Demetra

Demetra
q.yun. Δημήτηρ
Mifologiya	Yunan
Təsir sahəsi	torpaq, kənd təsərrüfatı
Yunanca adı	Δημήτηρ, Δήμητρα, Δηώ
Cinsi	qadın[d]
Atası	Kron
Anası	Reya
Qardaşı	Zevs, Aid, Poseydon
Uşaqları	Persefona, Plutos
Atributlar	Alov, taxıl, buğda, arpa
Digər mədəniyyətlərdə	Serera
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Demetra (yun. Δημήτηρ; da – "torpaq", meter – "ana" deməkdir) — Yunan mifologiyasında əkinçilik və bərəkət tanrıçası. Əfsanəyə görə Plutos onun İasiondan olan oğludur.

Poseydon və Demetra

Poseydon Demetraya qarşı çox ehtiraslı olmuşdur. Belə ki, bir dəfə Demetra ondan qaçaraq at cildinə girir. Bu zaman Poseydon ayğıra çevrilərək onunla cinsi əlaqəyə girir və ilahi at Areyon və qızları dünyaya gəlir. Demetranın ən sevimli və çox gözəl olmuş Zevsdən olan qızı Persefonadır.

Persefonanın qaçırılması

Yeraltı aləmin tanrısı Pluton və ya Aid Persefonaya vurulur və onu oğurlamaq istəyir. Aidlə əlbir olan Zevs onu oğurlamaq üçün Geyaya müraciət edirlər. Geya bu məqsədlə çəmənlikdə çox gözəl və cəlbedici nərgiz gülü bitirir. Persefona öz rəfiqələrilə çəməndə çiçək toplarkən həmin nərgizin cazibəsinə düşüb onu üzmək istərkən, qəflətən yerin tərki aralanır və Aid öz arabası ilə peyda olaraq onu yeraltı səltənətinə qaçırdır. Qəm və kədərdən üzülmüş Demetra doqquz gün qızını axtarır. Kömək üçün Heliosa müraciət edir. Göydən yerin nəzarətçisi olan Helios ona qızının kim tərəfindən qaçırıldığını deyir. Zevsin də bu işdə əli olduğunu bilən Demetra Olimpi tərk edir. Tam üzülmüş halda uzun-uzadı sərgərdanlıqdan sonra o, Elevsin deyilən bir yerə çatır. Burada o, sadə insan cildinə girərək çar Kilenin oğlu Demefontanın, çarın qonaqpərvərliyi qarşılığında tərbiyəsi ilə məşğul olur. Demetra Demefontanı ölməz etmək üçün onu gecələr odun üstündə saxlayır. Uşağın anası Metanira bunu görcək haray salır. Bu zaman Demetra öz həqiqi cildinə qayıdır. Bunu görən Elevsina əhli onun şərəfinə məbəd ucaldırlar. Demetra bu məbəddə qapanaraq bütün gecələri qızına yas saxlayaraq ağlayır və yer üzərindəki bütün bitkilər solmuş olur. Bunu görcək Zevs qardaşı Aidə Persefonanı buraxmağı tövsiyə edir. Aid razı olur, amma Persefonaya getməzdən əvvəl yemək üçün nar dənəsi verir: bu o deməkdir ki, Persefona mütləq ərinə dönəcəkdir. Beləliklə, məsələ bu yolla həll edilir: ilin dörd ayını Persefona əri ilə, qalan səkkiz ayını isə yer üzərində anasının yanında keçirməli olur.

Mənbə

• Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
• Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995 ISBN 960-540-118-5
• Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8
• Менелаос Стефанидис, Яннис Стефанидис, Греческая мифология. Боги Олимпа. Издательство "СИГМА", 2009, Lekanidi St.30, GR-173 43 Athens, Greece ISBN 978-960-425-078-3