeyh Cüneyd]] ve Türkmenler, 1456'da Trabzon önlerine kadar geldilerse de şehri alamadılar.<ref name=":21">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/trabzon#1|başlık=TRABZON|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivtarihi=26 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190926224239/https://islamansiklopedisi.org.tr/trabzon#1|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslam Ansiklopedisi]]|ad=Heath W.|soyadı=Lowry|ad2=Feridun|soyadı2=Emecen}}</ref> Şehir bundan beş yıl sonra, İstanbul'u aldığından dolayı [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma İmparatorluğu]]'nun eski topraklarında hak iddia etmeye başlayan II. Mehmed'in yeni hedefi hâline geldi.<ref name=":21" /> Sultan Mehmed, önce Hızır Bey'i [[Osmanlı donanması|donanmayla]] Trabzon'a gönderip bir keşif harekâtı yaptırdı, ardından Trabzon'un üzerine yürüdü. [[Gelibolu Sancağı|Gelibolu]] [[sancakbeyi]] olan Kasım Bey de donanması ile askerî harekâta destek verdi. Karadan zorlu yolları aşarak [[Trabzon]]'a ulaşan II. Mehmed şehri kuşattı. Bazı kaynaklara göre altı, bazılarına göre ise dört hafta süren kuşatmanın ardından, Ağustos veya Eylül 1461'de şehir teslim oldu.<ref name=":21" /> Şehre giren FatihFâtih, birkaç gün burada kaldı ve idaresini Gelibolu sancakbeyi Kasım'a bıraktı. Böylelikle, 1204'teki [[Dördüncü Haçlı Seferi]]'nde İstanbul'un ele geçirilmesinden sonra Trabzon'a kaçan [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] asillerince kurulan ve 257 yıl boyunca [[Doğu Karadeniz]]'de hüküm süren [[Trabzon İmparatorluğu]] da tarihe karışmış oldu.

{{Ana|Eflak Seferi (1462)|Târgovişte gece baskını}}{{Çoklu resim|align=right|perrow=2|total_width=310|caption_align=center|title=|image1=Vlad Tepes 002.jpg|caption1=|image2=Portrait of Mehmed II by Gentile Bellini (Cropped).png|caption2=|image3=|caption3=|image4=|caption4=|image5=|image6=|caption6=|caption=|caption5=|footer={{ortala|'''Solda:''' 1456–1462 ve 1476–1477 yılları arasında [[Eflak Voyvodalığı|Eflak Prensi]] olan [[Kazıklı Voyvoda]] (III. Vlad). '''Sağda:''' [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahı Fatih Sultan Mehmed.}}}}

[[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]] zamanında vergiye bağlanan [[Eflak Voyvodalığı|Eflak Prensliği]]'nin başına, 1456 yılında FatihFâtih tarafından [[III. Vlad|III. Vlad (Kazıklı Voyvoda)]] getirilmişti (1456)getirildi. Osmanlılara bağlı görünen Vlad, aslında gizliden gizliye düşmanlık ediyordu. [[Vlad Dracula]], Macar kralı ile bir ittifak yaptı ve Mehmed'in [[Trabzon'un Fethi|Trabzon'u fethetmek (1461)]] için uzaklaşmasından faydalanarak [[Tuna]] üzerindeki [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] kalelerine saldırdı; ayrıca Sultan'ın elçilerini kazığa oturttu. Bunun üzerine FatihFâtih, 1462 yılı yazında [[Eflak]]'ı istilâistila edip Vlad'ı kaçırdı ve onun yerine kardeşi [[III. Radu|Radu]]'yu ([[III. Radu]]) [[Voyvoda (Osmanlı İmparatorluğu)|voyvoda]] tayin etti.<ref name=":22" /> Radu tam anlamıyla [[İstanbul]]'a tâbi oldu ve vergisini ödedi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/eflak|başlık=EFLAK|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivtarihi=3 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201203064917/https://islamansiklopedisi.org.tr/eflak|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Kemal|soyadı=Karpat}}</ref> FatihFâtih Sultan Mehmed, akıncı birliklerinin komutanı [[Mihaloğlu Ali Bey]]'i Osmanlı garnizonu başında [[III. Radu|Radu]]'un tahta çıktığı başkent [[Eski Cuma, Bulgaristan|Targovişte]]'de bıraktı. Eflak'ın yıllık haracı 10 bin düka altın olarak belirlendi.

Sefer sonucunda [[Eflak]]'ın direnci tamamen çökertildi ve [[Osmanlı Devleti]]İmparatorluğu'nena bağımlılığı tartışmasız hâle geldi.<ref name=":23">{{Web kaynağı|url=https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11630/4392/Ba%C5%9Flang%C4%B1c%C4%B1ndan%201606%27ya%20%20Kadar%20Osmanl%C4%B1%20Devleti%20ile%20Eflak%20ve%20Bo%C4%9Fdan%20Voyvodal%C4%B1klar%C4%B1%20aras%C4%B1ndaki%20ili%C5%9Fkiler.pdf?sequence=1&isAllowed=y|başlık=Başlangıcından 1606'ya Kadar Osmanlı Devleti ile Eflak ve Boğdan Voyvodalıkları Arasındaki İlişkiler|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivengelli=evet|tarih=2013|çalışma=|yayıncı=acikerisim.aku.edu.tr|ad=Yasemin|soyadı=Sarğın}}</ref> Bu seferle Osmanlılar, çok az bir kayıpla büyük bir ülkeyi nihaînihai olarak egemenliğiegemenlikleri altına aldıaldılar.<ref name=":23" /> FatihFâtih Sultan Mehmed, bir sonraki sefer mevsiminde (1463) [[Bosna Krallığı]]'nın üzerine [[Bosna'nın Fethi|yürümeyi]] aklına koyarken, 1462 sefer mevsimini ise [[Midilli'nin Fethi|Midilli'yi fethederek]] nihayetlendirdi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=8Gg4lAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Osmanlı İmparatorluğu Tarihi|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivtarihi=27 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230727141728/https://books.google.com/books?id=8Gg4lAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|tarih=2011|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|sayfalar=171-172|yayıncı=Yeditepe Yayınevi|ad=Johann Wilhelm|soyadı=Zinkeisen|isbn=978-605-4052-64-6}}</ref>

[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne vergi yoluyla bağlı olan [[Bosna Krallığı]]'nın, anlaşmalara riayet etmemesi üzerine [[Üsküp]]'ten harekete geçen FatihFâtih, [[Veli Mahmud Paşa|Sadrazam Mahmud Paşa]] ve [[Turahanoğlu Ömer Bey]]'e [[Bosna]]'nın tamamen fethedilmesi emrini vermiştiverdi. 1463 yılındaki seferle Bosna Kralıkralı Osmanlı hâkimiyetini yeniden tanıdı. Ancak [[şeyhülislam]]ın da fetvasıyla daha sonra öldürüldü ve bu topraklarda [[Bosna Sancağı|Bosna Sancakbeyliği]] oluşturuldu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0691010781&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Mehmed the Conqueror and His Time|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|tarih=1978|dil=İngilizce|sayfalar=221-222|yayıncı=Princeton University Press|ad=Franz|soyadı=Babinger|isbn=978-0-691-01078-6}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/bosna-eyaleti|başlık=BOSNA EYALETİ|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|arşivtarihi=12 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200412112439/https://islamansiklopedisi.org.tr/bosna-eyaleti|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Feridun|soyadı=Emecen}}</ref> Fakat ordunun [[İstanbul]]'a dönmesi üzerine aynı yıl Macar kralı Bosna'ya girdi. İkinci kez düzenlenen seferle Osmanlılar, [[Yayçe]] dışındaki bütün kale ve şehirleri yeniden ele geçirdiler. Bosna seferleri esnasında [[Hersek Düklüğü|Hersek kralı]] Stefan Vukçiç Kosariç de ülkesinin bir kısım toprağının Osmanlılara doğrudan bağlanması şartıyla tahtında bırakıldı. Ancak 1483 yılında [[Hersek]] tamamen Osmanlı toprağı hâline gelecektir.

FatihFâtih Sultan Mehmed, [[Bosna]]'yı Osmanlı topraklarına kattığı zaman, [[teslis]]i reddeden [[Hristiyanlık|Hristiyan]] [[Hristiyan mezhepleri|mezhebi]] olan [[Bogomilizm|Bogomil]] mezhebindeki [[Bosnalılar]]a çok iyi davranmıştır. Hem [[Katolik Kilisesi|Katolik]] hem de [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Ortodoksların]] kendi kiliselerine almak için baskı yaptıkları Bogomiller, bu sebeple Osmanlı yönetimine sıcak bakmışlardır.<ref>'''[[Bosna'nın Fethi#cite ref-12|^]]''' Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, ''Osmanlı Tarihi'', II. cilt'', [[Türk Tarih Kurumu]], Ankara, s. 98</ref> [[İsa]]'yı [[Allah]]'ın kulu ve [[peygamber]]ipeygamberi tanıyan inançlarıyla Müslümanlara benzeyen [[Bogomilizm|Bogomiller]], kendilerine sağlanan din ve vicdan hürriyetinden etkilenerek zamanla [[Müslüman]] olmuşlardır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=Yl3TAkJmztYC&pg=PA11&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Muslims of Bosnia–Herzegovina: Their Historic Development from the Middle Ages to the Dissolution of Yugoslavia|erişimtarihi=27 Temmuz 2023|tarih=1996|dil=İngilizce|sayfa=11|yayıncı=Harvard CMES|ad=Mark|soyadı=Pinson|isbn=978-0-932885-12-8}}</ref> O zamandan itibaren de Müslüman Bosnalılara "[[Boşnaklar|Boşnak]]" denilmeye başlanmıştır.

[[Dosya:Mehmed II ferman.jpg|küçükresim|FatihFâtih Sultan Mehmed'in fethedilen [[Bosna]]'daki [[Katolik Kilisesi|Katolik]] rahiplere 1463 yılında verdiği ve onlara tam din özgürlüğü ve koruma sağlayan [[ahidnâme]]si.|535x535pik]]'''FatihFâtih Sultan Mehmed'in Bosna Fransiskanları'nın özgürlüğü ile ilgili olan fermanı:'''<blockquote>Ben FatihFâtih Sultan Han. Bütün dünyaya ilan ediyorum ki, kendilerine bu Padişah Fermanı verilen Bosnalı Fransiskanlar himayem altındadır ve emrediyorum:

Hiç kimse ne bu adı geçen insanları, ne de onların [[kilise]]lerinikiliselerini rahatsız etmesin ve zarar vermesin. İmparatorluğumda huzur içinde yaşasınlar. Bu göçmen durumuna düşen insanlar özgür ve güvenlik içinde yaşasınlar. İmparatorluğumdaki tüm memleketlere dönüp korkusuzca kendi manastırlarına yerleşsinler.

Bu padişah fermanını ilan ederek burada,; yerlerin, göklerin yaratıcısı ve efendisi [[Allah]], Allah'ın elçisi aziz Peygamberimiz [[Muhammed]] ve [[İslam'da peygamberler ve elçiler|124 bin peygamber]] ile kuşandığım kılıç adına yemin ediyorum ki; emrime uyarak bana sadık kaldıkları sürece tebaamdan hiç kimse bu [[ferman]]dafermanda yazılanların aksini yapmayacaktır.

1463 sonbaharında Venedikliler [[Argos]]'u geri aldılar ve Germe Hisarı'nı acele ileaceleyle tekrar yükselttiler. [[Mora Yarımadası|Mora]]'da birçok kale ve şehir isyan ederek [[Venedik Cumhuriyeti|Venedikliler]] ile birleşti. Yarımada içindeki [[Müslüman]]larMüslümanlar da kalelere kapanıp kaldılar.<ref name=":22" /> Aynı tarihlerde (Aralık 1463) [[Macaristan Krallığı|Macar kralı]], [[Bosna]]'nın başkenti [[Yayçe]]'yi zaptetti. Venedik donanması [[Çanakkale Boğazı]] dışında dolaşıyordu. FatihFâtih Sultan Mehmed her tarafta beliren bu tehlikeler karşısında köklü önlemler aldı. [[Veli Mahmud Paşa|Sadrazam Veli Mahmud Paşa]]'yı kuvvetli bir ordu ile Mora'ya gönderdi.<ref name=":22" /> Mora'da Venedikliler yenilerek yarımadayı bir kez daha [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılara]] bıraktılar.<ref name=":22" /> Sultan II. Mehmed, [[Lamya|İzdin]]'e geldiği zaman orada harekâtın başarı ile sonuçlanmış olduğunu öğrendi.

[[Dosya:Repubblica di Venezia.png|küçükresim|upright=1.09|[[Venedik Cumhuriyeti]]'nin 15. yüzyıldaki toprakları ve [[ticaret]] kolonileri haritası.

II. Mehmed, 1474–1478 yıllarında tekrar [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] topraklarına karşı seferlere girişti. [[Rumeli (eyalet)|Rumeli beylerbeyi]] Hadım Süleyman Paşa, [[Arnavutluk]]'taki en güçlü Venedik kalesi olan [[İşkodra]]'yı muhasara ettiyse de alamadı. 1475'te kuvvetlerini [[Kefe]] üzerine göndermeye hazırlanan FatihFâtih, Venedik ile tekrar barış görüşmelerine girişti. 1477'de Venedik'e karşı yeniden saldırıya geçti. Süleyman Paşa bu defa Venedik'e ait [[İnebahtı]] üzerine yürüdü, ancak kale zaptedilemedi. Aynı tarihte Arnavutluk'ta Venedik tarafından savunulan Kroya ([[Akçahisar]]) Kalesi abluka altına alındı.<ref name=":22" /> Evrenosoğlu Ahmed Bey, denizden gelen bir Venedik yardımcı kuvvetini sahilde karşılayarak bozguna uğrattı.

1478–1479'da [[Mora Yarımadası|Mora]]'da Venediklilere ait yerlere saldıran [[Turahanoğlu Ömer Bey]], bir Venedik donanmasını püskürtmeyi başardı. II. Mehmed, 1478 baharında bizzat kendisi [[Arnavutluk]]'ta Venediklilere karşı sefere çıktı. [[İşkodra]]'yı muhasara etti. Kuvvetle tahkim edilmiş olan bu sarp kale şiddetli [[Top (silah)|topçu]] ateşiyle hücumlara dayandı. Sonra FatihFâtih, etraftaki bazı kaleleri zaptettirdi. İşkodra'yı abluka altında bulundurarak 8 Eylül'de kendisi çekildi. Aynı yılın başında [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] ile [[İstanbul]]'da başlayan barış görüşmeleri FatihFâtih'in İşkodra seferinden sonra tekrar ele alındı ve 25 Ocak 1479 tarihinde, 16 yıl süren bu uzun savaşa son veren [[Osmanlı-Venedik Antlaşması (1479)|antlaşma]] imzalandı.<ref name=":22" /> Ticaret serbestliği karşılığında Venedik her yıl 10.000 altın ödemeyi, ayrıca eski borcu olan 100 bin dukayıdükayı iki yılda vermeyi kabul etti. Venedik, İstanbul'da halkının hukuk işlerinde hüküm vermek hakkına sahip oldu.<ref name=":22" />

[[Dosya:Otlukbeli savasi.png|küçükresim|11 Ağustos 1473 tarihli [[Otlukbeli Muharebesi]]'ni anlatan bir [[minyatür]].|282x282pik]]

[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]] veile [[Akkoyunlular]] hanedanları arasındaki düşmanlık, [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]] ve [[Kara Yülük Osman Bey]] zamanına dek uzanıyordu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=PPxC6rO7vvsC&pg=PA315&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Mehmed the Conqueror and His Time|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|tarih=1978|dil=İngilizce|yayıncı=Princeton University Press|ad=Franz|soyadı=Babinger|isbn=978-0-691-01078-6|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230728120737/https://books.google.com.tr/books?id=PPxC6rO7vvsC&pg=PA315&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=28 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref> O yıllarda Osmanlılar [[Karakoyunlular]] ile müttefikken, Akkoyunlular da [[Timur]]'u desteklemişlerdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/akkoyunlular|başlık=AKKOYUNLULAR|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=13 Ocak 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200113040824/https://islamansiklopedisi.org.tr/akkoyunlular|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Faruk|soyadı=Sümer}}</ref> Şimdi ise, FatihFâtih Sultan Mehmed'in [[Trabzon İmparatorluğu]]'nu ortadan kaldırmasından ve Orta Anadolu'da [[Karamanoğulları Beyliği]] üzerinde hâkimiyet kurmasından sonra Doğu'dakidoğudaki en güçlü rakibi, o sıralarda [[İran]] ve [[Doğu Anadolu Bölgesi|Doğu Anadolu]]'nun önemli bir kısmına sahip olan ve [[Sünnilik|Sünni]] [[İslam]] dinine mensup olan [[Diyarbakır|Diyarbekir]]–[[Tebriz]] merkezli [[Akkoyunlular|Akkoyunlular Devleti]] olmuştu.<ref name=":24">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/otlukbeli-savasi|başlık=OTLUKBELİ SAVAŞI|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=25 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191025053132/https://islamansiklopedisi.org.tr/otlukbeli-savasi|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Erhan|soyadı=Afyoncu}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarihkritik/issue/72999/1188264|başlık=Uzun Hasan ve Otlukbeli Savaşı|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=28 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230728120738/https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarihkritik/issue/72999/1188264|tarih=12 Ekim 2022|ölüurl=hayır|sayı=4|dil=Türkçe|sayfalar=285-287|çalışma=|yayıncı=Tarih Kritik Dergisi|cilt=8|ad=Ömer|soyadı=Narin|issn=2149-8733}}</ref> Akkoyunlular Devleti'nin başında bulunan [[Uzun Hasan]], Anadolu'da 70 sene önceki [[Timur]]'un siyasetine benzer faaliyetlerde bulunuyordu. Osmanlı Devleti ile savaş hâlindeki [[Venedik Cumhuriyeti|Venedikliler]] ile diplomatik ilişkiler kurmuştu ve [[Macaristan Krallığı|Macaristan]], [[Rodos Şövalyeleri]] ve [[Kıbrıs Krallığı]] ile Osmanlı aleyhine ittifak çalışmalarında bulundubulunmuştu.<ref name=":24" />

1466'dan itibaren Osmanlı kuvvetleri [[İç Anadolu Bölgesi|Orta Anadolu]]'ya girerek [[Karamanoğulları]]'nı takibe başladı. Karamanoğlu kuvvetleri doğuya kaçarken Akkoyunlular sınırı geçti. Akkoyunluların Osmanlı topraklarındaki harekâtının haberi [[İstanbul]]'a ulaşınca, FatihFâtih Sultan Mehmed otağını [[Üsküdar]]'a kurdurup sefer hazırlıklarına başlanmasını emretti. Sultan Mehmed tarafından tekrar [[sadrazam]]lıksadrazamlık makamına getirilen [[Veli Mahmud Paşa|Mahmud Paşa]], kışın yaklaşmasından dolayı hazırlıkların tamamlanamayacağını söyleyerek padişahı seferin bahara ertelenmesine razı etti ve Akkoyunlular üzerine [[Konya]] valisi [[Şehzade Mustafa (II. Mehmed'in oğlu)|Şehzade Mustafa]] gönderildi.<ref name=":24" /> Ertesi yıl Sultan, bizzat ordunun başına geçerek doğuya yürüdü.

[[Uzun Hasan]]'ın ordusu, [[Karamanoğulları]]'ndan arda kalanlarla takviye edilmişti. Ordu kalabalık, fakat düzensizdi. Asıl gücünü hafif [[süvari]]ler ve [[mızrak]]lı [[piyade]]ler oluşturuyordu. Uzun Hasan'ın amacı, Osmanlı [[sipahi]]lerini mızraklı yayalarla devirmek ve süvarileriyle de kıskaca sarıp yok etmekti. [[Osmanlı ordusu]]ndaordusunda ise her ne kadar topçu [[yeniçerileryeniçeri]]ler olsa da, asıl çarpışmalar sipahiler arasında gerçekleşti. Meydan savaşında sonucu belirleyecek olan da [[sipahi]]lersipahiler ile [[akıncı]]ların hücumu idi. Ancak FatihFâtih Sultan Mehmed, [[İstanbul'un fethi|İstanbul'un Fethi]] sırasında gücünü ispatlayan [[Savaş topu|topların]] bu savaşta da kullanılmasını istiyordu. Bu amaçla ilk kez hafif havan topları üretildi ve bunlar doğu seferine götürüldü. 11 Ağustos 1473 tarihinde [[Erzincan (il)|Erzincan]] civarındaki [[Otlukbeli]] mevkiinde gerçekleşen savaşta Osmanlılar, Akkoyunlu kuvvetleri karşısında [[Otlukbeli Muharebesi|büyük bir zafer]] elde etti.<ref>{{Web kaynağı|urlname=https"://www.youtube.com/watch?v=mNzSXMNGjNc|başlık=Savaşın24" Efsaneleri {{!}} Otlukbeli Savaşı|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=31 Mart 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230331150656/https://www.youtube.com/watch?v=mNzSXMNGjNc|tarih=31 Mart 2023|çalışma=|yayıncı=[[TRT Belgesel]]|ile=[[YouTube]]|ölüurl=hayır}}</ref>

Savaş sırasında hem [[Şehzade Mustafa (II. Mehmed'in oğlu)|Şehzade Mustafa]] hem de [[II. Bayezid|Şehzade Bayezid]]'in hücumlarına karşı koyamayan [[Uzun Hasan]], yerine kendisine benzeyen bir askerini bırakıp savaş alanından kaçtı.<ref name=":25">{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/219245 | başlık = Fatih Devri (1451–1481) Osmanlı–Akkoyunlu İlişkileri | erişimtarihi = 28 Temmuz 2023 | tarih = 2003 | sayfa = | ad = Remzi | soyadı = Kılıç | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220727084650/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/219245 | arşivtarihi = 27 Temmuz 2022}}</ref> Zaferden sonra Osmanlı beyleri düşmanı takibi önerse de II. Mehmed ileri gitmedi.<ref name=":25" /> Arazi pusu kurmaya elverişliydi. Keşif birliklerinin düşmanı fark etmede geç kalmasını da göz önünde bulunduran Sultan Mehmed, düşmanın gitmesine göz yumdu.<ref name=":25" /> Ertesi yıl çatışmalar devam ettiyse de [[Akkoyunlular]] için çöküş dönemi başladı.<ref>{{Web kaynağı|url=http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/19/56.pdf|başlık=Otlukbeli Sonrası Akkoyunlular (1473–1478)|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=23 Mart 2012|arşivengelli=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120323231224/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/19/56.pdf|ölüurl=|sayfa=1|çalışma=|yayıncı=dergiler.ankara.edu.tr|ad=İlhan|soyadı=Erdem}}</ref> Savaştan sonra II. Mehmed, pek çok ülkeye, çeşitli dillerde [[fetihnâme]]ler yolladı. Bunlardan biri de, [[Timur İmparatorluğu|Timurlular]]'a yollanan, [[Uygur alfabesi]]yle yazılmış olan fetihnâmedir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9751602580&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Türkiye Tarihi|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=28 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230728124711/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9751602580&newbks=0&redir_esc=y|tarih=1990|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|sayfalar=256-258|yayıncı=[[Türk Tarih Kurumu|Türk Tarih Kurumu Basımevi]]|cilt=1. cilt|ad=Ali|soyadı=Sevim|isbn=978-975-16-0257-2|ad2=Yaşar|soyadı2=Yücel}}</ref> [[Otlukbeli Muharebesi]]'nde elde edilen zafer, 1402'deki ağır ve büyük [[Ankara Muharebesi|Timur mağlubiyetinden]] sonra doğudan gelecek bir tehlike korkusu taşıyan Osmanlılara büyük bir moral kazandırdı.<ref name=":24" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.haberturk.com/otlukbeli-savasi-tarihi-nedenleri-sonuclari-ve-onemi-otlukbeli-savasi-hangi-padisah-doneminde-nerede-yapildi-hteg-3523571|başlık=Otlukbeli Savaşı Tarihi, Nedeni, Sonucu ve Önemi: Otlukbeli Savaşı Hangi Padişah Döneminde, Nerede ve Kiminle Yapıldı?|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=26 Eylül 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220926174243/https://www.haberturk.com/otlukbeli-savasi-tarihi-nedenleri-sonuclari-ve-onemi-otlukbeli-savasi-hangi-padisah-doneminde-nerede-yapildi-hteg-3523571|tarih=10 Mart 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[Habertürk (gazete)|Habertürk]]|soyadı=}}</ref> Bu muharebe ayrıca, birçok tarihçiye göre döneme oranla kullanılan taktik, teknoloji ve insan gücü bakımından [[15. yüzyıl]]ınyüzyılın en büyük savaşlarından biri olarak kabul edilmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/52896/Akkoyunlu%20kaynaklar%C4%B1na%20g%C3%B6re%20Otlukbeli%20%28Ba%C5%9Fkent%29%20Sava%C5%9F%C4%B1.pdf?sequence=1&isAllowed=y|başlık=Akkoyunlu Kaynaklarına Göre Otlukbeli (Başkent) Savaşı|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivengelli=evet|çalışma=|yayıncı=dspace.ankara.edu.tr|ad=İlhan|soyadı=Erdem}}</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin bu zaferi, [[Akkoyunlular]]ınAkkoyunluların kendilerini bir daha toparlayamamasınatoparlayamamalarına ve kısa bir süre sonra tarih sahnesinden çekilmesineçekilmelerine yol açtı.<ref name=":24" /> Onların boşluğunu ise; [[Şiilik|Şii]] mezhebine mensup olan, 1501'de kurulan, Osmanlılar için daha önemli ve ciddi bir rakip olan [[İran]] merkezli [[Safevîler]] doldurdu.

Osmanlı kuvvetleri 1468'de önce [[Karamanoğulları Beyliği|Karamanoğulları]]'nın hâkimiyetindeki Gevale'yi, ardından [[Konya]]'yı aldı ve buraya [[Şehzade Mustafa (II. Mehmed'in oğlu)|Şehzade Mustafa]] idareci tayin edildi. 1464–1469 arasında hüküm süren Karaman beyi [[Sultanzâde Pîr Ahmed Bey|Sultanzâde Pîr Ahmed]] ise mücadeleye devam etti ve Karamanlıların [[Toros Dağları|Toroslar]] bölgesini idaresi altında tuttu. Karamanlı kuvvetleri, karşı saldırıları ile bazı yerleri yeniden ele geçirdigeçirdiler.<ref name=":40">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/karamanogullari|başlık=KARAMANOĞULLARI|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|arşivtarihi=4 Nisan 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190404224611/https://islamansiklopedisi.org.tr/karamanogullari|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Faruk|soyadı=Sümer}}</ref> Bu sıralarda [[Uzun Hasan]] meselesini bertaraf eden Sultan Mehmed'in [[Anadolu]]'da kendisini ciddi surette tehdit edecek bir güç kalmamıştı. Ancak Fâtih, [[Akkoyunlular|Akkoyunlu]] seferinde iken [[Venedik Cumhuriyeti|Venediklilerle]] iş birliği yapan [[Kasım (Karamanoğulları beyi)|Kasım Bey]] liderliğindeki Karamanoğulları Beyliği'ne artık son vermek istiyordu.<ref name=":41">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=YhNkngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Kayı II: Cihan Devleti|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tariharşivtarihi=2017|dil=Türkçe|sayfa=253|yayıncı=Timaş30 Temmuz Yayınları|ad=Ahmet|soyadı=Şimşirgil|isbn=978-605-08-1294-72023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230730172226/https://books.google.com.tr/books?id=YhNkngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihitarih=30 Temmuz 20232017|ölüurl=hayır}}</ref> Ancak Fatih, [[Akkoyunlular|Akkoyunlu]] seferinde iken [[Venedik Cumhuriyetidil=Türkçe|Venediklilerle]]sayfa=253|yayıncı=Timaş iş birliği yapan [[Kasım (Karamanoğulları beyi)Yayınları|Kasım Bey]] liderliğindeki [[Karamanoğulları Beyliği]]'ne artık son vermek istiyordu.ad=Ahmet|soyadı=Şimşirgil|isbn=978-605-08-1294-7}}</ref name=":41" /> Karamanoğulları'nın elinde kalan dağlık bölgeler, [[Niğde (il)|Niğde]] ve [[Kayseri]] yöresindeki [[Develi]]hisar'a yönelik düzenlenen Osmanlı seferi 1474 yılında başarıyla sonuçlandı ve Karamanoğulları Beyliği tam anlamıyla kontrol altına alındı.<ref name=":40" />

[[Dosya:Battlrasb.png|küçükresim|286x286pik|Temmuz 1476'da Osmanlı ile Boğdan kuvvetleri arasında gerçekleşen [[Akdere Muharebesi]]'nin savaş planı. Sultan II. Mehmed ile olan mücadelesiyle bilinen Boğdan [[voyvoda]]sıvoyvodası [[III. Ştefan|Ştefan Çel Mare]], Osmanlılara karşı savaşı kaybeder.]]

[[Boğdan Prensliği]], 1455'te Osmanlı hâkimiyetini tanımak ve yılda 12 bin altın vermek suretiyle anlaşma yapmışlardı. Boğdan voyvodası [[III. Ştefan|Ştefan Çel Mare]], uzun bir süre vergisini ödediyse de FatihFâtih'in karada ve denizde yaptığı savaşlar sırasında bağımsızlığını ilan edecek faaliyetlere girişmişti. Ayrıca FatihFâtih'in 1473'te Akkoyunlu sultanı [[Uzun Hasan]]'a mağlup olabileceğini hesaba katarak [[Macaristan Krallığı|Macarlarla]] iş birliği içerisine girip Osmanlı topraklarına saldırı hazırlıkları yapmışlardı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=YhNkngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Kayı II: Cihan Devleti|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2017|dil=Türkçe|sayfalar=265-266|yayıncı=Timaş Yayınları|ad=Ahmet|soyadı=Şimşirgil|isbn=978-605-08-1294-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230730172226/https://books.google.com.tr/books?id=YhNkngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihi=30 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":42">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/ttkbelleten/issue/70431/1134204|başlık=Fâtih'in Ştefan Çel Mare Üzerine İki Boğdan Seferi (1474–1476)|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801165410/https://dergipark.org.tr/tr/pub/ttkbelleten/issue/70431/1134204|tarih=20 Ocak 1983|ölüurl=hayır|sayı=185|dil=Türkçe|sayfalar=139-194|çalışma=|yayıncı=[[Belleten]]|cilt=47|ad=Mihail|soyadı=Guboğlu|issn=0041-4255}}</ref>

[[III. Ştefan|Ştefan Çel Mare]], bir süre sonra Türklere vergi vermeyi kabul etmeyerek harekete geçti ve 1475'te [[Rumeli (eyalet)|Rumeli]] beylerbeyi [[Hadım Süleyman Paşa (Rumeli beylerbeyi)|Süleyman Paşa]] kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerini yendi. Ertesi yıl FatihFâtih Sultan Mehmed bizzat Boğdan seferine çıktı. FatihFâtih önce [[Varna]] civarında Ştefan'a verginin ödenmesini ve [[Kili]] limanının teslimini teklif etti.<ref name=":43">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/bogdan|başlık=BOĞDAN|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|arşivtarihi=20 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191020124753/https://islamansiklopedisi.org.tr/bogdan|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Abdulkadir|soyadı=Özcan}}</ref> Teklifin reddedilmesi üzerine Osmanlı ordusu Boğdan birliklerini Akdere mevkiinde [[Akdere Muharebesi|büyük bir yenilgiye uğratarak]] [[Suceava]]'ya girdi, ama kaleyi ele geçiremedi. O sırada Osmanlı ordusunda kıtlık ve [[veba]] çıkması ve Macar kralının da savaş hazırlıklarına başlaması üzerine FatihFâtih Sultan Mehmed geri çekildi. Fakat birkaç ay sonra kışın tekrar sefere çıkan padişah, [[Macarlar]] tarafından [[Tuna]] kıyılarında yapılan kaleleri yıktı.<ref name=":42" /><ref name=":43" />

[[Dosya:Ritratto di Giorgio Scanderbeg.jpg|küçükresim|[[Arnavutluk]] lideri [[İskender Bey]]|322x322pik]]

II. Mehmed ile aynı sarayda yetişen ve daha sonra [[Papalık Devleti|Papalık]] ve [[Napoli Krallığı]]'nın desteği ile harekete geçen [[Arnavutluk]] hâkimi [[İskender Bey]], vurkaç taktiği ile Osmanlı kuvvetlerine baskınlar düzenlemekteydi. [[II. Murad]], Arnavutluk üzerine üç büyük sefer düzenlemiş olsa da her seferinde Macar tehlikesi nedeniyle bu kuşatmalar kaldırılmak zorunda kalmıştı. II. Mehmed'in tahta geçtiği 1451'e kadar savunma durumunda bulunan [[İskender Bey|İskender]], 1452'de [[Napoli Krallığı]] ile yaptığı anlaşma sonrasında saldırgan bir tutum takındı.<ref name=":26">{{Web kaynağı|url=https://www.tarihikadim.com/fatih-sultan-mehmedin-arnavutluk-seferleri-1466-1467-1468/|başlık=Fatih Sultan Mehmed'in Arnavutluk Seferleri (1466–1467–1478)|erişimtarihi=28 Temmuz 2023|arşivtarihi=19 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201019233119/https://www.tarihikadim.com/fatih-sultan-mehmedin-arnavutluk-seferleri-1466-1467-1468/|tarih=23 Şubat 2019|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=tarihikadim.com|ad=Samet|soyadı=Şahin}}</ref> 1455 yılında FatihFâtih'in [[Sırbistan Seferleri|Sırbistan seferini]] fırsat bilen İskender Bey, ordusuyla beraber Türklerin elinde bulunan [[Berat]]'ı kuşattı.

1464'te [[İskender Bey]], Osmanlı ile imzaladığı barış antlaşmasını Venedik ve Macarların desteğiyle bozarak [[Osmanlı İmparatorluğu]]'na ait kaleleri kuşatmaya başladı. Bunun üzerine FatihFâtih, [[Balaban Paşa]] komutasında bir orduyu [[Arnavutluk]] üzerine gönderdi. Balaban Paşa, İskender Bey'in birliklerine karşı birkaç küçük galibiyet alsa da; [[Papalık Devleti|Papalık]] ve diğer devletlerden aldığı kuvvetlerle Türklere saldıran İskender Bey, [[Balaban Paşa]]'yı öldürdü ve [[Elbasan|İlbasan Kalesi]]'ni kuşattı.<ref name=":26" /> Ayrıca bu çatışmada Osmanlı kumandanlarından Yakup Paşa da öldürüldü.<ref name=":26" /> Gelişen bu olaylar üzerine FatihFâtih, 1467'de II. Arnavutluk seferine çıktı.

1467 yılının baharında Osmanlı ordusu Arnavutluk'a doğru harekete geçti. FatihFâtih Sultan Mehmed'in büyük bir ordu ile üzerine geldiği haberini alan [[İskender Bey|İskender]], [[İlbasan|İlbasan Kuşatması]]'nı kaldırarak çekildi.<ref name=":26" /> Buna rağmen FatihFâtih, seferi sonlandırmadı. 1468'de İskender Bey öldü ve yerine oğlu [[II. Con Kastrioti]] geçti. FatihFâtih Sultan Mehmed'in 1478'de başlattığı üçüncü ve nihai Arnavutluk seferinde ise [[Arnavutlar]]ınArnavutların elinde kalmış olan [[Akçahisar|Kroya]] ve [[İşkodra]] kuşatıldı. 1479 yılında Arnavutluk da bir [[Vilayet|Osmanlı vilayeti]] durumuna geldi.<ref name=":26" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=TO6UxLfcXvQ|başlık=Arnavutluk'un Fethi (1478) {{!}} İskender Bey & Fatih'in Savaşları #4|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|arşivtarihi=31 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201031083800/https://www.youtube.com/watch?v=TO6UxLfcXvQ|tarih=18 Ekim 2020|çalışma=|yayıncı=Harp Tarihi|ile=[[YouTube]]}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9781873928134&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Scanderbeg|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|tarih=1999|dil=İngilizce|yayıncı=Centre for Albanian Studies|ad=Harry|soyadı=Hodgkinson|isbn=978-1-873928-13-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230729062106/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9781873928134&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=29 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

Sultan Mehmed, [[İstanbul'un Fethi]]'nden sonra [[Karadeniz]] kıyılarında Osmanlı egemenliğinin yerleştirilmesini, genişleme siyasetinin ana hedeflerinden biri hâline getirdi.<ref name=":36">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=rBIYEAAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA433&dq=%22Fatih+Sultan+Mehmet%E2%80%99in+Siyasi+ve+Askeri+Faaliyetleri%22&hl=tr|başlık=2. Turgut Reis ve Türk Denizcilik Tarihi Uluslararası Sempozyumu|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2015|dil=Türkçe|yayıncı=Bodrum Belediyesi Kültür Yayınları|cilt=1. cilt|ad=Cezmi|soyadı=Çoban|isbn=978-605-65560-2-9|ad2=Tarık Eray|ad3=Cihan|ad4=Mustafa Gürbüz|soyadı2=Çakır|soyadı3=Yemişçi|soyadı4=Beydiz|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801065432/https://books.google.com/books?id=rBIYEAAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA433&dq=%22Fatih+Sultan+Mehmet%E2%80%99in+Siyasi+ve+Askeri+Faaliyetleri%22&hl=tr|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ticaret yolları üzerinde yer alan ve [[Ceneviz Cumhuriyeti|Cenevizlilerin]] elinde olan [[Kırım]], müteakip yıllarda Osmanlıların odağında yer aldı.<ref name=":36" /> [[Hindistan]], [[Çin]], [[Türkistan]] ve [[Sibirya]]'dan çeşitli [[emtia]]ları taşıyan yolların birleştiği bir mevkide bulunan [[Kırım]]; [[Rusya]], [[İskandinavya]], [[Lehistan Krallığı|Lehistan]] ve [[Litvanya Büyük Dükalığı|Litvanya]] ile ticarette de kilit rol oynuyordu.<ref name=":36" /> Esasen, [[Osmanlı donanması]]nın Ceneviz kolonisi olan [[Kefe]]'ye yönelik [[Kefe Kuşatması (1454)|1454]] ve [[Kefe Kuşatması (1469)|1469 yıllarındaki seferleri]] bölgedeki Osmanlı nüfuzunu pekiştirmiş, bununla birlikte Cenevizlilerin mevcudiyeti ile [[Kırım Hanlığı]]'nın iç siyasetine müdahalelerine son verilememişti. Doğudaki [[Akkoyunlular|Akkoyunlu]] tehdidini [[Otlukbeli Muharebesi]] (1473) ile bertaraf eden II. Mehmed, kuzeyindeki hedeflerine yönelme olanağı buldu. Bu çerçevede 1475 yılında [[Boğdan Prensliği]] üzerine [[Hadım Süleyman Paşa (Rumeli beylerbeyi)|Hadım Süleyman Paşa]] komutasındaki [[Rumeli (eyalet)|Rumeli ordusunu]] sevk ederken [[Kırım]] üzerine de [[Sadrazam]] [[Gedik Ahmed Paşa]] komutasındaki [[Osmanlı donanması]]nıdonanmasını gönderdi.<ref name=":36" />

[[Gedik Ahmed Paşa]], 4 Haziran 1475'te [[Kefe|Kefe Kalesi]]'ni kuşattı. 9 Haziran'da kale teslim oldu ve Türk birlikleri kaleye girdi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=ABwtAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Osmano%C4%9Fullar%C4%B1+Tarihi,+%C3%82%C5%9F%C4%B1k+Pa%C5%9Faz%C3%A2de&q=Osmano%C4%9Fullar%C4%B1+Tarihi,+%C3%82%C5%9F%C4%B1k+Pa%C5%9Faz%C3%A2de&hl=tr|başlık=Osmanoğulları'nın Tarihi|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2003|dil=Türkçe|sayfalar=265-268|yayıncı=K Kitaplığı|soyadı=Âşıkpaşazâde|isbn=978-975-296-043-5|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801065431/https://books.google.com/books?id=ABwtAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Osmano%C4%9Fullar%C4%B1+Tarihi,+%C3%82%C5%9F%C4%B1k+Pa%C5%9Faz%C3%A2de&q=Osmano%C4%9Fullar%C4%B1+Tarihi,+%C3%82%C5%9F%C4%B1k+Pa%C5%9Faz%C3%A2de&hl=tr|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Kefe]]'nin Osmanlılarca ele geçirilmesinin ardından Gedik Ahmed Paşa, [[Ceneviz Cumhuriyeti|Cenevizliler]] tarafından hapse atılmış olan Kırım Hanı [[I. Mengli Giray|Mengli Giray]]'ı kurtardı ve onunla [[Kırım Hanlığı]] üzerinde [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] himayesi kuran bir anlaşma yaptı.<ref name=":37">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/gedik-ahmed-pasa|başlık=GEDİK AHMED PAŞA|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|arşivtarihi=9 Haziran 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190609165318/https://islamansiklopedisi.org.tr/gedik-ahmed-pasa|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Hedda|soyadı=Reindl–Kiel}}</ref> Daha sonra [[Osmanlı donanması]]; [[Sudak]], [[Kerç]] ve [[Azak]]'ı da süratle ele geçirdi.<ref name=":37" /> Bu üç kalenin fethiyle beraber [[Kırım|Kırım yarımadasında]]Yarımadası'nda ve tüm [[Karadeniz]]'de [[Ceneviz Cumhuriyeti|Ceneviz]] hâkimiyeti sona erdi. Osmanlılar son olarak adanın güneyinde varlık gösteren [[Theodoro Prensliği]] adlı devletçiğin merkezi olan [[Mangup|Mangup Kalesi]]'ne yöneldiler ve burayı da idarelerine bağladılar.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=33yyIjicUKoC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=The+Goths+in+the+Crimea&q=The+Goths+in+the+Crimea&hl=tr|başlık=The Goths in the Crimea|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=1936|dil=İngilizce|sayfa=259|yayıncı=Mediaeval Academy of America|ad=Aleksandr Aleksandrovich|soyadı=Vasilʹev|isbn=978-0-598-56998-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801065433/https://books.google.com/books?id=33yyIjicUKoC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=The+Goths+in+the+Crimea&q=The+Goths+in+the+Crimea&hl=tr|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

1475'teki bu [[Kırım Seferi (1475)|Kırım Seferi]], Osmanlı donanmasının 1470'teki [[Eğriboz Kuşatması (1470)|Eğriboz Seferi]]'nden sonra ikinci büyük çaplı ve denizaşırı askerî harekâtını teşkil etti. Bu harekâtın sonunda [[Kırım]]'daki Ceneviz varlığı sona erdirilirken, [[Karadeniz|Kuzey Karadeniz]] ticaret yolları da kesin olarak Osmanlıların egemenliğine girdi.

[[Dosya:Province napoletane (1454).PNG|küçükresim|upright=1.09|[[Napoli Krallığı]] haritası. 8 numaralı yerleşim bölgesi [[Otranto]]'dur.|240x240pik]]

[[Osmanlı-Venedik Antlaşması (1479)|1479 Osmanlı–Venedik Antlaşması]] ile Osmanlı tehlikesini atlatan [[Venedik Cumhuriyeti]], [[II. Fernando (Aragon kralı)|Katolik Ferdinand]] olarak bilinen İspanya kralıyla savaşıyordu. Napoli kralı Ferdinand da bu savaşta İspanya'yı destekliyordu. [[Napoli Krallığı|Napoli]]'ye sorun çıkarmak isteyen Venedik, [[İstanbul]]'a bir elçi yolladı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=MQ_yPgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Osmanlı İmparatorluğu'nun Yükselişi ve Çöküşü|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2008|dil=Türkçe|sayfalar=135-136|yayıncı=Altın Kitaplar Yayınevi|ad=Patrick Balfour Baron|soyadı=Kinross|isbn=978-975-21-0955-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801113411/https://books.google.com/books?id=MQ_yPgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Elçi, [[Puglia]] ve [[Calabria]] gibi büyük şehirlerin [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma İmparatorluğu]]'na ait olarak Yunan göçmenler tarafından kurulmuş olması dolayısıyla [[Mora Yarımadası|Mora]] ve Bizans fatihinin bu bölgeleri kendi malı olarak isteme hakkı olduğuna Sultan II. Mehmed'i ikna etti. Napoli Krallığı'nın, Osmanlı ile yapmış olduğu ittifak anlaşmasını bozmasını da göz önüne alan II. Mehmed, [[Gedik Ahmed Paşa]]'ya donanmasını hemen yukarı [[Arnavutluk]] sahilinden [[Avlonya]] limanına götürmesini ve oradan asker alarak [[Puglia]] kıyılarına çıkmasını emretti.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=SAt0JgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Osmanlı Tarihi|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=1997|dil=Türkçe|sayfa=300|yayıncı=MEB Yayınları|cilt=1. cilt|ad=Joseph Freiherr von|soyadı=Hammer|isbn=978-975-11-0567-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801113412/https://books.google.com/books?id=SAt0JgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=RmYtAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:9756316470&q=isbn:9756316470&hl=tr|başlık=Osmanlı Tarihi|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2005|dil=Türkçe|sayfalar=315-316|yayıncı=Bilge Kültür Sanat Yayınları|ad=Namık|soyadı=Kemal|isbn=978-975-6316-47-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801113411/https://books.google.com/books?id=RmYtAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:9756316470&q=isbn:9756316470&hl=tr|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

Yaklaşık 132 gemiden oluşan [[Osmanlı donanması]], 28 Temmuz 1480'de [[Napoli Krallığı]]'nın Otranto limanına demir attı. Karaya çıkma yeri olarak ilk [[Brindisi]] düşünüldüyse de, kıyı savunması olmadığı için [[Otranto]] tercih edildi. [[Sipahi]]ler hemen şehri kuşattıkuşattılar. Şehir direnmek istedi, fakat çok dayanamadan 11 Ağustos 1480 tarihinde fetholundu. Şehir halkının bazı ileri gelenleri Osmanlı'ya karşı geldikleri için idam edildi. Daha sonra bu kişiler [[Papalık Devleti|Papalık]] tarafından [[Azizleştirme|azizlik]] mertebesine ulaştırıldı.<ref name=":38">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=MQ_yPgAACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Osmanlı İmparatorluğu'nun Yükselişi ve Çöküşü|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2008|dil=Türkçe|sayfa=137|yayıncı=Altın Kitaplar Yayınevi|ad=Patrick Balfour Baron|soyadı=Kinross|isbn=978-975-21-0955-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230801113409/https://books.google.com.tr/books?id=MQ_yPgAACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihi=1 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Sultan ileriki zamanlardaki fetihler için [[Otranto]]'yu bir üs olarak kullanmak istiyordu, fakat halkın büyük kısmı şehirden firar etti.<ref name=":38" />

Otranto halkının şehre dönmeyi ve Türklere yiyecek ikmali yapmayı reddetmesi üzerine [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]], kuvvetlerinin büyük bir kısmını [[İtalya]]'dan çekerek şehirde, denizyoluyla beslenebilecek küçük bir garnizon bıraktı. Bu sıralarda Sultan Mehmed'in bir ordunun başında bizzat İtalya'ya geleceği söylentileri dolaşmaya başladı.<ref name=":38" /> Türk istilası korkusu nedeniyle [[Papa]], [[Fransa]]'daki [[Avignon]] kentine kaçmayı bile düşündü; ancak bunu yapmak yerine [[Ceneviz Cumhuriyeti|Cenova]], [[İspanya]], [[Portekiz]] gibi çeşitli yerlerden yardım temin etti.<ref name=":38" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=YhNkngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Kayı II: Cihan Devleti|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|tarih=2017|dil=Türkçe|sayfa=289|yayıncı=Timaş Yayınları|ad=Ahmet|soyadı=Şimşirgil|isbn=978-605-08-1294-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230730172226/https://books.google.com.tr/books?id=YhNkngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihi=30 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

FatihFâtih Sultan Mehmed'in 3 Mayıs 1481 tarihinde hayatını kaybetmesindenölmesinden hemen sonra Napoli kralı, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]'nın dikkatini dağıtmak amacıyla [[Arnavutlar|Arnavut]] isyancıları destekledi. Daha sonra [[Arnavutluk]]'ta isyan çıktı ve [[Otranto]]–[[Avlonya]]–[[İstanbul]] arasındaki iletişim kesildi.<ref name=":39">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/otranto-seferi|başlık=OTRANTO SEFERİ|erişimtarihi=1 Ağustos 2023|arşivtarihi=2 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200502220330/https://islamansiklopedisi.org.tr/otranto-seferi|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ad=Metin Ziya|soyadı=Köse}}</ref> Bu sırada [[Macaristan Krallığı|Macar kralı]] sınır bölgelerinde çeşitli saldırılar düzenledi. Otranto'da bulunan, ve Osmanlı ile bağı kesilen 8.000 askerden oluşan Osmanlı birliği karadan ve denizden kuşatıldı.<ref name=":39" /> 6 ay süren kuşatma sonrası erzak sıkıntısı çeken birlik daha sonra teslim oldu. Otranto, Osmanlı birliklerinin burayı boşaltması üzerine 10 Eylül 1481 tarihinde elden çıktı.<ref name=":39" />

II. Mehmed, 1481'de Anadolu'ya doğru yeni bir sefere çıktı. Fakat daha yolun başında iken hastalandı ve 3 Mayıs 1481 tarihinde, [[Gebze]] yakınlarındaki Hünkâr Çayırı'ndaki ordugâhında henüz 49 yaşındayken öldü.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/05/09/fatih-sultan-mehmet-nasil-oldu-hastalik-mi-zehirlenme-mi|başlık=Fatih Sultan Mehmet nasıl öldü? Hastalık mı, zehirlenme mi?|erişimtarihi=20 Ocak 2022|arşivtarihi=11 Mayıs 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210511180424/https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/05/09/fatih-sultan-mehmet-nasil-oldu-hastalik-mi-zehirlenme-mi|tarih=9 Mayıs 2021|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[Sabah (gazete)|Sabah]]}}</ref> [[Gut hastalığı]]ndan öldüğü sanılmakla birlikte, [[Almanlar|Alman]] tarihçi [[Franz Babinger]]'e göre [[Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi|Yahudi]] asıllı Osmanlı tabibi [[Yakup Paşa]] tarafından zehirlenmiştir.<ref name=":27">{{Web kaynağı|url=http://ahmetsimsirgil.com/fatih-sultan-mehmed-han-zehirlendi-mi/|başlık=Fatih Sultan Mehmed Han Zehirlendi mi? - Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|arşivtarihi=29 Nisan 2015|arşivengelli=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150429091959/http://ahmetsimsirgil.com/fatih-sultan-mehmed-han-zehirlendi-mi/|tarih=29 Nisan 2015|ölüurl=evet|çalışma=|yayıncı=ahmetsimsirgil.com|ile=[[Internet Archive]]}}</ref><ref name=":28">{{Web kaynağı|url=https://www.ekrembugraekinci.com/article/?ID=459&fatih-sultan-mehmed-zehirlendi-mi-|başlık=Fatih Sultan Mehmed Zehirlendi Mi?|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|arşivtarihi=8 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200808001626/https://www.ekrembugraekinci.com/article/?ID=459&fatih-sultan-mehmed-zehirlendi-mi-|tarih=26 Haziran 2013|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=ekrembugraekinci.com|ad=Ekrem Buğra|soyadı=Ekinci}}</ref> [[Türkler|Türk]] tarihçi [[Halil İnalcık]], FatihFâtih'in ölüm sebebinin [[Gut|gut hastalığına]] bağlandığını, [[Zehirlenme|zehirlenerek]] öldüğü yolundaki iddiaların [[Âşıkpaşazâde]]'de yer alan bir bilginin yorumuna dayandığını ve başka tarihî kaynaklarla doğrulanmadığını belirtmiştir.<ref name=":22" /> Tarihçi [[Ahmet Şimşirgil]] de, son yüzyıla kadar II. Mehmed'in zehirlendiği iddiasının neredeyse hiç ortaya atılmadığı ve konuşulmadığını, bu tezi ilk kez Alman tarihçi [[Franz Babinger]]'in 1953 yılında kaleme aldığı "Mehmed der Eroberer und seine zeit" isimli eserinde ortaya attığını söylemiştir.<ref name=":27" /> Bazı kaynaklar ise FatihFâtih'in, en büyük oğlu ve halefi olan [[II. Bayezid]]'in emriyle zehirlendiğini iddia etmiş;etmişlerse de bu iddialara pek itibar edilmemiştir.<ref name=":28" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=QjzYdCxumFcC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA368&dq=Colin+Heywood+II.+Mehmed&hl=tr|başlık=Encyclopedia of the Ottoman Empire|erişimtarihi=31 Temmuz 2023|tarih=2010|bölüm=Colin Heywood|dil=İngilizce|sayfa=368|yayıncı=Infobase Publishing|ad=Ga ́bor|soyadı=A ́goston|isbn=978-1-4381-1025-7|ad2=Bruce Alan|soyadı2=Masters|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230731070652/https://books.google.com/books?id=QjzYdCxumFcC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA368&dq=Colin+Heywood+II.+Mehmed&hl=tr|arşivtarihi=31 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref> ancakNitekim [[İlber Ortaylı]] bunuda bu iddiaları reddetmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=WXbirS-3PXQ|başlık=Fatih Sultan Mehmet'i Kim Zehirledi? - Celal Şengör & İlber Ortaylı|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|arşivtarihi=5 Aralık 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221205112314/https://www.youtube.com/watch?v=WXbirS-3PXQ|tarih=20 Eylül 2021|çalışma=|yayıncı=Vatan ve Hürriyet|ile=[[YouTube]]}}</ref> Genel olarak Osmanlı tarihçileri, FatihFâtih'in vefatölüm sebebinin bir hastalık olduğu konusunda müttefiktir.<ref name=":28" /> Örneğin [[Erhan Afyoncu]], FatihFâtih'in [[şeker hastalığı]]ndan kaynaklanan bir sorunla ölmüş olabileceğinin üzerinde durulduğunu ifade etmiş, [[Yavuz Bahadıroğlu]] da [[mafsal]] ağrılarının olduğunu söylemiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=rKllu6ieHRA|başlık=Fatih Sultan Mehmet'in Ölümü... Şeker Hastalığı Mı, Zehirlenme Mi? Cenaze Neden Defnedilemedi?|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|arşivtarihi=9 Mayıs 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230509130456/https://www.youtube.com/watch?v=rKllu6ieHRA|tarih=7 Mayıs 2023|çalışma=|yayıncı=[[Habertürk|HT Bilim Tarih Felsefe]]|ile=[[YouTube]]}}</ref> [[Yavuz Bahadıroğlu]] da [[mafsal]] ağrılarının olduğunu söylemiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.haber7.com/tarih-ve-fikir/haber/1155407-bahadiroglu-fatih-olunce-1-hafta-ayin-yaptilar|başlık=Bahadıroğlu: Fatih ölünce 1 hafta ayin yaptılar|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|arşivtarihi=8 Mayıs 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140508102117/https://www.haber7.com/tarih-ve-fikir/haber/1155407-bahadiroglu-fatih-olunce-1-hafta-ayin-yaptilar|tarih=7 Mayıs 2014|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[Haber7]]|soyadı=}}</ref>

FatihFâtih öldükten sonra ölümü saklandı. Padişah'ın [[hamam]] ihtiyacı var denilerek gizlice cenazesi saraya getirildi. O sırada [[II. Bayezid|Şehzade Bayezid]]'e ve [[Cem Sultan|Şehzade Cem]]'e ulakulaklar gönderildi. Gizlenen cenaze haberini 11 gün sonra öğrenen [[yeniçeri]]ler İstanbul'a geldigeldiler ve [[İstanbul]]'da büyük bir anarşi başladı.<ref name=":29">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://belleten.gov.tr/tam-metin/1380/tur|başlık=FATİH SULTAN MEHMED'İN ÖLÜMÜ|erişimtarihi=29 Temmuz 2023|tarih=1975|sayı=155|sayfalar=473-481|çalışma=Belleten|cilt=39|ad=İsmail Hakkı|soyadı=Uzunçarşılı|issn=0041-4255|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230729104222/https://belleten.gov.tr/tam-metin/1380/tur|arşivtarihi=29 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Sadrazam [[KaramanlıKaramanî Mehmed Paşa]], Cem taraftarı olduğu için idam edildiöldürüldü.<ref name=":29" /> Şehirde her taraf yağmalanmaya başladı. [[Gayrimüslim]] tüccarların ev ve dükkânlarına saldırılar düzenlendi.<ref name=":30">{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2716645 | başlık = Fatih Sultan Mehmed'in Ölümü | erişimtarihi = 29 Temmuz 2023 | çalışma = dergipark.org.tr | ad = Ord. Prof. İsmail Hakkı | soyadı = Uzunçarşılı | arşivurl = https://web.archive.org/web/20230729104221/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2716645 | arşivtarihi = 29 Temmuz 2023}}</ref> O arada herkes, kendi taraftarını tahta çıkarmak için uğraşırken, FatihFâtih'in cenazesi sarayda karanlık bir odada unutuldu. Baltacılar kethüdası olan Kasım isimli birisi, [[II. Bayezid]]'e yazdığı mektupta, sarayda cenazenin yanına gittiğinde üç gün üç gece boyunca üzerine mum yanmadığını, cesedin kokusundan yanına zor varıldığını söylemiştir.<ref name=":30" /> Daha sonra tahnit ustasıyla beraber iç organları çıkarılmış ve ceset [[tahnit]] edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sabah.com.tr/kultur-sanat/2019/09/10/vucudu-tahnit-edilen-padisahlar-1568110520|başlık=Vücudu tahnit edilen padişahlar!|erişimtarihi=20 Ocak 2022|arşivtarihi=20 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190920100108/https://www.sabah.com.tr/kultur-sanat/2019/09/10/vucudu-tahnit-edilen-padisahlar-1568110520|dil=Türkçe|çalışma=Sabah}}</ref> Cesedi tahnit edebilmek için elbiselerinin çıkarılması gerekiyordu.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/ozal-i-tam-zamaninda-mumyaladik-fatih-i-ise-unutup-kokutmustuk-278649 | başlık = Özal'ı tam zamanında mumyaladık, Fatih'i ise unutup kokutmuştuk! | erişimtarihi = 29 Temmuz 2023 | tarih = 5 Aralık 2004 | dil =Türkçe| çalışma = [[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]] | ad = Murat | soyadı = Bardakçı | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170607083155/https://www.hurriyet.com.tr/ozal-i-tam-zamaninda-mumyaladik-fatih-i-ise-unutup-kokutmustuk-278649 | arşivtarihi = 7 Haziran 2017}}</ref> Lâkin mevsimin sıcak olması dolayısıyla ceset bozulduğu için elbise cesede yapışmıştı. Bu yüzden, elbisesi sol kolunun üzerinden kesildi ve [[tahnit]] bu şekilde yapıldı. Kesik elbise bugün hâlen [[Topkapı Sarayı]]'ndadır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sarrafoglu.com/olen-padisahlarin-elbiseleri-neden-kesilirdi/ | başlık = Ölen padişahların elbiseleri neden kesilirdi? | erişimtarihi = 29 Temmuz 2023 | tarih = 30 Eylül 2015 | dil =Türkçe| çalışma = www.sarrafoglu.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151003042557/https://www.sarrafoglu.com/olen-padisahlarin-elbiseleri-neden-kesilirdi/ | arşivtarihi = 3 Ekim 2015}}</ref> Fâtih, 22 Mayıs 1481 tarihinde defnedildi. Naaşı [[Fatih Camii]]'ndeki türbesindedir.

* {{Kitap kaynağı| son=Babinger|ilk=Franz|yazarlink=Franz Babinger|yıl =2003 | başlık =Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı | yayımcı=Oğlak Yayınevi | yer=İstanbul |tanıtıcıid=ISBN 975-329-417-4}}

* {{Kitap kaynağı|başlık = Gazavât-ı Sultân Murâd b. Mehemmed Hân |yıl = 1989 |basım= 2| yayımcı = [[Türk Tarih Kurumu]]| yer = Ankara|tanıtıcıid= ISBN 975-16-0153-3}}

* {{Kitap kaynağı| son = Gökbilgin| ilk = Tayyip | başlık = Edirne|yıl = 1993 |basım= 2| yayımcı = Türk Tarih Kurumu| yer = Ankara|tanıtıcıid= ISBN 975-16-0562-8| bölüm = Osmanlı-Macar Mücadeleleri Esnasına Edirne}}

* {{Kitap kaynağı|son=İnalcık|ilk=Halil|yazarlink=Halil İnalcık|yıl =1995 | başlık =Fatih Devri Üzerinde Tetkikler ve Vesikalar I | yayımcı=Türk Tarih Kurumu | yer=Ankara |tanıtıcıid=ISBN 975-16-0749-3}}

* {{Kitap kaynağı| son =İnalcık | ilk =Halil | yazarurl = |eşyazarlar= | yıl =2008 | başlık =[[Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600)]] | yayımcı=Yapı Kredi Yayınları | yer=İstanbul |tanıtıcıid=ISBN 978-975-08-0588-7}}

* {{Kitap kaynağı| son=Kinross|ilk=Lord|yazarlink=Patrick Kinross|yıl =1977 | başlık =The Ottoman Centuries | yayımcı=Sander Kitabevi | yer=İstanbul |tanıtıcıid=ISBN 0-224-01379-8}}

* {{Kitap kaynağı| son =Nicol | ilk =Donald M. |yazarlink=Donald Nicol | yıl =1999 | başlık =Bizans'ın Son Yüzyılları (1261-1453) | yayımcı=Tarih Vakfı Yurt Yayınları | yer=İstanbul |tanıtıcıid=ISBN 975-333-096-0}}