Jump to content

Мулташенлар

From Vikipediya
Мулташенсли шаффоф шўрва
Маулташен қовурилган пиёз билан хизмат қилди
Сабзавотлар билан дилимленмиş маулташен

Мулташен[1][2] (немисча: Maultaschen. Чўнтаклар тўлдирилган ёноққа ўхшаш) — бу анъанавий швабия таомидир, айниқса Пасха байрамида. Маулташенй — майдаланган гўшт, пиёз ва намланган оқ нон ёки вегетариан пишлоқ ва исмалоқли мағз билан тўлдирилган хамиридан тайёрланган катта чучваралар. Шунга ўхшаш таом қўшни Баден ва Баварияда топилган. Маулташен, шунингдек, бошқа Европа ва Осиё ошхоналарининг таомлари билан ўхшашликларга эга: италян равиоли, тортеллини, каринф, тирол шлутзкрапфен, поляк пероглари, хитой вонтонлари, корейс мандуси, япон ва хитой жиаози. 2009-йилдан бери Сwабиан Маултасчен келиб чиқишининг ҳимояланган белгисига эга[3]. Илгари маулташен камбағаллар учун озиқ-овқат ҳисобланар эди, чунки гўштни кам истеъмол қилиш ва ўтмишдаги кечки овқат қолдиқларини мағзи сифатида қайта ишлатиш мумкин эди. Замонавий Германияда тайёр маулташен машҳур тез овқатланиш ҳисобланади ва ҳар бир супермаркетда сотилади[4].

1794-йилги ошпазлик нашрида маулташинлар учун бир нечта рецептлар мавжуд, аммо ўша пайтда у ширинликлар ҳақида эди. Свабияда қайнатилган жамбон, исмалоқ, дудланган жамбон колбаса, қийма чўчқа гўшти ва мол гўшти ҳамда қовурилган қолдиқлардан тайёрланган маултасченлар учун кўплаб оилавий рецептлар мавжуд. Қайнатилган маулташен тиниқ шўрва сифатида дастурхонга хизмат қилинади, сариёғда қовурилган пиёз ва иккинчи таом сифатида картошка салати билан дастурхонга хизмат қилинади. Маулташен пиёз ва тухум билан қовурилади, олдиндан чизиқларга кесилга ҳолда.

Афсонага кўра, Cистерcиан Маулбронн монастири роҳиблари Маулташенни ўйлаб топдилар, улар шундай қилиб Лент пайтида Қодир Тангридан гўшт истеъмолини яширишга ҳаракат қилишади[3]. Эҳтимол, таомнинг номи монастир номидан келиб чиққан. Келиб чиқиши ҳақидаги ҳикоянинг бошқа манбаларда улар протестантлар бўлиб, улар гўштни хамир конвертларининг исмалоқ тўлдиришига яширинча аралаштирдилар. Шунинг учун, Свабия оилаларида, маулташен, ҳам тоза пайшанба куни, булён билан дастурхонга хизмат қилганда, ҳам бошқа йўллар билан хизмат қилганда, муқаддас жума кунида марж билан тайёрланади[5]. Жанубий Германия ҳудудига нафақат тут, беда, тамаки ва картошкани, балки равиоли ва тортеллинини ҳам олиб кириши мумкин бўлган Шимолий Италиядан келган протестант қочқинлари бўлган Валденслар, шунингдек, Свабияда маултошенларнинг пайдо бўлиши тарихига ўз ҳиссаларини қўшишлари мумкин эди. Бу билвосита Мулташен мағзида исмалоқ билан тўлдирилганлигига далолат беради.

Манбалар

[edit | edit source]

Адабиётлар

[edit | edit source]
  • Дж. Миллер „Немецкая кухня“, . Еда и эволюция. История Ҳомо Сапиэнс в тарелке. М.: АСТ, 2020. ИСБН 978-5-17-118727-9. 
  • Маркина Л. Г. МАУЛТАСCҲЕ МАУЛТАШЕ // Култура Германии: лингвострановедческий словар / под общэй редаксиэй проф. Н. В. Муравлёвой. — М.: АСТ, 2006. — С. 631. — 1181 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-038383-5.
  • Wолфганг Ҳерлес „Маултасчен“, . Ворwиэгенд фесткоченд. Култур унд Сеэле дер деуцчен Кüче. Рандом Ҳоусе, 2019 — 416-бет. ИСБН 9783641216085. 
  • „Швабские вареники“, Национальная и зарубежная кухня: Учеб. пособие для средних профессиональных учебных заведений, Среднее профессиональное образование. М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2005 — 114-бет. ИСБН 5-238-00897-Х. 
  • Лотҳар Бендел. Маултасчен // Деуцче Регионалкüче вон А—З. Мит Грундрезептен зум Начкочен. — Рандом Ҳоусе, 2013. — 384 С. — ISBN 9783730690420.
  • Эрҳард Горйс. Маултасчен // Дас неуэ Кüченлехикон. Вон Ааченер Принтен бис Зwисченриппенстücк. — Мüнчен: Деуцчер Тасченбуч Верлаг, 1997. — С. 340. — 599 С. — ISBN 3-423-36008-9.
  • Чарлес Синcлаир. Маултасче // Диcтионарй оф Фоод: Интернатионал Фоод анд Cоокинг Термс фром А то З. — Сеcонд Эдитион. — Лондон: А & C Блаcк, 2004. — П. 364. — 632 п. — ISBN 978-1-4081-0218-3.

Ҳаволалар

[edit | edit source]