Gaan na inhoud

Leninisme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Leninisme gekodifiseer: die intelektueel György Lukács, die filosofeerder van Leninisme in 1952

Leninisme is die vergestalting van 'n politieke teorie wat ontwikkel is, en vernoem is na die Russiese rewolusionêr, en later die Sowjetse premer, Wladimir Lenin. Die doel hiervan was vir die stig van 'n demokratiese organisasie vir die rewolusionêre baanbreker party. Volgens Lenin was die einddoel van die baanbreker party om 'n diktatorskap van die proletariaat met die hulp van die werkersklas in Rusland te vestig. Wanneer die regeerders van die burgerstand vervang word met die werkersklas word die pefekte geleentheid geskep vir die volledige ontwikkeling na sosialisme. Leninisme bestaan uit sosialisties- politieke en ekonomiese teorieë wat uit Marxisme ontwikkel het, sowel as Lenin se vertolking van die Marxistiese teorieë vir die praktiese toepassing op die sosio-politieke omstandighede van die landelike Russiese Ryk van die vroeë twintigste eeu. In Februarie 1917 was Leninisme vir vyf jaar lank die Russiese toepassing van Marxisme se ekonomiese- en politieke filosofie wat deur die Bolsjewiste ontwerp en uitgevoer is. Die Bolsjewiste was die baanbrekerparty wat leiding geneem het in die stryd vir die politieke vryheid van die werkersklas in Rusland.

Funksioneel moes Lenin se baanbreker party aan die werkersklas politieke bewusmaking (opvoeding en organisasie) en rewolusionêre leierskap bied wat nodig was om kapitalisme in die Russiese Ryk omver te werp. Ná die Russiese Rewolusie (1917), het Leninisme die dominante weergawe van Marxisme in Rusland geword. Die Bolsjewiste was beskou as die enigste ware vorm van Marxisme en alle vorme van anti-Leninistiese Marxisme, soos die geval met die Mensjewiste en ander faksies van die Sowjet revolusionêres, is die faksies op 'n gewelddadige wyse vervolg. Die Russiese Burgeroorlog het uit verskeie linksgesinde opstande teen die Bolsjewiste bestaan, maar dié opstande is verslaan en Leninisme het die amptelike staatsideologie van die Sowjet demokrasie in die Russiese Sosialistiese Federale Sowjetrepubliek geword voor die eenheids-samesmelting van die Sowjetunie in 1922. In die post-Leninistiese Rusland van 1925–1929 het Josef Stalin die aanvaarding van Leninisme as die enigste legitieme vorm van Marxisme weereens bekragtig deur dit as die enigste ondeelbare entiteit genaamd Marxisme-Leninisme te verklaar. Dit het toe die staatsideologie van die Sowjetunie geword.

Geskiedkundige agtergrond

[wysig | wysig bron]

Gedurende die negentiende eeu het die Kommunistiese Manifes (1848) van Karl Marx en Friedrich Engels 'n beroep gedoen vir die internasionale politieke unifikasie van die Europese werkersklas. Die doel hiervan was om 'n Kommunistiese rewolusie te bewerkstellig en die manifes het voorgestel dat, aangesien die sosio-ekonomiese organisasie van kommunisme verhewe geag is bo kapitalisme, sal die werkersrewolusie eerste in die ekonomies gegoede, geindustrialiseerde lande begin. Tog het die sosio-ekonomiese agterstand van die Imperiale Rusland in die vroeë twintigste eeu vir snelle en intensiewe industrialisering in die land gesorg. Dit het 'n verenigde werkersklas-proletariaat in die oorwegend landelike kleinboergemeenskappe gevestig.

'n Belangrike rede hiervoor was omdat die industrialisering meestal met buitelandse fondse gefinansier is en die Russiese Tsareryk (1721–1917) nie 'n rewolusionêre burgerstand met politieke en ekonomiese invloed oor die werkers en die kleinboere gehad het nie soos Frankryk gedurende die Franse Rewolusie van 1789. So, hoewel Rusland se politieke ekonomie hoofsaaklik plattelands en semi-feodaal was, het die taak van 'n demokratiese rewolusie teruggeval op die skouers van die stedelike, industriële wekersklas as die enigste sosiale klas wat grondhervorming en demokratisering kon bewerkstellig aangesien die grondeienaars in die dorpe en stede sou probeer om enige rewolusie te onderdruk. In April 1917 pubiseer Lenin sy April Tesis, die stategie vir die Oktober-rewolusie, waarin hy voorstel dat die Russiese rewolusie nie 'n geÏsoleerde nasionale gebeurtens is nie, maar 'n fundamentele internasionale gebeurtenis-- die eerste sosialistiese wêreldrewolusie.  Lenin se praktiese toepassing van Marxisme en die werkersklas se stedelike rewolusie teen die sosiale, politieke en ekonomiese toestande onder die Tsaristiese Rusland was die brandpunt wat met die hulp van die "rewolusionêre nasionalisme van die armes"  die absolute monargie van die driehonderjarige Huis van Romanof, tot 'n val gebring het (1613–1917).[1]

Imperialisme

[wysig | wysig bron]

In die proses waar die Russiese toepassing van Marxisme ontwikkel is, het die pamflet,  Imperialisme, die Hoogste Vlak van Kapitalisme (1916), Lenin se analise van ekonomiese ontwikkeling uitgebeeld soos dit deur Karl Marx voorspel was: dat kapitalisme 'n wêreldwye finansiële instelling sal word waar gevorderde industriële lande hul finansiële kapitaal na hul koloniale lande sal uitvoer om die natuurlike hulpbronne en die goedkoop handearbeid van die plaaslike bevolkings uit te buit. Dié superuitbuiting van die arm (onder-ontwikkelde) lande skep die geleentheid vir die ryk (ontwikkelde) lande om die arbeiders in hul stamlande polities gelukkig te hou met ietwat van 'n hoër lewenstandaard, en om 'n vreedsame arbeidsmark tuis te verseker. 'n Werkersklas-rewolusie van arbeiders en kleinboere was dus nie in die ontwikkelde kapitalistiese lande moontlik nie terwyl die imperialistiese globaal- finansiële stelsel steeds in plek is nie. Dit moes dus 'n onder-ontwikkelde land wees wat die eerste rewolusie moes begin het en in die vroeë twintigste eeu was die Russiese Ryk die polities swakste land in die kapitalistiese globaal-finaniële stelsel.[2]

Voor die Rewolusie, ondanks die feit dat hy politieke hervorming ondersteun het, en die Bolsjewiste vir verkiesing toegelaat het by die Duma, het Lenin voorgestel dat Kapitalisme uiteindelik net deur 'n rewolusie omver gewerp kan word.en nie deur stelselmatige hervorming nie aangesien die regerende kapitaal- sosialistiese klas, wat in beheer van die ekonomiese mag was, die aard van die politieke mag binne die burgerstand bepaal.[3]

Ekonomie

[wysig | wysig bron]

Die Sowjetse demokrasie het die industrieë genasionaliseer en 'n buitelandse handelsmonopolie gevestig vir die produktiewe koördinering van die nasionale ekonomie, en om sodoende te verhoed dat Russiese nasionale industrieë teen mekaar meeding. Om die bevolking in die stede en dorpe te kan voed het Lenin Oorlogskommunisme (1918–1921) ingestel as 'n noodsaaklike  — voldoende wapens- en kosvoorrade  — om in die Russiese Burgeroorlog (1917–1923) te kon veg.[4] Later, in Maart 1921, het hy die  Nuwe Ekonomiese Beleid (NEB1921-1929) ingestel wat maatstawwe toelaat vir private handel en binnelandse vrye handel. Hy het ook  graan-rekwisisies met 'n landboubelasting vervang wat deur staatsbanke bestuur is. Die doel van die NEB was om opstande tydens hongersnood onder die plattelanders te beheer en om 'n mate van die vryemarkstelsel toe te laat waar die winste die kleinboere moes aanmoedig om hul landbouprodukte te oes wat nodig is om die dorpe en stede te voed. Lenin wou ook hierdeur die stedelike werkersklas, wat baie mans (werkers) in die teenrewolusionêre Burgeroorlog verloor het, ekonomies hervestig[5][6] Die sosialistiese nasionalisering van die ekonomie sou dan deur die NEB uitgebou word om Rusland te industrialiseer, die werkersklas versterk, en die lewenstandaarde verhoog. Lenin het die ontwikkeling van nuwe sosialstiese state in die ontwikkelde lande as noodsaaklik beskou om Rusland se ekonomie te verstewig, en sosialisme bo kapitalisme te bevorder. In sy visie vir die groei van sosialisme was Lenin baie bemoedig deur die Duitse Rewolusie van 1918–1919, die Italiaanse opstande en die algemene stakings van 1920, asook die industriële onrus in Brittanje, Frankryk en Amerika.

Sosialistiese kultuur

[wysig | wysig bron]

Die rol van die Marxistiese baanbreker party was om die werkers en landbewoners (peasants) polities op te voed en om af te sien van die gemeenskaplike "valse bewustheid" van geloof en nasionalisme wat die verpersoonliking was van die kuturele status quo wat deur die burgerklas aan die proletariaat verkondig is om hul ekonomiese uitbuiting te fasiliteer. Onder die invloed van Lenin het die Sentrale Komitee van die Bolsjewistiese Party verklaar dat die ontwikkeling van die sosialistiese  werkerskultuur nie "van bo af" onderdruk mag word nie.[7]

Leninisme na 1924

[wysig | wysig bron]
Leon Trotsky (ca. 1929)

In die era ná die Rewolusionêre Rusland, was Stalinisme (Sosialisme in een land) en Trotskyȉsme (Permanente wêreldrewolusie) die vernaamste filosofieë van Kommunisme wat 'n legitieme ideologiese uitvloeisel van Leninisme was, maar binne die Kommuniste Party het elke ideologiese faksie tog die politieke legitimiteit van die opponerende faksie misken.[8]

Lees ook

[wysig | wysig bron]
  • An equal value of products for an equal value of labor
  • Anti-Leninism
  • Democratic centralism
  • He who does not work neither shall he eat
  • Lenin's national policy
  • New Economic Policy
  • The State and Revolution (1917)

Nog leesstof

[wysig | wysig bron]
  • The Development of Capitalism in Russia, 1899
  • What Is To Be Done? Burning Questions of Our Movement, 1902
  • The Three Sources and Three Component Parts of Marxism, 1913
  • The Right of Nations to Self-Determination, 1914
  • Imperialism, the Highest Stage of Capitalism, 1917
  • The State and Revolution, 1917
  • The Tasks of the Proletariat in the Present Revolution (The "April Theses"), 1917
  • “Left-Wing” Childishness and the Petty Bourgois Mentality, 1918
  • Left-Wing Communism: an Infantile Disorder, 1920
  • "Last Testament" Letters to the Congress, 1923–24
Geskiedenisse
  • Isaac Deutscher. The Prophet Armed: Trotsky 1879–1921, 1954
  • Isaac Deutscher. The Prophet Unarmed: Trotsky 1921–1929, 1959
  • Moshe Lewin. Lenin's Last Struggle, 1969
  • Edward Hallett Carr. The Russian Revolution From Lenin to Stalin: 1917–1929, 1979
Ander skrywers

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Faces of Janus p. 133.
  2. ↑ Tomasic, D. "The Impact of Russian Culture on Soviet Communism" (1953), The Western Political Quarterly, vol. 6, No. 4 December, pp. 808–809.
  3. ↑ Lenin, V.I. (1917) The State and Revolution, from Lenin Collected Works, Volume 25, pp. 381-492.
  4. ↑ Carr, Edward Hallett.
  5. ↑ Dictionary of Historical Terms Chris Cook, editor (1983) Peter Bedrick Books:New York p. 205.
  6. ↑ Lenin, V.I. The New Economic Policy and the Tasks of the Political Education Departments, Report to the Second All-Russia Congress of Political Education Departments, 17 October 1921, from Lenin’s Collected Works, 2nd English Edition, Progress Publishers, Moscow, 1965, Volume 33, pp. 60–79.
  7. ↑ Central Committee, On Proletcult Organisations, Pravda No. 270 1/12/1920
  8. ↑ Chambers Dictionary of World History (2000) p. 837.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Werke van Wladimir Lenin
Ander tematiese skakels
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Leninisme&oldid=2624751"