Kontent qismiga oʻtish

Kazak qoʻshiqlari: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k tuzatishcha
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
 
Qator 4: Qator 4:
== Ukrainaning Dnepropetrovsk viloyati ==
== Ukrainaning Dnepropetrovsk viloyati ==
[[Fayl:Mykluho_Maklay_-_Миклухо_Маклай_-_Про_козака_Нечая_(Cossack_song)_-FolkRockVideo.webm|thumb|300x300px| „Mykluho Maklay“ – „Oy z-za gori, da shche y z-za limanu“]]
[[Fayl:Mykluho_Maklay_-_Миклухо_Маклай_-_Про_козака_Нечая_(Cossack_song)_-FolkRockVideo.webm|thumb|300x300px| „Mykluho Maklay“ – „Oy z-za gori, da shche y z-za limanu“]]
'''Dnipropetrovsk kazak qoʻshiqlari''' ({{Lang-uk|Козацькі пісні Дніпропетровщини}}), [[Dnepropetrovsk viloyati|Dnepropetrovsk viloyatining]] Zaporojye kazaklari qoʻshiqlari shoshilinch himoyaga muhtoj nomoddiy madaniy meros roʻyxatiga kiritilgan<ref name="UNESCO">[http://www.unesco.org/culture/ich/en/USL/cossacks-songs-of-dnipropetrovsk-region-01194?USL=01194 Cossack’s songs of Dnipropetrovsk Region]</ref><ref name="Oblik">[[wikisource:Облікова картка «Козацькі пісні Дніпропетровщини»|Oblokova kartka „Dnipropetrovsk’s Cossack songs“]]</ref><ref>{{Veb manbasi |url=https://en.unesco.org/news/traditions-portugal-uganda-and-ukraine-inscribed-list-intangible-cultural-heritage-need-urgent |sarlavha=Traditions from Portugal, Uganda and Ukraine inscribed on the List of Intangible Cultural Heritage in Need of Urgent Safeguarding |sana=November 29, 2016 |ish=UNESCO}}</ref>. Kazak qoʻshiqlari anʼanaviy ravishda erkaklar qoʻshigʻini oʻz ichiga oladi<ref name="radiosvoboda">{{Veb manbasi |url=https://www.radiosvoboda.org/a/28148749.html |sarlavha=Козацькі пісні Дніпропетровщини вже в охоронному списку ЮНЕСКО. Що це змінить? |ish=Радіо Свобода}}</ref>. Hozirgi kunda kazak qoʻshiqlari kamdan-kam hollarda aralash guruhlarda, koʻpincha ayollar tomonidan ijro etiladi. YuNESKO roʻyxatida „Krinitsa“, „Boguslavochka“ va „Pershotsvit“ xor guruhlari qayd etilgan<ref>{{Cite journal|url=http://uha.dp.ua/index.php/UHA/article/view/173|title=Cossack antiquities of Dnipropetrovsk region according to the research of the DNU expedition|first1=Zoia|last=Marina|first2=Oleksandra|last2=Romashko|date=July 21, 2022|journal=Universum Historiae et Archeologiae|volume=4|issue=2|pages=168–173–168–173|doi=10.15421/26210428}}</ref><ref>[https://shron1.chtyvo.org.ua/Portnov_Andrii/The_Imperial_and_the_Cossack_in_the_Semiotics_of_Ekaterinoslav-Dnipropetrovsk_The_Controversies_of_t.pdf? THE „IMPERIAL“ AND THE „COSSACK“ IN THE SEMIOTICS OF EKATERINOSLAV-DNIPROPETROVSK. The Controversies of the Foundation Myth, by Andrii Portnov and Tetiana Portnova]</ref>.
'''Dnipropetrovsk kazak qoʻshiqlari''' ({{Lang-uk|Козацькі пісні Дніпропетровщини}}), [[Dnepropetrovsk viloyati|Dnepropetrovsk viloyatining]] Zaporojye kazaklari qoʻshiqlari shoshilinch himoyaga muhtoj nomoddiy madaniy meros roʻyxatiga kiritilgan<ref name="UNESCO">[http://www.unesco.org/culture/ich/en/USL/cossacks-songs-of-dnipropetrovsk-region-01194?USL=01194 Cossack’s songs of Dnipropetrovsk Region]</ref><ref name="Oblik">[[wikisource:Облікова картка «Козацькі пісні Дніпропетровщини»|Oblokova kartka „Dnipropetrovsk’s Cossack songs“]]</ref><ref>{{Veb manbasi |url=https://en.unesco.org/news/traditions-portugal-uganda-and-ukraine-inscribed-list-intangible-cultural-heritage-need-urgent |sarlavha=Traditions from Portugal, Uganda and Ukraine inscribed on the List of Intangible Cultural Heritage in Need of Urgent Safeguarding |sana=November 29, 2016 |ish=UNESCO}}</ref>. Kazak qoʻshiqlari anʼanaviy ravishda erkaklar qoʻshigʻini oʻz ichiga oladi<ref name="radiosvoboda">{{Veb manbasi |url=https://www.radiosvoboda.org/a/28148749.html |sarlavha=Козацькі пісні Дніпропетровщини вже в охоронному списку ЮНЕСКО. Що це змінить? |ish=Радіо Свобода}}</ref>. Hozirgi kunda kazak qoʻshiqlari kamdan-kam hollarda aralash guruhlarda, koʻpincha ayollar tomonidan ijro etiladi. YuNESKO roʻyxatida „Krinitsa“, „Boguslavochka“ va „Pershotsvit“ xor guruhlari qayd etilgan<ref>{{Cite journal|url=http://uha.dp.ua/index.php/UHA/article/view/173|title=Cossack antiquities of Dnipropetrovsk region according to the research of the DNU expedition|first1=Zoia|last=Marina|first2=Oleksandra|last2=Romashko|date=July 21, 2022|journal=Universum Historiae et Archeologiae|volume=4|issue=2|pages=168–173–168–173|doi=10.15421/26210428|accessdate=2024-03-22|archivedate=2023-03-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230319044009/http://uha.dp.ua/index.php/UHA/article/view/173}}</ref><ref>[https://shron1.chtyvo.org.ua/Portnov_Andrii/The_Imperial_and_the_Cossack_in_the_Semiotics_of_Ekaterinoslav-Dnipropetrovsk_The_Controversies_of_t.pdf? THE „IMPERIAL“ AND THE „COSSACK“ IN THE SEMIOTICS OF EKATERINOSLAV-DNIPROPETROVSK. The Controversies of the Foundation Myth, by Andrii Portnov and Tetiana Portnova]</ref>.


=== Nomoddiy madaniy meros roʻyxatida ===
=== Nomoddiy madaniy meros roʻyxatida ===
2014-yilda Dnepropetrovsk viloyatida kazak qoʻshiqlarini YuNESKOning nomoddiy merosi roʻyxatiga kiritish uchun nomzodlik dosyesi tashabbuskor guruhi boshlangan. 2016-yil 28-noyabrda Nomoddiy madaniy merosni himoya qilish qoʻmitasi Dnepropetrovsk viloyati kazak qoʻshiqlarini shoshilinch himoyaga muhtoj boʻlgan nomoddiy madaniy meros roʻyxatiga kiritgan. Qoʻmita maʼlumotlariga koʻra, mintaqadagi kazaklar jamoalari tomonidan kuylangan bu asarlarda urush fojiasi va askarlarning shaxsiy tajribalari haqida soʻz boradi. Qoʻshiq matnlari oʻtmish bilan maʼnaviy aloqalarni saqlaydi va ayni paytda qiziqarlidir<ref name="UNESCO">[http://www.unesco.org/culture/ich/en/USL/cossacks-songs-of-dnipropetrovsk-region-01194?USL=01194 Cossack’s songs of Dnipropetrovsk Region]</ref>.
2014-yilda Dnepropetrovsk viloyatida kazak qoʻshiqlarini YuNESKOning nomoddiy merosi roʻyxatiga kiritish uchun nomzodlik dosyesi tashabbuskor guruhi boshlangan. 2016-yil 28-noyabrda Nomoddiy madaniy merosni himoya qilish qoʻmitasi Dnepropetrovsk viloyati kazak qoʻshiqlarini shoshilinch himoyaga muhtoj boʻlgan nomoddiy madaniy meros roʻyxatiga kiritgan. Qoʻmita maʼlumotlariga koʻra, mintaqadagi kazaklar jamoalari tomonidan kuylangan bu asarlarda urush fojiasi va askarlarning shaxsiy tajribalari haqida soʻz boradi. Qoʻshiq matnlari oʻtmish bilan maʼnaviy aloqalarni saqlaydi va ayni paytda qiziqarlidir<ref name="UNESCO"/>.


=== Tadqiqotlar ===
=== Tadqiqotlar ===

2024-yil 14-may, 23:20 dagi (joriy) koʻrinishi

Konstantin Makovskiyning Zaporojskiy kazak asari (1884)

Kazaklar qoʻshiqlari – kazaklar tomonidan yaratilgan milliy xalq qoʻshiqlari.

Ukrainaning Dnepropetrovsk viloyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]
„Mykluho Maklay“ – „Oy z-za gori, da shche y z-za limanu“

Dnipropetrovsk kazak qoʻshiqlari (ukraincha: Козацькі пісні Дніпропетровщини), Dnepropetrovsk viloyatining Zaporojye kazaklari qoʻshiqlari shoshilinch himoyaga muhtoj nomoddiy madaniy meros roʻyxatiga kiritilgan[1][2][3]. Kazak qoʻshiqlari anʼanaviy ravishda erkaklar qoʻshigʻini oʻz ichiga oladi[4]. Hozirgi kunda kazak qoʻshiqlari kamdan-kam hollarda aralash guruhlarda, koʻpincha ayollar tomonidan ijro etiladi. YuNESKO roʻyxatida „Krinitsa“, „Boguslavochka“ va „Pershotsvit“ xor guruhlari qayd etilgan[5][6].

Nomoddiy madaniy meros roʻyxatida

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yilda Dnepropetrovsk viloyatida kazak qoʻshiqlarini YuNESKOning nomoddiy merosi roʻyxatiga kiritish uchun nomzodlik dosyesi tashabbuskor guruhi boshlangan. 2016-yil 28-noyabrda Nomoddiy madaniy merosni himoya qilish qoʻmitasi Dnepropetrovsk viloyati kazak qoʻshiqlarini shoshilinch himoyaga muhtoj boʻlgan nomoddiy madaniy meros roʻyxatiga kiritgan. Qoʻmita maʼlumotlariga koʻra, mintaqadagi kazaklar jamoalari tomonidan kuylangan bu asarlarda urush fojiasi va askarlarning shaxsiy tajribalari haqida soʻz boradi. Qoʻshiq matnlari oʻtmish bilan maʼnaviy aloqalarni saqlaydi va ayni paytda qiziqarlidir[1].

Kazak qoʻshiqlarining birinchi transkripsiyalangan majmuasi 1997-yilda bandurachi Viktor Kirilyenko tomonidan nashr etilgan. 2000-yillarning boshlarida Dnepropetrovsk milliy universiteti xodimlari tomonidan ushbu xalq qoʻshiqlarini koʻproq transkripsiya qilish uchun Dnepropetrovsk viloyatiga ekspeditsiyalar olib borilgan[7].

„Oy na gori ta i jentsi jnut“.
„Oy, ti, divchino, moya ti zore“.
„Oy, bida, bida, chaitsi-nebozi“.
„Oy, u poli mogila“.
„U dibrovi chorna galka“.
„Oy, ne sviti, misyachenku“.
„Stogne viter vilniy v poli“.
„Hey, ne divuyte, dobriy lyudi“.
„Zasvistaliy kozachenki v poxod z polunochi“.
„Dobriy vechir tobi, zelena dibrovo“.