Die Republiek van Swellendam kom tot stand toe sowat sestig Kaapse burgers op 17 en 18 Junie1795 onder leiding van Petrus Delport die drosdy beset en die landdros van Swellendam, Anthonie Faure en sy amptenare dwing om te bedank. Hermanus Steyn word as President verkies.[1] Die voorval vind plaas enkele maande na Marthinus Prinsloo 'n waarnemende regering in die Colonie van Graaff-Reinet op 4 Februarie 1795 vestig. Die opstand en selfregering is gemotiveer deur ongelukkigheid met belastingbetaling aan die Kompanjie en die verbod op die inboek van Khoikhoi-kinders op plase. Hoewel 'n nasionale landdros aangestel is en die nasionale konvensie as regering gedien het, is die regering in Vrye Republiek van Nederland erken en is daar nie beoog om 'n republiek te stig nie.
Die kortstondige onafhanklikheid van die gebied kom tot 'n einde kort na die Britse besetting van die Kaap in September 1795.
Anna Rothmann. 1994. The Republic of Swellendam. Gebaseer op 'n aanbieding van Anna Rothmann in 1983 oor die Republiek van Swellendam wat in Engels vertaal en verwerk is deur Beverley Thomas. Uitgegee deur die Drosdy Museum