Yuxarı Vilyoy ulusu

Yuxarı Vilyoy ulusu
Yuxarı Vilyoy ulusu
	Үөһээ Бүлүү улууһа
Bayraq[d]	Gerb
	63°19′ şm. e. 120°35′ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	10 fevral 1935
Sahəsi	42.050,25 km²;
Saat qurşağı	Yakutsk vaxtı[d];
Əhalisi
Əhalisi	20.889 nəf. (2023);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	41133
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yuxarı Vilyoy ulusu (saxa Үөһээ Бүлүү улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Yuxarı Vilyoy kəndidir.

Coğrafiyası

Şimaldan Olenok, şimal-şərqdən Vilyoy, cənub-şərqdən Qornı, cənubdan Olekminski, cənub-qərbdən Suntar, qərbdən Nyurba ulusları ilə həmsərhəddir. Rayonun sahəsi 42.050 km²-dir.

Vilyoy çayının orta axınında yerləşir^[3]. Ulus ərazisindən axan böyük çaylar: Çıbida, Tyuken, Tonquo. Yakutiyanın şimal və mərkəzi ərazilərinin çoxu kimi, "əbədi donuşluq" ərazisindədir. İqlimi kəskin kontinentaldır, qışda havanın temperaturu −60 dərəcəyə qədər, yayda isə +33 dərəcəyə çatır.

Əhalisi

Milli tərkib

2002-ci il siyahıyaalınmasına görə: saxalar — 20 855 nəfər (97.53%), ruslar — 223 nəfər (1.04%), evenklər — 212 nəfər (0.92%), evenlər — 54 nəfər (0.25%) və digər millətlərin nümayəndələri — 139 nəfər (0,66%).

Yerli özünü idarəetmə

Yuxarı Vilyoy ulusu ərazisinə 21 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 29 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

Kənd təsərrüfatı

İqtisadiyyatın əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Əsas sənaye heyvandarlıqdır (ətlik və südlük maldarlıq, at yetişdirmə). Xəz tədarükü əsas yerlərdən biridi. Burada kartof, tərəvəz becərilir. Kənd təsərrüfatı torpaqları 69,3 min ha-dır.

Sənaye

Sənaye sahələri: meşə və ağac emalı, ovçuluq və balıqçılıq, nəqliyyat.

Nəqliyyat və rabitə

Avtomobil və çay nəqliyyatı, hava limanı, teleqraf, telefon, internet, 2005-ci ildən qaz verilişi mövcuddur. Ulus ərazisi boyunca Yakutsk və Mirnıyın əsas şəhərlərini birləşdirən bir magistral yolu keçir. Vilyoy üzərində bərə xidməti (iyun — oktyabr) mövcuddur. Çay buz bağlıyarkən avtomobillər onun üzrindən sərbəst keçə bilir.

Tanınmış şəxsləri

Nikolay Qavriloviç Zolotarev (1908–1995) — Saxa yazıçısı, daha çox Nikolay Yakutski təxəllüsü ilə tanınır.

Aneqina Eqorovna İlyina-Dmitrieva (1943) — opera və kamera müğənnisi, SSRİ xalq artisti (1988).

Aleksey Afanaseviç Mironov (1912–1945) — Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı, Qərb Cəbhəsi ordusunun 16-cı (1 may 1943–11-ci qvardiya) 84-cü qvardiya tüfəng diviziyasının 247-ci qvardiya atıcı alayının snayperi, çavuş. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (SSRİ Prezidentinin 1990-cı il 5 may tarixli Fərmanı).

İstinadlar

[_b0c7b890a1af3c43-1] ttps://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst98/DBInet.cgi?pl=8006001.

[_d48ae709afc3dede-2] Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.

[3] Спутниковый снимок Верхневилюйска с окрестностями

[1]

[2]

[3]