Chozas de Canales
Chozas de Canales ye un conceyu español de la provincia de Toledo, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha.
Chozas de Canales | |||
---|---|---|---|
| |||
Alministración | |||
País | España | ||
Autonomía | Castiella-La Mancha | ||
Provincia | provincia de Toledo | ||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Nome oficial | Chozas de Canales (es)[1] | ||
Códigu postal |
45960 | ||
Xeografía | |||
Coordenaes | 40°05′54″N 4°02′34″W / 40.098333333333°N 4.0427777777778°O | ||
Superficie | 33 km² | ||
Altitú | 557 m | ||
Llenda con | El Viso de San Juan, Palomeque, Lominchar, Recas, Camarena y Casarrubios del Monte | ||
Demografía | |||
Población |
4751 hab. (2023) - 2065 homes (2019) - 1901 muyeres (2019) | ||
Porcentaxe | 0% de provincia de Toledo | ||
Densidá | 143,97 hab/km² | ||
Más información | |||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
Toponimia
editarEl términu "Chozas de Canales" derivar de la nacencia de la población: vecinos de Canales construyeron cabanos onde darréu s'edificaría'l caserío.
Xeografía
editarEl conceyu asítiase nun valle de la contorna de La Sagra y llenda colos términos municipales de Casarrubios del Monte, El Viso de San Juan, Palomeque, Lominchar, Recas y Camarena, toos de Toledo.
Historia
editarNel sieglu XVII Pedro Coloma y Escolanu, secretariu d'estáu de Felipe IV merca la zona qu'abarca los despoblaos de Canales y Regachuelo, y les villes de Cabanos y Yunclillos. En 1680 concedióse-y el vizcondáu de Canales y Cabanos y instituyó un mayoralgu con estes y otres tierres. Un sieglu dempués, al escastase los herederos pasó a manes del obispáu de Calahorra y La Calzada. A finales del sieglu XVIII entá se caltenía'l palaciu marquesal.
A mediaos del sieglu XIX tenía 148 cases y el presupuestu municipal xubía a 12 000 reales. La producción agrícola consistía en trigu, cebada, algarroba, aceite y vinu.
Alministración
editarLlexislatura | Nome | Partíu |
---|---|---|
1979-1983 | Crispín Xulgáu Santos | PCE |
1983-1987 | Antonio Antúnez Benítez | PSOE |
1987-1991 | Antonio Antúnez Benítez | PSOE |
1991-1995 | Antonio Antúnez Benítez | PSOE |
1995-1999 | Antonio Antúnez Benítez | PSOE |
1999-2003 | Antonio Antúnez Benítez | PSOE |
2003-2007 | Antonio Antúnez Benítez Tomás Martín Bargueño |
PSOE PSOE |
2007-2011 | Julián Agudu Santos Ignacio Pitaluga de Aldana |
PP Independiente n'abandonando'l PSOE |
2011-2015 | Ignacio Pitaluga de Aldana | PSOE |
2015-2019 | Ana María Baltasar Triguero | PP |
2019-2023 | n/d | n/d |
2023- | n/d | n/d |
Demografía
editarGráfica d'evolución demográfica de Chozas de Canales ente 1900 y 2013 |
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia |
Na siguiente tabla amuésase la evolución del númberu d'habitantes ente 1996 y 2006 según datos del INE.
1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2011 | 2013 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1006 | 1023 | 1011 | 1002 | 1078 | 1163 | 1310 | 1613 | 1764 | 2084 | 4068 | 4083 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Fonte: INE [Consultar]) |
NOTA: La cifra de 1996 ta referida a 1 de mayu y el restu a 1 de xineru.
Economía ya industria
editarAnque tradicionalmente la so economía basóse na industria agro-ganadera, nos últimos años, gracies a la so cercanía a Madrid, producióse una medría de la construcción y de los servicios que redundó nun aumentu de la población.
La industria ta viéndose reforzada cola construcción d'un polígonu industrial, "El Lloréu", nes contornes del conceyu.
L'agricultura ye na so mayoría de secanu, destacando'l cultivu de la vide, d'onde se saca la uva que ye tresformada en vinu na Cooperativa Santa María Madalena. Les variedaes de vinu son tintu, blancu y rosado, so les marques "Rocanales" y "Chozuelas", estrayíu d'uves de variedá Garnacha y Cabernet Sauvignon.
Monumentos y llugares d'interés
editarA destacar la ermita del Cristu de la Misericordia y la Ilesia parroquial de Santa María Madalena.
Fiestes
editar- Primer fin de selmana de mayu: Cristu de les Misericordies.
- Fin de selmana más próximu al 15 de mayu: San Isidro Llabrador.
- 22 de xunetu: Santa María Madalena.
- Primer fin de selmana de setiembre: Virxe chica (Virxe de Loreto)
Personaxes pernomaos de Chozas de Canales
editarLos siguientes personaxes nacieron y/o moráu la mayor parte de la so vida en Chozas de Canales.
- Sor Juana de San Antón: Misionera de la orde de Les Clarises, que tuvo na evanxelización de Filipines nel S.XVII
- Frai Miguel d'Antón: Monxu franciscanu que participó nes primeres espediciones evanxelizadores del so orde n'América.
- Fabes con Almejes: Trés de los cuatro componentes de la banda de punk metal son de Chozas de Canales.
- Cristina Porres: Actriz y llocutora.
Referencies
editar- Diputación de Toledo. Datos d'interés sobre la población.
- Madoz, Pascual (1845-1850), Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar, 16 tomos, Madrid: Establecimiento literario-tipográfico de P. Madoz y L. Sagasti.
- Rodríguez Rodríguez, Ricardo (Toledo, 1995). Choza de Canales: la so hestoria y les sos xentes, 1900-1965 (ISBN 84-605-4549-0).
- Rodríguez Rodríguez, Ricardo (Madrid, 2000). Ente ayeri y güei: rellatos de la vida nun pueblu (ISBN 84-87325-32-7).
- Rodríguez Rodríguez, Ricardo (Toledo, 2012). Falando de lo nueso : con un vocabulariu del mediu rural (ISBN 978-84-616-1649-7).
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos
editar