Sodyum hidroksit

Sodyum hidroksit
Adlandırmalar
	IUPAC adı Sodyum hidroksit
	Sistematik IUPAC adı Sodyum oksidanid
	Diğer adlar Kostik soda; Kostik; Beyaz kostik; Sodyum hidrat
Tanımlayıcılar
CAS numarası	1310-73-2 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChEBI	CHEBI:32145 ;
ChemSpider	14114 ;
ECHA InfoCard	100.013.805
EC Numarası	215-185-5;
E numaraları	E524 (asitliği düzenleyiciler, ...)
Gmelin Referansı	68430
KEGG	D01169 ;
MeSH	Sodium+Hydroxide
PubChem CID	14798;
RTECS numarası	WB4900000;
UNII	55X04QC32I ;
UN numarası	1824, 1823
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID0029634 ;
	InChI InChI=1S/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1 Key: HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M ; InChI=1/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1 Key: HEMHJVSKTPXQMS-REWHXWOFAM;
	SMILES [OH-].[Na+];
Özellikler
Molekül formülü	NaOH
Molekül kütlesi	39.9971 g mol−1
Görünüm	Beyaz, mumsu, opak kristaller
Koku	kokusuz
Yoğunluk	2.13 g/cm3
Erime noktası	323 °C
Kaynama noktası	1388 °C
Çözünürlük (su içinde)	418 g/L (0 °C) ; 1000 g/L (25 °C); 3370 g/L (100 °C)
Çözünürlük	gliserinde çözünür ; amonyakta çok az çözünür ; eterde çözünmez ; propilen glikolde yavaş çözünür
Çözünürlük (metanol içinde)	238 g/L
Çözünürlük (etanol içinde)	<<139 g/L
Buhar basıncı	<2.4 kPa ( 20 °C)
Baziklik (pKb)	-0.56 (NaOH(aq) = Na+ + OH–)
Yapı
Kristal yapı	Ortorombik, oS8=
Termokimya
Isı sığası (C)	59.5 J/mol K
Standart molar entropi (S⦵298)	64.4 J•mol−1•K−1
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	−425.8 kJ•mol−1
Gibbs serbest enerjisi (ΔfG⦵)	-379.7 kJ/mol
Tehlikeler
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Tehlike
Tehlike ifadeleri	H290, H314
Önlem ifadeleri	P280, P305+P351+P338, P310
NFPA 704; (yangın karosu)	3 0 1 ALK
	Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	40 mg/kg (fare, intraperitoneal)
	NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 2 mg/m3
Güvenlik bilgi formu (SDS)	Dış SDS
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Sodyum bisülfür; Sodyum hidrür
Diğer katyonlar	Sezyum hidroksit; Lityum hidroksit; Potasyum hidroksit; Rubidyum hidroksit
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Kostik ve kostik soda ( ${\ce {NaOH}}$ ) olarak da bilinen sodyum hidroksit (kostik soda veya sud kostik de denir),^[3]^[4] NaOH formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Sodyum katyonları Na⁺ ve hidroksit anyonları OH^- içeren beyaz renkli katı bir iyonik bileşiktir.

Sodyum hidroksit, 13.5 pH değeri ile bazik özelliklere sahiptir.^[10] Suda kolaylıkla çözünür ve yumuşak kaygan ve sabun hissi veren bir çözelti oluşturur. İnsan dokusuna kaşındırıcı bir etkisi vardır, uzun süre deriyle teması kimyasal yanıklara sebep olur. Sodyum hidroksit, laboratuvarda CO₂ gibi asidik gazları yakalamak için kullanılır. Endüstride birçok kimyasal maddenin yapımında, yapay ipek, sabun, kâğıt, boya, deterjan endüstrisinde ve petrol rafinerilerinde kullanılır. Ayrıca serigrafide pozitif20 ile beraber kullanılır. Su ile tepkimeye girdiğinde yaklaşık 5 dakika içinde sıcaklığı 50 Santigrat dereceye çıkar ve yaklaşık 15 dakika sıcak kalır.

Ayrıca bakınız

Asit ve baz

Kaynakça

^ ^a ^b "Sodium Hydroxide – Compound Summary". 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2012.
^ "1310-73-2|Sodium hydroxide solution|Sigma Aldrich|sodium oxidanide" 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. chembase.cn.
^ ^a ^b "Material Safety Datasheet" (PDF). certified-lye.com. 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
^ ^a ^b "Material Safety Datasheet 2" (PDF). hillbrothers.com. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012.
^ ^a ^b Haynes, p. 4.90
^ "Sortierte Liste: pKb-Werte, nach Ordnungszahl sortiert. – Das Periodensystem online". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2019.
^ Jacobs, H.; Kockelkorn, J. and Tacke, Th. (1985). "Hydroxide des Natriums, Kaliums und Rubidiums: Einkristallzüchtung und röntgenographische Strukturbestimmung an der bei Raumtemperatur stabilen Modifikation". Z. Anorg. Allg. Chem. 531: 119-124. doi:10.1002/zaac.19855311217.
^ NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0565". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
^ Michael Chambers. 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20150402122423/http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/1310-73-2 arşivlendi. "ChemIDplus – 1310-73-2 – HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M – Sodium hydroxide [NF] – Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information."]. nih.gov.
^ "Ceviz kaplamalarının renk ve yüzey pürüzlülüğü üzerine pH etkisinin araştırılması". 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.

İnorganik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[PubChem-1] "Sodium Hydroxide – Compound Summary". 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2012.

[2] "1310-73-2|Sodium hydroxide solution|Sigma Aldrich|sodium oxidanide" 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. chembase.cn.

[msd-3] "Material Safety Datasheet" (PDF). certified-lye.com. 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.

[msd2-4] "Material Safety Datasheet 2" (PDF). hillbrothers.com. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012.

[crc-5] Haynes, p. 4.90

[6] "Sortierte Liste: pKb-Werte, nach Ordnungszahl sortiert. – Das Periodensystem online". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2019.

[7] Jacobs, H.; Kockelkorn, J. and Tacke, Th. (1985). "Hydroxide des Natriums, Kaliums und Rubidiums: Einkristallzüchtung und röntgenographische Strukturbestimmung an der bei Raumtemperatur stabilen Modifikation". Z. Anorg. Allg. Chem. 531: 119-124. doi:10.1002/zaac.19855311217.

[PGCH-8] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0565". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[9] Michael Chambers. 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20150402122423/http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/1310-73-2 arşivlendi. "ChemIDplus – 1310-73-2 – HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M – Sodium hydroxide [NF] – Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information."]. nih.gov.

[10] "Ceviz kaplamalarının renk ve yüzey pürüzlülüğü üzerine pH etkisinin araştırılması". 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[9]

[8]

[10]

Adlandırmalar


IUPAC adı Sodyum hidroksit^[1]
Sistematik IUPAC adı Sodyum oksidanid^[2]
Diğer adlar Kostik soda Kostik^[3]^[4] Beyaz kostik Sodyum hidrat^[1]
Tanımlayıcılar
CAS numarası	1310-73-2
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:32145
ChemSpider	14114
ECHA InfoCard	100.013.805
EC Numarası	215-185-5
E numaraları	E524 (asitliği düzenleyiciler, ...)
Gmelin Referansı	68430
KEGG	D01169
MeSH	Sodium+Hydroxide
PubChem CID	14798
RTECS numarası	WB4900000
UNII	55X04QC32I
UN numarası	1824, 1823
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID0029634
InChI InChI=1S/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1 Key: HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M InChI=1/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1 Key: HEMHJVSKTPXQMS-REWHXWOFAM
SMILES [OH-].[Na+]
Özellikler
Molekül formülü	NaOH
Molekül kütlesi	39.9971 g mol⁻¹
Görünüm	Beyaz, mumsu, opak kristaller
Koku	kokusuz
Yoğunluk	2.13 g/cm³^[5]
Erime noktası	323 °C
Kaynama noktası	1388 °C
Çözünürlük (su içinde)	418 g/L (0 °C) 1000 g/L (25 °C)^[5] 3370 g/L (100 °C)
Çözünürlük	gliserinde çözünür amonyakta çok az çözünür eterde çözünmez propilen glikolde yavaş çözünür
Çözünürlük (metanol içinde)	238 g/L
Çözünürlük (etanol içinde)	<<139 g/L
Buhar basıncı	<2.4 kPa ( 20 °C)
Baziklik (pK_b)	-0.56 (NaOH(aq) = Na⁺ + OH^–)^[6]
Yapı
Kristal yapı	Ortorombik, oS8=^[7]
Termokimya
Isı sığası (C)	59.5 J/mol K
Standart molar entropi (S^⦵₂₉₈)	64.4 J•mol⁻¹•K⁻¹
Standart formasyon entalpisi (Δ_fH^⦵₂₉₈)	−425.8 kJ•mol⁻¹
Gibbs serbest enerjisi (Δ_fG^⦵)	-379.7 kJ/mol
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Tehlike
Tehlike ifadeleri	H290, H314
Önlem ifadeleri	P280, P305+P351+P338, P310
NFPA 704 (yangın karosu)	3 0 1 ALK
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD₅₀ (medyan doz)	40 mg/kg (fare, intraperitoneal)^[9]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 2 mg/m³^[8]
Güvenlik bilgi formu (SDS)	Dış SDS
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Sodyum bisülfür Sodyum hidrür
Diğer katyonlar	Sezyum hidroksit Lityum hidroksit Potasyum hidroksit Rubidyum hidroksit
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları