Ibrahim Pascha
Dr Ibrahim Pascha al Wali (arabisch إبراهيم باشا) (uf d Wält choo 1789 z Nusretli im Osmanische Riich; gstorbe am 10. November 1848 z Kairo) het as osmanisch-egüptische General im Osmanisch-saudische Chrieg kämpft und in dr Griechische Revoluzioon, het Sürie erooberet und isch denn Wali (Guwernöör) vo Sürie und Palestina gsi. 1848 isch er Wali vo dr osmanische Browinz Egüpte worde.
Biografii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Kampf gege d Mamluke und Wahhabite
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ibrahim isch as dr eltist Soon vom Muhammad Ali und dr Emine z Nusretli (em hütige Dorf Nikiforos im Regionalbezirk Drama) uf d Wält choo.[1] Dr Ibrahim isch im nordgrischische Kavala ufgwaggse. Nochdäm dr Muhammad Ali si Macht noch dr franzöösische Bsetzig gege d Mamluke und gege die osmanischi Zentralregierig het chönne verdäidige, isch er am 9. Juli 1805 zum osmanische Guwernöör ernennt worde und het si Frau und sini Kinder, drunder au dr Ibrahim, uf Kairo lo choo. Dr Ibrahim het er denn sofort Kommandant vo dr Zitadälle vm Saladsin z Kairo gmacht. Die osmanischi Regierig het denn d Absicht ghaa, dr Muhammad Ali abzsetze, er het ere denn 1806 versproche, e Dribut z zaale, für dass er witer döf Guwernöör bliibe und het dr Ibrahim as Pfand uf Konstantinopel gschiggt. Er isch e Joor spööter, no bevor d Schuld abzaalt gsi isch, wider zrugg uf Egüpte cho und isch Defterdar worde. Im Fäldzuug gege d Mamluke het er as Kommandöör kämpft. 1810 si d Mameluke in Ooberegüpte besigt gsi, und 1812 isch dr Ibrahim zum Guwernöör vo Underegüpte ernennt worde und het d Mamluke in Sudan verdriibe. As Defterdar isch er verantwortlig gsi für d Entäignig und Vermessig vo alle brivate Landbsitz (1811 in Ooberegüpte, 1814 in Underegüpte).
Wo dr Muhammad Ali 1811 im Naame vom osmanische Sultan in Chrieg gege d Wahhabite zooge isch, het er dr Ibrahim as Befäälshaaber in Ooberegüpte zrugggloo und dä het d Mamluke witer verfolgt und verdriibe. 1816 isch er dr Noochfolger vo sim Brueder Tusun as Befäälshaaber vo dr egüptische Armee in Arabie worde. Dr Muhammad Ali het scho aagfange gha, öiropäischi Disziplin in dr Armee iizfüere, und dr Ibrahim het woorschinlig en entsprächendi Usbildig bechoo, aber sini erste Fäldzüüg het er no im alte asiatische Stiil gfüert. Dr Fäldzuug in Arabie isch zwäi Joor lang gange und am Schluss si d Wahhabite as politischi Macht vernichdet gsi.
Dr Ibrahim isch am 30. Septämber 1816 z Yanbu, em Haafe vo Medina glandet. Im Merz 1818 isch er z Diriyya gsi, em Zentrum vom Wahabismus. Noch schweere Kämpf und ere säggs Mönet lange Belaagerig, won er drbii schweeri Artillerii iigsetz het, het d Stadt im Septämber kapituliert. Eso het er d Füerer vo de Wahhabite, dr Abdallah I. ibn Saud, chönne zwinge, ufzgee. Am 11. Dezämber 1819 isch er im Driumf z Kairo iizooge.
Die Griechischi Revoluzioon
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Er het druf dr franzöösisch Oberst Sève (Süleyman Pascha) drbii understützt, d Armee noch em öiropäische Modäll z drille. Dr Ibrahim het s vorgmacht, und het sich wien e Rekrut lo schluuche. 1821 het en si Vater mit sim Brueder Ismael gschiggt, dr Sudan go eroobere. Dr Ibrahim isch im Januar 1821 vo Kairo abgfaare und het sich am 22. Oktober z Sennar mit sim Brueder droffe. Aber 1822 isch er chrank worde und het wäge däm zrugg uf Kairo müesse. Wo dr Muhammad Ali 1824 vom Sultan zum Wali vo Morea (Peloponnes) gmacht worde isch, zum im Kampf gege die ufständische Grieche mitzhälfe, het er dr Ibrahim mit ere Flotte und ere Armee vo 17'000 Maa gschiggt. Im Juli 1824 isch er ufbroche, het aber langi Zit nüt usgrichdet us Angst vor de griechische Brander. Wo sini griechische Matrose e Möiterei gmacht häi, wil si nid zaalt worde si, isch er am 26. Februar 1825 z Modon glandet. Im Ibrahim si Chriegsfüerig isch energisch und grausam gsi. Er het d Grieche ooni Brobleem im offene Fäld gschlaage. Bi dr Belaagerig vo Messolongi häi sini äigene und die türkische Drubbe schweeri Verlust gha, aber am 24. April 1826 isch si erfolgriich z Änd gange. Griechischi Guerilla häi denn si Armee blogt, und zur Vergältig het dr Ibrahim s Land verwüestet und Duusigi vo Iiwooner uf Egüpte in d Sklaverei gschiggt. Daas het d Öiropäer empöört und es isch zun ere Interwenzioon vo änglische, franzöösische und russischen Gschwaader choo, wo d Osmane bi Navarino entschäidend gschlaage häi. Denn si franzöösischi Expedizionsdrubbe uf em Peloponnes glandet (Morea-Expedition). Dr Ibrahim het kämpft, bis en am 1. Oktober 1828 die westlige Mächt zur Kapitulazioon zwunge häi. Er het druf Griecheland verloo. Änglischi Offizier, won en bi Navarino gsee häi, häi en as chlii und dick beschriibe mit Narbe vo Schwarzw Blootere im Gsicht. Si häi aber au verzelt, ass en si Fett bim Kämpfe nid gstöört häig.
D Erooberig vo Sürie
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ass si Vater und die Hoochi Pforte nid grad gut uschoo si, isch 1831 offesichtlig worde. Denn het dr Muhammad Ali dr Ibrahim gschiggt, Sürie und Palestina go z eroobere. Er Palestina bsetzt und schliesslig am 27. Mai 1832 noch ere schweere Belaagerig au Akko iignoo. Am 18. Juni isch er z Damaskus gsi, het am 8. Juli äi türkischi Armee bi Homs und am 29. Juli e zwäiti bi Beilan gschlaage. Denn isch er in Anatolie iigfalle und isch in Richdig Istanbul zooge. Am 21. Dezämber het er en Armee vom Groosswesir bi Konya vernichdet. Sicher häi dr Colonel Sève und die öiropäische Offizier in sinere Armee ghulfe, aber dr Siig isch sim Talänt z verdanke gsi. Er het d Rootschleeg vo de Öiropäer z Härze gnoo und isch mit persöönliger Küenhäit und Energii de itle, fuule und iniorante türkische Generäl überlääge gsi. Er het au drfür gsorgt, ass en d Bevölkerig understützt het und het d Rivalidääte under de türkische Kommandöör usgnützt. Am 8. April 1833 isch dr Friide vo Kütahya abgschlosse worde und die osmanisch Regierig het im Muhammad Ali si Herschaft über Sürie vorlöifig anerkennt.
Dr Wali vo Sürie und Palestina
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Noch em Fäldzuug vo 1832/33 isch dr Ibrahim as Wali z Sürie bliibe. Wähe de Stüüre, won er für si Vater het müesse iidriibe, si immer wider Rebellioone usbroche. Er het Reforme im Sinn vo dr Franzöösische Revoluzioon usgfüert. Er het sekulääri Grichtshööf iigrichdet und zum erste Mol im e islamische Land die umbeschränkti Gültigkäit vo dr Scharia abgschafft, und au Christe und Juude häi vo denn aa chönne in d Gmäindirööt gweelt wärde. Wo die religiööse Instiduzioonen im Islam zur Revolte ufgrüeft häi, het er die mit egüptische Drubbe zämmebrätscht. Zum erste Mol häi Christe under em Islam döfe Waffe drääge. Im Libanon isch si Reformpolitik vom Amir Bashir II. al-Shehabi understützt worde. Si Abschaffig vom Status vom Dhimmi in dere Zit isch bemerkenswärt.
1838 het d Pforte dänggt, ass si stark gnueg si, und het dr Kampf widerufgnoo. Dr Ibrahim het am 24. Juni 1839 zum letschte Mol für si Vater bi Nizip d Türke gschkaage. Denn häi aber Groossbritannie und Ööstriich sich afo iimische, zum d Integritäät vom Osmanische Riich z beschütze. Iri Gschwaader häi sini Kommunikazioonslinie mit Egüpte über s Meer underbroche. En allgemäini Rewolte het en in Sürie isoliert, und schliesslig het er im Februar 1841 s Land müesse ruume. Dr Räst vo sim Lääbe het er in Friide gläbt, aber si Gsundhäit isch kabutt gsi. 1846 het er e Räis uf Westöiropa gmacht, won er mit Respäkt und groossem Inträsse empfange worde isch.
Si Vater isch 1848 gäistesschwach worde, und dr Ibrahim isch im August uf Konstantinopel, für dass en dr Sultan Abdülmecid I. zum Wali wurd ernenne. Er isch allerdings no vor sim Vater gstorbe und dorum isch si Nöwöö Abbas Nochfolger worde.
E baar vo de Noochkomme
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Ahmad Rifat (8. Dezämber 1825 – 15. Mai 1858)
- Ismail (12. Januar 1830 – 2. Merz 1895)
- Mustafa Bahgat 'Ali Fazil (22. Februar 1830 – 11. Novämber 1875)
Eerige
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- 1950 isch z Kairo d „Ibrahim-Pascha-Universidäät“ gründet worde, wo hüte Ain-Schams-Universität häisst.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Pierre Crabitès: Ibrahim of Egypt. George Routledge, London 1935 (Reprint: (= Routledge Library Editions. Egypt. Bd. 8). Routledge, London u. a. 2013, ISBN 978-0-415-81121-7).
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ In dr Middi vom 19. Joorhundert, wo Mitgliider vo dr Dünastii vom Muhammad Ali um d Herschaft über Egüpte kämpft häi, isch d Behauptig ufdaucht, dr Ibrahim sig nit dr liiblig Soon vom Muhammad Ali, sondern nume adoptiert und sig e Soon vo dr Emine us ere früener Hüroot. Für die Behauptig git s allerdings käni Bewiis.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ibrahim_Pascha“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |