Veritabanı

Veri tabanları birbirleriyle ilişkili bilgilerin depolandığı alanlardır. Bilgi artışıyla birlikte bilgisayarda bilgi depolama ve bilgiye erişim konularında yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Veri tabanları; büyük miktardaki bilgileri depolamada geleneksel yöntem olan ‘‘dosya-işlem sistemine’’ alternatif olarak geliştirilmiştir. Telefonlarımızdaki kişi rehberi günlük hayatımızda çok basit bir şekilde kullandığımız veri tabanı örneği olarak kabul edilebilir. Bunların dışında internet sitelerindeki üyelik sistemleri, akademik dergilerin ve üniversitelerin tez yönetim sistemleri de veri tabanı kullanımına örnektir. Veri tabanları sayesinde bilgilere ulaşır ve onları düzenleyebiliriz. Veri tabanları genellikle bireysel olarak satın alınamayacak kadar yüksek meblağlara sahip olmasına karşın; ücretsiz kullanıma açılan akademik veri tabanları da bulunmaktadır. Akademik veri tabanları aracılığıyla bazen bibliyografik bilgi bazen de tam metinlere erişmek mümkündür. Veri tabanları, veri tabanı yönetim sistemleri aracılığıyla oluşturulur ve yönetilir. Bu sistemlere; Microsoft Access, MySQL, IBM DB2, Informix, Interbase, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, Oracle ve Sysbase örnek olarak verilebilir.

21. yüzyılda, farklı sorgulama dilleri etkin ve verimli bir şekilde kullanılabildiği için ilişkisel olmayan veri tabanları popüler hâle gelmiştir.

Veri tabanı yöneticiliği

Günümüzde veri tabanı sistemleri, bankacılıktan otomotiv sanayisine, sağlık bilgi sistemlerinden şirket yönetimine, telekomünikasyon sistemlerinden hava taşımacılığına, çok geniş alanlarda kullanılan bilgisayar sistemlerinin altyapısını oluşturmaktadır. Veri tabanı fiziksel olarak bilgileri tutarken mantıksal bir hiyerarşiye de sahiptir. Veri tabanı sistemlerinin kurulumu, konfigürasyonu, düzeni, sorgulaması, güvenliği ve denetiminin karmaşık bir hâl alması veri tabanı yöneticiliği kavramının oluşmasına neden olmuştur. Bir veri tabanı yöneticisi mantıksal data modelleme, fiziksel veri tabanı dizaynı çıkarma, fiziksel olarak veri tabanı oluşturma, Transact-SQL kullanarak sorgu yazma, Microsoft SQL Server kurulumu ve konfigürasyonu, güvenlik yönetimi ve konfigürasyonu, veri tabanı yönetimi ve bakımı, veri tabanı denetleme ve optimize etme işlerini üstlenir.

İlişkisel veri tabanı sistemleri

• BerkeleyDB
• DB2
• Informix
• Interbase
• Microsoft Access
• Microsoft Management Studio
• MySQL
• Oracle
• PgAdmin
• PostgreSQL
• Sybase
• Sysbase

Veri tabanı dilleri

• PL/SQL
• SQL
• Tcl
• Transact-SQL (T-SQL)

Veri modelleme

Veri tabanında asıl önemli kavram, kayıt yığını ya da bilgi parçalarının tanımlanmasıdır. Bu tanıma şema adı verilir. Şema, veri tabanında kullanılacak bilgi tanımlarının nasıl modelleneceğini gösterir. Bu modele veri modeli (İngilizce: data model), yapılan işleme de veri modelleme denir. En yaygın olanı ilişkisel modeldir (İngilizce: relational model). Bu modelde veriler tablolarda saklanır. Tablolarda bulunan satırlar (İngilizce: row) kayıtların kendisini, sütunlar (İngilizce: column) ise bu kayıtları oluşturan bilgi parçalarının ne türden olduklarını belirtir. Başka modeller (sistem modeli ya da ağ modeli gibi) daha belirgin ilişkiler kurarlar.

Veri tabanı yönetim sistem yazılımları

• 1Ç İşletme – Açık kaynak kodlu görsel veri tabanı geliştirme ortamı
• Berkeley
• Filemaker
• Firebird
• MS Access
• MS SQL
• MySQL
• OOo Veri Tabanı
• Oracle
• PostgreSQL
• Sybase

Literatür

• Alp,S. , Özdemir,S. ve Kilitci,A. (2011). Veri tabanı yönetim sistemleri. İstanbul:Türkmen Kitabevi.
• MS access ilk ders: Veri tabanı nedir? . 10. 11. 2013 tarihinde http://www.chip.com16 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. tr/bilgisayarkursu/ms-access-ilk-ders-veri tabani-nedir_3109_2. html adresinden erişildi.
• Soyuyüce E. , Hünkar T. ve Tabanlıoğlu S. , Veri tabanı nedir? Veri tabanının oluşum süreci . 4. 11. 2013 tarihinde http://uvt. ulakbim. gov. tr/tip/sempozyum1/ebrutugbasibel. pdf adresinden erişildi.
• Tonga, M. , Dosyalar ve veri tabanı sistemi temelleri üzerine. 14. 11. 2013 tarihinde http://www.teknoturk. org/docking/yazilar/tt000075-yazi. htm adresinden erişildi.
• Usgurlu, Ü. B. , Veri tabanı, veri madenciliği, veri ambarı, veri pazarı. 11. 11. 2013 tarihinde http://mail2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. baskent. edu. tr/~20394676/0302/bil483/HW2. pdf adresinden erişildi.
• Veri tabanı nedir. 24. 11. 2013 tarihinde http://www.dijitalders.com/icerik/2378/veri22 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tabani_nedir. html#. UpH6aMRSiSo adresinden erişildi.
• Veri tabanı-yazılım. 11. 11. 2013 tarihinde http://www.donusumpatent.com21 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. tr/veri. html adresinden erişildi.
• Veri tabanı nedir?. 24. 11. 2013 tarihinde http://www.teknologweb.com/veri-tabani-nedir/2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinden erişildi.