Franz Liszt
Dr Franz Liszt [list], uf Ungarisch Liszt Ferencz, wien er si Naame sälber gschriibe het (* 22. Oktober 1811 z Raiding/Doborján, denn im ungarische Chronland vom Kaiserdum Ööstriich, hüte Burgeland; † 31. Juli 1886 z Bayreuth), isch en ööstriichisch-ungarische Komponist, Pianist, Dirigänt, Theaterläiter, Muusigleerer und Schriftsteller gsi.
Dr Liszt isch äine vo de hervorragendste Klaviervirtuose gsi und äine vo de broduktivste Komponiste vom 19. Joorhundert. Er het in e Hufe underschiidlige Stil und Gattige komponiert. Sini Sinfonische Dichdige häi dr Wääg zur „programmatische Muusig“ vorberäitet. Wäge sine Hauptwärk zellt men en zur Nöidütsche Schuel. Er isch äine vo de Gründer vom Allgemäine Dütsche Muusigveräin gsi. Won er 54 Joor alt gsi isch, het er z Rom die niidere Weije und dr Ditel Abbé überchoo.
Wärk
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Gsamtwärk vom Franz Liszt isch riisig und bis hüte isch käi Gsamtusgoob erschiine. Die sogenannti „Carl-Alexander-Ausgabe“, wo eso häisst, wil si 1888 vom Groossherzog Carl Alexander vo Sachse-Weimar-Eisenach sinere Franz-Liszt-Stiftig aagstoose worde isch, umfasst 34 Bänd, isch aber nid vollständig. Dr änglisch Muusigwüsseschaftler Humphrey Searle het e süstematischs Wärkverzäichnis zämmegstellt und isch uf 702 Ditel choo ooni die literarische Wärk:
- 123 Klavierwärk
- 77 Lieder
- 65 gäistligi Chorwärk
- 28 wältligi Chorwärk
- 11 Orgelwärk
- 1 Opere
- 25 Orchesterwärk
- 7 Wärk für Klavier und Orchester
- 9 Kammerkonzärt
- 5 Melodrame
- 335 Arraaschmang und Transkripzioone
- 17 unvolländeti Wärk
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Altenburg, Detlef (Hrsg.): Franz Liszt, Tagebuch 1827. Wien 1986.
- Burger, Ernst: Franz Liszt. Eine Lebenschronik in Bildern und Dokumenten. List Verlag, München 1986, ISBN 3-417-77160-3 (formal falschi ISBN). Mit einem Vorwort von Alfred Brendel.
- d’Agoult, Marie (Daniel Stern): Mémoires, Souvenirs et Journaux I/II. Présentation et Notes de Charles F. Dupêchez, Mercure de France 1990.
- Hamburger, Klára: Franz Liszt. Leben und Werk. Böhlau Verlag, Köln/Weimar/Wien 2011, ISBN 978-3-412-20581-2.
- Oliver Hilmes: Liszt. Biographie eines Superstars. Siedler, München 2011, ISBN 978-3-88680-947-9.
- Jung, Hans Rudolf (Hrsg.): Franz Liszt in seinen Briefen. Frankfurt am Main 1988.
- Kretschmar, Hermann: Liszt, Franz Ritter von. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 52, Duncker & Humblot, Leipzig 1906, S. 28–49.
- Raabe, Peter: Liszts Leben, 2. Auflage. Tutzing 1968.
- Raabe, Peter: Liszts Schaffen, 2. Auflage. Tutzing 1968.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite] Schriften- und pdf-Verzeichnis im dütschsprochige Wikisource
Künstler-Wandelungen im dütschsprochige Wikisource
- Literatur über Franz Liszt in der Bibliographie des Musikschrifttums
- Suech no Liszt, Franz in dr Dytsche Digitale Bibliothek (DDB)
- Werkeverzeichnis bei Klassika.info
- Liszt-Ferenc-Archiv Göppingen/Budapest
- Wärkverzäichnis noch em Humphrey Searle
Noote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Gmeinfreji Note vu Franz Liszt im International Music Score Library Project
- Gmeinfreji Note vu Franz Liszt in dr Choral Public Domain Library (ChoralWiki) (änglisch)
- Erstusgoob vo dr Missa Solemnis − Graner Festmäss − in dr vatikanische Version vo 1859
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Franz_Liszt“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |