Xem mã nguồn của Dâu tây

{{bài cùng tên|Dâu}}
{{Speciesbox
| name = Dâu tây
| image= Garden strawberry (Fragaria × ananassa) single2.jpg
| image_caption = Quả dâu tây
| image2 = Garden strawberry (Fragaria × ananassa) halved.jpg
| image2_caption = Mặt cắt quả dâu
| genus = Fragaria
| species = × ananassa
| authority = [[Antoine Nicolas Duchesne|Duchesne]]
}}
'''Dâu tây''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: ''Fragaria × ananassa'')<ref name=Manganaris2014>{{chú thích tạp chí |vauthors=Manganaris GA, Goulas V, Vicente AR, Terry LA |title=Berry antioxidants: small fruits providing large benefits |journal=Journal of the Science of Food and Agriculture |volume=94|issue=5|pages=825–33|date=March 2014|pmid=24122646|doi=10.1002/jsfa.6432}}</ref> là một chi [[thực vật có hoa|thực vật hạt kín]] và là loài [[thực vật có hoa]] thuộc [[họ Hoa hồng]] (Rosaceae). Dâu tây xuất xứ từ [[châu Mỹ]] và được các nhà làm vườn [[châu Âu]] cho lai tạo vào thế kỷ 18 để tạo nên giống dâu tây được trồng rộng rãi hiện nay. Loài này được (Weston) Duchesne miêu tả khoa học đầu tiên năm 1788. Loại quả này được nhiều người đánh giá cao nhờ hương thơm đặc trưng, màu đỏ tươi, mọng nước và vị ngọt. Nó được tiêu thụ với số lượng lớn, hoặc được tiêu thụ dưới dạng dâu tươi hoặc được chế biến thành [[mứt]], nước trái cây, bánh nướng, kem, sữa lắc và sôcôla. Nguyên liệu và hương liệu dâu nhân tạo cũng được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm như kẹo, xà phòng, son bóng, nước hoa, và nhiều loại khác.

Dâu tây lần đầu tiên được trồng ở [[Brittany]], [[Pháp]] vào năm 1750 thông qua một cây giống ''[[Fragaria virginiana]]'' từ Đông Bắc Mỹ và một cây ''[[Fragaria chiloensis]]'' thuộc giống được mang đến từ [[Chile]] bởi [[Amédée-François Frézier]] vào năm 1714.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.botgard.ucla.edu/html/botanytextbooks/economicbotany/Fragaria/index.html |title=Strawberry, The Maiden With Runners |author= |publisher=Botgard.ucla.edu |access-date=9 November 2021 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100706193324/http://www.botgard.ucla.edu/html/botanytextbooks/economicbotany/Fragaria/index.html |archive-date=6 July 2010 }}</ref> Giống cây lai ''Fragaria'' × ''ananassa'' thay thế giống dâu rừng (''[[Fragaria vesca]]'') trong sản xuất thương mại, là loài dâu đầu tiên được trồng vào đầu thế kỷ 17.<ref name="welsh1">{{Chú thích web |last=Welsh |first=Martin |url=http://www.nvsuk.org.uk/growing_show_vegetables_1/strawberry.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080802231801/http://www.nvsuk.org.uk/growing_show_vegetables_1/strawberry.php|archive-date=2 August 2008|title=Strawberries |publisher=Nvsuk.org.uk |access-date=9 November 2021}}</ref>

Theo quan điểm thực vật học, dù có tên tiếng Anh là "strawberry", dâu tây không phải là một "berry" ([[quả mọng]]). Về mặt kỹ thuật, nó là một loại hoa quả [[Quả giả|giả]] [[Quả tụ|tụ]], có nghĩa là phần cái để ăn có nguồn gốc không phải từ [[quả tụ]] mà từ [[đế hoa]].<ref name="Esau">Esau, K. (1977). ''Anatomy of seed plants''. John Wiley and Sons, New York. {{ISBN|0-471-24520-8}}.</ref> Mỗi "hạt" ([[quả bế]]) rõ ràng ở bên ngoài của quả thực sự là một trong các [[bầu nhụy]] của hoa, với một hạt bên trong.<ref name="Esau" />

Năm 2017, sản lượng dâu tây trên thế giới là 9,22 triệu tấn, dẫn đầu là Trung Quốc chiếm 40% tổng sản lượng.<ref name="Biological Systems">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=Ox8MEAAAQBAJ&dq=China+strawberry+million+tons+2019&hl=vi&source=gbs_navlinks_s|title=Sustainable Agriculture Reviews 47: Pesticide Occurrence, Analysis and Remediation Vol. 1 Biological Systems|author=Inamuddin, Mohd Imran Ahamed, Eric Lichtfouse|year=2020|publisher=Springer Nature|language=en|access-date=2021-10-24}}, [https://books.google.com.vn/books?id=Ox8MEAAAQBAJ&pg=PA169&dq=China+strawberry+million+tons+2019&hl=vi&sa=X&ved=2ahUKEwi8oKic7uLzAhVJc3AKHaSmDcoQ6AF6BAgKEAI#v=snippet&q=9.22%20million&f=false tr.169]</ref>

Dâu tây thường được trồng lấy trái ở vùng [[ôn đới]]. Ở [[Việt Nam]], khí hậu mát mẻ của miền núi [[Đà Lạt]] là môi trường thích hợp với việc canh tác dâu, nên loại trái cây này được xem là đặc sản của vùng [[cao nguyên]] nơi đây.

==Lịch sử==
[[Tập tin:Strawberry gariguette DSC03063.JPG|right|thumb|alt=Closeup of a healthy, red strawberry|''Fragaria'' × ''ananassa'' 'Gariguette', một giống dâu tây trồng ở miền nam nước Pháp]]
Dâu tây đầu tiên được trồng ở [[Bretagne]], [[Pháp]] vào cuối thế kỷ 18.<ref name="welsh1" /> Trước đó, dâu rừng và các giống dâu từ loài dâu rừng là nguồn cung cấp trái cây phổ biến.

Quả dâu tây đã được đề cập trong [[văn học]] [[La Mã cổ đại]] liên quan đến công dụng chữa bệnh của nó. Người Pháp bắt đầu đưa dâu tây từ rừng về vườn để trồng và thu hoạch quả vào thế kỷ 14. [[Charles V của Pháp|Charles V]], vua của Pháp từ năm 1364 đến năm 1380 có 1.200 cây dâu tây trong vườn thượng uyển của mình. Vào đầu thế kỷ 15, tăng lữ Tây Âu đã sử dụng dâu rừng trong các bản thảo được minh họa của họ. Hình ảnh quả dâu tây được tìm thấy trong nghệ thuật [[Ý]], [[Vlaanderen]] và [[Đức]] và trong các bức tranh thu nhỏ của Anh. Cây dâu tây cũng được sử dụng để điều trị [[Trầm cảm|bệnh trầm cảm]].

Đến thế kỷ 16, các tài liệu tham khảo về việc trồng dâu tây trở nên phổ biến hơn. Mọi người bắt đầu sử dụng nó vì cho rằng nó có các đặc tính y học và các nhà thực vật học bắt đầu đặt tên cho các loài khác nhau. Ở Anh, nhu cầu trồng dâu tây thường xuyên đã tăng lên vào giữa thế kỷ 16.

Món ăn kết hợp giữa dâu tây và kem được [[Thomas Wolsey]], người phục vụ trong triều đình của Vua [[Henry VIII]] tạo ra.<ref name="Wimbledon">{{chú thích báo|title=Wimbledon's strawberries and cream has Tudor roots|url=http://news.bbc.co.uk/local/surrey/hi/people_and_places/newsid_8756000/8756132.stm |author=Heather Driscoll-Woodford |agency=BBC|date=9 June 2015 |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008145707/http://news.bbc.co.uk/local/surrey/hi/people_and_places/newsid_8756000/8756132.stm |archive-date=2021-10-08}}</ref> Tài liệu hướng dẫn trồng và thu hoạch dâu tây được xuất bản vào năm 1578. Vào cuối thế kỷ 16, ba loài dâu ở châu Âu đã được trích dẫn: ''F. vesca'', ''F. moschata'', và ''F. viridis''. Dâu tây được cấy ghép từ dâu rừng và sau đó cây sẽ được nhân giống vô tính bằng cách cắt bỏ các rễ cây.

Hai phân loài của ''F. vesca'' đã được xác định: ''F. sylvestris alba'' và ''F. sylvestris semperflorens''. Sự du nhập của ''F. virginiana'' từ Đông Bắc Mỹ đến Châu Âu vào thế kỷ 17 là một phần quan trọng của lịch sử dâu tây vì nó là một trong hai loài phát sinh ra giống dâu tây hiện đại. Các loài mới dần dần lan rộng khắp lục địa dù không hoàn toàn được đánh giá cao mãi cho đến cuối thế kỷ 18. Một chuyến du ngoạn của một người Pháp đến Chile vào năm 1712, dẫn đến sự ra đời của một loại cây dâu tây có hoa cái, kết quả là loại dâu tây phổ biến như chúng ta biết ngày nay.

Thổ dân da đỏ Mapuche và Huilliche ở Chile đã trồng các loài dâu có hoa cái cho đến năm 1551 thì người Tây Ban Nha đến chinh phục vùng đất này. Năm 1765, một nhà thám hiểm người châu Âu đã ghi lại việc trồng trọt ''F. chiloensis'', một loại dâu tây Chile. Lúc ban đầu khi du nhập vào châu Âu, chúng phát triển mạnh mẽ nhưng không ra quả. Vào khoảng giữa thế kỷ 18, những nhà làm vườn người Pháp ở Brest và Cherbourg lần đầu tiên nhận thấy rằng khi giống ''F. moschata'' và ''F. virginiana'' được trồng giữa các hàng ''F. chiloensis'' thì dâu tây Chile sẽ cho nhiều quả và kích thước to bất thường. Ngay sau đó, [[Antoine Nicolas Duchesne]] bắt tay vào nghiên cứu nhân giống dâu tây và thực hiện một số khám phá quan trọng đối với khoa học nhân giống cây trồng đối với loài này, chẳng hạn như sinh sản hữu tính của dâu tây mà ông công bố năm 1766. Duchesne phát hiện ra rằng ''F. chiloensis'' cái chỉ có thể được thụ phấn bởi ''F. moschata'' và ''F. virginiana'' đực.<ref name="duchesne">{{Chú thích sách|url=http://specialcollections.nal.usda.gov/speccoll/collectionsguide/darrow/Darrow_TheStrawberry.pdf|title=The Strawberry: History, Breeding, and Physiology|last=Darrow|first=George M.|publisher=Holt Rinehart, and Winston|year=1966|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130707160406/https://specialcollections.nal.usda.gov/speccoll/collectionsguide/darrow/Darrow_TheStrawberry.pdf |archive-date=2013-07-07}}</ref> Đây là khi người châu Âu biết rằng thực vật có khả năng ra hoa chỉ đực hoặc hoa cái.

Duchesne xác định ''F. ananassa'' là con lai giữa ''F. chiloensis'' và ''F. virginiana''. ''F. ananassa'', loài cho quả lớn, được đặt tên như vậy vì nó giống dứa về mùi, vị và hình dạng quả mọng. Ở Anh, nhiều giống ''F. ananassa'' đã được sản xuất, và chúng là cơ sở của các giống dâu tây hiện đại hiện đang được trồng và tiêu thụ. Việc nhân giống khác cũng được tiến hành ở Châu Âu và Châu Mỹ để cải thiện độ cứng, khả năng kháng bệnh, kích thước và hương vị của dâu tây.<ref name="duchesne"/>

==Mô tả và phát triển==
[[Tập tin:Strawberry flower.jpg|thumb|Hoa dâu tây]]
[[Tập tin:Garden strawberry (Fragaria × ananassa) close-up.jpg|thumb|Achenes (Hạt)]]
[[Tập tin:Strawberry growth (Video).webm|thumb|Sinh trưởng của dâu tây (video)]]
[[Tập tin:Секрет пыльцы.tif|thumb|Hạt phấn dâu]]

Dâu tây thường được phân nhóm theo thói quen nở hoa.<ref name="missouri1" /><ref name="sagers">{{Chú thích web |last=Sagers |first=Larry A. |url=http://www.larrysagers.com/weeklyarticles/proper_cultivation_yields_strawberry_fields_forever_92-04-15.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070420111502/http://www.larrysagers.com/weeklyarticles/proper_cultivation_yields_strawberry_fields_forever_92-04-15.html|archive-date=20 April 2007|title=Proper Cultivation Yields Strawberry Fields Forever |publisher=Deseret News|date=15 April 1992}}</ref> Thông thường, việc phân nhóm bao gồm sự phân chia giữa dâu tây "mang trái vào Tháng 6", chúng ra quả vào đầu mùa hè và dâu tây "từng ra quả" ("ever-bearing"), thường ra quả vài vụ trong suốt mùa.<ref name="sagers" /> Một cây trong suốt một mùa có thể ra hoa từ 50 đến 60 lần hoặc khoảng ba ngày một lần.<ref name=":0" />

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2001 cho thấy dâu tây thực sự có ba thói quen ra hoa cơ bản: ngắn ngày, dài ngày và trung tính. Những điều này liên quan đến độ nhạy kéo dài trong nhiều ngày của cây và [[quang kỳ]] dẫn đến sự hình thành hoa. Các giống cây 'trung tính - ban ngày' thì ra hoa không phụ thuộc vào quang kỳ.<ref>{{Chú thích sách |last1=Hokanson |first1=S. C. |last2=Maas |first2=J. L. |year=2001|title= Strawberry biotechnology|journal=Plant Breeding Reviews|url=https://books.google.com/books?id=shbmDigtiqkC&pg=PA139|isbn=978-0-471-41847-4|pages=139–79}}</ref>

==Canh tác==
Các giống dâu tây rất đa dạng về kích thước, màu sắc, hương vị, hình dạng, mức độ sinh sản, mùa chín quả, khả năng mắc bệnh và cấu tạo của cây.<ref name="missouri1">{{Chú thích web |url=http://extension.missouri.edu/publications/DisplayPub.aspx?P=G6135 |title=G6135 Home Fruit Production: Strawberry Cultivars and Their Culture |author=Michele R. Warmund |publisher=University of Missouri |access-date=9 November 2021 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090625042601/https://extension.missouri.edu/publications/DisplayPub.aspx?P=G6135 |archive-date=2009-06-25}}</ref> Một quả dâu tây có trung bình 200 hạt trên vỏ ngoài của nó.<ref>{{Chú thích web|url=http://strawberryplants.org/2010/05/strawberry-seeds/|title=Strawberry Seeds |author=Mr. Strawberry |website=Strawberry Plants |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026211341/https://strawberryplants.org/strawberry-seeds/ |archive-date=2021-10-26}}</ref> Một số khác nhau về tán lá, và một số khác nhau quá trình phát triển các cơ quan sinh sản. Hầu hết hoa của các giống trồng có cấu trúc lưỡng tính nhưng có chức năng như hoa đực hoặc hoa cái.<ref>Fletcher, Stevenson Whitcomb (1917) ''Strawberry Growing'', The Macmillan Co., New York, [https://books.google.com/books?id=uQA2AAAAMAAJ&pg=PA127 tr. 127].</ref>

Đối với mục đích trồng để sản xuất thương mại, cây được nhân giống từ [[kết nối ngang]], được trồng dưới dạng cây rễ trần hoặc cây cắm. Việc canh tác tuân theo một trong hai mô hình chung - canh tác [[nhựa hóa]] (phủ kín nhựa bọc lên líp trồng),<ref name="osu-2126">{{Chú thích web |url=http://www.ag.ohio-state.edu/~news/story.php?id=2126 |title=Strawberry Plasticulture Offers Sweet Rewards |author=Melissa Karcher |publisher=Ag.ohio-state.edu |date=28 June 2002 |access-date=9 November 2021|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060901082718/http://www.ag.ohio-state.edu/~news/story.php?id=2126 |archive-date=2006-09-01}}</ref> hoặc hệ thống hàng hoặc gò trồng lâu năm theo hàng (líp trồng) hoặc ụ đất.<ref name="nevfc_production">{{Chú thích web|url=http://www.newenglandvfc.org/pdf_proceedings/StawberryProduction.pdf |title=Strawberry Production Basics: Matted Row |author=David T. Handley |publisher= newenglandvfc.org |access-date=9 November 2021|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110727120734/http://www.newenglandvfc.org/pdf_proceedings/StawberryProduction.pdf |archive-date=2011-07-27}}</ref> Các vườn dâu nhà kính sản xuất một lượng nhỏ dâu tây trong thời kỳ trái vụ.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.hort.cornell.edu/pritts/grnhouse.html |title=Pritts Greenhouse Berried Treasures |author=Marvin Pritts |publisher=Hort.cornell.edu |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211022120201/http://www.hort.cornell.edu/pritts/grnhouse.html |archive-date=2021-10-22}}</ref>

Phần lớn sản xuất dâu tây thương mại hiện đại sử dụng hệ thống trồng [[nhựa hóa]]. Theo phương pháp này, luống trồng được tái tạo lại hàng năm, tẩy trùng và phủ nhựa bọc để ngăn cỏ dại phát triển và xói mòn mô đất. Cây trồng thường lấy từ các vườn ươm, được trồng tại vị trí lỗ đục xuyên qua lớp nhựa phủ đất bọc kín hàng trồng, và ống tưới được đặt sát bề mặt bên dưới. Cây trồng trổ đọt non được loại bỏ hết phần đọt khỏi cây khi chúng xuất hiện, để giúp cây trồng tập trung phần lớn dinh dưỡng vào sự phát triển của quả. Vào cuối mùa thu hoạch, tiến hành loại bỏ nhựa bọc mô trồng và cây được bứng lên.<ref name="osu-2126" /><ref name="noble">{{Chú thích web |url=http://www.noble.org/Ag/Horticulture/StrawberryFields/index.html |title=Strawberry Fields Forever |author=Steve Upson |publisher=Noble.org |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20051126182638/http://www.noble.org/Ag/Horticulture/StrawberryFields/index.html |archive-date=2005-11-26}}</ref> Vì cây dâu tây hơn một hoặc hai năm tuổi bắt đầu giảm năng suất và chất lượng quả, việc nhổ và trồng lại cây mới mỗi năm cho phép cải thiện năng suất và dày đặc quả hơn.<ref name="osu-2126" /><ref name="noble" /> Tuy nhiên do việc này đòi hỏi một mùa sinh trưởng dài hơn để tạo điều kiện cho cây trồng mỗi năm, và do chi phí nhựa bọc và cây giống để trồng mới hàng năm tăng lên, nên không phải lúc nào cũng có thể dễ dàng thực hiện ở mọi khu vực trồng dâu.<ref name="noble" />

Phương pháp chính khác là sử dụng cùng một loại cây dâu để trồng từ năm này qua năm khác, trồng chúng thành hàng hoặc trên gò, phổ biến nhất ở những vùng khí hậu lạnh hơn.<ref name="osu-2126" /><ref name="nevfc_production" /> Nó có chi phí đầu tư thấp hơn và yêu cầu chăm sóc cây tổng thể thấp hơn.<ref name="nevfc_production" /> Năng suất thường thấp hơn so với trồng dâu phủ nhựa bọc.<ref name="nevfc_production" />

Một phương pháp khác sử dụng chậu trồng phân hữu cơ. Cây trồng kiểu này đã được chứng minh là sản xuất [[flavonoid]], [[anthocyanin]], [[fructose]], [[glucose]], [[sucrose]], [[malic acid]], và [[citric acid]] nhiều hơn so với các cách khác.<ref>{{chú thích tạp chí |author1=Wang SW. |author2=Millner P. |doi=10.1021/jf9020575|pmid=20560628 |title=Effect of Different Cultural Systems on Antioxidant Capacity, Phenolic Content, and Fruit Quality of Strawberries (''Fragaria × aranassa'' Duch.)|journal=[[Journal of Agricultural and Food Chemistry]]|volume=57|issue=20|pages=9651–57|year=2009}}</ref> Kết quả tương tự trong một nghiên cứu trước đó do [[Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ]] thực hiện cũng đã xác nhận cách canh tác này, và việc nó đóng vai trò như thế nào đối với các phẩm chất hoạt tính sinh học của hai giống dâu tây.<ref>{{chú thích tạp chí |vauthors=Wang SY, Lin HS |title=Compost as a soil supplement increases the level of antioxidant compounds and oxygen radical absorbance capacity in strawberries|journal=[[Journal of Agricultural and Food Chemistry]]|volume=51|issue=23|pages=6844–50|date=November 2003|pmid=14582984|doi=10.1021/jf030196x}}</ref>

Dâu tây cũng có thể được nhân giống bằng hạt, mặc dù chỉ là thói quen của một số người trồng và không được phổ biến trong việc canh tác dâu tây. Một số giống cây trồng nhân giống bằng hạt đã được phát triển để sử dụng cho các hộ gia đình trồng dâu, và việc nghiên cứu trồng thương mại từ hạt giống đang được tiến hành.<ref>{{chú thích tạp chí | last1 = Wilson | first1 = D. | last2 = Goodall | first2 = A. | last3 = Reeves | first3 = J. | doi = 10.1007/BF00022647 | title = An improved technique for the germination of strawberry seeds | journal = Euphytica | volume = 22 | issue = 2 | pages = 362 | year = 1973 | s2cid = 26544785 }}</ref> Hạt giống (achenes) được mua thông qua các nhà cung cấp hạt giống thương mại, hoặc bằng cách tự thu thập và lưu trữ hạt của chúng từ quả.

Dâu tây cũng có thể được trồng trong nhà trong chậu dâu tây.<ref>{{Chú thích sách|url=https://archive.org/details/newhouseplantexp00hess|url-access=registration|page=[https://archive.org/details/newhouseplantexp00hess/page/146 146]|quote= Strawberries grown indoors in strawberry pots.|title=The House Plant Expert|last=Hessayon|first=D. G.|date=1996|publisher=Sterling Publishing Company, Inc.|isbn=9780903505352|language=en}}</ref> Mặc dù cây có thể sẽ không phát triển tự nhiên khi ở trong nhà vào mùa đông, nhưng sử dụng đèn LED kết hợp ánh sáng xanh và đỏ có thể cho phép cây phát triển trong suốt mùa đông.<ref>{{chú thích báo|last=Merrick|first=Jane|date=2014-01-01|title=Strawberries in winter? Welcome to franken-season|language=en-GB|work=The Independent|url=https://www.independent.co.uk/voices/comment/strawberries-in-winter-welcome-to-franken-season-9032888.html|access-date=7 June 2018|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211025224309/https://www.independent.co.uk/voices/comment/strawberries-winter-welcome-franken-season-9032888.html |archive-date=2021-10-25}}</ref> Ngoài ra, ở một số khu vực nhất định như tiểu bang Florida, mùa đông là mùa sinh trưởng tự nhiên và thu hoạch quả bắt đầu vào giữa tháng 11.<ref name=":0">{{chú thích báo|url=http://www.tampabay.com/things-to-do/food/cooking/10-facts-about-florida-strawberries-that-might-surprise-you/2268248|title=10 facts about Florida strawberries that might surprise you|date=7 March 2016|author=Michelle Stark|access-date=7 June 2018|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026002646/https://www.tampabay.com/things-to-do/food/cooking/10-facts-about-florida-strawberries-that-might-surprise-you/2268248/ |archive-date=2021-10-26}}</ref>
<gallery mode="packed">
Tập tin:Dülmen, Kirchspiel, Erdbeerfeld -- 2015 -- 6492-6.jpg|Cánh đồng dâu tây ở North Rhine-Westphalia, [[Đức]]
Tập tin:Plasticulture.jpg|alt=A large strawberry field with plastic covering the earth around the strawberry plants.|Ở lục địa châu Âu, đặc biệt là ở [[Ukraina|Ukraine]], thu hoạch dâu tây trong nhà kính khá phổ biến
</gallery>

===Phân bón và thu hoạch===
Hầu hết các giống dâu tây hiện nay đều được bón phân nhân tạo, cả trước và sau khi thu hoạch, và thường được bón trước khi trồng bằng phương pháp phủ màng nhựa.<ref>{{Chú thích web |url=http://edis.ifas.ufl.edu/document_hs370 |title=HS1116/HS370: Nitrogen Fertilization of Strawberry Cultivars: Is Preplant Starter Fertilizer Needed? |author=Bielinski M. Santos, Alicia J. Whidden |publisher=Edis.ifas.ufl.edu |date=6 August 2007 |access-date=9 November 2021 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090121231127/https://edis.ifas.ufl.edu/document_hs370 |archive-date=2009-01-21}}</ref>

Để duy trì quả đạt chất lượng cao, quả mọng được thu hoạch cách ngày. Các quả mọng được chọn với nắp cuống vẫn còn dính và còn ít nhất là nửa inch phần cuống. Dâu tây cần phải ở trên cây để chín hoàn toàn vì quả của chúng sẽ không chín sau khi được hái. Những quả chín quá mức và bị thối được loại bỏ để giảm thiểu các vấn đề về côn trùng và bệnh tật. Cho đến trước khi tiêu thụ quả mọng không được rửa sạch.<ref>{{Chú thích web|last=Bordelon|first=Bruce|title=Growing Strawberries|url=https://www.purdue.edu/hla/sites/yardandgarden/wp-content/uploads/sites/2/2016/10/HO-46.pdf |publisher=Purdue University |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211023042111/https://www.purdue.edu/hla/sites/yardandgarden/wp-content/uploads/sites/2/2016/10/HO-46.pdf |archive-date=2021-10-23}}</ref>
[[Tập tin:Picker on a strawberry field in Quebec, Canada.jpg|alt=A man carries a flat of strawberries in a field|thumb|Dâu tây thường được hái và đặt trong các 'thùng nông' trên ruộng.]]

Thông tin kiểm tra đất trồng và kết quả phân tích thực vật được sử dụng để xác định việc thực hành về khả năng sinh sản. Cần bón phân đạm vào đầu thời điểm trồng hằng năm. Thường phải bón phân đủ lượng phosphor và kali để đạt năng suất cao nhất. Để cung cấp thêm chất hữu cơ, thường sẽ có thêm một vụ trồng lúa mì hoặc lúa mạch đen vào mùa đông trước khi trồng dâu tây. Dâu tây ưa độ pH từ 5,5 đến 6,5 nên thường không được bón vôi.<ref>{{Chú thích web|title=Production Guide for Commercial Strawberries |url=http://www.extension.iastate.edu/Publications/PM672D.pdf |publisher=Iowa State University |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20040608221046/http://www.extension.iastate.edu/Publications/PM672D.pdf |archive-date=2004-06-08}}</ref>

Quá trình thu hoạch và dọn vườn về cơ bản không thay đổi theo thời gian. Những trái dâu tây mỏng manh được thu hoạch bằng tay.<ref name="umn-6237">{{Chú thích web |url=http://www.extension.umn.edu/distribution/horticulture/DG6237.html |title=Commercial Postharvest Handling of Strawberries (''Fragaria'' spp.) |author=Alvaro Rivera, Cindy Tong |publisher=Extension.umn.edu |access-date=9 November 2021 |archive-date=8 July 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130708141909/http://www.extension.umn.edu/distribution/horticulture/DG6237.html |url-status=dead }}</ref> Việc phân loại và đóng gói thường tiến hành tại vườn hơn là trong cơ sở chế biến.<ref name="umn-6237" /> Trong các hoạt động thu hoạch quy mô lớn, dâu tây được làm sạch bằng nước và băng tải lắc.

===Sâu bọ===
Khoảng 200 loài gây hại đã tấn công trực tiếp và gián tiếp dâu tây.<ref name="strawmaster">{{Chú thích web |url=http://www.virginiafruit.ento.vt.edu/StrawMaster.html |title=Insect Pests of Strawberries and Their Management |author=Thomas P. Kuhar, Douglas G. Pfeiffer |publisher=Virginiafruit.ento.vt.edu |date=3 May 2000 |access-date=5 November 2021|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026164641/https://www.virginiafruit.ento.vt.edu/StrawMaster.html |archive-date=2021-10-26}}</ref> Những loài gây hại này bao gồm ốc sên, bướm đêm, ruồi giấm, bọ rầy, mọt rễ dâu tây, bọ trĩ dâu tây, bọ cánh cứng hại dâu tây, bọ ve, rệp và nhiều loài khác.<ref name="strawmaster" /><ref>{{Chú thích web |url=http://ipmworld.umn.edu/chapters/rao.htm |title=Radcliffe's IPM World Textbook &#124; CFANS &#124; University of Minnesota |author=Sujaya Rao, Stephen C. Welter |publisher=Ipmworld.umn.edu |date=20 November 2009 |access-date=5 December 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090626055601/http://ipmworld.umn.edu/chapters/rao.htm |archive-date=26 June 2009}}</ref> Sâu bướm của một số loài thuộc [[bộ Cánh vẩy]] ưa thích ăn cây dâu tây, chẳng hạn, [[bướm ma]], loài được biết đến là gây hại cho cây dâu tây.

Rệp dâu ''[[Chaetosiphon fragaefolii]]'', là một loài được tìm thấy ở Hoa Kỳ (Arizona), Argentina và Chile. Nó là vật trung gian truyền bệnh virus vàng lá hại dâu tây.

Lượng [[Thuốc bảo vệ thực vật|thuốc trừ sâu]] cần thiết cho hoạt động sản xuất công nghiệp của dâu tây là 140&nbsp;kg ở [[California]] trên một mẫu Anh, đã khiến dâu tây đứng đầu danh sách "Dirty Dozen" của [[Environmental Working Group|EWG]] về các sản phẩm bị nhiễm thuốc trừ sâu.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.foxbusiness.com/features/2016/04/12/strawberries-are-now-most-contaminated-produce.html|title=Strawberries are Now the Most Contaminated Produce|first=Jade|last=Scipioni|date=12 April 2016|publisher=Foxbusiness |access-date=9 November 2021|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211028101649/https://www.foxbusiness.com/features/strawberries-are-now-the-most-contaminated-produce |archive-date=2021-10-28}}</ref>

===Bệnh===
{{Bài chính|Danh sách các bệnh trên dâu tây}}
Dâu tây có thể bị một số bệnh thực vật, đặc biệt là khi bị căng thẳng.<ref name="umn-1148">{{Chú thích web |url=http://www.extension.umn.edu/distribution/horticulture/DG1148.html |title=Strawberry Diseases |author=Ward Stienstra |publisher=Extension.umn.edu |access-date=9 November 2021 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090323074306/http://www.extension.umn.edu/distribution/horticulture/DG1148.html |archive-date=23 March 2009}}</ref><ref>{{Chú thích web |url=http://extension.colostate.edu/topic-areas/yard-garden/strawberry-diseases-2-931/ |title=Strawberry Diseases |author=C.E. Swift |website=Colorado State University |access-date=9 November 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026210454/https://extension.colostate.edu/topic-areas/yard-garden/strawberry-diseases-2-931/ |archive-date=2021-10-26 }}</ref> Lá cây có thể bị nhiễm bệnh phấn trắng, đốm lá (do nấm ''Sphaerella fragariae'' gây ra), cháy lá (do nấm ''Phomopsis obscurans'') và nhiễm nhiều loại nấm mốc.<ref name="umn-1148" /> Thân và rễ có thể bị nấm mốc đỏ, nấm ''verticillium'', nấm ''Thielaviopsis'' và [[giun tròn]].<ref name="umn-1148" /> Quả bị [[Botrytis cinerea|mốc xám]], nấm hoại sinh ''[[rhizopus]]'', và thối vỏ.<ref name="umn-1148" /> Để ngăn ngừa thối rễ, dâu tây nên được trồng trên luống mới ở vị trí khác bốn đến năm năm một lần.<ref>{{chú thích tạp chí |last=Pleasant |first=Barbara | year = 2011 | title = All About Growing Strawberries | url = http://www.motherearthnews.com/organic-gardening/growing-strawberries-zm0z11zkon.aspx| journal = Mother Earth News | issue = 248 | pages = 23–25 }}</ref>

Cây cũng có thể phát sinh bệnh trong mùa đông do nhiệt độ khắc nghiệt.<ref name="umn-1148" /> Khi tưới dâu tây, người ta khuyên chỉ nên tưới vào rễ chứ không tưới lên lá vì độ ẩm trên lá sẽ khuyến khích nấm phát triển.<ref>{{chú thích tạp chí |last=Davis |first=Julie Bawden | year = 2009 | title = Strawberry Success | journal = Organic Gardening | volume = 56 | issue = 5 | pages = 52–56 }}</ref>

Quả dâu tây cũng có thể dính liền với nhau hoặc bị biến dạng do các nguyên nhân như thụ phấn kém.<ref>{{Chú thích web|url=https://strawberryplants.org/deformed-strawberries/|title=Deformed Strawberries|author=Mr. Strawberry|website=Strawberry Plants. org|access-date=12 June 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023201700/https://strawberryplants.org/deformed-strawberries/|archive-date=2021-10-23}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://sites.udel.edu/weeklycropupdate/?p=13340|title=Misshapen Strawberry Fruits|author=Gordon Johnson|website=University of Delaware|date=16 May 2019|access-date=12 June 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20211026165105/https://sites.udel.edu/weeklycropupdate/?p=13340|archive-date=2021-10-26}}</ref>

==Sản xuất==
{| class="wikitable floatright"  style="width:16em;"
! colspan=2|Sản lượng dâu tây – 2019
|-
!  style="background:#ddf; width:75%;"| Quốc gia
!  style="background:#ddf; width:25%;"| <small>Triệu tấn</small>
|-
|style="text-align: center;" | Thế giới || style="text-align: center;" | 8,9
|-
|style="text-align: center;" | {{CHN}}|| style="text-align: center;" | 3,2
|-
|style="text-align: center;" | {{USA}}|| style="text-align: center;" | 1,0
|-
|style="text-align: center;" | {{MEX}}|| style="text-align: center;" | 0,9
|-
|style="text-align: center;" | {{EGY}}|| style="text-align: center;" | 0,5
|-
|style="text-align: center;" | {{TUR}}|| style="text-align: center;" | 0,5
|-
|style="text-align: center;" | {{ESP}}|| style="text-align: center;" | 0,4
|-
|style="text-align: center;" colspan=2|<small>Nguồn:</small><ref name="What is the role of">{{Chú thích web|url=https://www.verticalfarmdaily.com/article/9341592/what-is-the-role-of-cea-in-the-worldwide-strawberry-product/|title=What is the role of CEA in the worldwide strawberry product?|date=2021-07-22|author=Katia Zacharaki, UK Urban AgriTech|publisher=Verticalfarmdaily|language=en|access-date=2021-10-24|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210723191818/https://www.verticalfarmdaily.com/article/9341592/what-is-the-role-of-cea-in-the-worldwide-strawberry-product/|archive-date=2021-07-23}}</ref>
|}
Năm 2019, tổng sản lượng dâu tây trên thế giới là 8,9 triệu tấn, đứng đầu là [[Trung Quốc]] với 36% tổng sản lượng.

==Tiếp thị==
[[Tập tin:Strawberries at Ljubljana Central Market.JPG|thumb|trái|Dâu tây tươi để bán được đựng trong hộp nhựa.]]

Tại Hoa Kỳ vào năm 2017, sản xuất thương mại chung của dâu tây, việt quất, mâm xôi và mâm xôi đen là một ngành công nghiệp trị giá 6 tỷ đô la, công ty trồng trọt và tiếp thị [[Driscoll's]] ở California là công ty thống trị lĩnh vực này.<ref name=Goodyear/> Trong năm 2017, chỉ riêng thị trường dâu tây đã có trị giá 3,5 tỷ đô la, trong đó 82% là trái tươi.<ref name="amrc">{{Chú thích web |title=Strawberries |url=https://www.agmrc.org/commodities-products/fruits/strawberries |publisher=Agricultural Marketing Resource Center, US Department of Agriculture |access-date=26 June 2019 |date=1 April 2019|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151229205423/http://www.agmrc.org/commodities-products/fruits/strawberries/ |archive-date=2015-12-29}}</ref>

Để làm gia tăng nhu cầu tiêu dùng trong thế kỷ 21, các nhà sản xuất dâu tây thương mại tập trung chủ yếu vào các đặc tính hương thơm tương tự như của dâu tây hoang dã,<ref name=Negri/> kích thước lớn, quả có hình trái tim, bên ngoài màu sắc phải đỏ bóng loáng, có độ cứng, và quá trình chín chậm cho thời hạn sử dụng dài hơn, và để thuận lợi trong việc vận chuyển bằng đường bộ từ trang trại trồng đến các cửa hàng phân phối trên toàn quốc, phục vụ tiêu thụ trong vòng hai tuần ngay sau khi thu hoạch.<ref name=Goodyear/> Tại các cửa hàng bách hóa ở [[Hoa Kỳ]] và Canada, dâu tây tươi để bán thường được đựng trong hộp nhựa, chúng là một trong những mặt hàng nông sản tươi hàng đầu về doanh thu.<ref name=Goodyear/>

==Dinh dưỡng==
{{nutritional value
| name=Dinh dưỡng
| image=Garden strawberry (Fragaria × ananassa).jpg
| kJ=136
| fat=0.3 g
| protein=0.67 g
| water=90.95 g
| carbs=7.68 g
| fiber=2 g
| sugars=4.89 g
| calcium_mg=16
| iron_mg=0.41
| magnesium_mg=13
| phosphorus_mg=24
| potassium_mg=154
| sodium_mg=1
| zinc_mg=0.14
| manganese_mg=0.386
| vitC_mg=58.8
| thiamin_mg=0.024
| riboflavin_mg=0.022
| niacin_mg=0.386
| pantothenic_mg=0.125
| vitB6_mg=0.047
| folate_ug=24
| choline_mg=5.7
| vitE_mg=0.29
| vitK_ug=2.2
| source_usda = 0
| note=[https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/747448/nutrients USDA Database]
}}

Dâu tây chứa 91% nước, 8% [[Cacbohydrat|carbohydrate]], 1% [[Protein (dinh dưỡng)|protein]] và chứa một lượng chất béo không đáng kể (bảng). 100 gram dâu tây cung cấp 33 [[Ca-lo|kilocalories]], giàu vitamin C (71% Giá trị hàng ngày), [[mangan]] (18% Giá trị hàng ngày), và cung cấp một số loại vitamin và khoáng chất khác. Dâu tây chứa một lượng ít các axit béo không bão hòa thiết yếu trong dầu [[quả bế|achene]] (hạt).<ref name="Giampieri2012" />

==Thành phần hóa học==
Dâu tây chứa agrimoniin ellagitannin dimeric, là một đồng phân của [[sanguiin H-6]].<ref name="Lipinska2014">{{chú thích tạp chí |vauthors=Lipińska L, Klewicka E, Sójka M |title=The structure, occurrence and biological activity of ellagitannins: a general review|journal=Acta Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria|volume=13|issue=3|pages=289–99|date=September 2014|pmid=24887944|doi=10.17306/j.afs.2014.3.7|doi-access=free}}</ref><ref name="auto">{{chú thích tạp chí | last1 = Vrhovsek | first1 = U. | last2 = Guella | first2 = G. | last3 = Gasperotti | first3 = M. | last4 = Pojer | first4 = E. | last5 = Zancato | first5 = M. | last6 = Mattivi | first6 = F. | doi = 10.1021/jf2052256 | title = Clarifying the Identity of the Main Ellagitannin in the Fruit of the Strawberry, ''Fragaria vesca'' and ''Fragaria ananassa'' Duch | journal = Journal of Agricultural and Food Chemistry | volume = 60 | issue = 10 | pages = 2507–16 | year = 2012 | pmid = 22339338}}</ref> Các polyphenol khác bao gồm [[flavonoid]], chẳng hạn như anthocyanins, flavanols-3, flavonols và axit phenolic chẳng hạn như axit hydroxybenzoic và axit hydroxycinnamic.<ref name="Giampieri2012">{{chú thích tạp chí |vauthors=Giampieri F, Tulipani S, Alvarez-Suarez JM, Quiles JL, Mezzetti B, Battino M |title=The strawberry: composition, nutritional quality, and impact on human health|journal=Nutrition|volume=28|issue=1|pages=9–19|date=January 2012|pmid=22153122|doi=10.1016/j.nut.2011.08.009}}</ref> Dâu tây chứa fisetin và có hàm lượng flavonoid cao hơn các loại trái cây khác.<ref name="auto" /><ref name="Khan2013">{{chú thích tạp chí |vauthors=Khan N, Syed DN, Ahmad N, Mukhtar H |title=Fisetin: a dietary antioxidant for health promotion|journal=Antioxidants & Redox Signaling|volume=19|issue=2|pages=151–62|date=July 2013|pmid=23121441|pmc=3689181|doi=10.1089/ars.2012.4901}}</ref> Mặc dù achenes chỉ chiếm khoảng 1% tổng trọng lượng tươi của một quả dâu tây, chúng đóng góp 11% tổng số polyphenol có trong toàn bộ quả; Thành phần hóa học achene bao gồm axit ellagic, glycoside axit ellagic và ellagitannin.<ref name="aaby">{{chú thích tạp chí
 | pmid = 15884835
| year = 2005
| last1 = Aaby
| first1 = K
| title = Phenolic composition and antioxidant activities in flesh and achenes of strawberries (''Fragaria ananassa'')
| journal = Journal of Agricultural and Food Chemistry
| volume = 53
| issue = 10
| pages = 4032–40
| last2 = Skrede
| first2 = G
| last3 = Wrolstad
| first3 = R. E.
| doi = 10.1021/jf048001o
}}</ref>

===Màu sắc===
Pelargonidin-3-glucoside là anthocyanin chính trong dâu tây và cyanidin-3-glucoside được tìm thấy với tỷ lệ nhỏ hơn. Mặc dù glucose dường như là đường thay thế phổ biến nhất trong anthocyanins dâu tây, rutinose, arabinose và rhamnose cũng đã được tìm thấy trong một số giống dâu tây.<ref name="Giampieri2012" />

Các sắc tố phụ màu tím bao gồm anthocyanin dimeric (các sản phẩm bổ sung flavanol-anthocyanin: catechin (4α → 8) pelargonidin 3-O-β-glucopyranoside, epicatechin (4α → 8) pelargonidin 3-O-β-glucopyranoside, afzelechin (4α → 8) pelargonidin 3-O-β-glucopyranoside và epiafzelechin (4α → 8) pelargonidin 3-O-β-glucopyranoside) cũng được tìm thấy trong dâu tây.<ref>{{chú thích tạp chí|pages=1421–28|doi=10.1016/j.phytochem.2004.05.003|pmid=15231416|title = Dimeric anthocyanins from strawberry (''Fragaria ananassa'') consisting of pelargonidin 3-glucoside covalently linked to four flavan-3-ols|journal=Phytochemistry|volume=65|issue=10|year = 2004|last1 = Fossen|first1 = Torgils|last2=Rayyan|first2=Saleh|last3=Andersen|first3=Øyvind M}}</ref>

==Hương vị và hương thơm==
[[Hình:Furaneol.svg|thumb|trái|130px|[[Furaneol]] là một thành phần quan trọng tạo nên hương thơm của dâu tây.]]

Vì hương vị và hương thơm dâu tây là những đặc điểm có thể thu hút người tiêu dùng,<ref name="Goodyear">{{Chú thích web |author1=Dana Goodyear |title=How Driscoll's reinvented the strawberry |url=https://www.newyorker.com/magazine/2017/08/21/how-driscolls-reinvented-the-strawberry |work=The New Yorker |access-date=26 June 2019 |date=14 August 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211024014050/https://www.newyorker.com/magazine/2017/08/21/how-driscolls-reinvented-the-strawberry |archive-date=2021-10-24 }}</ref><ref name="Negri">{{chú thích tạp chí | last1=Negri | first1=Alfredo S. | last2=Allegra | first2=Domenico | last3=Simoni | first3=Laura | last4=Rusconi | first4=Fabio | last5=Tonelli | first5=Chiara | last6=Espen | first6=Luca | last7=Galbiati | first7=Massimo | title=Comparative analysis of fruit aroma patterns in the domesticated wild strawberries ''Profumata di Tortona'' (''F. moschata'') and ''Regina delle Valli'' (''F. vesca'') | journal=Frontiers in Plant Science | volume=6 | date=11 February 2015 | issn=1664-462X | doi=10.3389/fpls.2015.00056 | page=56|pmid=25717332|pmc=4324068| doi-access=free }}</ref><ref>{{chú thích tạp chí | pmid = 17954736| year = 2007| last1 = Thompson| first1 = J. L.| title = Preferences for commercial strawberry drinkable yogurts among African American, Caucasian, and Hispanic consumers in the United States| url = https://archive.org/details/sim_journal-of-dairy-science_2007-11_90_11/page/4974| journal = Journal of Dairy Science| volume = 90| issue = 11| pages = 4974–87| last2 = Lopetcharat| first2 = K| last3 = Drake| first3 = M. A.| doi = 10.3168/jds.2007-0313| doi-access = free}}</ref> dâu tây được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành sản xuất, bao gồm thực phẩm, đồ uống, bánh kẹo, nước hoa và mỹ phẩm.<ref>{{Chú thích web|url=http://io9.com/5958880/how-flavor-chemists-make-your-food-so-addictively-good|title=How Flavor Chemists Make Your Food So Addictively Good|author=George Dvorsky|publisher=io9|date=8 November 2012|access-date=26 April 2014|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121111044508/http://io9.com/5958880/how-flavor-chemists-make-your-food-so-addictively-good |archive-date=2012-11-11}}</ref><ref>{{Chú thích web |last=Cassell |first=D|url=http://www.foodprocessing.com/articles/2014/flavor-trends-yogurt/|publisher=Food Processing|title=2014 Flavor Trends: Yogurt's Fruitful Union|date=2014|access-date=26 April 2014|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211027004430/https://www.foodprocessing.com/articles/2014/flavor-trends-yogurt/ |archive-date=2021-10-27}}</ref>

Vị ngọt, hương thơm và hương vị phức hợp là những thuộc tính của dâu tây.<ref>{{chú thích tạp chí|title=Framing the perfect strawberry: An exercise in consumer-assisted selection of fruit crops|journal=Journal of Berry Research|year=2012|volume=2|issue=1|pages=45–61|doi=10.3233/JBR-2011-027|vauthors=Colquhoun TA, etal|doi-access=free}}</ref> Trong trồng trọt và chăm sóc, người ta chú trọng đến đường, axit và các hợp chất dễ bay hơi , giúp cải thiện mùi vị và hương thơm của quả dâu tây khi chín.<ref name="UFla">{{chú thích tạp chí | pmid = 24523895| year = 2014| last1 = Schwieterman| first1 = M. L.| title = Strawberry flavor: Diverse chemical compositions, a seasonal influence, and effects on sensory perception| journal = PLOS ONE| volume = 9| issue = 2| pages = e88446| last2 = Colquhoun| first2 = T. A.| last3 = Jaworski| first3 = E. A.| last4 = Bartoshuk| first4 = L. M.| last5 = Gilbert| first5 = J. L.| last6 = Tieman| first6 = D. M.| last7 = Odabasi| first7 = A. Z.| last8 = Moskowitz| first8 = H. R.| last9 = Folta| first9 = K. M.| author-link9 = Kevin Folta | last10 = Klee| first10 = H. J.| last11 = Sims| first11 = C. A.| last12 = Whitaker| first12 = V. M.| last13 = Clark| first13 = D. G.| doi = 10.1371/journal.pone.0088446| pmc = 3921181| bibcode = 2014PLoSO...988446S| doi-access = free}}</ref> Este, tecpen và furan là những hợp chất hóa học có mối quan hệ chặt chẽ nhất với hương vị và mùi thơm dâu tây, 31 trong tổng số 360 hợp chất dễ bay hơi có liên quan đáng kể đến hương vị và mùi thơm.<ref name=Goodyear/><ref name=Negri/><ref name=UFla /> Trong việc nhân giống dâu tây cho thị trường thương mại ở Hoa Kỳ, các hợp chất dễ bay hơi, metyl anthranilate và gamma-decalactone nổi bật trong dâu tây rừng thơm, được ưa chuộng vì đặc tính hương thơm "ngọt ngào và vị trái cây" của chúng.<ref name=Goodyear/><ref name=Negri/>

Các thành phần hóa học có trong hương thơm của dâu tây bao gồm:
{{div col|colwidth=18em}}
* [[methyl acetate]]
* (''E'')-2-hexen-1-ol
* (''E'')-2-hexenal
* (''E'')-2-pentenal
* (''E'',''E'')-2,4-hexadienal
* (''Z'')-2-hexenyl acetate
* (''Z'')-3-hexenyl acetate
* [[1-hexanol]]
* [[2-heptanol]]
* [[2-heptanone]]
* 2-methyl butanoic acid
* 2-methylbutyl acetate
* [[alpha-terpineol]]
* [[amyl acetate]]
* [[amyl butyrate]]
* [[benzaldehyde]]
* [[benzyl acetate]]
* [[butyl acetate]]
* [[butyl butyrate]]
* butyl hexanoate
* [[butyric acid]]
* [[Caprylic acid|octanoic acid]]
* decyl acetate
* decyl butyrate
* [[d-limonene]]
* ethyl 2-methylbutanoate
* ethyl 3-methylbutanoate
* [[ethyl acetate]]
* [[ethyl benzoate]]
* [[ethyl butyrate]]
* [[ethyl decanoate]]
* [[ethyl hexanoate]]
* [[ethyl octanoate]]
* [[ethyl pentanoate]]
* [[Ethyl propionate|ethyl propanoate]]
* ethyl-2-hexenoate
* [[farnesene|α-farnesene]]
* [[farnesene|β-farnesene]]
* [[furaneol]]
* [[gamma-Decalactone|γ-decalactone]]<ref name=Goodyear/><ref name=Negri/>
* γ-dodecalactone
* [[heptanoic acid]]
* [[hexanal|''n''-hexanal]]
* [[hexanoic acid]]
* [[hexyl acetate]]
* [[isoamyl acetate]]
* isoamyl hexanoate
* [[isopropyl acetate]]
* isopropyl butanoate
* isopropyl hexanoate
* [[linalool]]
* mesifurane
* [[methyl anthranilate]]<ref name=Goodyear/><ref name=Negri/>
* [[methyl butyrate]]
* [[methyl hexanoate]]
* methyl isovalerate
* methyl octanoate
* [[methyl pentanoate]]
* [[Methyl propionate|methyl propanoate]]
* [[Nerolidol|(''E'')-nerolidol]]
* [[nonanal]]
* [[nonanoic acid]]
* ocimenol
* [[octyl acetate]]
* octyl butyrate
* octyl hexanoate
* octyl isovalerate
* propyl butyrate
* [[propyl hexanoate]]<ref>{{chú thích tạp chí|last1=Jouquand|first1=Celine|first2= Craig|last2=Chandler | first3=Anne | last3=Plotto |first4=Kevin |last4=Goodner|title=A Sensory and Chemical Analysis of Fresh Strawberries Over Harvest Dates and Seasons Reveals Factors that Affect Eating Quality|journal=J. Am. Soc. Hort. Sci.|year=2008|volume=133|issue=6|pages=859–67|url=http://journal.ashspublications.org/content/133/6/859.full.pdf|doi=10.21273/JASHS.133.6.859|doi-access=free}}</ref>
{{Div col end}}

== Phân loại ==
[[Tập tin:Dâu tây trồng tại Đà Lạt (Việt Nam).jpg|thumb|Dâu tây trồng tại Đà Lạt (Việt Nam)]]
Có trên 20 loài dâu tây khác nhau trên khắp thế giới. Chìa khóa để phân loại các loài dâu tây dựa trên số lượng [[nhiễm sắc thể]] của chúng. Có 7 kiểu nhiễm sắc thể cơ bản mà tất cả chúng đều có điểm chung. Tuy nhiên, chúng thể hiện [[tính đa bội]] khác nhau. Một số loài là lưỡng bội, có 2 tập chứa 7 nhiễm sắc thể (2n = 14). Các loài khác là tứ bội (4 tập, 4n = 28), lục bội (6 tập, 6n = 42), bát bội (8 tập, 8n = 56) hay thập bội (10 tập, 10n = 70).

Theo quy tắc đơn giản (với một số ngoại lệ), loài dâu tây với nhiều nhiễm sắc thể hơn sẽ có xu hướng tạo ra cây to hơn, mạnh khỏe hơn với quả mọng to hơn (theo Darrow).

;Lưỡng bội
[[Tập tin:Dülmen, Kirchspiel, Erdbeerfeld -- 2015 -- 6547.jpg|nhỏ|Cánh đồng dâu tây tại [[Dülmen]], Đức]]
[[Tập tin:Dülmen, Kirchspiel, Erdbeerfeld -- 2015 -- 6525.jpg|nhỏ|Dâu tây mới thu hoạch]]
* ''[[Fragaria daltoniana]]''
* ''[[Fragaria iinumae]]''
* ''[[Fragaria nilgerrensis]]''
* ''[[Fragaria nipponica]]''
* ''[[Fragaria nubicola]]''
* ''[[Fragaria vesca]]''
* ''[[Fragaria viridis]]''
* ''[[Fragaria yezoensis]]''

;Tứ bội
* ''[[Fragaria moupinensis]]''
* ''[[Fragaria orientalis]]''

;Lục bội
* ''[[Fragaria moschata]]'' (Dâu tây xạ)

;Bát bội và lai ghép
* ''[[Fragaria x ananassa]]'' (Dâu tây)
* ''[[Fragaria chiloensis]]'' (Dâu tây Chile)
* ''[[Fragaria iturupensis]]'' (Dâu tây Iturup)
* ''[[Fragaria virginiana]]'' (Dâu tây Virginia)

;Thập bội và lai ghép
* [[Lai ghép Fragaria × Potentilla]]
* ''[[Fragaria × vescana]]''

Một loạt các loài khác cũng được đề xuất. Tuy nhiên, trong số này chỉ có một số nhất định được công nhận như là phân loài của một trong số các loài nói trên (xem cơ sở dữ liệu phân loại học của GRIN).

==Chú thích==
{{tham khảo|30em}}

== Tham khảo ==
{{thể loại Commons|Fragaria}}
* Darrow George M. The Strawberry: History, Breeding and Physiology. New York. Holt, Rinehart and Winston, 1966.
* [http://www.nalusda.gov/pgdic/Strawberry/darpubs.htm Trực tuyến tại www.nalusda.gov] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060302035301/http://www.nalusda.gov/pgdic/Strawberry/darpubs.htm |date = ngày 2 tháng 3 năm 2006}}.
* [http://www.ars-grin.gov/cor/fragaria/frainfo.html Danh sách loài của chi Fragaria, USDA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070306062044/http://www.ars-grin.gov/cor/fragaria/frainfo.html |date = ngày 6 tháng 3 năm 2007}}
* [http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/tax_search.pl?Fragaria Cơ sở dữ liệu phân loại của GRIN cho chi Fragaria] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000608055609/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/tax_search.pl?Fragaria |date = ngày 8 tháng 6 năm 2000}}
* [http://www.armeniapedia.org/index.php?title=Fragraria_vesca Sử dụng dâu tây trong y học tại Armenia]
* [http://www.chilebosque.cl/herb/fchilo.html Hình ảnh của ''Fragaria chiloensis'' từ ''Chilebosque'']
* [http://www.ipm.ucdavis.edu/PMG/selectnewpest.strawberry.html Hướng dẫn quản lý dịch hại dâu tây]
* [http://www.roentzsch.org/Fragaria/index.html Crossing of cv. 'Mieze Schindler' with cv. 'Elsanta'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071012034951/http://www.roentzsch.org/Fragaria/index.html |date = ngày 12 tháng 10 năm 2007}}

== Thư mục ảnh ==

<gallery>
Tập tin:Cotyledon of Fragaria × ananassa.JPG
Tập tin:Ruhland, Grenzstr. 3, Gartenerdbeere blühend, Spätfrühling, 03.jpg
Tập tin:Fruits of Fragaria × ananassa.JPG
Tập tin:Gartenerdbeere Fragaria × ananassa bottom 20210718 04.jpg
Tập tin:Starr 080704-9090 Fragaria x ananassa.jpg
Tập tin:Fragaria × ananassa IMG 3026.jpg
Tập tin:Flowers of Fragaria × ananassa.JPG
Tập tin:Garden strawberry (Fragaria × ananassa) single2.jpg
Tập tin:Fragaria × ananassa.JPG
</gallery>

==Liên kết ngoài==
*{{Chú thích web|url=http://khuyennonglamdong.gov.vn/hoat-dong-kn-lam-dong/qui-trinh-ky-thuat/1373-quy-trinh-k-thut-trng-cay-dau-tay.html|tiêu đề=Quy trình kỹ thuật trồng dâu tây|ngày truy cập=ngày 5 tháng 9 năm 2015|archive-date=ngày 16 tháng 7 năm 2015|archive-url= https://web.archive.org/web/20150716065031/http://khuyennonglamdong.gov.vn/hoat-dong-kn-lam-dong/qui-trinh-ky-thuat/1373-quy-trinh-k-thut-trng-cay-dau-tay.html}}

{{Trái cây Việt Nam}}

[[Thể loại:Quả]]
[[Thể loại:Chi Dâu tây| ]]