Tabascosous
Tabasco is die handelsnaam van 'n soort brandpepersous wat slegs van tabascorissies (Capsicum frutescens var. tabasco), asyn en sout gemaak word.[1] Die produk word tot drie jaar lank in eikehoutvate verouder, wat dit sy kenmerkende brandgeur en pikante smaak gee.
Die sous word deur die Amerikaanse maatskappy McIlhenny vervaardig. Dit is 'n familiebesigheid en al 155 aandele word deur McIlhenny-familielede besit. Daar is slegs een fabriek ter wêreld waar tabascosous gemaak word: op die Avery-eiland in die staat Louisiana, in die Cajungebied. Die presiese resep is al meer as honderd jaar lank 'n goed bewaarde familiegeheim. Die sous is vandag in 165 lande beskikbaar en is die gewildste brandsous ter wêreld.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Tabascosous is die eerste keer in 1868 vervaardig deur Edmund McIlhenny, 'n voormalige bankier uit Maryland wat hom omstreeks 1840 in Louisiana gevestig het. Hier het hy op 'n dag die saad van ’n paar capsicum frutescens-rissies van Sentraal-Amerika by ’n soldaat present gekry.[1] As ’n kranige tuinier het hy die sade geplant en die rissies gebruik om sy maaltye 'n pikante smaak te gee.
Ná die Amerikaanse Burgeroorlog was inkomste maar skaars en McIlhenny besluit toe om geld te probeer maak uit sy rissie-oes. Hy het die rooi, ryp geoeste rissies fyn gekap en met sout gemeng. Dié mengsel is 30 dae lank verouder, waarna dit met asyn gemeng en nog 30 dae verouder is. McIlhenny het die mengsel deur ’n sif gegooi en die vloeistof in gebruikte, skoon reukwaterbottels gegiet, gekurk en met groen was verseël.[1] Hy het aanvanklik ou reukwaterbottels gebruik om sy sous te versprei aan familie en vriende, wat dadelik die geur van die sous geniet het. In 1868, toe hy begin om dit aan die publiek te bemark, het hy duisende nuwe colognebottels by 'n glasfabriek in New Orleans bestel.
Ná sy dood in 1890 is McIlhenny opgevolg deur sy oudste seun, John Avery McIlhenny, wat die besigheid uitgebrei en gemoderniseer het, maar ná 'n paar jaar bedank het.[2] Met John se vertrek het sy broer Edward Avery McIlhenny beheer oorgeneem en die besigheid van 1898 tot en met sy dood in 1949 bestuur. Hierna volg 'n hele paar McIlhenny-broers hom op en in Maart 2013 word 'n neef van die McIlhennys, Tony Simmons, die maatskappy se voorsitter.[3]
Koninklike en weermagverskaffer
[wysig | wysig bron]McIlhenny is een van net 'n paar Amerikaanse maatskappye wat 'n Britse koninklike aanstelling het as 'n produkverskaffer aan koningin Elizabeth II (toegeken in 2009), een van 850 maatskappye ter wêreld.[4] Tabascosous word ook ingesluit in die dieet van Britse en Amerikaanse soldate (dit is selfs beskikbaar in hul rantsoenpakke) en Nasaruimtesendings.
Produksie
[wysig | wysig bron]Oorspronklik is al die rissies wat in Tabascosous gebruik word op Averyeiland verbou. Vandag word saad van die rissies wat op die eiland groei na buitelandse produsente gestuur,[5] hoofsaaklik in Sentraal- en Suid-Amerika. Die meer voorspelbare klimaat en geredelik beskikbare landbougrond in hierdie lande verseker sekuriteit en 'n konstante aanbod dwarsdeur die jaar.
Volgens maatskappytradisie word rissies met die hand gepluk en hulle rypheid deur plukkers vergelyk met 'n standaard- rooikleurige stokkie. Die rissies word op die oesdag tot 'n pulp gemaal en saam met sout in wit eikehoutvate gegooi (ou vate wat voorheen gebruik is vir Jack Daniel's se Tennessee-whiskey).[6] Om die vaatjies voor te berei, word die binnekant se boonste lagie hout verwyder, aan die brand gesteek en skoongemaak om enige oorblywende whiskey te verwyder. Die vate word dan in die pakhuise op Avery-eiland gebruik vir die veroudering van die tabascorissiepulp.
Na veroudering vir tot drie jaar word die pulp gesif en filtreer om enige oortollige skille en saadjies te verwyder. Die gevolglike vloeistof word met asyn gemeng, 'n maand lank af en toe geroer en dan gebottel as 'n sous gereed vir gebruik. Die meeste van die sout wat in die vervaardiging van Tabascosous gebruik word, kom van Averyeiland se soutmyn, een van die grootstes in die VSA.
Variëteite
[wysig | wysig bron]Verskeie souse met die Tabasco-handelsmerk word vervaardig, insluitend jalapeno-gebaseerde groen, Chipotle-gebaseerde gerookte, habanero, knoffel, "soet en geurige", en "Buffalo-styl" souse. Die habanero-, Chipotle-, en knoffelsouse bevat tabascorissie gemeng met ander rissies, terwyl die jalapeno-soort nie enige tabascorissie bevat nie. Geen van hulle ondergaan die drie jaar lange verouderingsproses van die vlagskipproduk nie.
Notas
[wysig | wysig bron]| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 "Sous met geskiedenis. In: Beeld, 28 Februarie 2013". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2014. Besoek op 29 Junie 2014.
- ↑ The Economist, Tabasco island: Some like it Avery hot, 26 Maart 2011, p. 40.
- ↑ "Lead Changes for Tabasco, McIlhenny Company". KATC.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Julie 2013. Besoek op 6 Maart 2013.
- ↑ "Royal Warrant Holders Association". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Julie 2014. Besoek op 27 Junie 2014.
- ↑ Belson, Ken. (4 Februarie 2013). Hot Sauce Maker's Ties to Football Burn Deep. The New York Times, p D8.
- ↑ Mali Mish - An Airstream Travel Blog. Day 185: Tabasco Factory and Jungle Gardens at Avery Island
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron] |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Tabasco sauce. |
