Gaan na inhoud

Ooreetsteuring

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Ooreetsteuring (OS) word deur ooreetepisodes gekenmerk wat nie deur kompenserende suiweringsgedrag (soos geïnduseerde vomering) gevolg word nie.

Alhoewel Ooreetsteuring een van die mees algemene eetsteurings onder volwassenes is,[1] geniet hier steuring minder mediadekking en navorsing in vergelyking met anorexia nervosa en bulimie. Die steuring is eers in 2013 in die afdeling vir eetsteurings van die DSM-5 ingesluit.[2]

Ooreetsteuring word in enige bepaalde jaar by 0.8% manlike volwassenes en 1.6% vroulike volwassenes in die V.S.A aangetref.[2]

Tekens en simptome

[wysig | wysig bron]

Ten einde 'n diagnose van OS te maak, moet die volgende kriteria teenwoordig wees.[3] "A. Herhaalde ooreetepisodes wat deur albei van die volgende gekenmerk word:

  1. Wanneer 'n persoon tydens 'n diskrete periode (bv. binne twee ure) 'n hoeveelheid kos eet wat beslis groter is as wat die meeste mense binne 'n soortgelyke hoeveelheid tyd onder soortgelyke omstandighede sal eet.
  2. 'n Gevoel van beheerverlies gedurende die episode (bv. 'n gevoel dat hy/sy nie kan ophou eet nie of kan beheer wat of hoeveel daar geëet word nie).

B. Die ooreetepisodes word met drie (of meer) van die volgende geassosieer:

  1. Daar word vinniger as normaalweg geëet.
  2. Lyers eet totdat hulle ongemaklik versadig voel.
  3. Groot hoeveelhede kos word geëet wanneer die persoon nie fisiek honger is nie.
  4. Persone eet alleen, aangesien hulle skaam voel oor die hoeveelheid wat geëet word.
  5. Na die tyd voel die persoon gewalg in hom-/haarself, depressief of baie skuldig.

C. Opmerklike stres rakende ooreet is teenwoordig. D. Die ooreetepisodes vind gemiddeld een maal 'n week vir minstens drie maande plaas. E. Die episodes word nie met die ontoepaslike kompenserende gedrag soos by bulimie geassosieer nie, en kom nie eksklusief gedurende die loop van bulimie of anoreksia nervosa voor nie."[2]

Ooreet is 'n kernsimptoom van OS, maar nie almal wat ooreet, ly aan die steuring nie.[4] 'n Individu kan by geleentheid ooreet sonder om baie van die negatiewe liggaamlike, sielkundige of sosiale impakte van OS te beleef.

Oorsake

[wysig | wysig bron]

Daar is steeds 'n gebrek aan navorsing oor die presiese oorsake van OS. Vorige navorsing het op die verhouding tussen liggaamsbeeld en eetsteurings gefokus, en die gevolgtrekking is gemaak dat versteurde eetgewoontes met rigiede dieetpraktyke verband hou.[5] In die meerderheid van anoreksiegevalle lei die ekstreme en rigiede beperking van voedselinname op 'n sekere punt tot die ontwikkeling van ooreetpatrone, gewigstoename, bulimie of 'n gekombineerde vorm van ongespesifiseerde eetsteurings.

Ander navorsing dui egter daarop dat OS ook deur omgewingsfaktore en die impak van traumatiese gebeure veroorsaak kan word. In een studie is daar bevind dat vroue met OS meer negatiewe gebeurtenisse in die jaar voor die ontwikkeling van die steuring ervaar het, en dat daar 'n positiewe korrelasie tussen OS en die frekwensie is waarmee negatiewe gebeure plaasvind.[6] Verder dui die navorsing ook daarop dat individue wat aan OS ly, meer geneig is om liggaamlike mishandeling, waargenome risiko vir liggaamlike mishandeling, stres en liggaamskritiek te ervaar.[6] Ander risikofaktore kan obesiteit in die kinderjare, neerhalende opmerkings oor gewig, lae selfbeeld, depressie en fisieke of seksuele misbruik gedurende die kinderjare insluit.[7] 'n Paar studies dui daarop dat daar 'n genetiese komponent aan OS is,[1] maar ander studies het meer ambivalente resultate getoon. Daar is bevind dat ooreetgewoontes 'n familietrek mag wees en 'n tweelingstudie deur Bulik, Sullivan, en Kendler het 'n "matige oorerflikheid vir ooreet" teen 41 persent getoon.[8] Meer navorsing moet egter gedoen word voordat enige definitiewe gevolgtrekkings rondom die oorerflikheid van OS gemaak kan word. Daar is ook bevind dat eetsteurings soos anoreksie en bulimie persone se hanteringsvermoëns (coping abilities) aantas; lyers is dus meer geneig om ooreet as 'n verwerkingstrategie aan te wend.[9]

Alhoewel daar dikwels geglo word dat ooreters 'n gebrek aan selfbeheersing het, is dit moontlik dat die wortel van hierdie gedrag eerder aan rigiede dieetpraktyke toegeskryf kan word. Die verhouding tussen 'n streng dieet en ooreetepisodes word deur 'n bose kringloop gekenmerk. Persone is meer geneig om ná 'n dieet te ooreet, en omgekeerd. Verskeie vorms van dieet behels vertraagde eet (om bv. nie gedurende die dag te eet nie), beperkte kalorie-inname, en die vermyding van sekere kossoorte (bv. "verbode" kos soos suiker, koolhidrate, ens.) [10][11] Streng en ekstreme diëte verskil van gewone diëte. Getuienis dui daarop dat gematigde kaloriebeperking tot 'n afname in ooreetepisodes onder oorgewig individue met OS kan lei, ten minste op die korttermyn.[12][13]

Komorbiditeite

[wysig | wysig bron]

Individue met OS ly oor die algemeen aan komorbiditeite soos kliniese depressie, persoonlikheidsteuring, bipolêre gemoedsteuring, substansmisbruik, liggaamsdismorfiese steuring, kleptomanie, prikkelbare dermkanaalsindroom, fibromialgie, of 'n angssteuring.[3][14] Ooreetsimptome word ook by bulimia nervosa aangetref. Ooreetsteuring ontwikkel dikwels as 'n resultaat of newe-effek van depressie angesien dit algemeen is dat mense hulle na trooskos wend wanneer hulle neerslagtig voel.[15]

Individue wat met bulimie en ooreetsteuring gediagnoseer is, toon soortgelyke kompulsiewe ooreetpatrone, neurobiologiese kenmerke van disfunksionele kognitiewe beheer en voedselverslawing, en biologiese en omgewingsrisikofaktore.[16] Volgens die DSM-5 diagnostiese kriteria is 'n gevoel van beheerverlies een van die sleuteleienskappe van ooreetgedrag. Die eet van 'n buitengewoon groot hoeveelheid kos sonder die gevoel van beheerverlies moenie met ooreetsteuring verwar word nie. OS is 'n "ekspressiewe steuring"— 'n steuring wat aan dieper sielkundige probleme uitdrukking gee. Daar is bevind dat persone met OS 'n hoër geïnternaliseerde gewigsvooroordeel het; dit sluit 'n lae selfbeeld, ongesonde eetpatrone en algemene liggaamsontevredenheid in.[17]

Diagnose

[wysig | wysig bron]

Voor 2013 is OS as ongespesifiseerde eetsteuring geklassifiseer, 'n sambreelkategorie vir eetsteurings wat nie binne die anoreksie- of bulimiekategorie tuishoort nie. Die steuring het vandag 'n eie kategorie onder DSM-5 wat die tekens en simptome omskryf waarvolgens 'n persoon se gedrag as 'n ooreetsteuring geklassifiseer word.

Behandeling

[wysig | wysig bron]

Berading

[wysig | wysig bron]

Daar is bevind dat kognitiewe gedragsterapie (KGT) 'n meer effektiewe behandeling vir OS as gedragsgebaseerde gewigsverliesprogramme is. Vyftig persent van OS-individue bereik 'n algehele remissie van ooreetgedrag. KGT is ook 'n effektief in die behandeling van selfbeeldprobleme en psigiatriese komorbiditeite (bv. depressie) wat met die steuring verband hou.[3] Volgens onlangse toetse is sielkundige intervensies soos psigoterapie en gedragsintervensies meer effektief as farmakologiese intervensies vir die behandeling van OS.[18] OS-lyers kan ook by Overeaters Anonymous of Food Addicts in Recovery Anonymous aanklop vir hulp.

Medikasie

[wysig | wysig bron]

Vanaf Januarie 2015 is lisdexamfetamine die enigste middel wat deur die Amerikaanse Food and Drug Administration spesifiek vir die behandeling van OS goedgekeur is.[19]

Medikasie word nie as die voorkeur behandeling beskou nie, aangesien psigoterapeutiese benaderings soos KGT meer effektief as medikasie is. Medikasie verhoog ook nie die effektiwiteit van psigoterapie nie, alhoewel sommige pasiënte by stuipwerende middels en antivetsugmedikasie vir gewigsverlies kan baat.[20]

Chirurgie

[wysig | wysig bron]

Bariatiese chirurgie is ook al as 'n behandelingsmetode vir BED voorgehou en 'n onlangse meta-analise het getoon dat ongeveer twee-derdes van individue wat hierdie soort chirurgie vir gewigsverliesdoeleindes verlang, aan OS ly. Persone met OS wat hierdie chirurgie ondergaan, is geneig om swakker gewigsverliesuitkomste te hê, en is meer geneig om steeds OS-verwante gedrag te toon.[3]

Prognose

[wysig | wysig bron]

Terwyl mense met 'n gesonde gewig by geleentheid te veel eet, lei die herhaaldelike inname van groot hoeveelhede kos binne in 'n kort tydjie uiteindelik tot gewigstoename en obesiteit. Die vernaamste gesondheidsgevaar wat hierdie soort eetsteuring inhou, is die nagevolge van die gewigstoename wat deur die ooreetepisodes veroorsaak word.

OS-lyers word siek as gevolg van 'n gebrek aan voldoende voeding. Ooreetepisodes sluit gewoonlik kos in wat hoog in vet, suiker en/of sout, maar laag in vitamiene en minerale is. Vetsugtige persone wat ook aan OS ly, is kandidate vir algemene komorbiditeite wat met obisiteit geassosieer word soos tipe 2-diabetes mellitus, kardiovaskulêre siekte (bv. hoë bloeddruk en hartsiektes), dermkanaalprobleme (bv. galblaassiekte), hoë cholesterolvlakke, spier-skelet-probleme en obstruktiewe slaap-apnee.[3][18][21]

Individue wat aan OS ly, het dikwels 'n laer lewenskwaliteit en ervaar oor die algemeen sosiale struikelblokke.[18]

Epidemiologie

[wysig | wysig bron]

Alhoewel ooreetsteuring die mees algemene eetsteuring by volwassenes is,[18] is daar oor die algemeen minder navorsing oor OS as oor anoreksie of bulimie gedoen.[1] Studies dui daarop dat die lewensduurvoorkoms van OS 2,0 persent vir mans en 3,5 persent vir vroue is, hoër as dié van die algemeen erkende eetsteurings, anoreksie en bulimie.[3] Alhoewel die meeste navorsing oor ooreetgedrag in Noord-Amerika gedoen is, word die steuring in alle kulture aangetref.[22] Daar is egter nie genoeg navorsing om vas te stel of die steuring 'n hoër voorkomssyfer in sekere kulture het nie. Verdere navorsing moet gedoen word ten einde die omvang van die steuring ten volle te begryp.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 Saguy, A; Gruys, K. "Morality and Health: News Media Constructions of Overweight and Eating Disorders" (PDF). UCLA (in Engels). Besoek op 9 Julie 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 American Psychiatry Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (in Engels) (5de uitg.). Arlington: American Psychiatric Publishing. pp. 329–354. ISBN 978-0890425558.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Westerburg, DP; Waitz, M (2013). "Binge-eating disorder". Osteopathic Family Physician (in Engels). 5 (6): 230–33. doi:10.1016/j.osfp.2013.06.003.
  4. Fairburn 2013.
  5. Troscianko, Emily T. (30 Junie 2011). "Where next after anorexia: death, recovery, or another eating disorder?". Psychology Today (in Engels). Besoek op 9 Julie 2021.
  6. 6,0 6,1 Mazzeo, SE; Bulik, CM (Januarie 2009). "Environmental and genetic risk factors for eating disorders: what the clinician needs to know". Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America (in Engels). 18 (1): 67–82. doi:10.1016/j.chc.2008.07.003. PMC 2719561. PMID 19014858.
  7. Rayworth, BB; Wise, LA; Harlow, BL (Mei 2004). "Childhood abuse and risk of eating disorders in women". Epidemiology (in Engels). 15 (3): 271–8. doi:10.1097/01.ede.0000120047.07140.9d. JSTOR 20485891. PMID 15097006. S2CID 46480529.
  8. Bulik, CM; Sullivan, PF; Kendler, KS (April 2003). "Genetic and environmental contributions to obesity and binge eating". The International Journal of Eating Disorders (in Engels). 33 (3): 293–8. doi:10.1002/eat.10140. PMID 12655626.
  9. Troop, Nicholas. "Stress, Coping, and Crisis Support In Eating Disorders". International Journal of … (in Engels).
  10. Tuschl, RJ (April 1990). "From dietary restraint to binge eating: some theoretical considerations". Appetite (in Engels). 14 (2): 105–9. doi:10.1016/0195-6663(90)90004-R. PMID 2186700. S2CID 36803871.
  11. "Why Extreme Dieting Sometimes Leads To Eating Disorder Treatment". Casapalmera (in Engels). 6 Julie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Julie 2008. Besoek op 9 Julie 2021.
  12. Wilson, Terence (2002). "The controversy over dieting". In Fairburn, Christopher; Brownell, Kelly (reds.). Eating disorders and obesity: a comprehensive handbook (in Engels) (2de uitg.). New York: Guilford. ISBN 978-1593852368.
  13. Wilfley, Denise (2002). "Psychological treatment of binge eating disorder". In Fairburn, Christopher; Brownell, Kelly (reds.). Eating disorders and obesity: a comprehensive handbook (in Engels) (2de uitg.). New York: Guilford. ISBN 978-1593852368.
  14. Marazziti D, Corsi M, Baroni S, Consoli G, Catena-Dell'Osso M (Desember 2012). "Latest advancements in the pharmacological treatment of binge eating disorder" (PDF). European Review for Medical and Pharmacological Sciences (in Engels). 16 (15): 2102–7. PMID 23280026.
  15. ["Women like sugar, men like meat". USATODAY.com (in Engels). 17 November 2005. Besoek op 9 Julie 2021.
  16. Wu M, Brockmeyer T, Hartmann M, Skunde M, Herzog W, Friederich HC (Desember 2014). "Set-shifting ability across the spectrum of eating disorders and in overweight and obesity: a systematic review and meta-analysis". Psychological Medicine (in Engels). 44 (16): 3365–85. doi:10.1017/S0033291714000294. PMID 25066267.
  17. Pearl RL, White MA, Grilo CM (April 2014). "Overvaluation of shape and weight as a mediator between self-esteem and weight bias internalization among patients with binge eating disorder". Eating Behaviors (in Engels). 15 (2): 259–61. doi:10.1016/j.eatbeh.2014.03.005. PMC 4053161. PMID 24854815.
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 Iacovino JM, Gredysa DM, Altman M, Wilfley DE (Augustus 2012). "Psychological treatments for binge eating disorder". Current Psychiatry Reports (in Engels). 14 (4): 432–46. doi:10.1007/s11920-012-0277-8. PMC 3433807. PMID 22707016.
  19. "FDA expands uses of Vyvanse to treat binge-eating disorder". fda.gov (in Engels). 1 Februarie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Februarie 2015. Besoek op 9 Julie 2021.
  20. Bodell, Lindsay; Devlin, Michael (2011). "Pharmacotherapy for binge-eating disorder". In Grilo, Carlos; Mitchell, James (reds.). The treatment of eating disorders: a clinical handbook (in Engels). New York: Guilford. ISBN 978-1609184957.
  21. "Binge Eating Disorder - National Eating Disorders Association". nationaleatingdisorders.org (in Engels). 1 Januarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2013. Besoek op 9 Julie 2021.
  22. Pike KM, Hoek HW, Dunne PE (November 2014). "Cultural trends and eating disorders". Current Opinion in Psychiatry (in Engels). 27 (6): 436–42. doi:10.1097/YCO.0000000000000100. PMID 25211499. S2CID 2838248.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • Fairburn, C.G. (1995). Overcoming Binge Eating (in Engels). New York: Guilford Press. ISBN 0-89862-961-6.
  • Grilo, C.M. (1998). "The Assessment and Treatment of Binge Eating Disorder". Journal of Practical Psychiatry and Behavioral Health (in Engels) (4): 191–201. doi:10.1097/00131746-199807000-00001.
  • Siegel, M.; Brisman, J.; Weinshel, M. (1988). Surviving an eating disorder : new perspectives and strategies for family and friends (in Engels). New York: Harper & Row. ISBN 0-06-015859-X. OCLC 17201349.
  • Stunkard, A.J. (1959). "Eating Patterns and Obesity". Psychiatric Quarterly (in Engels). 33 (2): 284–295. doi:10.1007/BF01575455.
  • ZelitchYanovski, Susan (1993). "Binge Eating Disorder: Current Knowledge and Future Directions". Obesity Research (in Engels). Wiley. 1 (4): 306–324. doi:10.1002/j.1550-8528.1993.tb00626.x. ISSN 1071-7323.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]