Skorbut

Dr Skorbut isch e Vitaminmangelchranket, wo ufdrätet wenn wäärend zwäi bis vier Möönet e Person nid gnueg Vitamin C zue sich gnoo het. Bi Buschi wird d Chranket au as Möller-Barlow-Chranket oder Möller-Barlow-Sündrom bezäichnet, noch em Sir Thomas Barlow (1845–1945) und Julius Otto Ludwig Möller (1819–1887).

Sümptom und Beschwärde

D Sümptom, wo bi deere Mangelchranket erst meereri Möönet noch em Aafang vom Mangel an Vitamin C ufdräte, si:

S Zaanfläisch bluetet bim Skorbut

Bluetige in dr Zunge

Bluete vom Zaanfläisch und Wuecherig vom Zaanfläisch (Gingivahyperplasie) und spööter Zeen gheie us
Mä wird aafällig für Infekzioonschrankeite
Erschöpfig und Müedikäit
Wunde häile schlächt
Hutbrobleem (Ekchymose, Hyperkeratose) und Hutentzündige und Hutbluetig (Petechie) und Bluetige in de Hoorfollikel (perifollikuläri Hämorrhagii)
Muskelschwund
Chnoche düen wee wäge Bluetige under dr Chnochehut (subperiostal), mänggisch fot dr Paziänt afo hinke, schränkt sini Beweegige ii oder het e Haltig zum sich schoone.
Glänkentzündige
hoochs Fieber
starke Durchfall
plötzlige Schwindel

D Läistigsfähigkäit und d Arbetschraft löön stark nooch. Skorbut cha zum Dood dur Härzschwechi füere.

Die mäiste Sümptom vom Skorbut chämme von ere feelerhafte Biosünthese vom Kollagen. S Vitamin C isch e wichdige Cofaktor bi dr Modifizierig vo de Aminosüüre Prolin und Lysin zu Hydroxyprolin und Hydroxylysin (Hydroxylierig). Wenn s käi Hydroxylierig git, wärde nume schadhafti Kollagenmolekül bildet, wo iiri Funkzioon as Strukturprotein nit chönne erfülle.

D Depression, wo bi schweerem Skorbut ufdrätet, hängt villicht mit dr gstörte Bildig vo Noradrenalin, sekundär Adrenalin und Serotonin zämme, wil deren iiri Sünthese dur d Dopamin-β-Hydroxylase (im Fall vom (Nor-)Adrenalin) bassiert, wo vom Vitamin C abhängig isch.

In Röntgenufnaame gseet mä dütlig, wie sich d Chnochehut dur Bluetige (subperiostali Hämorrhagie) uflüpft, bsundrigs an de Metaphyse. Bi Chinder und Jugendlige si d Waggsdumsfuege verbräiteret und unregelmäässig, vilmol mit ere zuesätzlige wisse Linie metaphysär (Frankl-Linie) und ere hypodense „Drümmerfäld“-Zoone drunder, die sogenannti „Skorbut-Linie“. S Chnochenalter isch mäistens äins oder zwäi Joor hinder em biologische Alter hindedrii.^[1]

Ursache und Behandlig

D Ursach vom Skorbut isch dr Mangel an Vitamin C. Mä behandlet d Chranket wemm mä em Paziänt Vitamin C git, zum Beschbil as Vitamindablette, Saft us Zitrusfrücht, vil Obst oder Gmües.

Stoffwäggsel-Undersuechige mit Vitamin C, wo mit ¹⁴C-markiert isch, zäige, ass dr dääglig Umsatz bim Mensch unabhängig drvo wivil Vitamin C er zue sich nimmt, öbbe 20 mg isch. D Fachinformazion vom Bundesinstitut für Arzneimittel und Medizinbrodukt (BfArM) git für Vitamin C e dääglige Gsamt-Turnover vo öbbe 1 mg/kg Körpergwicht aa. Die Dütschi Gsellschaft für Ernährig empfiilt eme Erwaggsene jeede Daag 100 mg Vitamin C zue sich z nää.^[2]

Fuessnoote

↑ C. P. Duggan u. a.: A 9-year old boy with bone pain, rash and gingival hypertrophy. Case Record. In: N Engl J Med Band 357, Nummer 4, 2007, S. 392f.
↑ DGE: Die Referenzwerte für die Nährstoffzufuhr: Vitamin C. Gültig für e Beriich D-A-CH, Stand 2008.

Litratuur

Léger D: Scurvy: reemergence of nutritional deficiencies. Can Fam Physician. 2008 Oct;54(10):1403-6. Review. PMID 18854467
S. Streller, K. Roth: Von Seefahrern, Meerschweinchen und Citrusfrüchten. Der lange Kampf gegen Skorbut. (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Chemie in unserer Zeit, Volume 43 Issue 1, Pages 38–54. 2009

Weblingg

Commons: Skorbut – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Skorbut“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

Bitte tue de Hiwiis zu Gsundheitsthemene biachte!

[1] C. P. Duggan u. a.: A 9-year old boy with bone pain, rash and gingival hypertrophy. Case Record. In: N Engl J Med Band 357, Nummer 4, 2007, S. 392f.

[dge-2] DGE: Die Referenzwerte für die Nährstoffzufuhr: Vitamin C. Gültig für e Beriich D-A-CH, Stand 2008.

[1]

[2]