Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chi Diên vĩ”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Sửa tham số accessdate cũ...
Đã cứu 0 nguồn và đánh dấu 2 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.9.5
 
(Không hiển thị 8 phiên bản của 6 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{Automatic taxobox
{{nhan đề nghiêng}}
{{Bảng phân loại
|name = ''Iris''
|image = Iris germanica (Purple bearded Iris), Wakehurst Place, UK - Diliff.jpg
|image = Iris germanica (Purple bearded Iris), Wakehurst Place, UK - Diliff.jpg
|image_caption = ''[[Iris germanica]]''
|image_caption = ''[[Iris sibirica]]''
|taxon = Iris
|regnum = [[Plantae]]
|display_parents = 2
|unranked_divisio = [[Angiosperms]]
|authority = [[Joseph Pitton de Tournefort|Tourn.]] ex [[Carl von Linné|L.]]
|unranked_classis = [[Monocots]]
|ordo = [[Asparagales]]
|familia = [[Iridaceae]]
|subfamilia = [[Iridoideae]]
|tribus = [[Irideae]]
|genus = '''''Iris'''''
|genus_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
|type_species = ''[[Iris germanica]]''
|type_species = ''[[Iris germanica]]''
|type_species_authority = L.
|type_species_authority = L.
|subdivision_ranks = [[Subgenera]]
|subdivision_ranks = Phân chi
|subdivision =
|subdivision =
''[[Hermodactyloides]]''<br />
''[[Iris subg. Hermodactyloides|Hermodactyloides]]''<br />
''[[Iris subg. Iris|Iris]]''<br />
''[[Iris subg. Iris|Iris]]''<br />
''[[Iris subg. Limniris|Limniris]]''<br />
''[[Iris subg. Limniris|Limniris]]''<br />
Dòng 24: Dòng 16:
''[[Iris subg. Xiphium|Xiphium]]''
''[[Iris subg. Xiphium|Xiphium]]''
| synonyms =<!-- Except Juno (which is done at the disambiguation), these redirect here; redirect to subgenus when such articles exist -->
| synonyms =<!-- Except Juno (which is done at the disambiguation), these redirect here; redirect to subgenus when such articles exist -->
''Belamcanda''<br />
* ''Belamcanda''
''Hermodactylus''<br />
* ''Hermodactylus''
''Iridodictyum''<br />
* ''Iridodictyum''
''Juno''<br />
* ''Juno''
''Junopsis''<br />
* ''Junopsis''
''Pardanthopsis''<br />
* ''Pardanthopsis''
×''Pardancanda''<br />
* ×''Pardancanda''
''Xiphion''
* ''Xiphion''
| synonyms_ref =<ref name="POTW" >{{chú thích web |url=https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:326330-2 |title=''Iris'' Tourn. ex L. |website=Plants of the World Online |publisher=Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew |date=2022 |access-date=28 September 2022 }}</ref><ref name="WFO">{{chú thích web|url=http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-4000019189#children |title=''Iris'' L. |website=World Flora Online |date=2022 |publisher=The World Flora Online Consortium |access-date=28 September 2022}}</ref><ref name=WCSP>{{chú thích web|url=http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=321523|title=WCSP: Iris|work=World Checklist of Selected Plant Families|access-date=2 June 2014}}{{Liên kết hỏng|date=2024-08-18 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
}}
}}
'''Chi Diên vĩ''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: '''''Iris''''') là một chi [[hoa]] có vẻ đẹp rất được ưa chuông, được trồng khá phổ thông tại vườn nhà, [[vườn bách thảo]] ở nhiều nước. Iris là tên được đặt theo vị nữ thần [[Hy Lạp]] [[cầu vồng]] ''[[:en:Iris (mythology)|Iris]]'', vì có nhiều loài, mỗi loài có một màu sắc riêng biệt.<ref name=Goldblatt2008>{{chú thích sách |author=Manning, John; Goldblatt, Peter |title=The Iris Family: Natural History & Classification |url=https://archive.org/details/irisfamilynatura00unse |publisher=Timber Press |location=Portland, Oregon|pages=[https://archive.org/details/irisfamilynatura00unse/page/n255 200]–204 |year=2008|isbn=0-88192-897-6}}</ref> Chi này có khoảng 260-300 loài<ref name=WCSP>{{chú thích web|url=http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=321523|title=WCSP: Iris|work=World Checklist of Selected Plant Families|access-date=2 June 2014}}{{Liên kết hỏng|date=2024-08-18 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.pacificbulbsociety.org/pbswiki/index.php/Iris |title=Iris |publisher=Pacific Bulb Society |date = ngày 26 tháng 11 năm 2011 |accessdate = ngày 3 tháng 3 năm 2012}}</ref>.

'''Chi Diên vĩ''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: '''''Iris''''') là một chi [[hoa]] có vẻ đẹp rất được ưa chuộng, được trồng khá phổ thông tại vườn nhà, [[vườn bách thảo]] ở nhiều nước. Iris là tên được đặt theo vị nữ thần [[Hy Lạp]] [[cầu vồng]] ''[[:en:Iris (mythology)|Iris]]'', vì có nhiều loài, mỗi loài có một màu sắc riêng biệt.<ref name=Goldblatt2008>{{chú thích sách |author=Manning, John; Goldblatt, Peter |title=The Iris Family: Natural History & Classification |publisher=Timber Press |location=Portland, Oregon|pages=200–204 |year=2008|isbn=0-88192-897-6}}</ref> Chi này có khoảng 260-300 loài<ref name=WCSP>{{chú thích web|url=http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=321523|title=WCSP: Iris |work= World Checklist of Selected Plant Families|access-date=ngày 2 tháng 6 năm 2014}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.pacificbulbsociety.org/pbswiki/index.php/Iris |title=Iris |publisher=Pacific Bulb Society |date = ngày 26 tháng 11 năm 2011 |access-date = ngày 3 tháng 3 năm 2012}}</ref>.
== Mô tả ==
== Mô tả ==
Diên vĩ là một chi của các [[thực vật thân thảo]], [[thực vật lâu năm|sống nhiều năm]]. Các loại cây này có [[thân rễ]] hay [[củ]]. Hai phân chi của nó ''[[Iris xiphium|Xiphium]]'' và ''[[Iris hermodactyloides|Hermodactyloides]]'' có [[thân hành]].
Diên vĩ là một chi của các [[thực vật thân thảo]], [[thực vật lâu năm|sống nhiều năm]]. Các loại cây này có [[thân rễ]] hay [[củ]]. Hai phân chi của nó ''[[Iris xiphium|Xiphium]]'' và ''[[Iris hermodactyloides|Hermodactyloides]]'' có [[thân hành]].
Dòng 41: Dòng 33:


== Các loài ==
== Các loài ==

[[Hình:Iris helena-IMG 2208.jpg|nhỏ|''[[Iris acutiloba]]'' subsp. ''lineolata'']]
200 tới 285 loài toàn có nguồn gốc ở [[Bắc bán cầu]], đa số ở vùng [[ôn đới]]. Trong những vùng ôn đới châu Á có 241, Tây Á 117, Trung Quốc 61, Trung Á 70 và Afghanistan 34 loài.<ref name="WCSP" />
[[Hình:Iris albicans fort worth.jpg|nhỏ|''[[Iris albicans]]'']]

''World Checklist of Selected Plant Families''<ref name="WCSP" /> ghi nhận từ 2015 285 loại sau:
* ''[[Iris acutiloba]]'' {{Person|C.A.Mey.}}: Trong 3 loài con, có một loài chỉ có ở Iran, 1 chỉ ở phía đông vùng [[Kavkaz]] và 1 ở đông nam [[Thổ Nhĩ Kỳ]] cho tới [[Iran]].<ref name="WCSP" />
{{column|size=25|
* ''[[Iris acoroides]]''
* ''[[Iris acutiloba]]''
* ''[[Iris aequiloba]]''
* ''[[Iris albertii]]''
* ''[[Iris albicans]]''
* ''[[Iris albida]]''
* ''[[Iris anguifuga]]''
* ''[[Iris aphylla]]''
* ''[[Iris artica]]''
* ''[[Iris atropurpurea]]''
* ''[[Iris atrofusca]]''
* ''[[Iris attica]]''
* ''[[Iris aucherii]]''
* ''[[Iris aurea]]''
[[Hình:140614 Yagyu Iris Garden Nara Japan02bs5.jpg|nhỏ|''[[Xương bồ (hoa)|Iris ensata]]'']]
[[Hình:Iris helena-IMG 2208.jpg|nhỏ|phải|''[[Iris acutiloba]]'' subsp. ''lineolata'']]
[[Hình:Iris albicans fort worth.jpg|nhỏ|phải|''[[Iris albicans]]'']]
[[Hình:Iris bismarckiana (7071447621).jpg|nhỏ|''[[Iris bismarckiana]]'']]
[[Hình:Iris bismarckiana (7071447621).jpg|nhỏ|''[[Iris bismarckiana]]'']]
[[Hình:Iris bucharica 01.jpg|nhỏ|''[[Iris bucharica]]'')]]
[[Hình:Iris bucharica 01.jpg|nhỏ|''[[Iris bucharica]]'')]]
Dòng 55: Dòng 68:
[[Hình:Iris innominata 1.jpg|nhỏ|''[[Iris innominata]]'']]
[[Hình:Iris innominata 1.jpg|nhỏ|''[[Iris innominata]]'']]
[[Hình:Iris japonica 5.JPG|nhỏ|''[[Iris japonica]]'']]
[[Hình:Iris japonica 5.JPG|nhỏ|''[[Iris japonica]]'']]
[[Tập tin:Verschiedenfarbige Schwertlilie (Iris versicolor)-20200603-RM-100257.jpg|nhỏ|''[[Iris versicolor]]'']]
[[Hình:Iris xiphioides.jpg|nhỏ|''[[Iris latifolia]]'']]
[[Hình:Iris xiphioides.jpg|nhỏ|''[[Iris latifolia]]'']]
[[Hình:Iris lutescens (habitus).jpg|nhỏ|''[[Iris lutescens]]'')]]
[[Hình:Iris lutescens (habitus).jpg|nhỏ|''[[Iris lutescens]]'')]]
Dòng 60: Dòng 74:
[[Hình:Schwarze-lilie.jpg|nhỏ|''[[Iris nigricans]]'') ở Jordani]]
[[Hình:Schwarze-lilie.jpg|nhỏ|''[[Iris nigricans]]'') ở Jordani]]
[[Hình:Iris pseudacorus 02.jpg|nhỏ|''[[Iris pseudacorus]]'']]
[[Hình:Iris pseudacorus 02.jpg|nhỏ|''[[Iris pseudacorus]]'']]
[[Hình:Zwergiris.jpg|nhỏ|''[[Iris reticulata'']]
[[Hình:Zwergiris.jpg|nhỏ|''[[Iris reticulata]]'']]
[[Hình:Iris sanguinea 2007-05-13 361.jpg|nhỏ|''[[Iris sanguinea]]'')]]
[[Hình:Iris sanguinea 2007-05-13 361.jpg|nhỏ|''[[Iris sanguinea]]'')]]
[[Hình:Iris sibirica 060603.jpg|nhỏ|[[Sibirische Schwertlilie]] (''[[Iris sibirica'')]]
[[Hình:Iris sibirica 060603.jpg|nhỏ|''[[Iris sibirica]]'')]]
[[Hình:Iris sintenisii.JPG |nhỏ|''[[Iris sintenisii'']].]]
[[Hình:Iris sintenisii.JPG |nhỏ|''[[Iris sintenisii'']].]]
[[Hình:Iris unguicularis 170208.jpg|nhỏ|''[[Iris unguicularis]]'']]
[[Hình:Iris unguicularis 170208.jpg|nhỏ|''[[Iris unguicularis]]'']]
[[Hình:Iris variegata 2.jpg|nhỏ|''[[Iris variegata]]'']]
[[Hình:Iris variegata 2.jpg|nhỏ|''[[Iris variegata]]'']]
[[Hình:Iris0023.jpg|nhỏ|[[Verschiedenfarbige Schwertlilie]] (''Iris versicolor'')]]
[[Hình:Iris0023.jpg|nhỏ|''[[Iris versicolor]]'']]
[[Hình:Iris winogradowii (12985800285).jpg|nhỏ|''[[Iris winogradowii]]'']]
[[Hình:Iris winogradowii (12985800285).jpg|nhỏ|''[[Iris winogradowii]]'']]
[[Hình:Iris xiphium 003.JPG|nhỏ|''[[Iris xiphium]]'']]
[[Hình:Iris xiphium 003.JPG|nhỏ|''[[Iris xiphium]]'']]
[[Hình:Iris 'Purple Sensation'.jpg|nhỏ|''Iris'' ×''hollandica'' giống ‘Purple Sensation’]]
[[Hình:Iris 'Purple Sensation'.jpg|nhỏ|''Iris'' ×''hollandica'' giống ‘Purple Sensation’]]
[[Hình:Iris Iris × robusta Flowers 2000px.jpg|nhỏ|''Iris'' ×''robusta'']]
[[Hình:Iris Iris × robusta Flowers 2000px.jpg|nhỏ|''Iris'' ×''robusta'']]

200 tới 285 loài toàn có nguồn gốc ở [[Bắc bán cầu]], đa số ở vùng [[ôn đới]]. Trong những vùng ôn đới châu Á có 241, Tây Á 117, Trung Quốc 61, Trung Á 70 và Afghanistan 34 loài.<ref name="WCSP" />

''World Checklist of Selected Plant Families''<ref name="WCSP" /> ghi nhận từ 2015 285 loại sau:
* ''[[Iris acutiloba]]'' {{Person|C.A.Mey.}}: Trong 3 loài con, có một loài chỉ có ở Iran, 1 chỉ ở phía đông vùng [[Kavkaz]] và 1 ở đông nam [[Thổ Nhĩ Kỳ]] cho tới [[Iran]].<ref name="WCSP" />
{{column|size=25|
* ''[[Iris acoroides]]''
* ''[[Iris acutiloba]]''
* ''[[Iris aequiloba]]''
* ''[[Iris albertii]]''
* ''[[Iris albicans]]''
* ''[[Iris albida]]''
* ''[[Iris anguifuga]]''
* ''[[Iris aphylla]]''
* ''[[Iris artica]]''
* ''[[Iris atropurpurea]]''
* ''[[Iris atrofusca]]''
* ''[[Iris attica]]''
* ''[[Iris aucherii]]''
* ''[[Iris aurea]]''
* ''[[Iris balkana]]''
* ''[[Iris balkana]]''
* ''[[Iris barbatula]]''
* ''[[Iris barbatula]]''
Dòng 241: Dòng 235:
==Chú thích==
==Chú thích==
{{tham khảo}}
{{tham khảo}}

== Liên kết ngoài ==
== Tham khảo ==
* {{wikispecies-inline|Iris (Iridaceae)}}
* {{commonscat-inline|Iris (Iridaceae)}}
* {{Eol|49092}}
* {{Eol|49092}}
* {{NCBI|26378}}
* {{NCBI|26378}}
* {{ITIS|ID=43191}}
* {{ITIS|ID=43191}}
* Chancery of the Prime Minister, Kingdom of Belgium (2007): [http://www.monarchie.be/laurentclaire/en/town_hall/index.html Brussels Town Hall]. Retrieved November 11, 2007.
* {{chú thích sách |editor1-last=Kamenetsky |editor1-first=Rina |editor2-last=Okubo |editor2-first=Hiroshi |year=2012 |title=Ornamental Geophytes: From Basic Science to Sustainable Production |publisher=CRC Press |isbn=978-1-4398-4924-8 |chapter=Iridaceae |page=24 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=5B-ucdbgA3wC&pg=PA24 }}
* {{chú thích sách |last=Mancoff |first=Debra N |year=2003 |title=Flora Symbolica: Flowers in Pre-Raphaelite Art |place=New York |publisher=Prestel Publishing |isbn=3-7913-2851-4}}
* {{chú thích sách |last=Pioch |first=Nicolas |year=2002 |title=Gogh, Vincent van: Irises |url= http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/gogh/irises/ |access-date=December 10, 2008}}
* {{chú thích sách |author=Species Group of the British Iris Society |year=1996 |title=A Guide to Species Irises: Their Identification and Cultivation |url=https://archive.org/details/guidetospeciesir0000unse |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=0-521-44074-2}}
* {{chú thích web |last=West |first=Ruth |year=2008 |title=George Gessert |url= http://www.viewingspace.com/genetics_culture/pages_genetics_culture/gc_w02/gc_w02_gessert.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20060516085213/http://www.viewingspace.com/genetics_culture/pages_genetics_culture/gc_w02/gc_w02_gessert.htm |access-date=December 10, 2008|archive-date=2006-05-16 }}
* {{chú thích web |last=Baker |first=John Gilbert |year=2012 |title=Systematic Treatment of the Genus Iris
|publisher=American Iris Society |url= http://wiki.irises.org/bin/view/Main/InfoClassificationTreatmentByBaker}}
* {{chú thích sách |last=Dykes |first=William Rickatson |year=1913 |title=The Genus Iris |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=0486230376 |url= https://archive.org/details/genusiris00dyke}}
* {{chú thích web |last=Harris |first=Gwenda |year=2011 |title=Classification of Irises |publisher= New Zealand Iris Society |url= http://nziris.org.nz/conventdocs/Classification%20of%20irises.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20180127123910/http://nziris.org.nz/conventdocs/Classification%20of%20irises.pdf |archive-date=2018-01-27 }}
* {{chú thích sách |last=Mathew |first=Brian |year=1989 |title=The Iris |place=London |publisher=BT Batsford |isbn=978-0713460391 |url= https://books.google.com/books?id=3zcLAAAAIAAJ}}
* {{chú thích tạp chí |last=Lawrence |first=George Hill Mathewson |year=1953 |title=A Reclassification of the Genus ''Iris'' |journal=Gentes Herbarum |volume=8 |pages=346–371 |url= https://books.google.com/books?id=tLdgGwAACAAJ}}
* {{chú thích sách |last=Rodionenko |first=GI |year=1987 |title=The Genus Iris L. (Questions of Morphology, Biology, Evolution and Systematics) |place=London |publisher=British Iris Society |isbn=9780901483300 |url= https://books.google.com/books?id=ZidFAAAAYAAJ}} (translation)
* {{chú thích tạp chí |last=Taylor |first=JJ |year=1976 |title=A reclassification of Iris species bearing arillate seeds |journal=Proceedings of the Biological Society of Washington |volume=89 |pages=411–420}}
* {{chú thích sách |last=Wilson |first=Carol |year=2004 |title=Phylogeny of the genus Iris based on DNA sequence data |publisher=Rancho Santa Ana Botanic Garden |url= http://www.rsabg.org/iris/research/systematics/13-phylogeny-of-the-genus-iris-based-on-dna-sequence-data|archive-url=https://web.archive.org/web/20140602195853/http://www.rsabg.org/iris/research/systematics/13-phylogeny-of-the-genus-iris-based-on-dna-sequence-data |archive-date=2014-06-02 }}


==Liên kết ngoài==
[[Thể loại:Thực vật vườn]]
{{wikispecies|Iris (Iridaceae)}}
[[Thể loại:Iris]]
{{Thể loại Commons|Iris (Iridaceae)}}

* [https://web.archive.org/web/20100403003414/http://www.restoredprints.com/AUD007.htm Joseph Mason's painting - Copper Iris] Copper Iris / Louisiana Flag (''Iris cuprea'') from John James Audubon's ''Birds of America''
* [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=116503 Flora of North America: ''Iris'']
* [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=116503 Flora of China: ''Iris'']
* [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&taxon_id=116503 Flora of Pakistan: ''Iris'']
* [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=110&taxon_id=116503 Flora of Nepal: ''Iris'']
* [http://aleph0.clarku.edu/~djoyce/iris/index.html A web site devoted to Irises], by David Payne-Joyce; includes plates from Dykes (1913).
* [http://www.irises.org/ The American Iris Society]
* [http://www.historiciris.org/ Historic Iris Preservation Society]
* [http://www.irisparadise.com/Iris/en/index.htm An extensive website about Iris]
* [http://www.wildflowers.co.il/english/search.asp?searchString=iris&family=1&color=1&type=1 Iris listings at Wild Flowers of Israel]
* [https://archive.today/20121218121304/http://www.iris.huji.ac.il/Culture.htm Iris in Art and Culture]
* Gouvernement du Québec [http://www.drapeau.gouv.qc.ca/emblemes/iris/fiche-technique.html Emblèmes du Québec - Iris versicolor] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150721153927/http://www.drapeau.gouv.qc.ca/emblemes/iris/fiche-technique.html |date=2015-07-21 }} (French)


{{Taxonbar|from=Q156901}}
{{Asparagales-stub}}
{{Asparagales-stub}}
[[Thể loại:Thực vật vườn]]
[[Thể loại:Irideae|I]]

Bản mới nhất lúc 08:06, ngày 18 tháng 8 năm 2024

Chi Diên vĩ
Iris sibirica
Phân loại khoa học e
Giới: Plantae
nhánh: Tracheophyta
nhánh: Angiospermae
nhánh: Monocots
Bộ: Asparagales
Họ: Iridaceae
Phân họ: Iridoideae
Tông: Irideae
Chi: Iris
Tourn. ex L.
Loài điển hình
Iris germanica
L.
Phân chi

Hermodactyloides
Iris
Limniris
Nepalensis
Scorpiris
Xiphium

Các đồng nghĩa[1][2][3]
  • Belamcanda
  • Hermodactylus
  • Iridodictyum
  • Juno
  • Junopsis
  • Pardanthopsis
  • ×Pardancanda
  • Xiphion

Chi Diên vĩ (danh pháp khoa học: Iris) là một chi hoa có vẻ đẹp rất được ưa chuông, được trồng khá phổ thông tại vườn nhà, vườn bách thảo ở nhiều nước. Iris là tên được đặt theo vị nữ thần Hy Lạp cầu vồng Iris, vì có nhiều loài, mỗi loài có một màu sắc riêng biệt.[4] Chi này có khoảng 260-300 loài[3][5].

Diên vĩ là một chi của các thực vật thân thảo, sống nhiều năm. Các loại cây này có thân rễ hay củ. Hai phân chi của nó XiphiumHermodactyloidesthân hành.

Phân loại

[sửa | sửa mã nguồn]

Các loài

[sửa | sửa mã nguồn]

200 tới 285 loài toàn có nguồn gốc ở Bắc bán cầu, đa số ở vùng ôn đới. Trong những vùng ôn đới châu Á có 241, Tây Á 117, Trung Quốc 61, Trung Á 70 và Afghanistan 34 loài.[3]

World Checklist of Selected Plant Families[3] ghi nhận từ 2015 285 loại sau:

Iris ensata
Iris acutiloba subsp. lineolata
Iris albicans
Iris bismarckiana
Iris bucharica)
Iris danfordiae
Iris douglasiana
Iris foetidissima
Iris fosteriana
Iris graminea
Iris grant-duffii
Iris histrio
Iris humilis
Iris innominata
Iris japonica
Iris versicolor
Iris latifolia
Iris lutescens)
Iris missouriensis
Iris nigricans) ở Jordani
Iris pseudacorus
Iris reticulata
Iris sanguinea)
Iris sibirica)
[[Iris sintenisii]].
Iris unguicularis
Iris variegata
Iris versicolor
Iris winogradowii
Iris xiphium
Iris ×hollandica giống ‘Purple Sensation’
Iris ×robusta

Hoa diên vĩ trong văn hóa

[sửa | sửa mã nguồn]
Bức tranh sơn dầu Hoa diên vĩ của họa sĩ Vincent van Gogh vẽ năm 1889

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Iris Tourn. ex L.”. Plants of the World Online. Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. 2022. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2022.
  2. ^ Iris L.”. World Flora Online. The World Flora Online Consortium. 2022. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2022.
  3. ^ a b c d e “WCSP: Iris”. World Checklist of Selected Plant Families. Truy cập ngày 2 tháng 6 năm 2014.[liên kết hỏng]
  4. ^ Manning, John; Goldblatt, Peter (2008). The Iris Family: Natural History & Classification. Portland, Oregon: Timber Press. tr. 200–204. ISBN 0-88192-897-6.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  5. ^ “Iris”. Pacific Bulb Society. ngày 26 tháng 11 năm 2011. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2012.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]