Maltoza

Maltoza (səməni şəkəri) -‒ 4-О-α-D-qlükopiranozil-D-qlükoza, molekulu iki α-qlükoza qalığından ibarət olan təbii disaxariddir, arpa, çovdar və digər taxıllı bitkilərin, həmçinin pomidorun tərkibində vardır. Β-D-glucopyranosyl fosfat ve D-glycose'dan maltozun biyosentezi, yalnız bazı bakteriyalar növlərində məlumdur. Heyvan və bitki orqanizmlərində maltoza nişastanın və qlikogenin fermentativ parçalanması ilə alınır. Maltoza insan orqanizmi tərəfindən asanlıqla mənimsənilir. Maltoza heyvan və insanların həzm şirələrində, kif göbələklərdə və mayada olan α -qlükozidaza fermentinin təsiri nəticəsində iki α-qlükoza qalığına bölünür. İnsanın bağırsaq mukozasında bu fermentin genetik cəhətdən olmaması nəticəsində maltozaya qarşı anadangəlmə dözümsüzlük olan ağır xəstəliyə gətirib çıxarır.

Maltoza
Ümumi
Sistematik adı	maltoza
Kimyəvi formulu	C₁₂H₂₂O₁₁
Molyar kütlə	0 kq, 0 kq
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1.54 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	160–165 °C (Dihidrat) 102-103 °C (Monohidrat) °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	69-79-4
PubChem	439186
EINECS-də qeyd. nöm.	200-716-5
RTECS	LZ6600000
ChEBI	17306

Kimyəvi adı

α-Maltoza — (2R,3R,4S,5R,6R)-5-[(2R,3R,4S,5R,6R)-2,3,4-trihidroksi-6-(hidroksimetil)oksanil]oksi-6-(hidroksimetil)oksan-2,3,4-triol β-Maltoza — (2S,3R,4S,5R,6R)-5-[(2R,3R,4S,5R,6R)-2,3,4-trihidroksi-6-(hidroksimetil)oksanil]oksi-6-(hidroksimetil)oksan-2,3,4-triol

Fiziki xassələri

Maıtoza suda asanlıqla həll olur, şirin dada malikdir. Maltozanın molekul kütləsi 342.32-dir. Maltozanın (susuz) ərimə temperaturu – 1020C-dir (susuz). Kimyəvi xassələri

İzomaltoza

Maltoza bərpaolunmuş şəkərdir, çünki əvəzedilməmiş yarı asetal hidroksil qrupuna malikdir. Maltoza durulaşdırılmış turşunun iştirakı ilə qaynadıqda və fermentin təsiri altında hidroliz olunur (2 qlükoza molekulu C6H12O6 əmələ gəlir). ${\mathsf {C_{12}H_{22}O_{11}+H_{2}O\rightarrow 2C_{6}H_{12}O_{6}}}.$

Mənbə

• Xимия углеводов. — М.:, 1967.
• Харрис Г. Основы биохимической генетики человека. Пер. с англ. — М.:, 1973.