Gaan na inhoud

Tatarstan

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Republiek Tartarstan
Республика Татарстан
Die ligging van Tartarstan in Rusland.
Die ligging van Tartarstan in Rusland.
Politieke status
Land Russiese Federasie
Federale distrik Wolga
Ekonomiese streek Wolga
Stigting 27 Mei 1920
Regering
Hoofstad Kazan
Leier Roestam Minnichanof
Amp President
Wetgewer Staatsraad
Bevolking
Sensus 2010
Totaal 3 786 488
Volgorde 8ste
Digtheid 55,68/km²
Stedelik 75,4%
Plattelands 24,6%
Statistiek
Oppervlakte 68 000 km²
Volgorde 44ste
Tydsone UTC+04:00
Registrasienommer 16,116
Amptelike tale Russies, Tartaars
Webtuiste http://tatarstan.ru/
Wapen en vlag

Portaal  Portaalicoon   Rusland
’n Kaart van Tatarstan.

Tatarstan (volle naam die Republiek Tatarstan; Russies: Респу́блика Татарста́н, Respoeblika Tatarstan; Tartaars: Татарстан Республикасы, Tatarstan Respoeblikasi) is ’n republiek (’n deelgebied) van Rusland in die Federale Distrik Wolga. Die hele Tatarstan met sy hoofstad, Kazan, is bekend vir die vreedsame saambestaan van Christene en Moslems.[1][2][3]

Dit grens aan Kirof-, Oeljanofsk-, Samara- en Orenburg-oblast, Mari El, Oedmoertië, Tsjoewasjië en Basjkortostan. Die oppervlakte is 68 000 km2 en volgens die Russiese sensus van 2010[4] is die inwonertal 3 786 488.

Die republiek het sterk kulturele bande met die buurstaat Basjkortostan.[5][6] [7] Die amptelike tale is Tataars en Russies.[8]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die eerste bekende georganiseerde staat binne die grense van Tatarstan was Wolga-Bulgarye (omstreeks 700-1238). Dié staat het handelsbande dwarsdeur Binne-Eurasië, die Midde-Ooste en die Oosseestreek gehad en het sy onafhanklikheid behou ondanks druk deur volke soos die Chasare, Kiëf-Roes en die Koemane-Kiptsjake. Islam is omstreeks 922 deur sendelinge uit Bagdad na die streek gebring.

Wolga-Bulgarye is eindelik laat in die 1230's verslaan deur die Mongoolse magte van Batoe Khan. Die inwoners, wat vermeng geraak het met die Goue Horde se Kiptsjakiessprekende volke, het as die "Wolga-Tatare" bekend geword. In die 1430's het die streek weer onafhanklik geword as die basis van die khanaat Kazan.

’n Antieke moskee in Tatarstan.

Die khanaat is in die 1550's deur die troepe van Iwan die Verskriklike verower, met Kazan wat in 1552 beset is. Baie Bulgare is gedwing om Christene te word en kultureel te verrussies. Katedrale is gebou en die Russiese regering het die oprig van moskees verbied. Dié verbod is eers in die 18de eeu deur Katharina die Grote opgehef.

Tydens die Russiese Burgeroorlog van 1918-1920 het Tataarse nasionaliste probeer om die onafhanklike republiek Idel-Oeral te stig. Dit is egter deur die Bolsjewiste gekeer en die Tataarse Outonome Sosialistiese Sowjetrepubliek is op 27 Mei 1920 gestig.[9] [10]

In 1921 tot 1922 het ’n groot hongersnood weens oorlogskommunisme gelei tot die dood van sowat 2 miljoen Wolga-Tatare, sowat die helfte van die bevolking. Etniese Russe is daarna gestuur om die streek te bevolk en dit het daartoe gelei dat Tatare eindelik minder as 50% van die bevolking uitgemaak het. Die Al-Russiese Tataarse Sosiale Sentrum (VTOTs) het die Verenigde Nasies gevra om die Tataarse hongersnood van 1921 as volksmoord op Moslemse Tatare te veroordeel.[11]

Die destydse Russiese president, Dmitri Medwedef, in 2011 in Tatarstan.

De facto-onafhanklikheid (1990-2002)

[wysig | wysig bron]

Op 30 Augustus 1990 het Tatarstan homself onafhanklik verklaar[10] en in 1992 het Tatarstan ’n referendum oor ’n nuwe grondwet gehou.[12] Sowat 62% van dié wat gestem het, het gestem vir die grondwet, waarin Tatarstan ’n soewereine staat genoem word. Die Russiese konstitusionele hof het die referendum egter ongrondwetlik verklaar.[13] In die Russiese grondwet van 2002[12] is Tatarstan gedefinieer as deel van die Russiese Federasie.

Op 20 Desember 2008, in reaksie op Rusland se erkenning van Abchasië en Suid-Ossetië, het die Milli Mejlis van die Tataarse Volk Tatarstan onafhanklik verklaar en die VN se goedkeuring gevra.[14] Die VN en Russiese regering het egter albei die versoek geïgnoreer. Op 24 Julie 2017 het die outonomie-ooreenkoms van 1994 tussen Moskou en Kazan verval, en dit het Tatarstan die laaste republiek van Rusland gemaak wat sy spesiale status verloor het.[15]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Friends and neighbours: religious harmony in Tatarstan?" (in Engels). Opendemocracy.net. 4 Februarie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2018. Besoek op 24 Junie 2018.
  2. ↑ "Religion" (in Engels). Amptelike webwerf van die Republiek Tatarstan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Julie 2019. Besoek op 24 Junie 2018.
  3. ↑ "Catholics, Orthodox and Muslims live peacefully together in Tatarstan" (in Engels). The New York Times. 28 November 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Junie 2017. Besoek op 24 Junie 2018.
  4. ↑ (ru) Оценка численности населения на 1 января 2014 года и в среднем за 2013 год Geargiveer 19 Oktober 2015 op Wayback Machine
  5. ↑ "Tatarstan And Bashkortostan Become More Close". Executive Committee of World Congress of Tatars. Desember 23, 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Julie 17, 2012.
  6. ↑ "Meeting of two presidents". Administration of President of the Republic Tatarstan. 16 Augustus 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2014. Besoek op 19 Julie 2012.
  7. ↑ "Geographical Location". tatarstan.ru. Besoek op 5 Februarie 2018.
  8. ↑ Whalley, Zita. "Will the Tatar Language Become Extinct?". Culture Trip. Besoek op 25 Desember 2020.
  9. ↑ Administrative-Territorial Structure of the Republic of Tatarstan, p. 3
  10. ↑ 10,0 10,1 "Declaration on the State Sovereignty of the Republic of Tatarstan". 19 Januarie 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Januarie 2000.
  11. ↑ "Tatar Nationalists Ask UN to Condemn 1921 Famine as Genocide | MariUver". Mariuveren.wordpress.com. Besoek op 31 Desember 2016.
  12. ↑ 12,0 12,1 "Конституция Республики Татарстан : Республика Татарстан". 25 September 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2006.
  13. ↑ "Заявились в Россию :: Общество :: Газета РБК". Rbcdaily.ru. 17 Maart 2014. Besoek op 31 Desember 2016.
  14. ↑ [1]
  15. ↑ Smirnova, Lena (24 Julie 2017). "Tatarstan, the Last Region to Lose Its Special Status Under Putin". The Moscow Times (in Engels). Besoek op 7 Augustus 2017.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatarstan&oldid=2531528"