Электр кыры

Электр кыры (tat.lat. Elektr qırı(үле сылтама))- корылган кисәкчекләр яки җисемнәр тирәсендә электромагнит кырының ике компонентыдан берсе һәм магнит кырының үзгәрешедән барлыкка килүче кыр.

Классик электродинамика

Электр · Магнетизм

Электр статикасы Кулон кануны Электр кыры көчәнешлелеге Гаусс теоремасы Электрик диполь моменты Электр коргылары Электр индукциясе Электр кыры Электростатик потенциал Электр көчәнеше Магнит статикасы Био — Савар — Лаплас кануны Ампер кануны Магнит моменты Магнит кыры Магнит агымы Магнит индукциясе Электродинамика Векторлар потенциалы Диполь Лиенар — Вихерт потенциаллары Лоренц көче Күчеш агымы Униполяр индукция Максвелл тигезләмәләре Электр агымы Электр йөртү көче Электромагнитик индукция Электромагнит нурланышы Электромагнит кыры Электр чылбыры Ом кануны Кирхгоф кагыйдәләре Индуктивлык Фарадей кануны Радиодулкын Резонатор Электрик сыешлык Электр үткәрүчәнлек Электр каршылыгы Үтә үткәрүчәнлек Электр импедансы Реактив каршылык Ковариант тәгъбир Электромагнитик кыр тензоры Энергия-импульс тензоры 4-потенциал 4-агым Билгеле галимнәр Һенри Кавендиш Майкл Фарадей Никола Тесла Андре-Мари Ампер Густав Роберт Кирхгоф Джеймс Клерк Максвелл Һенри Рудольф Һерц Альберт Абрахам Майкельсон Роберт Эндрюс Милликен

Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Уңай басма коргының электр кыры тискәре басма корылган табак өстендә

Якыннан тәэсир итү карашы буенча, электр коргылары арасында тәэсир итешү, алар тирәсендә барлыкка килә торган электр кыры аша урнаша.

Электр кырының тирәлектә таралу тизлеге яктылык тизлегенә тигез.

Электр кырының көчәнешлелеге

Ноктадай q электр коргысы тудырган электр кырын сынаучы ${q_{0}}$ коргысы ярдәмендә тасвирлана. q коргысы тирәлегенең һәр ноктасында сынау коргы ${q_{0}}$ тәэсир итүче F көченең зурлыгын һәм юнәлешен билгеләнә:

${\vec {E}}={\frac {\vec {F}}{q_{0}}}$.

Электр кырының көчәнешлелеге E - вектор-зурлык.

Аның үлчәү берәмлеге - ньютон кулонга (Н/Кл) яки вольт метрга (В/м).

Электр кырының энергиясе

Электр кырының энергиясе бар. Шушы энергиясенең тыгызлыгы:

$u={\frac {1}{2}}\left({\vec {E}}{\vec {D}}\right),$

биредә E — Электр кырының көчәнешлелеге,

D — Электр кырының индукциясе

Әдәбият

• Орир, Джей — Популярная физика: [пер. с англ.].: Мир, 1966. — 446 с.
• Учебник «Элементарный учебник физики» под ред. Ландсберга Г. С., Часть 2 (Электричество и магнетизм.)
• Трофимова Т. И. Курс физики: Учеб. пособие для вузов.—2-е изд., перераб. и доп.— М.: Высш. шк., 1990.—478 с.: ил. ISBN 5-06-001540-8