Xem mã nguồn của Giờ

[[Tập tin:DigitalClock 1hour.gif|thumb|[[Đêm|Nửa đêm]] trên đồng hồ điện tử 24-giờ]]
[[Tập tin:AnalogClockAnimation1 2hands 1h in 6sec.gif|thumb|[[Trưa|Giữa trưa]] trên đồng hồ]]
'''Giờ''' ([[tiếng Anh]]: '''hour'''; viết tắt là '''h'''<ref>{{chú thích |contribution-url=http://www.bipm.org/en/CGPM/db/9/7/ |contribution=Resolution 7 |date=October 1948 |url=http://www.bipm.org/en/CGPM/db/9/ |title=Resolutions of the CGPM: 9th Meeting |publisher=International Bureau of Weights and Measures |location=Paris }}</ref>) là một khoảng [[thời gian]] bằng 60 [[phút]], hoặc bằng 3600 [[giây]]. Trong [[sI|hệ đo lường quốc tế]], giờ là đơn vị đo được suy ra từ đơn vị cơ bản giây theo định nghĩa trên. Trong cách hành văn hàng ngày một giờ còn nhiều khi được gọi là một '''tiếng đồng hồ''' hoặc một '''tiếng'''.

Giờ ban đầu được thành lập vào [[Cận Đông cổ đại]] như một biện pháp đo lường {{frac|12}} của [[Buổi tối|đêm]] hay [[ban ngày]]. Các '''giờ''' '''theo mùa''', '''giờ theo thời gian''' hoặc '''giờ không bằng nhau''' thay đổi theo [[mùa]] và [[vĩ độ]].

'''Giờ bằng nhau''' hoặc '''giờ đường phân điểm''' được thực hiện như là {{frac|24}} thời gian trong ngày được đo từ trưa ngày này đến trưa ngày hôm sau; những thay đổi theo mùa nhỏ của đơn vị này cuối cùng đã được làm nhẵn bằng cách cho nó giá trị {{frac|24}} của [[Thời gian Mặt Trời|ngày mặt trời trung bình]]. Vì đơn vị này không cố định do [[ΔT|sự biến đổi lâu dài]] trong chuyển động quay của Trái Đất, giờ cuối cùng được tách ra khỏi chuyển động quay của Trái Đất và được định nghĩa theo [[Giây|nguyên tử hoặc giây vật lý]].

Trong [[hệ mét]] hiện đại, giờ là một [[Các đơn vị được chấp nhận sử dụng với SI|đơn vị]] thời gian [[Các đơn vị được chấp nhận sử dụng với SI|được chấp nhận]] được định nghĩa là 3.600 giây nguyên tử. Tuy nhiên, trong những trường hợp hiếm hoi, một giờ có thể kết hợp một [[giây nhuận]] dương hoặc âm, {{Efn|Since 1972, the 27 [[leap second]]s added to UTC have all been additions.}} làm cho nó kéo dài 3.599 hoặc 3.601 giây, để giữ nó trong vòng 0,9 giây so với [[UT1]], dựa trên các phép đo của [[Thời gian Mặt Trời|ngày mặt trời trung bình]].

==Lịch sử==
{{Further|Lịch sử các thiết bị đo thời gian}}

=== Cổ đại ===
Người [[Hy Lạp cổ đại|Hy Lạp]] và [[La Mã cổ đại|La Mã]] [[Hy Lạp cổ đại|cổ đại]] ban đầu chia ngày thành 12 giờ và ban đêm thành 3 hoặc 4 canh đêm. Nhà thiên văn học Hy Lạp [[Andronicus của Cyrrhus|Andronicus ở Cyrrhus]] đã giám sát việc xây dựng một [[horologion]] gọi là [[Tháp của những ngọn gió|Tháp Gió]] ở Athens trong thế kỷ 1 TCN. Cấu trúc này theo dõi một ngày 24 giờ bằng cách sử dụng cả đồng hồ mặt trời và chỉ số giờ cơ học.<ref name="nist">{{Chú thích web|url=https://www.nist.gov/pml/general/time/early.cfm|tựa đề=A Walk Through Time|nhà xuất bản=National Institute of Standards and Technology|ngày truy cập=ngày 2 tháng 4 năm 2014}}</ref> Ban đêm sau đó cũng được chia thành 12 giờ.

Khái niệm [[các giờ kinh|giờ kinh điển]] đã được đưa [[Lịch sử Kitô giáo|vào Cơ đốc giáo ban đầu]] từ [[Đền thờ thứ hai Do Thái giáo|Do Thái giáo Đền thờ thứ hai]]. Đến năm 60 sau Công nguyên, [[Didache]] khuyến nghị các môn đồ cầu nguyện Kinh [[Kinh Lạy Cha|Lạy Cha]] ba lần một ngày; thực hành này cũng được tìm thấy trong các giờ kinh điển. Vào thế kỷ thứ hai và thứ ba, các [[Giáo Phụ|Giáo phụ]] như [[Clêmentê thành Alexandria|Clement ở Alexandria]], [[Origenes|Origen]], và [[Tertullianus|Tertullian]] đã viết về việc thực hành Kinh Sáng và Tối, và những lời cầu nguyện vào các giờ thứ ba, thứ sáu và thứ chín. Trong nhà thờ đầu tiên, trong đêm trước mỗi lễ, một [[Canh thức|lễ canh thức]] được giữ. Từ "Canh thức", lúc đầu được áp dụng cho Văn phòng Ban đêm, xuất phát từ một nguồn tiếng Latinh, cụ thể là ''Vigiliae'' hoặc đồng hồ ban đêm hoặc canh gác của binh lính. Đêm từ sáu giờ tối đến sáu giờ sáng được chia thành bốn canh hoặc canh ba giờ, canh một, canh hai, canh ba và canh tư.<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/10050a.htm Cabrol, Fernand. "Matins." The Catholic Encyclopedia] Vol. 10. New York: Robert Appleton Company, 1911. ngày 6 tháng 10 năm 2019{{PD-notice}}</ref>

''[[Horae]]'' ban đầu là hiện thân của các khía cạnh theo mùa của tự nhiên, không phải thời gian trong ngày. Danh sách mười hai ''Horae'' đại diện cho mười hai giờ trong ngày chỉ được ghi lại trong [[Hậu kỳ cổ đại|Late Antiquity]], bởi [[Nonnus]].<ref>Nonnus, ''Dionysiaca'' 41.263</ref> Horae thứ nhất và thứ mười hai đã được thêm vào bộ mười canh giờ ban đầu:

* 1. ''Auge'' (ánh sáng đầu tiên), 2. ''Anatole'' (mặt trời mọc), 3. ''Mousike'' (giờ học và âm nhạc buổi sáng), 4. ''Gymnastike'' (giờ tập thể dục buổi sáng), 5. ''Nymphe'' (giờ xảy ra buổi sáng), 6. ''Mesembria'' (buổi trưa), 7. ''Sponde'' (''thời gian'' sau bữa trưa), 8. ''Elete'' (cầu nguyện), 9. ''Akte'' (ăn uống và niềm vui), 10. ''Hesperis'' (bắt đầu buổi tối), 11. ''Dysis'' (hoàng hôn), 12. ''Arktos'' (bầu trời đêm).

===Lưỡng Hà===
Giờ của [[Sumer]] và [[Babylonia]] chia ngày và đêm thành 24 giờ bằng nhau, đếm từ lúc mặt trời mọc.{{sfnp|Holford-Strevens|2005}}<ref>{{Chú thích web|url=http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/projects/sundials/dial_furniture_hours.html|tiêu đề=Different Classification of Hours|nhà xuất bản=}}</ref>

===Ai Cập===
{{Further|Lịch Ai Cập|Decan (Ai Cập)|Lịch sử các thiết bị đo thời gian ở Ai Cập}}
Người [[Ai Cập cổ đại]] bắt đầu chia buổi tối thành ''{{lang|egy|wnwt}}'' một thời gian nào đó trước khi biên soạn [[Văn bản Kim tự tháp]] [[Vương triều thứ Năm của Ai Cập|Vương triều V]]<ref name=comeandlisten>{{harvp|Clagett|1995|p=[https://books.google.com.hk/books?id=xKKPUpDOTKAC&pg=PA49 49]}}.</ref> in the 24th{{nbsp}}century{{nbsp}}{{sc|TCN}}.<ref name=toastory>{{harvp|Clagett|1995|p=[https://books.google.com.hk/books?id=xKKPUpDOTKAC&pg=PA50 50]}}.</ref> Vào năm 2150{{nbsp}}{{sc|TCN}} ([[Vương triều thứ Chín của Ai Cập|Vương triều IX]]), sơ đồ sao trong nắp [[quan tài]] Ai Cập—còn được biết đến là "lịch đường chéo" hoặc "đồng hồ sao"—có chính xác 12 ngôi sao.<ref name=toastory/> [[Marshall Clagett|Clagett]] viết rằng "chắc chắn" bộ phân chia buổi đêm này theo sau việc thông qua [[lịch dân sự Ai Cập]],<ref name=comeandlisten/> thường đặt năm 2800 {{sc|TCN}} làm cơ sở phân tích [[chu kỳ Sothic]], nhưng [[Âm lịch Ai Cập|âm lịch]] có lẽ bắt đầu từ trước đó rất lâu{{sfnp|Parker|1950|pp=30-2}} và cũng có 12 tháng [[tháng]] trong mỗi năm của nó. Sơ đồ quan tài cho thấy rằng người Ai Cập ghi chép về sự [[mọc cùng Mặt Trời]] của 36 ngôi sao hoặc [[mảng sao|chòm sao]] (bây giờ được biết đến là "[[decan (Ai Cập)|decan]]"), một cho mỗi "tuần" mười-ngày của lịch dân sự của họ.<ref name=amannamedjed>{{harvp|Clagett|1995|p=[https://books.google.com.hk/books?id=xKKPUpDOTKAC&pg=PA50 50–1]}}.</ref> (12 bộ của "tam giác decan" thay thế đã được sử dụng cho 5 [[tháng nhuận Ai Cập|ngày nhuận]] giữa các năm.)<ref name=poormountaineer>{{harvp|Clagett|1995|p=[https://books.google.com.hk/books?id=xKKPUpDOTKAC&pg=PA218 218]}}.</ref> mỗi tối, việc mọc của 11 decan được ghi chép, chia buổi tối thành 12 phần mỗi phần dài 40{{nbsp}}[[phút]]. (bảy ngôi sao khác cũng được ghi chép lại bởi người Ai Cập trong lúc hoàng hôn và trước rạng đông, nhưng chúng không quan trọng cho việc phân chia thời gian.) Những decan nguyên bản từng được sử dụng bởi Ai Cập đã thay đổi đáng kể khỏi vị trí của chúng trong khoảng thời gian vài thế kỷ. Vào thời điểm {{nowrap|[[Amenhotep III]]}} (1350{{nbsp}}{{sc|TCN}}), các linh mục ở [[Karnak]] từng sử dụng [[đồng hồ nước]] để xác định giờ. Đồng hồ nước được lấp đầy đến đỉnh điểm lúc hoàng hôn và giờ được xác định bằng cách so sánh mực nước với mười hai mức đo của nó, mỗi mức cho một tháng trong năm.{{sfnp|Parker|1950|p=40}} Trong khoảng thời gian [[Tân Vương quốc Ai Cập]], một hệ decan khác được sử dụng, được làm từ 24 trong vòng 1 năm và 12 ngôi sao mỗi đêm.

===Đông Nam Á===
{{main|Đồng hồ sáu-giờ}}
Ở [[Thái Lan]], [[Lào]], và [[Campuchia]], hệ tính giờ truyền thống là [[đồng hồ sáu-giờ]]. 7 giờ sáng là giờ đầu tiên của nửa đầu tiên của ban ngày; 1 giờ chiều là giờ đầu tiên của nửa sau của ban ngày; 7 giờ tối là giờ đầu tiên của nửa đầu tiên của ban đêm; và 1 giờ sáng là giờ đầu tiên của nửa sau của ban đêm. Hệ thống này tồn tại ở [[Vương quốc Ayutthaya]], tạo ra áp dụng thực tế bằng cách thông báo công cộng giờ ban ngày với [[chiêng]] và giờ ban đêm với [[trống]].{{sfnp|Thongprasert|1985|pp=229–237}} Nó được loại bỏ ở Lào và Campuchia trong thời kỳ [[Liên bang Đông Dương|Pháp thuộc]] và hiện giờ không còn phổ biến. Hệ thống của Thái Lan vẫn còn được sử dụng không chính thức theo điều lệ của [[Rama V|Chulalongkorn đại đế]] năm 1901.<ref>{{chú thích |contribution=ประกาศใช้ทุ่มโมงยาม |title=Royal Gazette, ''No. 17'' |date=ngày 29 tháng 7 năm 1901 |url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/018/206.PDF |p=206 }}. {{th icon}}</ref>

== Xem thêm ==
* [[SI|Hệ đo lường quốc tế]]

==Ghi chú==
<references group="lower-alpha"/>
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
{{sơ khai}}
{{đơn vị SI}}

[[Thể loại:Đơn vị đo thời gian]]
[[Thể loại:Đơn vị thời gian]]