Logos: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

20.54, 26 Mayıs 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Logos, Yunancada duyguları kavrama anlamındaki pathos sözcüğünün karşıt anlamı olan us ile kavrama anlamındadır.^[1]^[2]

Herakleitos'un varlık anlayışının temelinde yer alan ve başka bir dile çevrilemeyen logos sözcüğü söz, düşünme, akıl, oran, ölçü gibi çok anlamlı bir sözcüktür.

MÖ 5. yüzyılda Herakleitos logosu evreni düzenli bir bütün olarak kuran ve hareket ettiren ussal ilke biçiminde tanımlamıştır. Buna göre logos, hem oluşumların altında yatan ve onları biçimlendiren düzen ilkesi hem de evrenin böyle bir düzen olarak kavranmasında belirleyici olan bilgi ilkesiydi; evrenin kavranması belirli orantılara yani karşılıklı ilişki içindeki yas niteliğinde bağlantılara göre gerçekleşiyordu. Bu anlamıyla logos özellikle rastlantı ve gelişigüzelliğin karşıtıdır.

Herakleitos'un verdiği anlam Anaksagoras'ın baş kavramı olan “nous”dan farklıdır. Nous bir düzenleyici olarak evrenden önce de vardır ve evrene dışarıdan gelir, logos ise evrenle birliktedir ve evrensel oluşun içindedir.

Herakleitos her şey çıkar geçer der; evrende kalıcı olan hiçbir şey yoktur. Bu sürekli evrensel değişiklik logos için düzenlenmiştir. Logos yasasına göre olup örtmektedir.

Platon'a göre bilgi, logosta temelleri idealar hem düşünceler hem de bu düşüncelerin ilkesiz sonsuz nesneleridir. Düşünce ile nesne arasındaki özdeşlik bu yüzdendir, yani düşünce nesnesinde her ikisi de idealarda temellendiği için uygundur.

Aristotales'e göre logos, akıl, iletişim ve eylemin toplamıdır. Aklın açığa çıkarılması bu üçü sayesinde olur. Bunlar bir insanda yoksa onda akıl da yoktur. Şeylerin nasıl ve neden oldukları gibi oluştuğunu, şeylerin nasıl ve neden oldukları gibi kalmadıkları soruları Aristotales için önemlidir ve bu soruların cevapları aklımızda vardır. Aklımızın olmasını da Logos sağlar. Aklı logos yardımıyla açığa çıkarırız.

Logos, eski Yunancadaki legein sözcüğünden türetilmiştir. Sözcüğü Grekçede felsefi bir kavramı belirtmek üzere ilk kez kullanan Efesli filozof Herakleitos, terimi, her şeyi yöneten değişmez yasa (logos) ya da yasalar (logoi), evreni düzenli bir bütün olarak kuran ve hareket ettiren, evrenin düzenini sağlayan evrensel yasalar, evrenin temeli olan evrensel zorunluluk olarak ifade eder.

Ayrıca bakınız

Nous

Kaynakça

^ "Logos Nedir, Ne Demektir? » Felsefe.gen.TR". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
^ "Logos ne demek? Logos TDK sözlük anlamı". Sabah. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.

[1] "Logos Nedir, Ne Demektir? » Felsefe.gen.TR". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.

[2] "Logos ne demek? Logos TDK sözlük anlamı". Sabah. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.

[1]

[2]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+[[Dosya:Logos.svg|küçükresim|Yunancada logosun yazımı]]
-{{düzenle|Nisan 2009}}
+'''Logos''', [[Yunanca]]da duyguları kavrama anlamındaki [[pathos]] sözcüğünün karşıt anlamı olan [[us]] ile kavrama anlamındadır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.felsefe.gen.tr/logos-nedir-ne-demektir/ | başlık = Logos Nedir, Ne Demektir? » Felsefe.gen.TR | erişimtarihi = 2 Mart 2021 | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200808205350/https://www.felsefe.gen.tr/logos-nedir-ne-demektir/ | arşivtarihi = 8 Ağustos 2020}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sabah.com.tr/tdk-anlami/logos-ne-demek-logos-tdk-sozluk-anlami | başlık = Logos ne demek? Logos TDK sözlük anlamı | erişimtarihi = 2 Mart 2021 | dil = Türkçe | çalışma = Sabah | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20210328154043/https://www.sabah.com.tr/tdk-anlami/logos-ne-demek-logos-tdk-sozluk-anlami |arşivtarihi= 28 Mart 2021 | ölüurl = hayır }}</ref>
-'''Logos''' sözcüğü Yunanca’da [[us]] ile kavrama anlamındadır ve duyguları kavrama anlamındaki [[pathos]] sözcüğü karşılığında kullanır.
 [[Herakleitos]]'un varlık anlayışının temelinde yer alan ve başka bir dile çevrilemeyen logos sözcüğü söz, düşünme, akıl, oran, ölçü gibi çok anlamlı bir sözcüktür.
-MÖ 5. yüzyılda [[Herakleitos]] logos’u evreni düzenli bir bütün olarak kuran ve hareket ettiren ussal ilke biçiminde tanımlamıştır. Buna göre logos, hem oluşumların altında yatan ve onları biçimlendiren düzen ilkesi hem de evrenin böyle bir düzen olarak kavranmasında belirleyici olan bilgi ilkesiydi; evrenin kavranması belirli orantılara yani karşılıklı ilişki içindeki yas niteliğinde bağlantılara göre gerçekleşiyordu. Bu anlamıyla logos özellikle rastlantı ve gelişigüzelliğin karşıtıdır.
+MÖ 5. yüzyılda [[Herakleitos]] logosu evreni düzenli bir bütün olarak kuran ve hareket ettiren ussal ilke biçiminde tanımlamıştır. Buna göre logos, hem oluşumların altında yatan ve onları biçimlendiren düzen ilkesi hem de evrenin böyle bir düzen olarak kavranmasında belirleyici olan bilgi ilkesiydi; evrenin kavranması belirli orantılara yani karşılıklı ilişki içindeki yas niteliğinde bağlantılara göre gerçekleşiyordu. Bu anlamıyla logos özellikle rastlantı ve gelişigüzelliğin karşıtıdır.
-Herakleitos’un verdiği anlam [[Anaksagoras]]’ın baş kavramı olan “nous” dan farklıdır. Nous bir düzenleyici olarak evrenden önce de vardır ve evrene dışardan gelir, logos ise evrenle birliktedir ve evrensel oluşun içindedir.
+Herakleitos'un verdiği anlam [[Anaksagoras]]'ın baş kavramı olan “nous”dan farklıdır. Nous bir düzenleyici olarak evrenden önce de vardır ve evrene dışarıdan gelir, logos ise evrenle birliktedir ve evrensel oluşun içindedir.
-Herakleitos her şey çıkar geçer der; evrende kalıcı olan hiçbir şey yoktur. Bu sürekli evrensel değişiklilik logos için düzenlenmiştir. Logos yasasına göre olup örtmektedir.
+Herakleitos her şey çıkar geçer der; evrende kalıcı olan hiçbir şey yoktur. Bu sürekli evrensel değişiklik logos için düzenlenmiştir. Logos yasasına göre olup örtmektedir.
-[[Platon]]’a göre [[bilgi]], logosta temelleri idealar hem düşünceler hem de bu düşüncelerin ilkesiz sonsuz nesneleridir. Düşünce ile nesne arasındaki özdeşlik bu yüzdendir, yani düşünce nesnesinde her ikisi de idealarda temellendiği için uygundur.
+[[Platon]]'a göre [[bilgi]], logosta temelleri idealar hem düşünceler hem de bu düşüncelerin ilkesiz sonsuz nesneleridir. Düşünce ile nesne arasındaki özdeşlik bu yüzdendir, yani düşünce nesnesinde her ikisi de idealarda temellendiği için uygundur.
-[[Aristotales]]'e göre Logos akıl, iletişim ve eylemin toplamıdır. Aklın açığa çıkarılması bu üçü sayesinde olur. Bunlar bir insanda yoksa onda akıl da yoktur. ''Şeylerin'' nasıl ve neden oldukları gibi oluştuğunu, ''şeylerin'' nasıl ve neden oldukları gibi kalmadıkları soruları Aristotales için önemlidir ve bu soruların cevapları aklımızda vardır. Aklımızın olmasını da Logos sağlar. Aklı Logos yardımıyla açığa çıkarırız.
+[[Aristotales]]'e göre logos, akıl, iletişim ve eylemin toplamıdır. Aklın açığa çıkarılması bu üçü sayesinde olur. Bunlar bir insanda yoksa onda akıl da yoktur. ''Şeylerin'' nasıl ve neden oldukları gibi oluştuğunu, ''şeylerin'' nasıl ve neden oldukları gibi kalmadıkları soruları Aristotales için önemlidir ve bu soruların cevapları aklımızda vardır. Aklımızın olmasını da Logos sağlar. Aklı logos yardımıyla açığa çıkarırız.
+Logos, eski Yunancadaki legein sözcüğünden türetilmiştir. Sözcüğü Grekçede felsefi bir kavramı belirtmek üzere ilk kez kullanan Efesli filozof Herakleitos, terimi, her şeyi yöneten değişmez yasa (logos) ya da yasalar (logoi), evreni düzenli bir bütün olarak kuran ve hareket ettiren, evrenin düzenini sağlayan evrensel yasalar, evrenin temeli olan evrensel zorunluluk olarak ifade eder.
-== Logos'un farklı anlamları ==
-'''Logos''' eski Yunanca’daki legein sözcüğünden türetilmiş olup, Herakleitos'tan (Heraklit, İ.Ö. 550-480) beri [[felsefe]]de, [[gnostisizm]]de, [[ezoterizm]]de ve [[teozofi]]de farklı anlamlarda kullanılmış bir terimdir. Farklı dönem ve çevrelerde farklı anlamlarda kullanılmış bir sözcüktür. Bu farklı anlamlarından bazıları söz, sözün anlamı, kavram, akıl ile kavrama (duygusal kavrama anlamındaki pathos sözcüğünün karşıtı olarak), akıl, bir şeyi anlaşılır kılan mantıksal temel, mantıksal olanın birliği, bilim ilkesi, insan ruhunun şuuruyla ilgili öz-bilgi ya da cevherî bilgi, düşünce, mânâ, varlık nedeni, ilk neden, gerekçe, kainatın yasaları, doğa yasaları, ilâhî ve evrensel düzen ve yasaları, İlâhî İrade, Tanrısal Fikir (Müteal Fikir), evrensel zorunluluktur.
-Sözcüğü Grekçe’de felsefi bir kavramı belirtmek üzere ilk kez kullanan Efes’li filozof Herakleitos, terimi, her şeyi yöneten değişmez yasa (logos) ya da yasalar (logoi), evreni düzenli bir bütün olarak kuran ve hareket ettiren, evrenin düzenini sağlayan evrensel yasalar, evrenin temeli olan evrensel zorunluluk olarak ifade eder.
 == Ayrıca bakınız ==
-* [[İlahi İrade Yasaları]]
 * [[Nous]]
-{{Teoloji}}
+{{Teoloji}}{{Antik Yunan felsefesindeki kavramlar}}
+{{Stoacılık}}
+{{Otorite kontrolü}}
+== Kaynakça ==
+{{Kaynakça}}
 [[Kategori:Felsefi kavramlar]]
 [[Kategori:Epistemoloji kavramları]]
-{{Link KM|sr}}