Cyrano de Bergerac
| Cyrano de Bergerac | |
|---|---|
 | |
| Volle naam | Hercule-Savinien Cyrano de Bergerac |
| Gebore | 6 Maart 1619 Parys, Frankryk |
| Oorlede | 28 Julie 1655 (op 36) Sannois, Frankryk |
| Beroep | Dramaturg, soldaat |
Cyrano de Bergerac (6 Maart 1619 – 28 Julie 1655) was ’n Franse dramaturg en soldaat met 'n groot neus wat in meer as 1000 tweegevegte betrokke was. Sy naam is ook die titel van ’n beroemde toneelstuk oor sy lewe (geskryf deur Edmond Rostand), en etlike flieks is op dié verhaal gegrond.[1]
Lewe
[wysig | wysig bron]Hercule-Savinien Cyrano de Bergerac was die seun van ’n Franse edelman, hoewel minstens een skrywer, Ishbel Addyman, beweer hy was nie ’n aristokraat nie, maar die seun van ’n vishandelaar. Volgens haar het hy sifilis gehad en was hy moontlik homoseksueel. Hy was van 1640 tot omstreeks 1653 in ’n verhouding met die skrywer en musikant Charles Coypeau d'Assoucy.[2] Daarna het hulle in ’n bitter stryd betrokke geraak en dit het tot ’n reeks satiriese werke deur albei mans oor die ander een gelei.[2]
In fiktiewe werke oor sy lewe word hy met enorme groot neus uitgebeeld. Volgens portrette het hy wel ’n groot neus gehad, maar nie naastenby so groot soos wat in werke oor hom beskryf word nie.
Cyrano de Bergerac se werke Les États et Empires de la Lune (Die State en Ryke van die Maan) (in 1657 ná sy dood gepubliseer) en Les États et Empires du Soleil (Die State en Ryke van die Son) (1662) is klassieke voorbeelde van vroegmoderne wetenskapsfiksie. Sy mengsel van wetenskap en romanse in sy werke het as model vir latere skrywers gedien, onder andere Jonathan Swift, Edgar Allan Poe en moontlik Voltaire.
Werke oor hom
[wysig | wysig bron]In 1897 het die Franse digter Edmond Rostand ’n toneelstuk, Cyrano de Bergerac, oor Cyrano se lewe geskryf. Dit vertel van sy liefde vir die pragtige Roxane, wat hy verplig is om die hof te maak namens ’n meer konvensioneel aantreklike, maar minder woordvaardige vriend, Christian de Neuvillette.
Die stuk is verskeie kere vir die silwerdoek aangepas; van die bekendste rolprente is die 1990-weergawe met Gérard Depardieu in die titelrol, die 1950-film met José Ferrer, waarvoor hy ’n Oscar gewen het, en die 1988-aanpassing Roxanne van Steve Martin.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ↑ 2,0 2,1 Addyman, Ishbel, Cyrano: The Life and Legend of Cyrano de Bergerac, (Simon & Schuster, 2008), ISBN 0-7432-8619-7
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Cyrano de Bergerac.
Normdata  |
|
|---|