İçeriğe atla

Armia Ludowa: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
İmmoBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.223.626 değişiklik
k →Kaynakça: kaynakça şablonu düzenleniyor, değiştirildi: kaynakça|30em → kaynakça
Etiketler: AWB Elle geri alma
 
(16 kullanıcı tarafından yapılan 39 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
{{Silahlı örgüt bilgi kutusu
{{kaynaksız}}
[[File:Orl.jpg|thumb|200px|Armia Ludowa'nın sembolü]]
|name = Armia Ludowa
| bayrak = [[Dosya:Esercito Popolare Polacco.svg|150px|Armia Ludowa'nın sembolü]]
'''Armia Ludowa''' [[Polonya Seferi|Polonya'nın işgali]]'ne karşı olarak 1 Ocak 1944 yılında [[Komünist]] ilkelere dayalı olarak oluşturulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak [[Sovyet Partizanlar]]ı ile işbirliği içerisindedir.
| bayrak_altyazısı = Armia Ludowa amblemi
| kuruluş = 1 Ocak - 29 Temmuz 1944
| ideoloji = [[Komünizm]]
|publisher=
| lider = Michał Rola-Żymierski
|clans =
| merkez =
| etkin_bölgeler = [[Polonya]]
| büyüklük = 50.000-100.000
| bağlılık =
| öncül = [[Gwardia Ludowa]]
| ardıl = [[Birinci Polonya Ordusu]]
| müttefik = [[Kızıl Ordu]]
| çatışmalar =
}}

'''Armia Ludowa''', [[Polonya Seferi|Polonya'nın işgali]]ne<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.history.com/this-day-in-history/germany-invades-poland | başlık = Germany invades Poland | erişimtarihi = 22 Haziran 2022 | dil = İngilizce | çalışma = HISTORY | ad = History com | soyadı = Editors | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100308040454/https://www.history.com/this-day-in-history/germany-invades-poland | arşivtarihi = 8 Mart 2010}}</ref> karşı olarak 1 Ocak 1944<ref>{{Web kaynağı | url = https://portal.ehri-project.eu/authorities/ehri_cb-313 | başlık = EHRI - Armia Ludowa | erişimtarihi = 22 Haziran 2022 | çalışma = portal.ehri-project.eu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201231121230/https://portal.ehri-project.eu/authorities/ehri_cb-313 | arşivtarihi = 31 Aralık 2020}}</ref> tarihinde [[Komünizm|komünist]] ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak [[Sovyet partizanları]] ile iş birliği içerisindeydi.


==Arka planı==
==Arka planı==
[[Polonya Seferi|Polonya'nın işgali]]'nden sonra ilk direniş örgütü ancak 1942 yılında [[Armia Krajowa]] kurulmasından sonra oluşturuldu. Aynı yıl [[Komünist]]ler'de [[Gwardia Ludowa]]'yı kurdu. Bu yeraltı direniş örgütü 1 Ocak 1944 tılına kadar devam etti. Ancak pek yerli bulunmadığı için bunun yerine Armia Lıdowa kurulacaktı.
Polonya'nın işgalinden sonra ilk direniş örgütü ancak 1942 yılında [[Armia Krajowa]] kurulmasından sonra oluşturuldu. Aynı yıl komünistler de [[Gwardia Ludowa]]'yı kurdu. Bu yeraltı direniş örgütü 1 Ocak 1944'e kadar devam etti. Ancak pek yerli bulunmadığı için bunun yerine Armia Ludowa kurulacaktı.


==Kuruluşu==
==Kuruluşu==
1 Ocak 1944 tarihinde Armia Ludowa kuruldu. Kurulduğu zaman 10.000 üyeye sahipti. Daha sonra bu sayı 20.000 ile 30.000 arasına kadar yükselecekti. Bu üyelerin 5.000'i [[Sovyet]] vatandaşıydı. Üye sayısı olarak en alt tahminler yaklaşık 14,000 kişidir. En yüksek tahminler ise 50,000-60,000 arasındadır. Peter Matusak'a göre bu sayı 45.897'dir. Norman Davies'e göre bu sayı 100 bin olduğu yönündedir.
1 Ocak 1944 tarihinde Armia Ludowa kuruldu. Kurulduğu zaman 10.000 üyeye sahipti. Daha sonra bu sayı 20.000 ile 30.000 arasına kadar yükselecekti. Bu üyelerin 5.000'i [[Sovyet halkı|Sovyet]] vatandaşıydı. Üye sayısı olarak en alt tahminler yaklaşık 14,000 kişidir. En yüksek tahminler ise 50,000-60,000 arasındadır. Peter Matusak'a göre bu sayı 45.897'dir. Norman Davies'e göre bu sayı 100 bin olduğu yönündedir.


==Ekipman==
==Ekipman==
Armia Ludowa'nın savaş genelinde ortalama olarak: 4653 makineli tüfek, 1,417 tüfek, 246 LMG s, 82 anti-tank tüfek, 49 havan topu, 8 bin el bombasına sahipti.
Armia Ludowa savaş genelinde ortalama olarak 4653 makineli tüfek, 1,417 tüfek, 246 hafif makineli silah, 82 anti-tank tüfeği, 49 havan topu ve 8 bin el bombasına sahipti.


==Çatışmalar==
==Çatışmalar==
===Rablow Savaşı===
===Rablow Savaşı===
14 Mayıs 1944 yılında gerçekleşen savaş. Çatışma [[Waffen-SS]]'e bağlı [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"|Viking]] tümeni ile Armia Ludowa arasında gerçekleşti. [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"|Viking]] tümeni'ne bağlı 2.000 askeri [[Wehrmacht|Alman ordusu]]'na ait tanklar destekledi. Ayrıca zırhlı arabalar ve [[Luftwaffe]]'de [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"|Viking]] tümeni'ni destekledi. Armia Ludowa ise 600 militanı vardı. Bunun yanında 200 [[Sovyet Partizanlar|Sovyet Partizanı]]'da harekata destek verdi. Sonuç olarak 40 gerilla öldürüldü. 40 ila 50 gerilla ise yaralandı. [[Almanlar]]'da ise bu kayıp daha büyüktü. Öldürülen [[Alman]] sayısı 100 ila 300 arasındadır.
14 Mayıs 1944 yılında gerçekleşen savaş. Çatışma [[Waffen-SS]]'e bağlı [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"|Viking]] tümeni ile Armia Ludowa arasında gerçekleşti. [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"|Viking]] tümeni'ne bağlı 2.000 askeri [[Wehrmacht|Alman ordusu]]'na ait tanklar destekledi. Ayrıca zırhlı arabalar ve [[Luftwaffe]]'de [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"|Viking]] tümenini destekledi. Armia Ludowa ise 600 militanı vardı. Bunun yanında 200 [[Sovyet partizanları|Sovyet partizanı]] da harekâta destek verdi. Sonuç olarak 40 gerilla öldürüldü. 40 ila 50 gerilla ise yaralandı. [[Almanlar]]'da ise bu kayıp daha büyüktü. Öldürülen [[Almanlar|Alman]] sayısı 100 ilâ 300 arasındadır.


===Skalbmierz Savaşı===
===Skalbmierz Savaşı===
Çatışma 5 Ağustos 1944 yılında gerçekleşti. Direnişçilerin ana omurgasını Armia Ludowa olsada diğer [[Marksist]] yapılanma olan Köylü Taburu'da bu savaşa katıldı. Savaşta 21 gerilla öldü. Bu savaşta sivilerde zarar gördü. Savaş boyunca 80 sivil hayatını kaybetti. En ağır kaybı ise [[Almanlar]] yaşadı. [[Wehrmacht|Alman ordusu]] orada 900 kişilik kuvvet bulunduyordu. Bu kuvvetin yaklaşık 1/9'u yok oldu (100'den fazla kayıp.)
Çatışma 5 Ağustos 1944 yılında gerçekleşti. Direnişçilerin ana omurgasını Armia Ludowa olsa da diğer [[Marksist]] yapılanma olan Köylü Taburu'da bu savaşa katıldı. Savaşta 21 gerilla öldü. Bu savaşta siviller de zarar gördü. Savaş boyunca 80 sivil hayatını kaybetti. En ağır kaybı ise Almanlar yaşadı. [[Wehrmacht|Alman ordusu]] orada 900 kişilik kuvvet bulunduruyordu. Bu kuvvetin yaklaşık 1/9'u yok oldu (100'den fazla kayıp.)


===Kostya Savaşı===
===Kostya Savaşı===
23. satır: 40. satır:


===Ewina savaşı===
===Ewina savaşı===
12-13 Eylül arasında gerçekleşen bir çatışma. Yaklaşık 500 kadar Armia Ludowa'ya bağlı gerilla grubu, Boleslaw Hanicza-Boruta komutasında 6000 [[Alman]] askeri tarafından korunan ve uçakların, zırhlı araçların, topçu bayaryaların ve bombaatarla donatılmış bir alana saldırıldı. Aynı zamanda [[Rus Kurtuluş Ordusu]] tarafındanda kurulan bir bölgeydi. Saldırıyı Armia Ludowa ile Köylü Taburları gerçekleştirdi. Çarpışmalar sonucunda 12 gerilla öldürüldü. Ama buna karşılık 200 [[Alman]] askeri öldürülmüştü. Çatışma sırasında gerilla grubunun lideri Boleslaw Hanicza-Boruta yaralandı.
12-13 Eylül arasında gerçekleşen bir çatışma. Yaklaşık 500 kadar Armia Ludowa'ya bağlı gerilla grubu, Boleslaw Hanicza-Boruta komutasında 6000 [[Almanlar|Alman]] askeri tarafından korunan ve uçakların, zırhlı araçların, topçu bataryaların ve bomba atarla donatılmış bir alana saldırıldı. Aynı zamanda [[Rus Kurtuluş Ordusu]] tarafından kurulan bir bölgeydi. Saldırıyı Armia Ludowa ile Köylü Taburları gerçekleştirdi. Çarpışmalar sonucunda 12 gerilla öldürüldü. Ama buna karşılık 200 [[Almanlar|Alman]] askeri öldürülmüştü. Çatışma sırasında gerilla grubunun lideri Boleslaw Hanicza-Boruta yaralandı.


===Gruszka savaşı===
===Gruszka savaşı===
Savaş 29-30 Eylül 1944 yılında gerçekleşti. 29 Eylül'de partizanlar Binbaşı Henry Połowniak onuruna şölen düzenliyordu. Bu sırada [[Türk]] kökenli [[Kalmuklar]] ve [[Kazaklar]]'dan oluşan [[Wehrmacht|Alman ordusu]] ve [[Alman]] polisler bu şölene saldırdı. [[Wehrmacht|Alman ordusu]]'nun kuvveti 6.000 kişilikti. Direnişçiler ise 1500 partizanla şölene katılmıştı. Bu ani saldırıya karşı partizanlar yanlarına güvenlik amacıyla getirdikleri 350 makineli tüfek, 10 havan topu, 10 tanksavar silahı vardı. Saldırı sonucunda 50 gerilla öldürüldü. 70 gerilla ise yaralandı.
Savaş 29-30 Eylül 1944 tarihlerinde gerçekleşti. 29 Eylül'de partizanlar Binbaşı Henry Połowniak onuruna şölen düzenliyordu. Bu sırada [[Türkler|Türk]] kökenli [[Kalmuklar]] ve [[Kazaklar]]'dan oluşan [[Wehrmacht|Alman ordusu]] ve [[Almanlar|Alman]] polisler bu şölene saldırdı. [[Wehrmacht|Alman ordusu]]nun kuvveti 6.000 kişilikti. Direnişçiler ise 1500 partizanla şölene katılmıştı. Bu ani saldırıya karşı partizanlar yanlarına güvenlik amacıyla getirdikleri 350 makineli tüfek, 10 havan topu, 10 tanksavar silahı vardı. Saldırı sonucunda 50 gerilla öldürüldü. 70 gerilla ise yaralandı.


==Operasyonların bilançosu==
==Operasyonların bilançosu==
[[File:Warsaw Uprising - Stolica 006.jpg|250px|right]]
[[Dosya:Warsaw Uprising - Stolica 006.jpg|250px|right]]
Armia Ludowa'nın iddiasına göre; 900 operasyon düzenledi. Bu operasyonda 20.000 Alman askeri öldürüldü. Bunun yanında 350 tren ve 79 köprü havaya uçuruldu. Ancak bazı tarihçiler bu rakamın fazla olduğunu [[Polonya Halk Cumhuriyeti]]'nin bir provagandası olduğunu iddia ediyorlar.
Armia Ludowa'nın iddiasına göre; 900 operasyon düzenledi. Bu operasyonda 20.000 Alman askeri öldürüldü. Bunun yanında 350 tren ve 79 köprü havaya uçuruldu. Ancak bazı tarihçiler bu rakamın fazla olduğunu [[Polonya Halk Cumhuriyeti]]'nin bir propagandası olduğunu iddia ediyorlar.

==Dağılması==
{{ayrıca bakınız|Birinci Polonya Ordusu}}
[[Kızıl Ordu]], [[Birinci Polonya Ordusu]] ile birlikte [[Polonya]]'yı özgürleştirdiği sırada Armia Ludowa bu harekete katkıda bulundu. Temmuz ayında ise bu örgüte bağlı militanlar [[Birinci Polonya Ordusu]]'na katılarak [[Berlin Muharebesi|Berlin'e]] kadar [[Wehrmacht|Alman Ordusu]]'nu kovaladı.

==Kaynakça==
{{kaynakça}}

{{Otorite kontrolü}}


[[Kategori:II. Dünya Savaşı'nda direniş hareketleri]]
==Kaynak==
[[Kategori:Polonya-Sovyetler Birliği ilişkileri]]
* A. Gorkin u. a.: ''Wojenny enziklopeditscheski slowar: Tom 1''. Bolschaja rossijskaja enziklopedija, 2001, S. 98. ISBN 978-5-7905-0994-0 (Rusça)
*{{cite journal|first1=Piotr |last1=Gontarczyk |first2=Mariusz |last2=Krzystofiński |first3=Janusz |last3=Marszalec |first4=Barbara |last4=Polak |title=O Podziemiu Komunistycznym Z Piotrem Gontarczykiem, Mariuszem Krzysztofińskim I Januszem Marszalcem Rozmawia Barbara Polak|journal=Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej|date=March–April 2006|volume=3–4 (62–63)|issue=Spod czerwonej gwiazdy|url=http://www.ipn.gov.pl/ftp/pdf/biuletyn3-4_62-63.pdf|accessdate=6 January 2012 |language=Polish |issn=1641-9561 |oclc=51104599}}

07.56, 7 Ağustos 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Armia Ludowa
Kuruluş1 Ocak - 29 Temmuz 1944
Lider(ler)Michał Rola-Żymierski
Etkin bölgelerPolonya
İdeolojiKomünizm
Büyüklük50.000-100.000
MüttefiklerKızıl Ordu

Armia Ludowa, Polonya'nın işgaline[1] karşı olarak 1 Ocak 1944[2] tarihinde komünist ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak Sovyet partizanları ile iş birliği içerisindeydi.

Arka planı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Polonya'nın işgalinden sonra ilk direniş örgütü ancak 1942 yılında Armia Krajowa kurulmasından sonra oluşturuldu. Aynı yıl komünistler de Gwardia Ludowa'yı kurdu. Bu yeraltı direniş örgütü 1 Ocak 1944'e kadar devam etti. Ancak pek yerli bulunmadığı için bunun yerine Armia Ludowa kurulacaktı.

Kuruluşu

[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Ocak 1944 tarihinde Armia Ludowa kuruldu. Kurulduğu zaman 10.000 üyeye sahipti. Daha sonra bu sayı 20.000 ile 30.000 arasına kadar yükselecekti. Bu üyelerin 5.000'i Sovyet vatandaşıydı. Üye sayısı olarak en alt tahminler yaklaşık 14,000 kişidir. En yüksek tahminler ise 50,000-60,000 arasındadır. Peter Matusak'a göre bu sayı 45.897'dir. Norman Davies'e göre bu sayı 100 bin olduğu yönündedir.

Ekipman

[değiştir | kaynağı değiştir]

Armia Ludowa savaş genelinde ortalama olarak 4653 makineli tüfek, 1,417 tüfek, 246 hafif makineli silah, 82 anti-tank tüfeği, 49 havan topu ve 8 bin el bombasına sahipti.

Çatışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rablow Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Mayıs 1944 yılında gerçekleşen savaş. Çatışma Waffen-SS'e bağlı Viking tümeni ile Armia Ludowa arasında gerçekleşti. Viking tümeni'ne bağlı 2.000 askeri Alman ordusu'na ait tanklar destekledi. Ayrıca zırhlı arabalar ve Luftwaffe'de Viking tümenini destekledi. Armia Ludowa ise 600 militanı vardı. Bunun yanında 200 Sovyet partizanı da harekâta destek verdi. Sonuç olarak 40 gerilla öldürüldü. 40 ila 50 gerilla ise yaralandı. Almanlar'da ise bu kayıp daha büyüktü. Öldürülen Alman sayısı 100 ilâ 300 arasındadır.

Skalbmierz Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çatışma 5 Ağustos 1944 yılında gerçekleşti. Direnişçilerin ana omurgasını Armia Ludowa olsa da diğer Marksist yapılanma olan Köylü Taburu'da bu savaşa katıldı. Savaşta 21 gerilla öldü. Bu savaşta siviller de zarar gördü. Savaş boyunca 80 sivil hayatını kaybetti. En ağır kaybı ise Almanlar yaşadı. Alman ordusu orada 900 kişilik kuvvet bulunduruyordu. Bu kuvvetin yaklaşık 1/9'u yok oldu (100'den fazla kayıp.)

Kostya Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çatışmalar 14 Ağustos 1944 yılında başladı. Alman ordusu ağırlıklı olarak tanklarla Baranov'da bulunan Partizan grubuna saldırdı. Saldırı sonucunda Alman ordusu'na ait 2 tank ve 1 zırhlı araç yok edildi. Direnişçiler ise 22 partizan kaybetti. Önemli partizanlardan olan John Trzaska ile birlikte 5 partizanda yaralandı. Burada bulunan 17 ev savaş sırasında Alman ordusu tarafından yakıldı.

Ewina savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

12-13 Eylül arasında gerçekleşen bir çatışma. Yaklaşık 500 kadar Armia Ludowa'ya bağlı gerilla grubu, Boleslaw Hanicza-Boruta komutasında 6000 Alman askeri tarafından korunan ve uçakların, zırhlı araçların, topçu bataryaların ve bomba atarla donatılmış bir alana saldırıldı. Aynı zamanda Rus Kurtuluş Ordusu tarafından kurulan bir bölgeydi. Saldırıyı Armia Ludowa ile Köylü Taburları gerçekleştirdi. Çarpışmalar sonucunda 12 gerilla öldürüldü. Ama buna karşılık 200 Alman askeri öldürülmüştü. Çatışma sırasında gerilla grubunun lideri Boleslaw Hanicza-Boruta yaralandı.

Gruszka savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaş 29-30 Eylül 1944 tarihlerinde gerçekleşti. 29 Eylül'de partizanlar Binbaşı Henry Połowniak onuruna şölen düzenliyordu. Bu sırada Türk kökenli Kalmuklar ve Kazaklar'dan oluşan Alman ordusu ve Alman polisler bu şölene saldırdı. Alman ordusunun kuvveti 6.000 kişilikti. Direnişçiler ise 1500 partizanla şölene katılmıştı. Bu ani saldırıya karşı partizanlar yanlarına güvenlik amacıyla getirdikleri 350 makineli tüfek, 10 havan topu, 10 tanksavar silahı vardı. Saldırı sonucunda 50 gerilla öldürüldü. 70 gerilla ise yaralandı.

Operasyonların bilançosu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Armia Ludowa'nın iddiasına göre; 900 operasyon düzenledi. Bu operasyonda 20.000 Alman askeri öldürüldü. Bunun yanında 350 tren ve 79 köprü havaya uçuruldu. Ancak bazı tarihçiler bu rakamın fazla olduğunu Polonya Halk Cumhuriyeti'nin bir propagandası olduğunu iddia ediyorlar.

Dağılması

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Birinci Polonya Ordusu

Kızıl Ordu, Birinci Polonya Ordusu ile birlikte Polonya'yı özgürleştirdiği sırada Armia Ludowa bu harekete katkıda bulundu. Temmuz ayında ise bu örgüte bağlı militanlar Birinci Polonya Ordusu'na katılarak Berlin'e kadar Alman Ordusu'nu kovaladı.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Editors, History com. "Germany invades Poland". HISTORY (İngilizce). 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022. 
  2. ^ "EHRI - Armia Ludowa". portal.ehri-project.eu. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Armia_Ludowa&oldid=33621571" sayfasından alınmıştır