Gaan na inhoud

Lys van helderste sterre

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Hier volg ’n lys van die 50 helderste sterre (tot by ’n magnitude van 2) volgens hulle maksimum, totale of gekombineerde skynbare magnitude (helderheid soos van die Aarde af gesien). Hoewel baie van die helderste sterre bekende dubbel- of veelvoudige sterre is en relatief na aan die Aarde is, lyk hulle met die blote oog soos enkelsterre. Dié lys kombineer die magnitudes van helder individuele komponente. Die meeste van die eiename op die lys word deur die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) erken,[1] behalwe dié van Regor.

Meting

[wysig | wysig bron]

Die Son is die helderste ster soos van die Aarde af gesien. Die skynbare magnitudes van die helderste sterre kan ook vergelyk word met niestellêre voorwerpe in die Sonnestelsel. Dié voorwerpe se skynbare magnitudes groter as die helderste ster, Sirius (-1,46), s’n is (buiten die Son): Maan (-12,7), Venus (-4,89), Jupiter (-2,94), Mars (-2,91), Mercurius (-2,45) en Saturnus (-0,49).

Die presiese volgorde van die visuele helderheid van sterre is nie volkome vasgestel nie, om drie redes:

  • Die helderheid van sterre is tradisioneel geskoei op die skynbare magnitude, dus dit wat die menslike oog sien – van die helderste sterre van die eerste magnitude tot die dofste sterre van die 6de magnitude. Sedert die ontdekking van die optiese teleskoop en die dokumentering van dubbel- en veelvoudige sterre word helderheid uitgedruk as óf hulle individuele (aparte) óf hulle totale (gekombineerde) magnitude. Hierdie tabel is georden volgens die gekombineerde magnitude van komponente soos hulle met die blote oog te sien is asof hulle enkelsterre is. By veelvoudige stelsels word die individuele magnitudes van komponentsterre wat helder genoeg is om ’n sigbare verskil te maak, tussen hakies aangedui. Die dubbelster Alpha Centauri het byvoorbeeld ’n totale magnitude van -0,27, terwyl sy twee komponentsterre magnitudes van +0,01 en +1,33 het.[2]
  • Nuwe of akkurater fotometrie, standaardfilters en verskillende metodes kan meebring dat die metings van sterre se helderheid effens verskil. Dit kan die volgorde op lyste van helder sterre beïnvloed. Dié tabel gee gemete V-magnitudes aan wat ’n spesifieke filter gebruik wat goed vergelyk kan word met die menslike sig. Ander magnitudestelsels bestaan egter wat op verskillende golflengtes gebaseer is (sommige ander as dié van sigbare lig) en die resultate wat daarmee behaal word, kan drasties van ander stelsels verskil.[3] Betelgeuse het byvoorbeeld ’n skynbare magnitude in die K-band (infrarooi) van -4,05.[4]
  • Sommige sterre, soos Betelgeuse en Antares, is veranderlike sterre, wat beteken hulle magnitude wissel oor dae, maande of jare. In dié tabel word die omvang van die wisselings, of variasies, met var aangedui. Die waardes van enkele magnitudes vir veranderlike sterre kom uit ’n verskeidenheid bronne. Die magnitudes in die tabel is wanneer die sterre óf by hul maksimum helderheid is, wat vir elke siklus herhaal word, óf as ’n gemiddelde waarde as die wisselings klein is. By alle rooi veranderlike sterre is dit dikwels moeilik om ’n enkele maksimum helderheid aan te gee omdat dit in elke siklus anders is, iets wat vermoedelik veroorsaak word deur ’n swak begrip van pulse in stervolusieprosesse. Sulke waardes word soms geskoei op die gemiddelde maksimum skynbare magnitude[5] van geraamde maksimums oor baie waargenome ligkurwesiklusse, wat soms oor eeue strek.

Tabel

[wysig | wysig bron]
Rang Visuele magnitude (mV) Eienaam[1] Bayer-naam Afstand (ligjare) Spektraalklas
1 0.0002998732600000000000−26,74 Son   0,000015813 G2 V
2 0.0012999853999999999999−1,46 Sirius α CMa 0008,6 A0mA1 Va, DA2
3 0.0033000260000000000000−0,74 Canopus α Car 0310 A9 II
4 0,0043000730000000000000−0,27 (0,01 + 1,33) Rigil Kentaurus & Toliman α Cen 0004,4 G2 V, K1 V
5 0,0053001500000000000000−0,05 Arcturus α Boo 0037 K0 III
6 69983000000000000000,03 (-0,02–0,07var) Vega α Lyr 0025 A0 Va
7 69988000000000000000,08 (0,03–0,16var) Capella α Aur 0042 K0 III, G1 III
8 69991300000000000000,13 (0,05–0,18var) Rigel β Ori 0860 B8 Ia
9 69993400000000000000,34 Procyon α CMi 0011 F5 IV-V
10 69994600000000000000,46 (0,40–0,46var) Achernar α Eri 0140 B6 Vep
11 69995000000000000000,50 (0,2–1,2var) Betelgeuse α Ori 0640 M1-M2 Ia-ab
12 69996100000000000000,61 Hadar β Cen 0350 B1 III
13 69997600000000000000,76 Altair α Aql 0017 A7 V
14 69997600000000000000,76 (1,33 + 1,73) Acrux α Cru 0320 B0.5 IV, B1 V
15 69998600000000000000,86 (0,75–0,95var) Aldebaran α Tau 0065 K5 III
16 69999600000000000000,96 (0,6–1,6var) Antares α Sco 0600 M1.5 Iab-Ib, B2.5 V
17 69999700000000000000,97 (0,97–1,04var) Spica α Vir 0260 B1 III-IV, B2 V
18 70001139900000999991,14 Pollux β Gem 0034 K0 III
19 70001160000000999991,16 Fomalhaut α PsA 0025 A3 V
20 70001250000000000001,25 (1,21–1,29var) Deneb α Cyg 2,600 A2 Ia
21 70001250000000000001,25 (1,23–1,31var) Mimosa β Cru 0350 B0.5 III, B2 V
22 70001389900000999991,39 Regulus α Leo 0077 B8 IVn
23 70001500000000000001,50 Adhara ε CMa 0430 B2 II
24 70001620000000000001,62 Shaula λ Sco 0700 B2 IV
25 70001620000000000001,62 (1,98 + 2,97) Castor α Gem 0052 A1 V, Am
26 70001640000000000001,64 Gacrux γ Cru 0088 M3,5 III
27 70001640000000000001,64 Bellatrix γ Ori 0240 B2 III
28 70001650000000000001,65 Elnath β Tau 0130 B7 III
29 70001690000000000001,69 Miaplacidus β Car 0110 A1 III
30 70001690000000000001,69 (1,64–1,74var) Alnilam ε Ori 2,000 B0 Ia
31 70001720000000000001,72 (1,81–1,87var + 4,27) Regor* γ1,2 Vel 0840 WC8, O7,5III
32 70001740000000000001,74 Alnair α Gru 0100 B6 V
33 70001770000000000001,77 Alioth ε UMa 0081 A1 III-IVp kB9
34 70001770000000000001,77 Alnitak ζ Ori A 0820 O9.5 Iab, B1 IV, B0 III
35 70001790000000000001,79 Dubhe α UMa 0120 K0 III, F0 V
36 70001800000000000001,80 Mirfak α Per 0590 F5 Ib
37 70001820000000000001,82 Wezen δ CMa 1,800 F8 Ia
38 70001840000000000001,84 Sargas θ Sco 0270 F0 II
39 70001850000000000001,85 Kaus Australis ε Sgr 0140 B9.5 III
40 70001860000000000001,86 Avior ε Car 0630 K3 III, B2 Vp
41 70001860000000000001,86 Alkaid η UMa 0100 B3 V
42 70001900000000000001,90 (1,89–1,94var) Menkalinan β Aur 0100 A1mIV+A1mIV
43 70001910000000000001,91 Atria α TrA 0420 K2 IIb-IIIa
44 70001920000000000001,92 Alhena γ Gem 0100 A1,5 IV+
45 70001940000000000001,94 Peacock α Pav 0180 B3 V
46 70001960000000000001,96 (1,99–2,39var + 5.57) Alsephina δ Vel 0080 A1 Va(n), F7,5 V
47 70001980000000000001,98 Mirzam β CMa 0500 B1 II-III
48 70002000000000000002,00 Alphard α Hya 0180 K3 II-III
49 70001980000000000001,98 (1,86–2,13var) Polaris α UMi 0430 F7 Ib
50 70002000000000000002,00 Hamal α Ari 0066 K1 IIIb

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Naming Stars" (in Engels). IAU Division C WG Star Names. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 12 Augustus 2018.
  2. ↑ Hoffleit, Dorrit; Jaschek, Carlos (1991). "The Bright star catalogue". New Haven. Bibcode:1991bsc..book.....H.
  3. ↑ Bessell, Michael S. (2005). "Standard Photometric Systems". Annual Review of Astronomy & Astrophysics. 43: 293. Bibcode:2005ARA&A..43..293B. doi:10.1146/annurev.astro.41.082801.100251.
  4. ↑ Ducati, J.R. (2002). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
  5. ↑ "Macmillan Dictionary of Astronomy (Illingworth, Valerie, 1985)". Dictionary Series (Second uitg.). Springer. p. 237. Besoek op 24 September 2016.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Lys_van_helderste_sterre&oldid=2210494"