Mirmehdi Seyidzadə

Mirmehdi Seyidzadə
Təxəllüsü	Mehdi Seyidzadə
Doğum tarixi	11 noyabr 1907(1907-11-11)
Doğum yeri	Aşqabad, Aşqabad qəzası[d], Zakaspiysk vilayəti, Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	30 avqust 1976(1976-08-30) (68 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat səbəbi	ürək çatışmazlığı
Dəfn yeri	II Fəxri Xiyaban
Atası	Həsən Seyidzadə
Fəaliyyəti	şair
Fəaliyyət illəri	1935-ci ildən
Əsərlərinin dili	Azərbaycanca
İstiqamət	şeir
Janr	lirik
Tanınmış əsərləri	İlan və Qurbağa
Mükafatları

Mehdi (Mirmehdi) Həsən oğlu Seyidzadə (11 noyabr 1907, Aşqabad, Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu – 30 avqust 1976, Bakı) — Azərbaycan şairi, dramaturq, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü (1936), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1960).

Həyat və fəaliyyəti

Mirmehdi Seyidzadə 1907-ci il noyabr ayının 11-də Türkmənistanın Aşqabad şəhərində dənizçi ailəsində anadan olub. İbtidai təhsilini İranda Məşhəd şəhərində almışdır. 1920-ci ildə ailəliklə Bakıya köçmüş, burada 1921–1925-ci illərdə Pedaqoji texnikumda təhsil almışdır. 1926–1930-cu illərdə Qubadlı və Şəmkir rayon komsomol komitələrində bir il işlədikdən sonra Bakıda kitabxana müdiri olmuşdur. 1930–1932-ci illərdə isə Maarif işçiləri kitabxanasına rəhbərlik etmişdir. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun qiyabi şöbəsində 2 il təhsil almış yazıçı 1932–1939-cu illərdə Azərnəşrdə redaktor, şöbə müdiri işləmişdir. 1938–1939-cu illərdə yenidən təşkil olunmuş "Uşaqgəncnəşr"də bədii ədəbiyyat şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. 1941-ci ildə Sovet ordusunun tərkibində İranda "Qızıl əsgər" qəzeti redaksiyasında xüsusi müxbir işləmişdir. Xəstəliyinə görə ordudan tərxis olunmuş, Azərbaycan Radio Verilişləri Komitəsində məsul redaktor, bir ildən sonra 1944-cü ildə Azərnəşrdə şöbə müdiri təyin olunmuşdur. Mirmehdi Seyidzadə 1976-cı il avqust ayının 30-da vəfat etmişdir.

Yaradıcıllığı

Ədəbi yaradıcılığa 1925-ci ildə "Şərq qadını" jurnalında çap etdirdiyi "Kənd qızı" adlı ilk şeiri ilə başlamışdır. Seyidzadə 1927–29-cu illər uşaq şeirləri "Zirək Səməd" mənzum nağılını, "Şanlı gün" poemasını yazmış, "Nərgiz", "Ayaz", "Qızılquş", "Elsevər" və şairə mənzum pyesləri tamaşaya qoyulmuş, bir neçə şeirlərinə isə mahnılar bəstələnmişdir. 1932-ci ildə mükafata layiq görülən "Şanlı gün" poeması ayrıca kitab şəklində nəşr edilmişdir. Bakıda onun bir sıra başqa kitabları, o cümlədən "Balaca təyyarəçi", "Ceyran", "Neft haqqında", "Kim güclüdür", "And" kitabları çıxmışdır. Mirmehdi Seyidzadə yaradıcılıqdan əlavə A. S. Puşkin, Jukovski, Krılov, Ömər Xəyyam və digər sənətkarların əsərlərindən tərcümələr etmişdir.

Əsərləri

• "Keçəl Səməd" (1929);
• "Şanlı gün" (1932);
• "Kiçik təyyarəçilər" (1932);
• "Neftə doğru" (şeirlər, 1933);
• "Pinti Həsən" (1936);
• "Uşaq şeirləri" (1936);
• "Nərgiz" (1937);
• "Pilotlar" (1938);
• "Qızıl quş" (mənzum pyes, 1939);
• "Kiçik pyeslər" (uşaq pyesi, 1939);
• "Qara şəhər" (1939);
• "Ceyran" (mənzum nağıl, 1940);
• "And" (şeirlər, 1942);
• "İsgəndər və Çoban" (nağıl, 1942);
• "Bizim ellər" (şeirlər, 1943);
• "Maral" (şeirlər, 1945);
• "Qorxmaz" (pyeslər, 1945);
• "Mübahisənin səmərəsi" (1946);
• "Şeirlər" (1948);
• "Çiçəklənən düzlər" (1950);
• "Bağçamız" (1953);
• "Yeni il hədiyyəsi" (1954);
• "Ürək sözləri" (1959);
• "Sirli Çeşmə" (1962);
• "Qəzəllər" (1961);
• "Seçilmiş əsərləri" (1962);
• "Ulduzlar səpələnir" (1963);
• "Şeirlər və poemalar" (1964);
• "Seçilmiş əsərləri" ( I cild, 1966);
• "Seçilmiş əsərləri" ( II cild, 1966);
• "Həyat eşqi" (1968);
• "Nərgiz" (1970);
• "Qəzəllər" (1970);
• "Təmsillər" (1972);
• "Yadigar" (Mənzum nağıl, 1973);
• "Qəzəllər" (1975);
• "Gümüşü qar" (1976);
• "Xatırlayarsan məni" (1978);
• "Bahar duyğuları" (1979);
• "Ağacların şikayəti" (şeirlər, təmsillər, poemalar, 1987)

Tərcümələri

• Ömər Xəyyam. Rübailər. (2004).

Mükafatları

Mirmehdi Seyidzadə 1966-cı ildə "Əmək veteranı" medalı, "Şərəf nişanı" ordeni, 1958-ci ildə Lenin komsomolu mükafatı, Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət heyətinin Fəxri Fərmanı, 1975-ci ildə "Lenin" ordeni ilə təltif edilmişdir.

Xatirəsi

2017-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Mirmehdi Seyidzadənin 110 illik yubileyi qeyd olunmuşdur.

Haqqında yazılanlar

• Əzizov Ə. Gənc nəslin xidmətində // Bakı. 10 aprel 1972, səh. 4.
• Əliyev M. Xatırla məni: Mehdi Seyidzadənin 70 illiyi münasibətilə // Ədəbiyyat və incəsənət. 12 noyabr 1977, səh. 6.
• Qasımzadə Q. Uşaqların qocaman tərbiyəçisi: (Mehdi Seyidzadənin yaradıcılığı haqqında) // Ədəbiyyat və incəsənət. 18 mart 1972, səh. 10.
• Yusifli V. Ağanı unutmaq olarmı? : [Mehdi Seyidzadə haqqında] // Panorama. 22 yanvar 1998, səh. 6.
• Məmmədov K. "Unudulmaz xatirələr kimlərdən danışır: /Mehdi Seyidzadənin eyni adlı kitabı haqqında/ // Azərbaycan müəllimi. 19 mart 1976, səh. 3.

Həmçinin bax

• Sevgi (pyes)