Breslau Kuşatması

Breslau Kuşatması
Doğu Cephesi, II. Dünya Savaşı
Şartlı teslim görüşmeleri için görevlendirilen Alman subayları, 6 Mayıs 1945
Tarih 13 Şubat - 6 Mayıs 1945 Bölge Aşağı Silezya Sonuç Sovyetler Birliği'nin zaferi
Taraflar
Almanya	SSCB
Komutanlar ve liderler
Hans von Ahlfen Hermann Niehoff	İvan Konev
Kayıplar
6.000 ölü ve yaralı

Breslau Muharebesi olarak da bilinen Breslau Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın son aylarında Doğu Cephesi'nde gerçekleşen bir kuşatma harekâtıdır. Almanya'nın Aşağı Silezya bölgesindeki (bugünkü Wrovlaw, Polonya) Breslau kentinin Kızıl Ordu birliklerince üç ay süren kuşatmasıdır. Breslau, Sovyet kuvvetlerinin Aşağı Silezya Taarruz Harekatı sırasında 13 Şubat 1945 tarihinde kuşatılmıştı. Avrupa'da savaşın resmen sona erdiği 6 Mayıs 1945 tarihine kadar da kuşatma altında kalmıştır. Kenti savunan Alman garnizonu 6 Mayıs 1945 günü teslim oldu. Birkaç gün sonra da tüm Alman kuvvetlerinin teslim olmasıyla II. Dünya Savaşı resmen sona ermiştir.

Savunmadaki garnizona, 2 - 27 Şubat 1945 tarihleri arasında General Hans von Ahlfen, 2 Mart'tan itibaren de General Hermann Niehoff komuta etmiştir.

Alman savunma hazırlıkları

Hitler, 1944 Ağustos'unda Breslau kentini bir "festung" (müstahkem mevki) olarak ilan etmişti. Bu, savaş boyunca, her ne pahasına olursa olsun, kentin korunacağı anlamına geliyordu. Hitler, Karl Hanke'yi kentin "savaş komutanı" olarak taltif etti. Hanke, 1941 yılından beri Nazi Partisi'nin Silezya'daki bölge lideriydi (Gauleiter). Hanke, 19 Ocak 1945 tarihinde kentteki sivil halkın tahliye edilmesi emrinin vermiştir. Pek çok insan, Dresden'e yerleştirildi. İnsanların tahliye edilmesinin ardından köle işçiler, Alman Ordusu ve Yurt Muhafızları (Volksstrum) gözetiminde çalıştırılarak kentin savunma mevzilerinin inşaasına başlandı. Breslau'ın, uzun bir süre boyunca sürecek olan Sovyet saldırıları karşısında, uzun süre dayanacak savunma olanaklarına sahip olmasına çalışıldı. Kaçınılmaz olarak görünen bir kuşatma durumunda, kentteki garnizonun ikmali için ancak hava ulaşımına dayanılabilecekti. Bu nedenle kent merkezinde yeterli bir alandaki binalar yıkılarak bir havaalanı inşa edilmiştir. Ocak ayı sonlarında Hitler Gençliği'nde de bir alay, kent savunması için gönderilmiştir.

General Hanke, 2 Şubat'ta yeni kurulan Yurt Muhafızları birlikleri için yeni renkler önerdi. Aynı gün General Hans von Ahlfen, Breslau garnizonu komutanı olarak tayin edildi. General Ahlfen, Merkez Ordular Grubu Komutanı tarafından bizzat seçilmiştir. Bu görevde 28 Şubat tarihine kadar kaldı.

Kızıl Ordu taarruzu

Kente yönelen Sovyet taarruzu, Mareşal İvan Konev'in 1. Ukrayna Cephesi'nin Aşağı Silezya Taarruz Harekâtı (8 - 24 Şubat 1945) sırasında, bu Cephe kuvvetlerinden 6. Ordu tarafından 13 Şubat 1945 tarihinde başlamıştır. Ertesi gün Breslau'ın kuşatılması tamamlandı. Kentin kuşatılmasını Kızıl Ordu'nun 22. ve 74. Piyade Kolorduları ile diğer bazı birlikler üstlenmiştir. Breslau'da kuşatılan Alman birliklerinin mevcudu hakkındaki yaklaşık tahminler bile büyük rakamları işaret etmektedir. Bazı kaynaklar 150 bin, bazıları 80 bin, bir kısmı da 50 bin asker mevcudunun kuşatma altında olduğunu kaydetmektedir. Breslau Kuşatması sırasında ev ev yürütülen yıkıcı sokak çatışmaları olmuştur. Kentin bombardımanı, Sovyet 6. Ordu'su topçusu, 2. ve 18. Hava Orduları tarafından sürdürüldü ve tüm kuşatmalarda olduğu gibi kenti bir harabe yığınına çevirdi. Kuşatma sırasında her iki taraf da geniş yangınlar çıkarma yoluna gitmiştir.

Breslau'daki Alman birlikleri, 2 Şubat 1945.

Alman Hava Kuvvetleri (Luftwaffe), 15 Şubat'ta kente bir hava köprüsü oluşturarak kent garnizonunu ikmal yönünden desteklemeye başladı. Luftwaffe, 1 Mayıs'a kadar geçen 76 gün boyunca kente gıda ve diğer ikmal malzemelerini getiren 2 bin nakliye uçağı göndermiştir. Bu süre içinde kente getirilen ikmal malzemesi 1.638 tonun üzerindedir. Bu hava köprüsü sayesinde General Niehoff, 20 Nisan'da Hitler'in 56. yaş günü onuruna birliklerine çikolata dağıtabilmiştir. Sovyet 6. Ordu'suna bağlı birlikler 22 Şubat'ta kentin üç banliyösünü işgal etti. Ve ertesi gün kentin güney semtlerine girdiler.

Sovyet topçusu, 31 Mart'ta kentin kuzey, güney ve batı varoşlarını ateş altına aldı. Sovyet 6. Ordu'sunun kayıtları, kentin büyük bir bölümünde yangınların çıktığına tanıklık etmektedir.

Breslau kenti ruhban sınıftan önde gelen din adamları 4 Mayıs'ta General Niehoff'tan kenti teslim etmesini istediler. General, din adamlarının bu talebini kesin bir dille geri çevirdi. Ertesi gün din adamlarında bir üst komutan olan General Hanke'ye aynı isteği iletti. General Hanke bunun üzerine General Niehoff'a, bir daha din adamlarınla görüşme yapmamasını emretti.

Teslim

Almanya'nın koşulsuz tesliminin üç gün önce 6 Mayıs 1945'te, 82 günlük kuşatma altındaki kent, General Niehoff tarafından Sovyet birliklerine teslim edildi. Kuşatma boyunca sivil ve Alman askeri kayıpları 29 bin civarındadır. Alman askeri kayıpları 6 bin kadardır ve 40 binden fazla Alman askerî personeli Sovyet kuvvetlerine teslim olmuştur. Kent savunmasının, bir bakıma siyasi lideri olan Hanke, kent teslim olmadan önce Prag'a kaçmıştı.

Kaynakça

İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Siege of Breslau

• Armageddon: The Battle for Germany, 1944-1945 - Max Hastings