«Татарстан» радиосы исемле битнең чыганагын карау

{{Радиостанция
 |радиостанция_исеме = «Татарстан» радиосы
 |тулы_исем       = «Татарстан» радиосы
 |логотип               = 
 |город                 = 
 |ил                = {{RUS}}
 |шигарь                = 
 |формат                = 8/6 сәгать, [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
 |тапшыру_зонасы          = Чыбыклы радио (Татарстан), 252 кГц/68.48 МГц,<br />ерак араларга 15110/9690/15195 кГц 
 |тапшыру башлау вакыты                = [[1927 ел]]ның [[7 ноябрь]]
 |закрыт                = 
 |заменил               = 
 |заменён               = 
 |элеккеге исемнәр      = 
 |доля                  = 
 |координатлар            = 420095, [[Казан]], Шамил Усманов ур, 9 йорт
 |нигезләүче            = [[Шамил Усманов]]
 |хуҗа              = ВГТРК/[[Россия-1]]
 |җитәкчеләр          = [[Тәүфик Сәгыйтов]]
 |сайт                  = {{URL|http://trt-tv.ru/gtrk-tatarstan/peoples/radio-tatarstan/}}
 |on-line_тапшыру    = [http://trt-tv.ru/slushat-radio-rossiya-tatarstan/ бар]
}}

'''«Татарстан» радиосы''' – [[Казан]]да иҗтимагый-сәяси һәм мәдәни темаларга тапшырулар белән чыгучы, татар һәм рус телләрендә хәбәрләр бирүче рәсми радио. 
==Эфирга чыгу ешлыклары һәм вакыты==

Эфирга чыгу ешлыклары – 252 кГц (1190 м) һәм УКВ 68.48 Мгц. Татарстанда шулай ук чыбыклы радио аша тапшырыла.  
Эфир вакытлары: 6 белән 8.00 арасында, 10 белән 11.00 арасында, 12.10 белән 14.00 арасында (дүшәмбедән кала). Шимбә һәм якшәмбе – 8дән 14.00 кадәр.
 
Көн саен кыска дулкыннарда «Татарстан дулкынында» тапшыруы чыга: 8.10да 15110 кГц, 10.10 - 9690 кГц, 12.10 – 15195 кГц.

==Тарихи белешмә==
[[1927 ел]]ның 7 ноябрендә эфир дулкыннарында “Казан сөйли!” дигән беренче татар мәкаме яңгырый. Концерт  РВ-17 дигән станция ярдәмендә 545 м ешлыкта тапшырылган. 
Хәзерге Горький паркы янындагы вакытлычы җиһазланган кечкенә студиядә беренче татар концерты да яңгырый. Анда шул заманның күренекле артистлары [[Гөлсем Сөләйманова]], [[Асия Измайлова]], [[Газиз Әлмөхәммәтов]], [[Исмәгыйль Һилалов]] һәм [[Солтан Габәши]] катнаша. 
Беренче җитәкче һәм диктор – [[Шамил Усманов]].
[[Файл:Татарстан радиосы2.jpg|мини|Татарстан радиосының 2020 елгы логотибы]]
<br />
[[Файл:Татарстан радиосы.коллектив.jpg|мини|320x320пкс|Татарстан радиосының коллективы радионың 90 еллыгын бәйрәм итә. Уртада микрофон белән мәшһүр татар дикторы Тәлгат Хамматшин сүз алып бара.]]
Вакыйгаларга үтә бай утызынчы елларында биредәге төрле редакцияләрдә җаваплы урыннарда [[Әсгать Айдар]], [[Абдулла Алиш]], [[Әминә Бикчәнтәева]], [[Газиз Иделле]], [[Гариф Гобәй]], [[Рахман Ильяс]], [[Хөсни Кәрим]], [[Галимҗан Латыйп]], [[Гамир Насрый]], [[Хәсән Туфан]], [[Мин Шабай]] кебек олпат шәхесләр эшләгән.

<blockquote>''[Бөек Ватан сугышы елларында]'' информацион программалар арттырыла... Электән тәүлегенә 2 сәгать 30 минут эшләп килгән радио 1941 елның  сентябреннән 3 сәгать ярым дәвамында сөйли башлый. Элек иртәнге тапшырулар 6 сәгать 30 минутта  эфирга чыкса, хәзер 5 сәгать 30 минутка күчерелә. Шул рәвешле, Верховнокомандующий приказлары һәм Совинформбюро белдерүләре Мәскәү  тапшыруларыннан алда татар телендә бирелә.<br />

1958 нче елда Татарстан радиосы инициативасы белән,  автономияле республиканы берләштергән тарихи “Идел белән Урал арасында” тапшырулары эфирга чыга башлый.<br />

''[1960-1980 елларда]'' радио һәм телевидениенең материаль-техник базасы тагын да ныгый, Казанда һәм республиканың кайбер башка шәһәрләрендә З каналлы радио үзләштерелә,  ультра-кыска дулкыннарда эш тотрыклы үсеш ала.<ref name="radiotatarstana.ru">{{Citation |title=Татарстан радиосы: Тарих |url=http://radiotatarstana.ru/history/ |access-date=2015-01-07 |archive-date=2016-01-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160123172509/http://radiotatarstana.ru/history/ |dead-url=yes }}</ref>
</blockquote>
[[Файл:Тәлгат Хамматшин.jpg|мини|300x300пкс|Мәшһүр татар дикторы Тәлгат Хамматшин. [[Казан]], 2017 ел.]]
[[2004 ел]]ның [[22 декабрь|22 декабрендә]] федераль үзәкнең унитар ВГТР компаниясе Татарстандагы филиалын төзү турында карар чыгара. [[2005 ел]]ның февралендә [[Минтимер Шәймиев]] ''Татарстан дәүләт теле-радиокомпаниясен'' юкка чыгару турында боерык имзалый.  Шул вакыттан бирле [[Татарстан (телерадиокомпания)|ТР]] – [[ВГТРК]] филиалы. Шул ук вакытта булган милли тапшырулар Татарстан бюджеты исәбенә чыгарыла.

== Чакыру сигналлары ==
Татарстан радиосында [[Мәсгудә Шәмсетдинова]]ның "Багышлау" әсәренең, "Пар ат" халык җырының, [[Александр Ключарёв]]ның "Туган җирем – Татарстан" җырының өзекләре чакыру сигналы буларак кулланыла.

==Тапшырулар==
Радионың тапшырулары:<ref>{{Citation |title=Радио Татарстана |url=http://trt-tv.ru/radio-tatarstan/tatarstan-dulkynynda-na-volne-tatarstana/ |access-date=2015-01-07 |archive-date=2014-11-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141124015050/http://trt-tv.ru/radio-tatarstan/tatarstan-dulkynynda-na-volne-tatarstana/ |dead-url=yes }}</ref>
* «Между Волгой и Уралом» ([[1958 ел]]дан башлап)<ref name="radiotatarstana.ru"/>
* “Яңа көн” ({{lang-ru|“Новый день”}})
* “Татарстан дулкынында” ({{lang-ru|“На волне Татарстана”}}, 1990-елларда барлыкка килә)<ref name="radiotatarstana.ru"/>
* “Пар канатлар” ({{lang-ru|Дружные семьи республики}})
* “Яшьлек аланы” ({{lang-ru|«Время молодых»}})
* “Киләчәккә карап” 
* “Көмеш кыңгырау” 
* “Сердәшханә” 
* “Табигать дуслары” 
* “Язучылар – балаларга” ({{lang-ru|Писатели детям}})
* Тел күрке – сүз ([[1975 ел]]дан башлап) 
* Гөлбакча 
* Доброе братство — лучшее богатство 
* Депутатский канал ({{lang-tt|“Депутат каналы”}})
* Музыкальные передачи ({{lang-tt|Музыкаль тапшырулар}})
* Литературные программы ({{lang-tt|Әдәби тапшырулар}})
[[File:Татарстан радиосы4.jpg|thumb|Татарстан радиосы 90 еллыгын бәйрәмли. [[Казан]], 1997.|альт=|300x300пкс]]

== Искәрмәләр==
{{искәрмәләр}}

==Чыганаклар==
* [http://trt-tv.ru/uncategorized/%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F-%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE-%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%BB%D0%BE%D0%B5-%D0%B8-%D0%BD%D0%B0/#.T70SqIHRmdE Татарстан радиосы – үткәне һәм киләчәге]
* [http://www.azatliq.org/content/article/1337736.html “Татарстан” радиосына 80 ел]
* [http://trt-tv.ru/slushat-radio-rossiya-tatarstan/ «Татарстан» радиосы эфирын тыңлау]
{{Татар радиолары}}

== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}

{{DEFAULTSORT:Татарстан радиосы}}
[[Төркем:Әлифба буенча радиостанцияләр]]
[[Төркем:Татар телендә эшләүче радиостанцияләр]]
[[Төркем:Татарстан радиокомпанияләре]]
[[Төркем:Рус телендә эшләүче радиостанцияләр]]