Gebruiker:Anrie/Billike gebruik
|
Hierdie bladsy bevat 'n opstel. Dit is nie 'n beleid of 'n riglyn van die Afrikaans Wikipedia nie, maar weerspieël slegs die opinie van die outeur. |
Die nadeel van 'n "Billike gebruik"-beleid
[wysig | wysig bron]Die doel van Wikipedia is om 'n vrye ensiklopedie te skep wat deur enige een gewysig kan word en ook deur enige een versprei kan word: selfs al word dit versprei vir kommersiële doeleindes. Sommige Wikipedia's versamel ook hulle beste artikels op 'n DVD wat dan vir kosprys verkoop word aan skole en ander instelling (of privaatwonings) wat nie toegang tot die internet het nie.
Die gebruik van 'n "Billike gebruik"-beleid is teen die beginsels van 'n vrye ensiklopedie wat se inligting in alle omstandighede bruikbaar behoort te wees. Die Engelse Wikipedia besit tans so 'n beleid wat oor en weer misbruik word: CD-, video- en dvd-omslae word gebruik om die onderwerp van die artikel te identifiseer, terwyl die beleid lui dat die beeld slegs gebruik mag word as dié beeld self krities bespreek word en nie slegs vir identifisering nie. Die enigste geval waar kopieregbeelde vir identifisering gebruik mag (onder die "Billike gebruik"-beleid) word is in die geval van 'n persoon wat oorlede is en daar geen afbeeldings van die persoon onder 'n vrye lisensie bestaan nie.
Die Engelse beleid beweer ook dat sulke "billike gebruik"-beelde gebruik mag word wanneer dit verskyn On the English-language Wikipedia, hosted on servers in the United States by the non-profit Wikimedia Foundation. Die selfde beleid sê dan verder: Any other uses of this image, on Wikipedia or elsewhere, may be copyright infringement. Is dit werklik hoe 'n vrye ensiklopedie te werk moet gaan? Die gebruik van die beelde vir kommersiële doeleindes word dus nie toegestaan nie. Beelde wat gelisensieerd is onder die "Creative Commons erkenning - nie-kommersieel"-lisensie [1] word as gevolg van hierdie rede nie aanvaar op die Wikipedia nie (ook nie op die Engelse Wikipedia nie!). Hoe is dit dan meer aanvaarbaar om "billike gebruik"-kopieregbeelde te aanvaar?
Kat Walsh, van die Wikimedia-stigting, het in Februarie 2007 die volgende te sê gehad daaroor:
The mission of the Wikimedia Foundation is to develop educational content under a free content license or in the public domain. For content to be "free content", it must have no significant legal restriction on people's freedom to use, redistribute, or modify the content for any purpose.
It is therefore vital that all projects under the Foundation umbrella use these standards, not only because of our desire to enable the creation of free reference works, but also because of our commitment to allow those works to benefit everyone who wishes to use and reuse them. Because of this, all media we allow on our projects must be free
for all users and all purposes, including non-Wikimedia use, commercial use, and derivative works. (Some media may be subject to restrictions other than copyright in some jurisdictions, but are still considered free work.) [2]
Die onvermydelike misbruik van so 'n beleid, ook hier by die Afrikaanse wikipedia, moet natuurlik ook oorweeg word. Daar is tans talle beelde wat beweer dat hul gebruik hier "billik" is, terwyl die teendeel die waarheid is. (Ook die Engelse Wikipedia het hierdie probleem: daar is tans oor die 1500 kopiereg-beelde wat beweer dat hul gebruik "billik" is, maar nalaat om te sê hoekom. Voorbeelde van sulke beelde is Logo's van musiek- en ander groepe tot CD- en plaatomslae en ander voorbeelde.
Wat is dan die alternatief? Aanhangers van openbare domein-beelde sit lankal nie meer net langs die kantlyn nie: die Wikimedia Commons besit tans oor die 1,5 miljoen vrye beelde en ander media. Die beelde is ook nie te versmaai nie, maar is oor die algemeen goeie kwaliteit beelde. Die Commons identifiseer ook sommige beelde as uitstekende of voorbladbeelde.
Verder word ook beelde wat aan onder die "GNU-FDL"-lisensie of die "Creative Commons erkenning" of "erkenning-insgelyksdeel"-lisensie verskyn hier aanvaar. Sulke beelde is ook tans algemeen verkrygbaar, danksy werwe soos Flickr.com, waar talle sulke beelde verkry kan word.
My hoof verweer teen die gebruik van 'n "billike gebruik"-beleid is dat dit teenstrydig is met die beleid van 'n vrye ensiklopedie. Veral as die ensiklopedie beweer dat alle bydraes deur gebruikers onder die GNU-FDL lisensie uitgereik word. Die beperkings wat dit op die verspreiding van die ensiklopedie plaas is net nog 'n rede waarom ek nie die gebruik van so 'n beleid kan steun nie.