Mavi ladin: Revizyonlar arasındaki fark

Mavi ladin
Mavi ladin
Korunma durumu
	; Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae
Şube:	Tracheophyta
Sınıf:	Pinopsida
Takım:	Pinales
Familya:	Pinaceae
Cins:	Picea
Tür:	P. pungens
İkili adlandırma
	Picea pungens Engelm., Gard. Chron., n.s., 11: 334 (1879). Vikitür'de Picea pungens ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.; Wikimedia Commons'ta Picea pungens ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur;
	Dağılımı

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 14.18, 23 Mayıs 2023 tarihindeki hâli

Mavi ladin (Picea pungens), çamgiller (Pinaceae) familyasından 25–30 m'ye kadar boylanan ve 1,5 m'ye kadar çap yapabilen ladin türü. 600-800 yaşına kadar yaşayabilir.^[1] Arizona, Colorado, Idaho, New Mexico, Utah ve Wyoming'de doğal olarak bulunur.^[2] Başka yerlerde geniş çapta dikilmiştir ve doğal aralığının çok ötesinde birçok yerde peyzaj ağacı olarak kullanılır.^[3]

Morfolojik özellikleri

Kabuk ince ve pulludur. Genç ağaçlarda taç konik, yaşlılarda silindiriktir. Sürgünler kalın, turuncu-kahverengi, genellikle pürüzsüzdür. İğne yapraklar 15–30 mm uzunlukta, kalın, soluk boz-yeşil veya parlak mavi, ucu sivridir ve altında tek bir stoma bandı yer alır. İğne yapraklar koparılınca kötü bir koku verir.

Kozalaklar sarkık, ince uzun, silindirik, 6–11 cm uzunlukta, kapalıyken 2 cm genişliğinde, açıkken ise 4 cm genişliğindedir. İnce bükülebilen kozalak pulları 20–24 mm uzunluğunda kenarları dalgalıdır. Kırmızımsı menekşe renkli kozalaklar 5-7 ay sonunda olgunlaşır. Tohumlar siyah, 3–4 mm uzunluğunda, ince uzun, tohum kanadı 10–13 mm olup donuk kahverengidir. Doğada 10 mavi ladinden 1i mavi renkte olmaktadır. Peyzaj amaçlı mavi renk vermek için ağaçlara aşılama yapılması gerekir.^[4]

Mavi ladin fidelerinin ilk yıl boyunca toprağın yalnızca 6,4 cm (2,5 inç) kadar derinine nüfuz eden sığ kökleri vardır. Mavi ladinlerde donma çok fazla zarar vermese de don, fide kaybına neden olabilir. İlkbaharın sonlarında ve sonbaharın başlarındaki gölgeler, bu don kabarma kaybını en aza indirir. Sığ köklere rağmen, mavi ladin kuvvetli rüzgarlara karşı koyabilir. Dikimden beş yıl önce mavi ladin kökleri budanarak 2 metre yüksekliğindeki ağaçların toplam kök yüzey alanı iki katına çıkartılabilir. Mavi ladin genellikle bol nem ile en iyi büyüdüğü kabul edilir. Bununla birlikte, bu tür kuraklığa diğer tüm ladinlerden daha iyi dayanır.Son derece düşük sıcaklıklara (-40 derece C) da dayanabilir. Ayrıca, bu tür diğer ilişkili türlere kıyasla yüksek güneş ışığına ve don hasarına karşı daha dayanıklıdır

Doğal olarak batı Kuzey Amerika'da, Utah ve Colorado ile Arizona ve New Meksiko'da bulunur. 1800–3000 m yüksekliğe kadar çıkar, bazı yerlerde Engelman ladini (Picea engelmanni) ile karışıklığa girer.

Habitat

Alpin kuşağının bir türü değildir. Genel olarak dağların vadi boyunca devam eden nemli düz topraklarında iyi bir büyüme gösterir, diğer yandan az yağmur alan yerlerde yavaş büyüme yapar. Mavi ladin diğer ladin türleriyle melez yapmaz, Engelman ladini ile nadiren melez yapar.

Peyzajda kullanımı

Peyzaj çalışmalarında kullanılan bodur Mavi Ladin(P.pungens-Globosa)

Mavi ladin, iğne yapraklı türler içerisinde en popüler olanıdır ve gösterişli parlak koyu yeşilimsi mavi iğne yapraklar için yetiştirilir. Ticari değeri son derece yüksektir; tohumdan, çelik yoluyla ve aşı ile üretimi yapılmaktadır.

Kültivarları

Hoopsii : Mavi ladinin en yoğun mavi rengi olan formudur.^[5]
'Glauca Globosa : bodur mavi ladin
'Fat Albert : 3 metreye kadar büyür. Güzel şekilli koni yapar. Mavi-gümüş renktedir.
'Glauca Pendula : 2.4 metre genişlik 1.2 metre uzunluk yapar.
'Sester's Dwarf : Yoğun yapraklıdır. Yavaş büyür. 2 metre boya ulaşır.
'Koster : Dar konik büyüme alışkanlığına sahiptir. Sarımsı yaprakları, yaşla birlikte gri-yeşile dönüşen gümüşi mavidir.^[6]
'Baby Blue Eyes : soğuğa dayanıklıdır.
'Baby Blue

Galeri

Hoopsii
Globosa
Koster
Fat Albert

Kaynakça

^ "Blue Spruce". www.bellarmine.edu. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
^ "Colorado Blue Spruce (Picea pungens)". Tree Canada (İngilizce). 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.
^ "Picea pungens". hvp.osu.edu. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.
^ "Aşılı Mavi Ladin (Picea Pungens Glauca "Hoopsii")". İNCİ FİDAN. Erişim tarihi: 2023-05-23.
^ "Hoop's Blue Spruce". www.monrovia.com (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
^ "Picea pungens 'Koster'". landscape architect's pages (İngilizce). 14 Ekim 2011. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.

[1] "Blue Spruce". www.bellarmine.edu. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.

[2] "Colorado Blue Spruce (Picea pungens)". Tree Canada (İngilizce). 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.

[3] "Picea pungens". hvp.osu.edu. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.

[4] "Aşılı Mavi Ladin (Picea Pungens Glauca "Hoopsii")". İNCİ FİDAN. Erişim tarihi: 2023-05-23.

[5] "Hoop's Blue Spruce". www.monrovia.com (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.

[6] "Picea pungens 'Koster'". landscape architect's pages (İngilizce). 14 Ekim 2011. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 16. satır: / 16. satır: @@
 Kabuk ince ve pulludur. Genç ağaçlarda taç konik, yaşlılarda silindiriktir. Sürgünler kalın, turuncu-kahverengi, genellikle pürüzsüzdür. İğne yapraklar 15–30&nbsp;mm uzunlukta, kalın, soluk boz-yeşil veya parlak mavi, ucu sivridir ve altında tek bir stoma bandı yer alır. İğne yapraklar koparılınca kötü bir koku verir.
 [[Dosya:Picea pungens 20zz.jpg|küçükresim|Mavi Ladin yaprakları]]
-[[Kozalak]]lar sarkık, ince uzun, silindirik, 6–11&nbsp;cm uzunlukta, kapalıyken 2&nbsp;cm genişliğinde, açıkken ise 4&nbsp;cm genişliğindedir. İnce bükülebilen kozalak pulları 20–24&nbsp;mm uzunluğunda kenarları dalgalıdır. Kırmızımsı menekşe renkli kozalaklar 5-7 ay sonunda olgunlaşır. [[Tohum]]lar siyah, 3–4&nbsp;mm uzunluğunda, ince uzun, tohum kanadı 10–13&nbsp;mm olup donuk kahverengidir.
+[[Kozalak]]lar sarkık, ince uzun, silindirik, 6–11&nbsp;cm uzunlukta, kapalıyken 2&nbsp;cm genişliğinde, açıkken ise 4&nbsp;cm genişliğindedir. İnce bükülebilen kozalak pulları 20–24&nbsp;mm uzunluğunda kenarları dalgalıdır. Kırmızımsı menekşe renkli kozalaklar 5-7 ay sonunda olgunlaşır. [[Tohum]]lar siyah, 3–4&nbsp;mm uzunluğunda, ince uzun, tohum kanadı 10–13&nbsp;mm olup donuk kahverengidir. Doğada 10 mavi ladinden 1i mavi renkte olmaktadır. Peyzaj amaçlı mavi renk vermek için ağaçlara aşılama yapılması gerekir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://incifidan.com/asili-mavi-ladin/|başlık=Aşılı Mavi Ladin (Picea Pungens Glauca "Hoopsii")|erişimtarihi=2023-05-23|dil=tr-TR|çalışma=İNCİ FİDAN}}</ref>
 Mavi ladin fidelerinin ilk yıl boyunca toprağın yalnızca 6,4 cm (2,5 inç) kadar derinine nüfuz eden sığ kökleri vardır. Mavi ladinlerde donma çok fazla zarar vermese de don, fide kaybına neden olabilir. İlkbaharın sonlarında ve sonbaharın başlarındaki gölgeler, bu don kabarma kaybını en aza indirir. Sığ köklere rağmen, mavi ladin kuvvetli rüzgarlara karşı koyabilir. Dikimden beş yıl önce mavi ladin kökleri budanarak 2 metre yüksekliğindeki ağaçların toplam kök yüzey alanı iki katına çıkartılabilir. Mavi ladin genellikle bol nem ile en iyi büyüdüğü kabul edilir. Bununla birlikte, bu tür kuraklığa diğer tüm ladinlerden daha iyi dayanır.Son derece düşük sıcaklıklara (-40 derece C) da dayanabilir. Ayrıca, bu tür diğer ilişkili türlere kıyasla yüksek güneş ışığına ve don hasarına karşı daha dayanıklıdır