Tromsø

Tromsø
Kaart	Wapen
	Ligging in Troms
Land	Noorweë
Provinsie (Fylke)	Troms
Koördinate	69° 40' N, 18° 56' O
Stigting	1252 (Kirkested)
Oppervlakte:
- Totaal	2 557 vk km
Hoogte bo seevlak	0 m
Bevolking:
- Totaal (1 April 2008)	65 758
- Bevolkingsdigtheid	26/vk km
- Taalvorm	Onsydig
Tydsone	UTC +1 (MET)
Klimaat
- Tipe	Koel-gematigde seeklimaat
- Gemiddelde jaarlikse temperatuur	2,8 °C
- Gem. temp. Januarie/Julie	-4,0 / 11,7 °C
- Gemiddelde jaarlikse neerslae	973 mm
Burgemeester	Kristin Røymo (Ap)
Amptelike Webwerf	tromso.kommune.no

Tromsø ([ˈtrumsø], Noord-Samies: Romsa, Kvenies: Tromssa) is 'n stad en munisipaliteit (Noors: kommune) in die Noord-Noorse provinsie (fylke) Troms met 'n oppervlakte van 2 557 vierkante kilometer en 'n bevolking van 65 758 mense (1 April 2008). Sowat 50 000 mense woon in die sentrale stadsgebied van Tromsø, terwyl die res van die bevolking oor die hele munisipaliteit versprei is.

Tromsø is die administratiewe hoofstad van Troms en die grootste stad in die Nordiese lande noord van die Arktiese Poolsirkel. Tromsø huisves die wêreld se noordelikste universiteit, brouery en katedraal. Die vernaamste ekonomiese sektore is onderwys, navorsing, administrasie, vissery en satelliet-tegnologie.

As 'n ou Ysseestad was Tromsø die vertrekpunt van talle ekspedisies. Die eerste kerkgebou in die gebied het reeds in 1252 ontstaan, en in 1794 het Tromsø stadstatus gekry. Die plaaslike universiteit is in 1972 gestig en tans een van altesaam 54 skole en tersiêre instellings met meer as 18 500 leerders en studente.

Geografie

Ligging

Die Sandnessund-brug (Sandnessundbrua)

Tromsø is sowat 400 kilometer noord van die Poolsirkel op 69°30' breedtegraad noord geleë - op byna dieselfde breedtegraad is ook Kirkenes in die noordooste van Noorweë, die noordelikste gedeelte van die Amerikaanse deelstaat Alaska, Baffin-eiland in Kanada en die sentrale gedeelte van Groenland geleë.

Ten opsigte van sy totale oppervlakte van 2 558 vierkante kilometer (waarvan 1 434 op die vasteland en 1 124 op 'n aantal eilande langs die kus) is Tromsø die tweede grootste stad in Europa (ná Rovaniemi in Finland) en omtrent so groot soos die Duitse deelstaat Saarland of die Groothertogdom Luxemburg.

Die stadsentrum is aan die oostelike kant van die eiland Tromsøya geleë. Tromsø se voorstedelike gebiede sluit Kroken, Tromsdalen (op die vasteland oos van Tromsøya), die res van Tromsøya en die oostelike gedeelte van die uitgestrekte eiland Kvaløya wat wes van Tromsøya geleë is. Die Tromsø-brug (met 'n lengte van 1 016 meter) en 'n padtonnel met vier rylane verbind Tromsøya met die vasteland. Sandnessund-brug (1 220 meter) in die weste van Tromsø is die tweede belangrike brug wat Tromsøya met Kvaløya verbind.

Klimaat

Op die uitgestrekte eiland Kvaløya rys bergspitse tot 'n hoogte van sowat 1 000 meter bo seevlak en vorm sodoende 'n natuurlike versperring wat die stadsgebied teen weersinvloede van die Poolsee beskerm. Daarnaas oefen ook die uitlopers van die Golfstroom nog 'n meetbare invloed op die stad se water- en lugtemperature uit. Tromsø het dus 'n oorgangsklimaat met kontinentale kenmerk soos koue winters, terwyl die kwik in die somer soms tot meer as 25 °C styg. Die gemiddelde jaarlikse lugtemperatuur is 2,5 °C (met 'n gemiddelde van 11,8 °C in Julie).

Tromsøpalm (Heracleum tromsoensis of Heracleum persicum)

Die warmste temperatuur, wat ooit in Tromsø aangeteken is, was 30,2 °C in 1972, terwyl in 1966 'n rekordkoue van -18,4 °C gemeet is. Die gemiddelde jaarlikse watertemperatuur beloop tussen 4 en 5 °C. Die stad kry gemiddelde jaarlikse neerslae van 1 031 millimeter - die rekord was 1 548 millimeter gedurende die jaar 1975. Tromsø het 'n gemiddelde 1 250 sonskynure per jaar.

Tydens die winter is Tromsø oor 'n periode van sowat 180 dae met 'n sneeulaag bedek. Die ergste sneeuvalle word gewoonlik in die lente aangeteken sodat die stad nog in April met 'n dik sneeulaag van tot by een meter bedek kan wees. Die rekord was 2,4 meter op 29 April 1997.

In die periode tussen 19 Mei en 26 Julie - die tyd van die middernagson - gaan die son in Tromsø nie heeltemal onder nie, terwyl dit gedurende die Poolnag tussen 26 November en 15 Januarie nie meer opgaan nie.

Ondanks sy noordelike ligging bied die omgewing van Tromsø 'n tuiste aan 'n unieke en indrukwekkende flora. Bloeiende plante aard langs die strate en in tuine, waarby die sogenaamde Tromsøpalm die opvallendste spesies vorm. Dit is 'n variant van die bereklou-plant met geveerde blare en wit bloeisels. Die plant kan tot by tien sentimeter per dag groei, maar buig soms ná 'n groeiperiode van sowat twee maande onder sy eie gewig deur.