beri

Turkcha (tr)

beri

beri, bu yoq, buyon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-ri

Etimologiyasi

BERI 'maʼlum oʻrindan yoki paytdan biroz yaqin’. Mashina binodan uch yuz metr b ye r i d a toʻxtadi. Bu soʻzning hosil boʻlishini quyidagicha izohlash mum — kin: bu: yer birikmasiga joʻnalish kelishigining -roʻ qoʻshimchasi qoʻshilgan, soʻngra u:y tovushlari talaffuz qilinmay, ular ketidagi ye unlisi choʻziqlik hosil qilgan, keyinchalik bu unlining choʻziqlik belgisi yoʻ-qolgan; yonma-yon kelgan rr undoshlaridan biri talaffuz qilinmay qoʻygan; nihoyat, soʻz oxiridagi ü unlisi i un — lisiga almashgan: (bu: yer) + roʻ = bu:yerrü > b[u:y]errü > be:rrü > berrü > beri.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
rvsh. 1 Soʻzlovchiga, shuningdek, soʻz borayotgan payt yoki oʻringa yaqin. Hechqisi yoʻq, bir kun nari, bir kun beri, n [Qizlar

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ "Nari yot, beri yot" bilan bir-birlarini itarib, surib, koʻrpani toʻrt tomonga tortishib janjallasha boshladilar. A. Qodiriy, Mehrobdan chayon.◆  -Beri kel, qizim! - qoʻli bilan imladi kulib. Oybek, Tanlangan asarlar.

2 koʻm. (ch.k. bilan) Harakatning bosh-lanish paytidan boshlab, buyon; maʼlum vaqt davomida, mobaynida.◆  Kechadan beri. Yaqindan beri. Anchadan (koʻpdan) beri. Ashisoqdan beri, yat◆  Asqar akaning dami ichiga tushib ketdi. Shu sabab, mana kechadan beri qovogʻi ochil-maydi. N. Fozilov, Qissalar.◆  Elmurod ertalabdan beri non-choydan boʻlak hech narsa yemaganlikdan koʻngli ozganini sezdi. P. Tursun, Oʻqituvchi.◆  Institutga kirgandan beri Kozimjon orqasidan soyadek ergashib yuribdi. T. Ashurov, Oq ot.◆  Taxminan uch yildan beri shu ishni qilaman. S. Ahmad, Yulduz.

Beri qaramoq Tuzalish, yaxshilanish tomoniga oʻtmoq, yaxshilanmoq (bemorning ahvoli haqida).◆  Bemorning ahvoli sal beri qaradi. Iigʻlamoqdan beri boʻlmoq Yigʻ-lagudek boʻlmoq.◆  Otam tayyorlagan uzan-gilarini bozorda ertadan kechgacha sargʻayib koʻtarib yurib, coma olmasdan, hovliga qoʻllari quruq (holda) yigʻlamoqdan beri boʻlib qaytar edilar. M. Muhammadjonov, Turmush urinishlari. Nari olib borib, beri olib kelmoq q. nari.◆  Bir tomonda Zulfiqor, bir tomonda Xudodbek — bir-biriga mutlaqo oʻxshamagan ikki yigit uning xayolini nari olib borib, beri olib kelardi. Mirmuhsin, Meʼmor.

Antonimlari

БЕРИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

beri
1 нареч. сюда (ближе к говорящему);◆ beri roq сюда поближе; ◆ beri kel иди сюда; подойди поближе;
2 на этой стороне, по сю сторону; ◆ vokzaldan beri по эту сторону вокзала, не доходя до вокзала; ◆ Moskvadan narimi, berimi? за Москвой или не доезжая до Москвы?; ◆ nari-beri см. nari;
3 в роли послелога, управляющего исходным п. 1) с какого-то момента, времени; ◆ apreldan beri с апреля; ◆ kechadan beri со вчерашнего дня; ◆ almisoqdan beri испокон веков, с давних времён; anchadan (или koʻpdan) ◆ beri с давних пор; уже давно; ◆ yaqindan beri с недавних пор; ◆ undan beri с того момента, с тех пор; ◆ qachodan beri с каких пор; 2) в течение, в продолжение, на протяжении (какого-л. периода, времени); ◆ besh kundan beri в течение пяти дней; вот уже пятый день; ◆ bir oydan beri men uni koʻrganim yoʻq вот уже месяц, как я его не видел; ◆ 

• beri qaramoq идти на поправку, улучшаться (о состоянии больного); ◆ yigʻlamoqdan beri boʻldi он чуть не заплакал.
  

Turkcha (tr)

beri

beri, bu yoq, buyon