Narenciye

Narenciye
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta ; (Kaplı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Sapindales;
Familya:	Rutaceae;
Alt familya:	Aurantioideae;
Oymak:	Citreae;
Cins:	Citrus; L.
Türler
	Atalara ait türler:; Citrus maxima – Pomelo; Citrus medica – Ağaç kavunu; Citrus reticulata – Mandalina; Citrus micrantha – Papeda; Citrus hystrix – Kafir limonu; Citrus cavaleriei - Yichang papedası; Citrus japonica - Kamkat Önemli melezler:; Citrus × aurantiifolia – Lim; Citrus × aurantium – Turunç; Citrus × latifolia – İran misket limonu; Citrus × limon – Limon; Citrus × limonia – Rangpur; Citrus × paradisi – Greyfurt; Citrus × sinensis – Portakal; Citrus × tangerina – Tangerina; Diğer türler ve melezler için ayrıca aşağıya bakınız.

Sayfanın 9 Mart 2021 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Narenciye ya da turunçgiller, turunç, portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi ekonomik değeri yüksek olan Citrus cinsi meyve ağacı türlerini de içine alan bir bitki topluluğudur.

Yetiştiği yerler

Vatanı Çin ve Hindistan olan, fakat bugün hemen hemen ılıman iklime sahip bütün memleketlerde kültür şekilleri yetiştirilmektedir. Türkiye'de güney ve güneybatı Anadolu ile kuzeydoğu Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır.

Özellikleri

Yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan küçük ağaçlardır. Yaprakları tam, yumurtamımsı, parlak ve derimsidir. Çanak ve taç yaprakları beş parçalıdır. Taç yaprakları etli, beyaz veya pembe renkli, hoş kokuludur.

Meyveler sarı ve turuncu renkli, çok gözlü ve etlidir ve kış meyveleridir. Meyvelerin tadı ekşidir ve C vitamini açısından zengindirler. %3 yağ içerirler.

Bazı narenciye türleri

Bu türlerin hepsi de Citrus (C.) cinsi bitkilerdir:

▪ Turunç	(Citrus aurantium)
▪ Bergamot	(C. aurantium var. bergamia)
▪ Limon	(C. x limon)
▪ Mandalina	(C. reticulata)
▪ Portakal	(C. x sinensis)
▪ Lim	(Citrus aurantifolia)
▪ Greyfurt	(Citrus paradisi)
▪ Şadok (Pomelo)	(Citrus maxima)
▪ Ağaç kavunu	(Citrus medica)
▪ Kamkat	(Citrus fortunella)

Bu tür ise bazılarınca Citrus cinsi içinde bazılarınca Citrus cinsi dışında ayrı bir cinsin (Poncirus cinsi) türü olarak görülmektedir.

▪Poncirus trifoliata

(Üç yaprak)

Kullanıldığı yerler

Bu bitkilerin meyvelerinden gıda olarak faydalanıldığı gibi, meyve kabuklarından, yapraklarından veya çiçeklerden, parfümeride koku ve lezzet vermekte kullanılan uçucu yağlar da elde edilir. Citrus, deodorant ve göz kremleri karışımlarında da kullanılmaktadır.