Slav tarihi

Erken Slav tarihi, Hint-Avrupa dili konuşan bir halk olan Slavların tarihidir. Tarihleri MÖ 1500 yılına kadar takip edilmektedir. Erken dönemde göçebe mi yoksa yerleşik hayat mı yaşadıkları bilinmiyor. Erken dönemde Cermen ve İrani halklar ile etkileşimde bulundukları tahmin ediliyor. Romalılar barbar diye tanımladıkları halklar içinde en az kayıt bıraktıkları Slavlardır. Hunlar’ın güçten düşmesi ve Batı Roma’nın düşüşünün ardından Slavlar güneye göçtüler. Güneydeki bazı yerleşimleri yağmalayan Bulgarlar, belli bir süre Balkanlar’ın en güçlü halkı oldular. Birkaç kez Konstantinapolis’i kuşatılalar. Bizans zorlansa da 6. Yüzyılda Slavlar’ın gücünü kırdı. Bunların dışında Bohemya, Avusturya hatta Kuzey Afrika’ya da göçtükleri iddia edildi. İlk kez Slav ismi ise 6. Yüzyıl civarı Bizans kaynaklarında geçti.

Orta Çağ

Kiev Knezliği

Çeşitli yerlere göçen Slavlar yavaş yavaş devletleşmeye ve Hristiyanlaşmaya başladı. Orta Çağ'da günümüz Slav uluslarıda oluşmaya başladı. 7. Yüzyıl gibi Güney Slavlarının Balkanlar’daki gücü azalmıştı. Ukrayna civarında yaşayan Bulgarlar esasında Türk kökenliyken Balkanlar’a gelince Slavlaştılar ve ilk Bulgar İmparatorluğu’nu kurdular. Güney Slavları arasında yavaş yavaş yayılan Hristiyanlık ile beraber dönem dönem Bizans, Macar, Frank ve Almam saldırısı altında kaldılar. Kiril alfabesi de bu dönemde Güney Slavları tarafından geliştirildi. Bunun dışında Sırbistan,Hırvatistan ve Karadağ ve Bosna kuruldu. İlk Batı Slav devleti 7. yüzyılda kurulan Samo İmparatorluğudur. 10. Yüzyıl civarında ise Polonya kuruldu. Çekler ise uzun süre Alman kontrolünde yaşadılar. İlk Doğu Slav devleti ise 9. Yüzyılda kurulan Kiev Knezliği’dir. Hazarlar, Persler, Bizans ve Kıpçaklar karşı savaşmışlardır. Kiev Knezi I. Vlademir, Hristiyanlığı kabul etmiştir. 13. Yüzyılda Moğollar’ın gelmesi ile Rus prenslikleri birkaç yüzyıl boyunca sürecek Moğol ve Tatar mandası dönemi başlamıştır.

Erken Modern Çağ

Büyük Petro

Anadolu’da ortaya çıkan Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlar’a doğru Orhan Gazi döneminde yayılmaya başladı. I. Murad döneminde başlayan Bulgaristan fetihleri başlamış ve I. Bayezid döneminde bitmiştir. II. Mehmet döneminde Sırbistan ve Bosna feth edilmiştir. Boşnaklar, Osmanlı döneminde İslam’a geçmiştir. Altın Orda’nın zayıflamasının ardından Moskova Knezliği, Ruslar’ı birleştirip VI. İvan döneminde Rusya’yı kurmuştur. Ruslar birleştikten kısa bir süre sonra Tatar devletlerini yıkarak doğu yönünde ilerlediler. Bizans’ın yıkılmasının ardından Rusya kendini 3. Roma ilan edip Ortodoksların liderliğine soyundu. Sibirya’da ilerleyen Ruslar 17. Yüzyıl civarında Sibirya’nın büyük bir kısmına hakimdiler. 18. Yüzyıl civarında Rusya, Kazaklara saldırarak Orta Asya’da ilerlediler. Petro döneminde Rusya, Avrupa’dan geri kalmıştı ve Petro yaptığı Avrupa seyahatleri sonucunda Rusya’yı Batılılaştırmaya başladı. Rusya onun döneminde donanma inşa edip Kuzey Avrupa’da İsveç’e karşı üstünlük elde etti. Rusya’nın sıcak deniz politikasını da başlatan Petro idi. 14. Yüzyılda Polonya be Litvanya tek bir monarşi olma yoluna gittiler. Almanya’da başlayan Protestan reformu Polonya’yıda etkiledi. Polonya’da yaşayan Copernicus Dünya merkezli Evren modelini reddetti ve Dünya’nın, Güneş etrafında döndüğünü söyledi. 1794 yılında Polonya-Litvanya yıkılarak Rusya, Prusya ve Avusturya arasında bölüşüldü.

Modern Çağ

SSCB

Tito

Fransız İhtilali ardından başlayan milliyetçilik akımı ile birlikte Slavlar’da bağımsızlık hareketlerine başladı. Sırplar, Osmanlı’ya ilk isyan eden azınlıktı ve daha sonraları Sırbistan kuruldu. Rusya, Panslavist politikalar yürütmeye başladı. Kırım harbi sonrası Rusya yıkılma sürecine girdi. 93 Harbi sonrası Karadağ, Sırbistan bağımsızlık kazanırken, Bulgaristan özerklik kazandı. 1908 yılında ise tam bağımsız Bulgaristan kuruldu. Bosna gibi bazı Slav devletleri Avusturya kontrolüne girdi. I. Dünya Savaşının başlamasının ardından Avusturya, Sırbistan’a, Rusya’da Avusturya’ya savaş ilan etti. Daha sonraları savaşa dahil olan Bulgaristan, İttifak saflarında savaşa katıldı. I. Dünya savaşında Rus halkının fakirliğe sürüklenmesi ile Çarlık rejimi Bolşevik İhtilali ile yıkıldı. Rus iç savaşı sonucunda Kızıl ordu kazanarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kuruldu. Kızıl ordu devrim sonrası eski topraklarını almaya başladı. I. Dünya savaşı sonucunda Bulgaristan hariç diğer Güney Slav ülkeleri Yugoslavya adı ile I. Peter etrafında birleşti. Polonya yeniden bağımsızlığını kazandı. Belarus ve Ukrayna, Sovyetler’in bir parçasıydı. 1939 yılında SSCB ve Naziler’in Polonya’yı işgali ile birlikte II. Dünya savaşı patlak verdi. Naziler, Yugoslavya ve Bulgaristan’ı da işgal etti. Her ne kadar Hitler ve Stalin saldırmazlık anlaşması imzalasalar da Hitler, SSCB’ye saldırdı. Stalingrad muharebesi sonrası Naziler’in geri çekilmeye başlaması ve diğer müttefik kuvvetlerinin Normandiya’dan çıkarma yapması ile Naziler, Berlin muharebesinde mağlup edildi. Tek kalan Mihver kuvveti Japonya da Hiroşima ve Nagasaki şehirlerine atılan atom bombaları ile teslim oldu. Tito ile başlayan Komünist hareket sonucu Yugoslavya yeniden birleşti. Polonya ve Bulgaristan ise SSCB kuklası oldu. II. Dünya savaşının ardından SSCB ve ABD arasında Soğuk Savaş başladı. SSCB, NATO’ya rakip olarak Varşova Paktını kurdu. ABD ve SSCB arasındaki rekabet uzaya kadar taşındı. SSCB, Sputnik uydusunu göndererek yarışı başlattı. Daha sonrasında Uzaya ilk çıkan insan ve kadın rekorlarını da eline alsa da ABD’nin Ay’a çıkması ile mağlup sayıldı ve Uzay yarışı bitti. Bunun dışında Dünya’da ise Kore ve Vietnam Savaşları oldu.

Post Modern Çağ

Çernobil krizi, Afganistan savaşı ve ekonomide Liberalleşme SSCB’nin sonunu hazırladı. 1991 yılında alınan kararla SSCB dağıtıldı ve Post Modern çağ başladı. SSCB’nin dağılması ile Ukrayna, Rusya ve Belarus adında yeni Slav devletleri kuruldu. Rusya’nın başına Boris Yeltskin geçti. Yugoslavya’da Tito’nun ölümünün ardından baş gösteren karışıklıklar sonucunda Yugoslavya çok sancılı bir dağılma süreci yaşadı. 90’larda yaşanan dağılma sürecinde hiç arbede yaşanmadan ayrılan Makedonya idi. Bosna’da yaşanan savaşta Dünya anca Sırpların yaptığı katliamlar sonucunda fark etti ve Bosna-Hersek 3 yıllık savaşın sonunda kuruldu. 2003 yılında Sırbistan-Karadağ birliğinin bozulması ile Yugoslavya tamamen dağıldı. Daha sonrasında Kosova da Sırbistan’dan ayrıldı. Rusya, SSCB’nin dağılmasından sonra ekonomik sıkıntılar ile uğraştı. Putin iktidara geldikten sonra devleti SSCB dönemindeki gücüne getirmeye çalıştı. Ordu anlamında toparlayan Rusya ekonomik anlamda da belli bir miktar düzeldi. Rusya yeniden yayılma politikası güderek 2008 yılında Gürcistan ile savaşa girerek Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını kazanmasını sağladı. 2014 yılında Rusya, Kırım’ı işgal etti. Daha sonraları Donetsk, Ukrayna’dan ayrılmaya çalıştı. 2014 yılında başlayan gerginlik 2022 yılında savaşa neden oldu.