MacOS Server
Geliştirici(ler) | Apple Inc. |
---|---|
İşletim sistemi ailesi | macOS (Mac OS X, OS X), UNIX |
Kaynak türü | Kapalı kaynak (açık kaynak bileşenleri ile) |
Lisans | Özel mülk yazılım |
Çekirdek türü | Hybrid kernel (XNU) |
İlk Yayınlanma |
Mac OS X Server 1.0
|
Son kararlı sürümü | 5.2 / 15 Nisan 2005 | )
Platform desteği | IA-32, x86-64 |
Öncülü | Mac OS X Server 1.0 |
Kullanıcı arayüzü | Aqua (kullanıcı arayüzü) |
Web sitesi | Resmi websitesi |
macOS Server, (önceki ismi "Mac OS X Server" veya "OS X Server") Apple tarafından üretilen ve ayrı piyasaya çıkarılan add-on bir işletim ve sunucu sistemidir, macOS işletim sistemi için ek sunucu programları, idaresi ve yönetimi araçları sağlar.[1] Mac OS X Server İngilizce, Japonca, Fransızca, Almanca, Basitleştirilmiş Çince, Hollandaca, İtalyanca, Almanca, İspanyolca ve Geleneksel Çince mevcuttur.
Mac OS X 10.7 Lion öncesinde, OS X Server ayrı bir oldu, ancak Apple-den benzer UNIX sunucu işletim sistemi masaüstü karşılığı OS X-a mimarice özdeşdir. Sürüm 10.7-in (Lion) serbest bırakılması ile, Mac OS X ve Mac OS X Server birleştirildi ve "Mac OS X Server"in ismi "OS X Server" olarak değiştirildi. Ve bir de macOS 10.12 Sierra sürümünün çıkarılması ile "OS X Server"in ismi "macOS Server"e değiştirildi.[2] Ayrı bir "sunucu" işletim sistemi artık satılmıyor; Mac OS X Server-den sunucu özgü sunucu uygulamaları ve çalışma grubu yönetimi ve yönetim yazılım araçları şimdi OS X Server Workgroup Manager 10.8 ile birlikte Mac App Store aracılığıyla satılan OS X için bir eklenti paketi olarak sunulmaktadır, Apple destek web sitesinden edinilebilir.
Bu araçlar, bir posta transfer ajanı, Apple Filing Protocol ve SMB sunucuları, bir LDAP sunucusu, etki alanı adı sunucusu ve diğerleri dahil olmak üzere anahtar ağ hizmetlerine erişimi basitleştirir. Ayrıca (özellikle sonraki sürümlerinde) bu tür web sunucusu, wiki sunucusu, sohbet sunucusu, takvim sunucusu ve diğerleri gibi çok sayıda ek hizmetler ve onları yönetmek için araçları dahildir.[3]
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Mac OS X Server Xserve bilgisayarlar, Apple tarafından tasarlanan raf monte sunucu bilgisayarlar için işletim sistemi olarak sağlandı. Ayrıca, isteğe bağlı olarak Mac Mini ve Mac Proda önceden yüklenmiş oldu ve minimum gereksinimlerini karşılayan herhangi bir Macintosh bilgisayarda kullanmak için ayrı ayrı satıldı.
Mac OS X Server Darwin denilen açık kaynak kodlu bir temele dayanmaktadır ve açık endüstri standartları ve protokolleri kullanır. Bu, dosya paylaşımı için hizmet ve uygulamaları, canlı video konferans gerçekleştirmesi, güvenli anlık ileti göndermesi, iletişim bilgileri ve takvimler, zamanlama olayları paylaşımı, e-posta gönderip almak, wiki içinde katkıda bulunmak ve açıklama, bir şirket çapında bir blog yayınlama, podcast üretmek ve dağıtmak ve web sitesi kurma içerir.
Versiyonları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mac OS X Server 1.0 (Rhapsody) - Mac OS X'in ilk sürümü Mac OS X Server 1.0 idi. Mac OS X Server 1.0 - 1.2v3 sürümü, NeXT Computer ve Mac OS 8.5.1- den OpenStep'in bir melezi olan Rhapsody (işletim sistemi) dayalı idi. GUI OpenStep NeXT tabanlı arayüzü ile Mac OS 8'in Platin görünümü karışımı gibi görünüyordu. Buna ayrı bir pencere içinde eski Mac OS tabanlı uygulamaları çalıştırmak için Blue Box adlı bir çalışma zamanı katmanı dahildir. Bu FireWire aygıtlarını kullana bilmezdi. Apple File Services, Macintosh Manager, QuickTime Streaming Server, WebObjects ve NetBoot Mac OS X Server 1.0 – 1.2v3 ile dahil oldu.
- Mac OS X Server 10.0 (Cheetah Server) 21 Mayıs 2001 yılında sunuldu. Mac OS X Server 10.0-a yeni Aqua kullanıcı arayüzü, Apache HTTP Sunucusu, PHP, MySQL, Apache Tomcat, WebDAV desteği, Macintosh Manager ve NetBoot dahildir.
- Mac OS X Server 10.1 (Puma Server) 21 Eylül 2001 yılında sunulmuştur.
- Mac OS X Server 10.2 (Jaguar Server) 23 Ağustos 2002 yılında sunulmuştur. 10.3 Mac OS X Server sürümü, Open Directory kullanıcı ve dosya yönetimi güncellemesi içerir. Bu sürüm LDAP tabanlıdır ve NeXT kaynaklı NetInfo mimarisinin amortisman başlangıçıdır. Yeni çalışma grubu Yöneticisi arayüzü önemli yapılandırmayı düzeldi. Sürüm ayrıca NetBoot ve NetInstall için önemli güncellemeleri gördü. Birçok ortak ağ hizmetleri Network Time Protocol, SNMP, web sunucusu (Apache), posta sunucusu (Postfix ve Cyrus IMAP Sunucu), LDAP (OpenLDAP), AFP ve yazıcı sunucusu olarak verilmektedir. Samba sürüm 3 dahil Microsoft Windows istemcileri ve sunucuları ile sıkı bir entegrasyon sağlar. MySQL ve PHP v4.0.16 v4.3.7 de dahildir.
- Mac OS X Server 10.3 (Panther Server) 24 Ekim 2003 yılında sunulmuştur. 10.3 Mac OS X Server sürümü, Open Directory kullanıcı ve dosya yönetimi güncellemesi içerir. Bu sürüm LDAP tabanlıdır ve NeXT kaynaklı NetInfo mimarisinin amortisman başlangıçıdır. Yeni Workgroup Manager arayüzü önemli yapılandırmayı düzeldi. Birçok ortak ağ hizmetleri Network Time Protocol, SNMP, web sunucusu (Apache), posta sunucusu (Postfix ve Cyrus IMAP Sunucu), LDAP (OpenLDAP), AFP ve yazıcı sunucusu olarak verilmektedir. Samba sürüm 3 dahil Microsoft Windows istemcileri ve sunucuları ile sıkı bir entegrasyon sağlar. MySQL ve PHP v4.0.16 v4.3.7 de dahildir.
- Mac OS X Server 10.4 (Tiger Server) 29 Nisan 2005 yılında sunulmuştur. XMPP, Boot Camp Assistant, Dashboard ve web günlükleri kullanarak 10.4 sürümü 64-bit uygulama desteği, Erişim Kontrol Listeleri (ACL), Xgrid, bağlantı kümeleme, e-posta spam filtreleme (SpamAssassin), virüs algılama (ClamAV), Ağ Geçidi Kurulum Yardımcısı ve Yazılım Güncellemesi için sunucuları, iChat Sunucusu ekler.[4] 10 Ağustos 2006 tarihinde, Apple PowerPC ve Intel işlemcileri destekleyen, Mac OS X Server sürüm 10.4.7-in ilk Evrensel Çiftini duyurdu. Aynı zamanda Apple Intel-tabanlı Mac Pro ve Xserve sistemleri duyurdu.
- Mac OS X Server 10.5 (Leopard Server) 26 Ekim 2007 yılında sunulmuştur ve sınırsız istemci lisansı ile 999 $-a satıldı. Leopard Server ağ kimlik doğrulaması için RADIUS Sunucusu FreeRADIUS içerir. Kablosuz erişim istasyonları desteği ile bu ancak tam olarak işleyen bir FreeRADIUS sunucusuna modifiye edilebilir. PHP, MySQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.5 | 10.5.1 | 10.5.2 | 10.5.3 | 10.5.4 | 10.5.5 | 10.5.6 | 10.5.7 | 10.5.8 | 10.5.8 2010-007 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PHP | 5.2.4 | 5.2.4 | 5.2.4 | 5.2.5 | 5.2.5 | 5.2.6 | 5.2.6 | 5.2.8 | 5.2.11 | 5.2.14 |
MySQL | 5.0.45 | 5.0.45 | 5.0.45 | 5.0.45 | 5.0.45 | 5.0.45 | 5.0.67 | 5.0.67 | 5.0.82 | 5.0.91 |
Apache | 2.2.6 | 2.2.6 | 2.2.6 | 2.2.8 | 2.2.8 | 2.2.8 | 2.2.9 | 2.2.11 | 2.2.13 | 2.2.14 |
BIND | 9.4.1-P1 | 9.4.1-P1 | 9.4.1-P1 | 9.4.1-P1 | 9.4.2-P1 | 9.4.2-P2 | 9.4.2-P2 | 9.4.3-P1 | 9.4.2-P3 | 9.4.2-P3 |
- Mac OS X Server 10.6 (Snow Leopard Server) 28 Ağustos 2009 yılında sunulmuştur. Snow Leopard Server, 499 $ için satılır ve sınırsız istemci lisansı dahildir. Bu özellikleri içerir.
- Tam 64-bit işletim sistemi. 4GB Veya daha fazla RAM ile uygun sistemlerde, Snow Leopard Server, 16 TB-a kadar RAM teorik ele almak için 64-bit çekirdek kullanır.[5]
- Geliştirilmiş CalDAV destekli ICal Server 2, yeni bir web takvim uygulaması, Push bildirimleri ve iCal olmayan kullanıcılara e-posta davetiyeleri gönderme yeteneği.
- Address Book Server birden fazla Mac'ler üzerinde kişileri saklamak ve erişmeleri için merkezi bir konum sağlar ve iPhone'ları senkronize eder. CardDAV protokol standardına dayanır.
- Wiki Server 2, sunucu tarafı Quick Look ve iPhone üzerinde wiki içeriği görüntülemek için yeteneği ile.
- Yeni bir posta sunucu motoru push postaları destekler, böylece kullanıcılar yeni mesajlara anında erişim alır. Ancak, Push e-mail Apple uygulama Apple iPhone için desteklenmez.
- Çift kaynak video desteği ile Podcast Producer 2. Ayrıca basit bir özelleştirilmiş, tutarlı bir görünüm ve his ile podcast yaratmak için yapmakla, üretim sürecini otomatikleştirmek için yeni bir Podcast Composer uygulamasını içerir. Podcast Composer, başlıklar, geçişler ve efektler eklemek ve istenilen formatta kaydetmek için bir iş akışı yaratır ve wikiler, bloglar, iTunes, iTunes Store, Final Cut Server veya Podcast Library paylaşır.
- Mobil Erişim Sunucusu kurumsal web siteleri, çevrimiçi iş uygulamaları, e-posta, takvim ve rehber olmak üzere güvenli ağ hizmetlerine erişmek için iPhone ve Mac kullanıcılarını sağlar. Ek yazılım gerektirmeden, Mobil Erişim Sunucusu ters proxy sunucusu gibi davranır ve kullanıcılara iPhone ya da Mac ve özel ağ arasında SSL şifreleme ve kimlik doğrulama sağlar.
- PHP, MySQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.6.0 | 10.6.1 | 10.6.2 | 10.6.3 | 10.6.4 | 10.6.5 | 10.6.6 | 10.6.7 | 10.6.8 (10K549) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PHP | ? | ? | ? | ? | 5.3.2 | 5.3.3 | 5.3.3 | 5.3.4 | 5.3.15 |
MySQL | ? | ? | ? | ? | 5.0.7 | 5.0.91 | 5.0.91 | 5.0.91 | 5.0.92 |
Apache | ? | ? | ? | ? | 2.2.14 | 2.2.15 | 2.2.15 | 2.2.17 | 2.2.22 |
BIND | ? | ? | ? | ? | 9.6.0-P2 | 9.6.0-P2 | 9.6.0-P2 | 9.6.0-P2 | 9.6-ESV-R4-P3 |
- Mac OS X 10.7 (Lion Server) 20 Temmuz 2011 yılında sunulmuştur. Apple Lion ile başlayarak, Mac OS X Server işletim sistemi ile birlikte olacağını ve ayrı bir ürün olarak pazarlanamayacağını belirtti. Ancak, birkaç ay sonra, şirket, bunun yerine ABD $ 49,99-a add-on Liona sunucu bileşenlerini satacağını ve Mac App Store aracılığıyla dağıtılacağını söyledi.[6] Aslan Sunucu Snow Leopard Sunucusu gibi sınırsız istemci lisansı ile geldi. Aslan Sunucu iCal Server Wiki Sunucu ve Mail Serverin yeni sürümlerini içerir. Daha da önemlisi, Aslan Sunucu iOS mobil cihaz yönetimi için kullanılabilir.[7]
PHP, Python, PostgreSQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.7 | 10.7.1 | 10.7.2 | 10.7.3 | 10.7.4 | 10.7.5 (11G63) | |
---|---|---|---|---|---|---|
PHP | ? | ? | ? | ? | ? | 5.3.15 |
Python | ? | ? | ? | ? | ? | 2.7.1 |
PostgreSQL | ? | ? | ? | ? | ? | 9.0.5 |
Apache | ? | ? | ? | ? | ? | 2.2.22 |
BIND | ? | ? | ? | 9.7.3-P3 | ? | 9.7.6-P1 |
- OS X 10.8 (Mountain Lion Server) 25 Temmuz 2012 yılında sunulmuştur. Lionun ayrı sunucu sürümü olması gibi, Mountain Lion ayrı sunucu sürümü oldu. Mountain Lion için bir OS X Server paketini, 19,99 $ için Mac App Store'dan mevcut ve müşteri profilleri ve Xsan yönetmek için diğer ek yönetimsel araçlar yanı sıra, Sunucu adı verilen bir sunucu yönetim uygulaması dahildir.[8] Mountain Lion Server, Lion Server gibi, sınırsız istemci lisansı ile geldi ve bir kez makineleri sınırsız sayıda çalıştırılabilir.
PHP, Python, PostgreSQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.8.0 | 10.8.1 | 10.8.2 | 10.8.3 | 10.8.4 | |
---|---|---|---|---|---|
PHP | ? | ? | ? | ? | 5.3.15 |
Python | ? | ? | ? | ? | 2.7.2 |
PostgreSQL | ? | ? | ? | ? | 9.2.1 |
Apache | ? | ? | ? | ? | 2.2.22 |
BIND | ? | ? | ? | ? | 9.8.3-P1 |
- OS X 10.9 (Mavericks Server) 22 Ekim 2013 yılında sunulmuştur. Mavericks ayrı sunucu sürümü yoktur. Sunucu adı verilen bir sunucu yönetim uygulaması içeren 19,99 $ için Mac App Storeden, edinilebilir bir paket vardır. Mac veya iOS geliştirici programlarına kayıtlı olanlar ücretsiz OS X sunucusu indirmek için bir kod verilir.
PHP, Postfix, Python, PostgreSQL, Apache ve Bind versiyonları:
Developer Preview 1 | 10.9.0 | 10.9.1 | 10.9.4 | 10.9.5 | |
Apache | 2.2.24[9] | 2.2.24 | 2.2.24 | 2.2.26 | 2.2.26 |
---|---|---|---|---|---|
BIND | ? | 9.9.2-P2 | 9.9.2-P2 | 9.9.2-P2 | 9.9.2-P2 |
PHP | 5.3.25[9] | 5.4.17 | 5.4.17 | 5.4.24 | 5.4.30 |
Postfix | ? | ? | ? | 2.9.4 | 2.9.4 |
PostgreSQL | ? | 9.2.4 | 9.2.4 | 9.2.8 | 9.2.8 |
Python | ? | 2.7.5 | 2.7.5 | 2.7.5 | 2.7.5 |
- OS X 10.10 (Yosemite Server 4.0) 16 Ekim 2014 yılında sunulmuştur. Yosemitenin de ayrı sunucu sürümü yoktur. Sunucu adı verilen bir sunucu yönetim uygulaması içeren 19,99 $ için Mac App Storeden, edinilebilir bir paket vardır. Mac veya iOS geliştirici programlarına kayıtlı olanlar ücretsiz OS X sunucusu indirmek için bir kod verilir.
PHP, OpenLDAP, Postfix, Python, PostgreSQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.10.0 | 10.10.4 | 10.10.5 | |
Apache | 2.4.9 | 2.4.10 | 2.4.16 |
BIND | 9.9.5 | 9.9.5 | 9.9.7-P2 |
PHP | 5.5.14 | 5.5.24 | 5.5.27 |
Postfix | 2.11.0 | 2.11.0 | 2.11.0 |
PostgreSQL | 9.3.5 | 9.3.5 | 9.3.5 |
Python | 2.7.6 | 2.7.6 | 2.7.10 |
OpenLDAP | ? | ? | ? |
- OS X 10.11 (El Capitan Server 5.0) 16 Eylül 2015 yılında sunulmuştur. OS X Sunucusu Sürüm 5.0.3-dür, OS X Yosemite 10.10.5 ve OS X El Capitan 10.11 ile çalışır.
PHP, OpenLDAP, Postfix, Python, PostgreSQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.11.0 | 10.11.1 | 10.11.2 | 10.11.3 | 10.11.4 | 10.11.5 | 10.11.6 | |
Apache | 2.4.16 | 2.4.16 | 2.4.16 | 2.4.16 | 2.4.18 | 2.4.18 | 2.4.18 |
BIND | 9.9.7-P2 | 9.9.7-P2 | 9.9.7-P3 | 9.9.7-P3 | 9.9.7-P3 | 9.9.7-P3 | 9.9.7-P3 |
PHP | 5.5.27 | 5.5.29 | 5.5.30 | 5.5.30 | 5.5.31 | 5.5.34 | 5.5.36 |
Postfix | 2.11.0 | 2.11.0 | 2.11.0 | 2.11.0 | 2.11.0 | 2.11.0 | 2.11.0 |
PostgreSQL | 9.3.9 | 9.3.9 | 9.3.9 | 9.3.9 | 9.4.5 | 9.4.5 | 9.4.5 |
Python | 2.7.10 | 2.7.10 | 2.7.10 | 2.7.10 | 2.7.10 | 2.7.10 | 2.7.10 |
OpenLDAP | 2.4.28 | 2.4.28 | 2.4.28 | 2.4.28 | 2.4.28 | 2.4.28 | 2.4.28 |
- OS X 10.11 (Server 5.1) 21 Mart 2016 yılında sunulmuştur.
- macOS 10.12 (Server 5.2) 20 Eylül 2016 yılında sunulmuştur.
PHP, OpenLDAP, Postfix, Python, PostgreSQL, Apache ve Bind versiyonları:
10.12.0 | |
Apache | 2.4.23 |
BIND | 9.9.7-P3 |
PHP | 5.6.24 |
Postfix | 3.1.1 |
PostgreSQL | 9.4.6 |
Python | 2.7.10 |
OpenLDAP | 2.4.28 |
Server yöneticisi araçları
[değiştir | kaynağı değiştir]OS X 10.8 Mountain Lion sürümü ile başlayan - "Server.app" - tek İdari araç yoktur. Bu uygulama, Apple App Store üzerinden satın alınır ve indirilir. Bu uygulama Apple'ın App Store ve bağımsız OS X üzerinden güncellenir. Bu Sunucu aracı yapılandırmak, korumak ve bir veya daha fazla OS X Server kurulumlarını izlemek için kullanılır. Bir satın alma herhangi bir lisanslı OS X kurulumu yüklü olmasını sağlar. Aşağıdaki bilgiler sadece Mountain Lion (10.8) OS X Server öncesinde sürümleri için geçerlidir. Mac OS X Server sunucu olmayan Mac üzerinde monte edilebilen çeşitli yapılandırma araçları ile gelir:
- Server Admin
- Sunucu Tercihleri
- Server Assistant
- Server Monitor
- System Image Utility
- Workgroup Manager
- Xgrid Admin
Hizmetlerin başlanmasını ve durdurulmasını sağlayan Server Adminin Server Admin Remote adında iOS varyantı vardır. Bu uygulama Appleye bağlı değildir.
Sistem gereksinimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İşletim sistemi sürümü | İşlemci | Bellek | Sabit sürücü |
---|---|---|---|
Mac OS X Server 10.4 | Intel, PowerPC G5, PowerPC G4 veya PowerPC G3 işlemcili Mac bilgisayar | 512 MB fiziksel RAM | 10 GB kullanılabilir disk alanı |
Mac OS X Server 10.5[10] | bir Intel, PowerPC G5 ya da PowerPC G4 (867 MHz veya daha hızlı) Mac bilgisayar işlemcisi | 1 GB fiziksel RAM | 20 GB kullanılabilir disk alanı |
Mac OS X Server 10.6[11] | Intel işlemcili Mac masaüstü bilgisayar (MacBook / MacBook Pro, tavsiye edilmez) | 2 GB fiziksel RAM | 10 GB kullanılabilir disk alanı |
Mac OS X Server 10.7 | x86-64 tabanlı Macintosh bilgisayar | 2 GB fiziksel RAM | 7 GB kullanılabilir disk alanı |
Teknik özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Dosya ve yazdırma hizmetleri
Dizin hizmetleri ve kimlik doğrulama
posta hizmetleri
takvim
Web hosting
|
işbirliği hizmetleri
Uygulama sunucuları
Medya akışı
Müşteri yönetimi
Ağ ve VPN
|
Dağıtılmış bilgi işlem
Yüksek kullanılabilirlik özellikleri
dosya sistemleri
Yönetim özellikleri |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2006.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016.
- ^ a b "Get Apache, PHP and MySQL working on 10.9 Mavericks". Coolestguyontheplanet.com. 28 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2013.
- ^ Apple Inc. (26 Haziran 2009). "Mac OS X 10.5 Server - Technical Specifications". 1 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2012.
- ^ "Mac OS X Server Snow Leopard - Technical Specifications". 8 Haziran 2009. 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012.
- ^ Schellworth, Ph. "osx:ipfailover". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkçe Resmi websitesi3 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.