İçeriğe atla

Jean-Baptiste de Boyer, Marquis d'Argens

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jean-Baptiste de Boyer, Marquis d'Argens
Jean-Baptiste de Boyer d'Argens - Charles-Amédée Van Loo'ya atfedilen tuval üzerine yağlı boya - 1750ler
Doğum24 Haziran 1704
Aix-en-Provence, Fransa
Ölüm11 Ocak 1771 (66 yaşında)
Château de La Garde Toulon, Fransa
MeslekFelsefeci ve roman yazarı
MilliyetFransız
Jean-Baptiste de Boyer, Marquis d'Argens
ÇağıAydınlanma Çağı
OkuluAkılcılık, Epikürcülük, pelagyanist[1]
Önemli fikirleriSiyaset felsefesi, Edebiyat, Tarihyazımı, Kitâb-ı Mukaddes'in eleştirisi

Jean-Baptiste de Boyer, Marquis d'Argens, (d. 24 Haziran 1704, Aix-en-Provence, Fransa - 11 Ocak 1771, Château de La Garde Toulon, Fransa), Voltaire'in yakın arkadaşı olan ve hayatının çoğunu II. Friedrich'in sarayında sürgünde geçiren bir Fransız rasyonalist, epikürcü ve pelagyanist yazar ve Katolik Kilisesi eleştirmenidir. Siyaset felsefesi, edebiyat, tarih ile ilgilenmiştir. Ana düşünce alanları arasında hoşgörü, din özgürlüğü, konuşma özgürlüğü ve kilise ile devletin ayrılması konuları sayılabilir.

Jean-Baptiste'in 1749'da evlendiği Babette Cochois (1725-1780)

Jean-Baptiste de Boyer, daha sonraki adıyla Marquis d'Argens, 24 Haziran 1704'te Fransa'nın güneyindeki Aix-en-Provence kasabasında doğdu. Bölgesel Parlemento Başkanı Luc de L'Enfant'ın kızı Angelique de L'Enfant ve Pierre-Jean de Boyer'in yedi çocuğundan en büyüğüydü.

Babası Pierre-Jean de Boyer, Provence Bölge Parlamentosu Başsavcısıydı. Aynı zamanda Second Estate (18. yüzyıl Fransız toplumunda asil veya aristokratlardan oluşan küçük bir grup) ve Noblesse de Robe (Fransa'nın Eski Hükümdarlığında Kıyafeti Soyluları, belirli adli ya da idari mevkilere sahip olmaktan gelen Fransız aristokratlar) üyesiydi.

18. yüzyılın ortalarında, bu pozisyonların çoğu kalıtsal hale geldiğinden, en büyük oğulların babalarının yerine geçmesi, evlenmesi ve çocuk sahibi olması bekleniyordu. Jean-Baptiste bu yasal kariyeri reddetti ve ailesinin geri kalanı dindar Katolik iken, rasyonalist bir yazar ve Kilise eleştirmeni oldu; daha sonra "Ben babamın en sevdiği çocuğu değildim" diye yazmıştı.1749'da Fransız balerin ve yazar Babette Cochois (1725-1780) ile evlendi ve ondan bir kızı Barbe (1754-1814) oldu. Uzun yıllar Berlin'de yaşadıktan sonra 1769'da Fransa'ya döndü ve burada 11 Ocak 1771'de Chateau de La Garde'da öldü; Toulon Katedrali'ne gömüldü, daha sonra Le Couvent des Minimes'deki aile mezarlığına taşındı.

De Boyer ailesi birkaç nesil başsavcı pozisyonunu üstlenirken, sanatta da bir geçmişleri vardı. Jean-Baptiste'in büyük amcası şair ve oyun yazarı Abbe Claude de Boyer (1618-1698) idi.

Baba Pierre-Jean de Boyer, 1722'de 'Argens Markisi' yapıldı ve en büyük oğulların aynı unvanı kullanmasına izin verildiğinden, Jean-Baptiste de bu unvanı kullanmaya başladı. 1722'de bir aktrisle İspanya'ya kaçtı.

Frederick of Prussia and the Marquis d'Argens at Sanssouci
Marquis d'Argens (sağdaki) II. Friedrich ile Sanssouci'de.

D'Argens 1724'te Fransa'ya döndü ve sonraki birkaç yılını itaatkar bir şekilde hukuk eğitimi alarak ve hatta bir dizi yasal davada görev yaparak geçirdi. 1731'deki Cadiere Büyücülük Davası, onun babasından gelen kariyeri reddederek, Katolik Kilisesi'ne ve özellikle Cizvitlere karşı muhalefetini gösterdiği bir dava oldu. 1733'te Polonya Veraset Savaşı sırasında orduya katıldı ve küçük kardeşi Luc de Boyer (1713-1772) ile aynı alayda görev yaptı. Kehl'de yaralandı, 1734'te atından düşerek tekrar ağır yaralandı ve askeri kariyerine son verdi.

1735'te Mémoires de Monsieur le Marquis D'Argens'i (Marquis D'Argens'in Anıları) yayınlayarak bir yazar olarak kariyerine başladığı Hollanda'ya taşındı. Bunu, 1736-1740 yılları arasında altı cilt halinde yayınlanan "Lettres Juives" (Yahudi Mektupları) izledi. Bu kitabında Montesquieu'nun 1721 tarihli Farsça Mektuplarında kullandığı formatı kullanarak büyük bir başarı elde etti. Ancak aynı zamanda de La Martiniere gibi Katolik yazarların eleştirilerine maruz kaldı. 1742'de, II. Friedrich'in teklifini kabul ederek kariyerinin çoğunu geçirdiği Berlin'e gitti. Ayrıca Prusya Sanat Akademisi'nin Belles-Lettres (Güzel Mektuplar) bölümünün ve Berlin Devlet Operası'nın Direktörlüğünü yaptı. Burada 1749'da evlendiği Babette Cochois ile tanıştı.

Voltaire, 30 yıl boyunca d'Argens'in yakın arkadaşı ve ortağı.

Kardeşleri Luc ve Alexandre'ın araya girmesiyle d'Argens 1738'de ailesiyle barıştı. Babası kendisine o zamanlar önemli bir miktar olan yılda 5.000 £, ödenek bağladı. Ayrıca kış aylarını sık sık geçirdiği Provence'taki aile evini kullanmasına da izin verildi. 1757'de Marquis d'Eguilles olarak babalarının yerine geçen Alexandre, 1763'te Fransa'dan sürgün edildi ve Berlin'deki erkek kardeşinin yanına gitti. Voltaire'nin gözlemlediği gibi, bir erkek kardeş Cizvitlere karşı çıktığı için, diğeri ise onları desteklediği için sürgüne gönderildi. Alexandre 1768'de Fransa'ya döndükten sonra, kardeşini mirastan mahrum eden 1734 yasal düzenini tersine çevirmeyi teklif etti, ancak bu teklif reddedildi. D'Argens son kez 1769'da Berlin'den ayrıldı ve Provence'a döndü; 11 Ocak 1771'de Toulon yakınlarındaki Chateau de La Garde'da kız kardeşini ziyaret ederken öldü.

Çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

D'Argens, inançtan ziyade akla dayalı bir toplum ve Kilise ile Devletin ayrılmasını savunan Voltaire, Jean-Jacques Rousseau ve Montesquieu tarafından yönetilen Fransa'daki Aydınlanma hareketinin bir parçası oldu. Ancak onlar devrimci değillerdi; birçoğu, Monarşinin kendisine değil, Mutlak Monarşiye karşı çıkan soyluların üyeleriydi; bu, Marquis d'Argens ile Prosper Marchand gibi liberal Protestanlar arasındaki büyük bir ayrılıktı.

Lettres Juives'in (Yahudi Mektupları) yanı sıra, başlıca eserleri arasında Lettres Chinoises (Çinli Mektupları), Lettres Cabalistiques (Kabalistik Mektuplar) ve Memoires Secrets de la Republique des Lettres (Mektuplar Cumhuriyeti'nin Gizli Anıları) sayılabilir. Bu son kitap daha sonra gözden geçirilerek Histoire de L'esprit Humain (İnsan Zihninin Tarihi) olarak genişletildi. Ayrıca, en çok tanınanı Cadiere davasının olaylarına dayanan Thérèse Philosophe (Filozof Therese) olan altı roman yazdı. Bununla birlikte, bu kitap kitap isimsiz olarak yayınlandı, D'Argens'in kendisi bu kitabın yazarı olduğunu reddetti. Bu nedenle kitabın ona atfedilip atfedilmemesi konusunda halen bazı tartışmalar devam etmektedir.[2]

  1. ^ Seban, Jean-Loup. "Le marquis d'Argens : un philo-protestant, apôtre de la tolérance". Evangile et Liberte. 25 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018. 
  2. ^ Gasper, Julia. "The Marquis d'Argens and the authorship of Thérèse Philosophe". Academia.edu. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.