Xem mã nguồn của Opossum

{{Automatic taxobox
| name = Opossum<ref name=msw3>{{MSW3 Gardner|pages=3–18}}</ref>
| fossil_range = {{Fossil range|Early Miocene | Recent|ref=<ref>{{chú thích tạp chí|author= Goin, Francisco |author2=Abello, Alejandra |author3=Bellosi, Eduardo |author4=Kay, Richard |author5=Madden, Richard |author6=Carlini, Alfredo |title= Los Metatheria sudamericanos de comienzos del Neógeno (Mioceno Temprano, Edad-mamífero Colhuehuapense). Parte I: Introducción, Didelphimorphia y Sparassodonta |journal=Ameghiniana|volume=44|issue=1|pages=29–71|year=2007|url=http://www.scielo.org.ar/scielo.php?pid=S0002-70142007000100003&script=sci_abstract}}</ref>}}
| image = Opossum 2.jpg
| image_caption = Opossum Virginia (''[[Didelphis virginiana]]'') là loài duy nhất ở Hoa Kỳ.
| display_parents = 2
| parent_authority = [[Theodore Nicholas Gill|Gill]], 1872
| type_genus = ''[[Didelphis]]''
| type_genus_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| taxon = Didelphidae
| authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1821
| diversity = 127 loài
| subdivision_ranks = Các chi
| subdivision = Rất nhiều, xem văn bản.
}}
'''Opossum''' là một loài [[thú có túi]] thuộc '''Họ Didelphidae''' trong '''Bộ Didelphimorphia''' đặc hữu ở [[châu Mỹ]]. Đây là bộ thú có túi lớn nhất ở [[Tây Bán cầu]], nó bao gồm 103 loài trở lên trong 19 [[Chi (sinh học)|chi]]. Opossum có nguồn gốc từ [[Nam Mỹ]] vào [[Bắc Mỹ]] trong "Trao đổi lớn của Mỹ" sau sự kết nối của hai lục địa. Sinh học không chuyên biệt, [[chế độ ăn]] linh hoạt và thói quen [[sinh sản]] của chúng khiến chúng trở thành những loài sinh tồn thành công nhất ở nhiều địa điểm và điều kiện khác nhau.

Ở [[Hoa Kỳ]] và [[Canada]], loài duy nhất được tìm thấy là [[Didelphis virginiana|opossum Virginia]] và nó thường được gọi đơn giản là "opossum" nhưng một số phương ngữ rút ngắn tên chúng thành "possum", nhưng không nên nhầm lẫn chúng với phân bộ [[Phalangeriformes]] (là thú có túi sống trên cây ở [[Đông Bán cầu]] cũng được được gọi là "possum" vì chúng nhìn giống với các loài bộ này). Họ này được Gray miêu tả năm 1821.<ref name="msw3" />

==Phân loại==
Phân loại dựa trên Voss và Jansa (2009)<ref name="VossJansa2009">{{chú thích tạp chí|last=Voss|first=Robert S.|author2=Jansa, Sharon A.|year=2009|title=Phylogenetic relationships and classification of didelphid marsupials, an extant radiation of New World metatherian mammals|journal=[[Bulletin of the American Museum of Natural History]]|volume=322|pages=1–177|doi=10.1206/322.1|hdl=2246/5975}}</ref>

* '''Họ Didelphidae'''
** Phân họ [[Glironiinae]]
*** Chi ''[[Glironia]]''
**** Opossum đuôi rậm (''[[Glironia venusta]]'')
** Phân họ [[Caluromyinae]]
*** Chi ''[[Caluromys]]''
**** Phân chi ''[[Caluromys]]''
***** Opossum len đuôi trần (''[[Caluromys philander]]'')
**** Phân chi ''[[Mallodelphys]]''
***** Opossum len Derby (''[[Caluromys derbianus]]'')
***** Opossum len tai nâu (''[[Caluromys lanatus]]'')
*** Chi ''[[Caluromysiops]]''
**** Opossum vai đen (''[[Caluromysiops irrupta]]'')
** Phân họ [[Hyladelphinae]]
*** Chi ''[[Hyladelphys]]''
**** Opossum chuột Kalinowski (''[[Hyladelphys kalinowskii]]'')
** Phân họ [[Didelphinae]]
*** Tông [[Metachirini]]
**** Chi ''[[Metachirus]]''
***** Opossum bốn mắt nâu (''[[Metachirus nudicaudatus]]'')
*** Tông [[Didelphini]]
**** Chi ''[[Chironectes]]''
***** Opossum nước hoặc yapok (''[[Chironectes minimus]]'')
**** Phân nhóm chưa có tên
***** Chi ''[[Lutreolina]]''
****** †''[[Lutreolina biforata]]''<ref name="hyperdidelphys">{{chú thích tạp chí|last=Goin|first=Francisco J.|author2=Pardinas, Ulyses F. J.|year=1996|title=Revision de las especies del genero ''Hyperdidelphys'' Ameghino, 1904 (Mammalia, Marsupialia, Didelphidae. Su significacion filogenetica, estratigrafica y adaptativa en el Neogeno del Cono Sur sudamericano|journal=[[Estudios Geologicos]]|volume=52|issue=5–6|pages=327–359|doi=10.3989/egeol.96525-6275}}</ref>
****** Lutrine hoặc opossum đuôi dày (''[[Lutreolina crassicaudata]]'')
****** †''[[Lutreolina materdei]]''<ref>{{chú thích tạp chí|last=Goin|first=Francisco J.|author2=de los Reyes, Martin|year=2011|title=Contribution to the knowledge of living representatives of the genus ''Lutreolina'' Thomas, 1910 (Mammalia, Marsupialia, Didelphidae)|journal=[[Historia Natural]]|volume=1|issue=2|pages=15–25|jstor=20627135}}</ref>
****** ''[[Lutreolina massoia]]''<ref>{{chú thích tạp chí|last1=Martínez-Lanfranco|first1=Juan A.|last2=Flores|first2=David|last3=Jayat|first3=J. Pablo|last4=d'Elía|first4=Guillermo|year=2014|title=A new species of lutrine opossum, genus ''Lutreolina'' Thomas (Didelphidae), from the South American Yungas|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-mammalogy_2014-04_95_2/page/225|journal=Journal of Mammalogy|volume=95|issue=2|pages=225|doi=10.1644/13-MAMM-A-246}}</ref>
***** †Chi ''[[Hyperdidelphys]]''
****** †''[[Hyperdidelphys dimartinoi]]''<ref name="hyperdidelphys" />
****** †''[[Hyperdidelphys inexpectata]]''<ref name="hyperdidelphys" />
****** †''[[Hyperdidelphys parvula]]''<ref name="hyperdidelphys" />
****** †''[[Hyperdidelphys pattersoni]]''<ref name="hyperdidelphys" />
**** Phân nhóm chưa có tên
***** Chi ''[[Didelphis]]''
****** Opossum tai trắng (''[[Didelphis albiventris]]'')
****** Opossum tai to (''[[Didelphis aurita]]'')
****** Opossum tai trắng Guiana (''[[Didelphis imperfecta]]'')
****** Opossum thông thường (''[[Didelphis marsupialis]]'')
****** Opossum tai trắng Andea (''[[Didelphis pernigra]]'')
****** †''[[Didelphis solimoensis]]''<ref>{{chú thích tạp chí|last=Cozzuol|first=Mario A.|author2=Goin, Francisco J.|author3=de los Reyes, Martin|author4=Ranzi, Alceu|year=2006|title=The oldest species of ''Didelphis'' (Mammalia, Marsupialia, Didelphidae) from the late Miocene of Amazonia|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-mammalogy_2006-08_87_4/page/663|journal=[[Journal of Mammalogy]]|volume=87|issue=4|pages=663–667|doi=10.1644/05-MAMM-A-282R2.1}}</ref>
****** Opossum Virginia (''[[Didelphis virginiana]]'')
***** Chi ''[[Philander]]''[[Tập tin:Cuica_verdadeira2.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cuica_verdadeira2.jpg|phải|nhỏ|Một con [[Philander|opossum bốn mắt xám và đen]].]]
****** Opossum bốn mắt Anderson (''[[Philander andersoni]]'')
****** Opossum bốn mắt Châu thổ (''[[Philander deltae]]'')
****** Opossum bốn mắt Đông Nam (''[[Philander frenatus]]'')
****** Opossum bốn mắt McIlhenny (''[[Philander mcilhennyi]]'')
****** Opossum bốn mắt Mondolfi (''[[Philander mondolfii]]'')
****** Opossum bốn mắt Olrog (''[[Philander olrogi]]'')
****** Opossum bốn mắt xám (''[[Philander opossum]]'')
***** †Chi ''[[Thylophorops]]''
****** †''[[Thylophorops chapadmalensis]]''<ref name="hyperdidelphys" />
****** †''[[Thylophorops lorenzinii]]''<ref name="Goin 2009 35–46">{{chú thích tạp chí|last=Goin|first=Francisco J.|author2=Natalia Zimicz|author3=Martin de los Reyes|author4=Leopoldo Soibelzon|year=2009|title=A new large didelphid of the genus ''Thylophorops'' (Mammalia: Didelphimorphia: Didelphidae), from the late Tertiary of the Pampean Region (Argentina)|url=http://biostor.org/reference/19000|journal=[[Zootaxa]]|volume=2005|pages=35–46|doi=10.11646/zootaxa.2005.1.3|access-date=2020-07-25|archive-date=2013-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131217052732/http://biostor.org/reference/19000}}</ref>
****** †''[[Thylophorops perplana]]''<ref name="hyperdidelphys" />
*** Tông [[Marmosini]]
**** Chi ''[[Marmosa]]''
***** Phân chi ''[[Marmosa]]''
****** Opossum chuột trán nặng (''[[Marmosa andersoni]]'')
****** Opossum chuột Isthmus(''[[Marmosa isthmica]]'')
****** Opossum chuột đỏ heo (''[[Marmosa lepida]]'')
****** Opossum chuột Mexico (''[[Marmosa mexicana]]'')
****** Opossum chuột Linnaeus (''[[Marmosa murina]]'')
****** Opossum chuột Quechuan (''[[Marmosa quichua]]'')
****** Opossum chuột Robinson (''[[Marmosa robinsoni]]'')
****** Opossum chuột đỏ (''[[Marmosa rubra]]'')
****** Opossum chuột Simon (''[[Marmosa simonsi]]'')
****** Opossum chuột Tyler (''[[Marmosa tyleriana]]'')
****** ''[[Marmosa waterhousei]]''
****** Opossum chuột Guajira (''[[Marmosa xerophila]]'')
****** Opossum chuột Zeledon (''[[Marmosa zeledoni]]'')
***** Phân chi ''[[Micoureus]]''
****** Opossum chuột Alston (''[[Marmosa alstoni]]'')
****** Opossum chuột len bụng trắng (''[[Marmosa constantiae]]'')
****** Opossum chuột len (''[[Marmosa demerarae]]'')
****** †''[[Marmosa laventica]]''<ref name="goin">{{chú thích sách|title=Vertebrate Paleontology of the Miocene in Colombia. A History of the Neotropical Fauna|last1=Goin|first1=Francisco J.|publisher=Smithsonian Institution Scholarly Press|year=1997|isbn=978-1-56098-418-4|pages=185–204|chapter=New clues for understanding Neogene marsupial radiations}}</ref>
****** Opossum chuột len Tate (''[[Marmosa paraguayanus]]'')
****** Opossum chuột len nhỏ (''[[Marmosa phaeus]]'')
****** Opossum chuột len đuôi trần (''[[Marmosa regina]]'')
**** Chi ''[[Monodelphis]]''[[Tập tin:Monodelphis_domestica93-300.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Monodelphis_domestica93-300.jpg|nhỏ|''Monodelphis domestica'']]
***** Opossum đuôi ngắn Sepia (''[[Monodelphis adusta]]'')
***** Opossum ba sọc phía Bắc opossum (''[[Monodelphis americana]]'')
***** ''[[Monodelphis arlindoi]]''<ref name="wiley12">{{chú thích tạp chí|last1=Pavan|first1=Silvia Eliza|last2=Rossi|first2=Rogerio Vieira|last3=Schneider|first3=Horacio|year=2012|title=Species diversity in the ''Monodelphis brevicaudata'' complex (Didelphimorphia: Didelphidae) inferred from molecular and morphological data, with the description of a new species|journal=Zoological Journal of the Linnean Society|volume=165|pages=190–223|doi=10.1111/j.1096-3642.2011.00791.x}}</ref>
***** Opossum hông đỏ phía Bắc (''[[Monodelphis brevicaudata]]'')
***** Opossum hông vàng (''[[Monodelphis dimidiata]]'')
***** Opossum đuôi ngắn xám (''[[Monodelphis domestica]]'')
***** Opossum đuôi ngắn Emilia (''[[Monodelphis emiliae]]'')
***** Opossum hông đỏ Amazon (''[[Monodelphis glirina]]'')
***** Opossum đuôi ngắn Handley (''[[Monodelphis handleyi]]'')<ref>Solari, S. (2016). ''Monodelphis handleyi''. The IUCN Red List of Threatened Species {{doi|10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T199833A22171921.en}}</ref>
***** Opossum ba sọc Ihering (''[[Monodelphis iheringi]]'')
***** Opossum đuôi ngắn lùn (''[[Monodelphis kunsi]]'')
***** Opossum đuôi ngắn Marajó (''[[Monodelphis maraxina]]'')
***** Opossum đuôi ngắn Osgood (''[[Monodelphis osgoodi]]'')
***** Opossum hông đỏ trùm đầu (''[[Monodelphis palliolata]]'')
***** ''[[Monodelphis pinocchio]]''
***** Opossum Reig ''([[Monodelphis reigi]])''
***** Opossum Ronald (''[[Monodelphis ronaldi]]'')
***** Opossum sọc hạt dẻ (''[[Monodelphis rubida]]'')
***** ''[[Monodelphis saci]]''
***** ''[[Monodelphis sanctaerosae]]''<ref>{{chú thích tạp chí|last1=Voss|first1=Robert S.|last2=Pine|first2=Ronald H.|last3=Solari|first3=Sergio|year=2012|title=A New Species of the Didelphid Marsupial Genus ''Monodelphis'' from Eastern Bolivia|journal=American Museum Novitates|volume=3740|issue=3740|pages=1|doi=10.1206/3740.2}}</ref>
***** Opossum đuôi ngắn mũi dài (''[[Monodelphis scalops]]'')
***** Opossum hông đỏ phía Nam (''[[Monodelphis sorex]]'')
***** Opossum ba sọc phía Nam (''[[Monodelphis theresa]]'')
***** ''[[Monodelphis touan]]''<ref name="wiley12" />
***** Opossum ba sọc đỏ (''[[Monodelphis umbristriata]]'')
***** Opossum một sọc (''[[Monodelphis unistriata]]'')
**** Chi †''[[Thylatheridium]]''
***** †''[[Thylatheridium cristatum]]''
***** †''[[Thylatheridium hudsoni]]''
***** †''[[Thylatheridium pascuali]]''
**** Chi ''[[Tlacuatzin]]''<ref name="VossJansa2009" />
***** Opossum chuột xám (''[[Tlacuatzin canescens]]'')
*** Tông †[[Sparassocynini]]<ref name="BeckTaglioretti">{{chú thích tạp chí|last1=Beck|first1=Robin M. D.|last2=Taglioretti|first2=Matias L.|date=2019|title=A Nearly Complete Juvenile Skull of the Marsupial ''Sparassocynus derivatus'' from the Pliocene of Argentina, the Affinities of "Sparassocynids", and the Diversification of Opossums (Marsupialia; Didelphimorphia; Didelphidae)|url=https://link.springer.com/article/10.1007/s10914-019-09471-y|journal=Journal of Mammalian Evolution|pages=1–33|doi=10.1007/s10914-019-09471-y|doi-broken-date = ngày 29 tháng 4 năm 2020}}</ref>
**** Chi †''[[Hesperocynus]]''
***** †''[[Hesperocynus dolgopolae]]''
**** Chi †''[[Sparassocynus]]''
***** †''[[Sparassocynus bahiai]]''
***** †''[[Sparassocynus derivatus]]''
***** †''[[Sparassocynus maimarai]]''
***** †''[[Sparassocynus heterotopicus]]''
*** Tông [[Thylamyini]]
**** Chi ''[[Chacodelphys]]''
***** Opossum lùn Chacoan (''[[Chacodelphys formosa]]'')
**** Chi ''[[Cryptonanus]]''
***** Opossum ân sủng Agricola (''[[Cryptonanus agricolai]]'')
***** Opossum ân sủng Chacoan (''[[Cryptonanus chacoensis]]'')
***** Opossum ân sủng Guahiba (''[[Cryptonanus guahybae]]'')
***** Opossum ân sủng bụng đỏ (''[[Cryptonanus ignitus]]'') † 1962
***** Opossum ân sủng Unduavi (''[[Cryptonanus unduaviensis]]'')
**** Chi ''[[Gracilinanus]]''
***** Opossum ân sủng Aceramarca (''[[Gracilinanus aceramarcae]]'')
***** Opossum ân sủng lanh lẹ (''[[Gracilinanus agilis]]'')
***** Opossum ân sủng gỗ sprite (''[[Gracilinanus dryas]]'')
***** Opossum ân sủng Emilia (''[[Gracilinanus emiliae|Gracilinanus emilae]]'')
***** Opossum ân sủng phía Bắc (''[[Gracilinanus marica]]'')
***** Opossum ân sủng Brasil (''[[Gracilinanus microtarsus]]'')
**** Chi ''[[Lestodelphys]]''
***** Opossum Patagonia (''[[Lestodelphys halli]]'')
**** Chi ''[[Marmosops]]''
***** Opossum lanh lẹ Bishop (''[[Marmosops bishopi]]'')
***** Opossum lanh lẹ đầu hẹp (''[[Marmosops cracens]]'')
***** Opossum lanh lẹ Creighton (''[[Marmosops creightoni]]'')
***** Opossum lanh lẹ Dorothy (''[[Marmosops dorothea]]'')
***** Opossum lanh lẹ sẫm (''[[Marmosops fuscatus]]'')
***** Opossum lanh lẹ Handley (''[[Marmosops handleyi]]'')
***** Opossum lanh lẹ Tschudi (''[[Marmosops impavidus]]'')
***** Opossum lanh lẹ xám (''[[Marmosops incanus]]'')
***** Opossum lanh lẹ Panama (''[[Marmosops invictus]]'')
***** Opossum lanh lẹ Junin (''[[Marmosops juninensis]]'')
***** Opossum lanh lẹ Neblina (''[[Marmosops neblina]]'')
***** Opossum lanh lẹ bụng trắng (''[[Marmosops noctivagus]]'')
***** Opossum lanh lẹ mong manh (''[[Marmosops parvidens]]'')
***** Opossum lanh lẹ Brasil (''[[Marmosops paulensis]]'')
***** Opossum lanh lẹ Pinheiro (''[[Marmosops pinheiroi]]'')
**** Chi ''[[Thylamys]]''
***** †''[[Thylamys colombianus]]''<ref name="goin" />
***** Opossum chuột đuôi mập Lọ Lem (''[[Thylamys cinderella]]'')
***** ''[[Thylamys citellus]]''<ref>Flores, D. & Teta, P. (2016). ''Thylamys citellus''. The IUCN Red List of Threatened Species {{doi|10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T199835A22172943.en}}</ref>
***** Opossum chuột đuôi mập thanh lịch (''[[Thylamys elegans]]'')
***** ''[[Thylamys fenestrae]]''<ref>Martin, G.M. & Flores, D. (2016). ''Thylamys fenestrae''. The IUCN Red List of Threatened Species {{doi|10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T199836A22172852.en}}</ref>
***** Opossum chuột đuôi mập Karimi (''[[Thylamys karimii]]'')
***** Opossum chuột đuôi mập Paraguayan (''[[Thylamys macrurus]]'')
***** †''[[Thylamys minutus]]''<ref name="goin" />
***** Opossum chuột đuôi mập bụng trắng (''[[Thylamys pallidior]]'')
***** ''[[Thylamys pulchellus]]''<ref>Flores, D. & Teta, P. (2016). ''Thylamys pulchellus''. The IUCN Red List of Threatened Species {{doi|10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T199834A22172571.en}}</ref>
***** †''[[Thylamys pinei]]''<ref>{{chú thích tạp chí|last1=Goin|first1=Francisco J.|author2=Montalvo, C.I.|author3=Visconti, G.|year=2000|title=Los marsupiales (Mammalia) del Mioceno Superior de la Formacion Cerro Azul (Provincia de La Pampa, Argentina)|journal=[[Estudios Geologicos]]|volume=56|issue=1–2|pages=101–126|doi=10.3989/egeol.00561-2158}}</ref>
***** Opossum chuột đuôi mập thông thường (''[[Thylamys pusillus]]'')
***** Opossum chuột đuôi mập Argentina (''[[Thylamys sponsorius]]'')
***** Opossum chuột đuôi mập Tate (''[[Thylamys tatei]]'')
***** Opossum chuột đuôi mập quỷ lùn (''[[Thylamys velutinus]]'')
***** Opossum huột đuôi mập bụng cơ bắp (''[[Thylamys venustus]]'')
***** †''[[Thylamys zettii]]''<ref>{{chú thích tạp chí|last=Goin|first=Francisco J.|year=1997|title=''Thylamys zettii'', nueva especie de marmosino (Marsupialia, Didelphidae) del Cenozoico tardio de la region Pampeana|journal=[[Ameghiniana]]|volume=34|issue=4|pages=481–484}}</ref>
**** †Chi ''[[Zygolestes]]''
***** †''[[Zygolestes tatei]]''

== Hình ảnh ==
<gallery>
Tập tin:Monodelphis domestica93-300.jpg
Tập tin:Opossum 3.jpg
Tập tin:"Explore the Possum-bilities" ~ (4321862269).jpg
Tập tin:Animaldentition didelphisvirginiana.png
</gallery>

==Chú thích==
{{Tham khảo}}
 
==Tham khảo==

== Liên kết ngoài ==
{{Thể loại Commons nội dòng|Didelphis virginiana}}

[[Thể loại:Họ động vật có vú]]
[[Thể loại:Họ Opossum| ]]
[[Thể loại:Phân thứ lớp Thú có túi]]
[[Thể loại:Động vật có vú Thế Miocen Nam Mỹ]]
[[Thể loại:Didelphimorphia]]