خالخال خانلیغی
Khalkhal Khanate | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۷۴۷–۱۸۰۹ | |||||||||
| پایتخت | خالخال | ||||||||
| عۆموُمی دیللر | فارس دیلی (رسمی), تورکجه (چوخلوق) | ||||||||
| دین | ایسلام | ||||||||
| دؤولت | خانلیق | ||||||||
| تاریخی دؤنم | |||||||||
• یارادیلدی | ۱۷۴۷ | ||||||||
• Independence from افشارلار (سولاله‌سی) | ۱۷۴۷ | ||||||||
• ییخیلدی | ۱۸۰۹ | ||||||||
| |||||||||
خالخال خانلیغی — مرکزی خالخال شهری اولماقلا آذربایجان خانلیقلاریندان بیریدیر.
تاریخی
[دَییشدیر]خانلیغین یارادیجیسی امیرگونه خان‌دیر. امیرگونه خان امیرلی-آوشار نادر شاه قیرخلی-آوشارین اؤلوموندن سونرا گیلانین والیسی اولموشدو. سونرا طاروما باشچیلیق ائتمیشدی. امیرگونه خان آوشار فتحعلی خان آراشلی-آوشارلا بیرلشیب کریم خان زنده قارشی چیخدی. سونرا کریم خانین طرفینی توتوب فتحعلی خانی ساتدی. کریم خان اونو شیرازا "فخری قوناقلیغاً آپاریب عالی شورایا داخیل ائتدی.
کریم خانین وفاتیندان سونرا امیرگونه خان تاروما قاییدیب اؤزونون خانلیغینی ائلان ائتمیشدی. ایرانی بیرلشدیرمگه باشلایان آغامحمد خانی تانیماق ایسته‌میردی. ایلک نؤوبه‌ده اورمیه حاکیمی محمدقولو خان قاسیملی-آوشارا موراجیعت ائتدی. محمدقولو خان اونا اعتینا ائتمه‌دی.
امیرگونه خان ۱۷۸۲-جی ایلده باشقا خانلارلا بیرلشیب مازاندارانا هوجوم ائتدی. ساواشدا یارالانیب قاچدی.
گئنئرال-پوروچیک آلئکساندر سوُووْروْو ۲۸ اییول ۱۷۸۰-جی ایلده هشترخاندان ق. آ. پوْتیوْمکینه معروضه‌سینده یازیردی:
«نظرعلی خان رشتی آلاندان سونرا هدایت خان جانینی قورتاراراق گمیده رشتین ۱۰ ساعاتلیغیندا مازانداران طرفده سفیدرود چایی‌نین منصبینه گلیب-چیخمیشدیر. او. رشتین ۱۵۰ وئرستلیگینده تبریز طرفده یاشایان خالخاللی امیرگونه خانا کؤمک ائتمگی خواهیش ائتمیشدی و اونون طلب ائتدیگی هر شئیی یئرینه یئتیرمگه بویون اولموشدور. امیرگونه خان، گویا، اونون خواهیشی ایله قوشونلا رشت یاخینلیغینا گله‌رک همین شاهسئونلی نظرعلی خانی اورادان قوووب-چیخارمیش و همین شهری ایداره ائتمک اۆچون اوّلکی کیمی هدایت خانا وئرمیشدیر. نظرعلی خان ایسه خالخال خانینا موقاویمت گؤسترمک ایقتیداریندا اولمادیغینی گؤروب، اورادان چیخارکن شهرده‌کی بوتون تیکیلیلری و باغلاری یاندیرمیشدیر. لاکین بو معلوماتین تصدیقینی گؤزله‌مک لازیمدیر».
— گئنئرال-پوروچیک آلئکساندر سوُووْروْو
حاکیملری
[دَییشدیر]امیرگونه خان امیرلی-آوشار
قایناقلار
[دَییشدیر]انور چینگیز اوغلو، خالخال خانلیغی، باکی: موترجیم، ۲۰۱۶، ۱۲۸ ص.
Нестеров А. Г., Иванова Ю. П. Халхальское ханство: Историко-географический очерк // Научный диалог. — ۲۰۱۷. — № ۵. — С. ۴۰۵—۴۰۹. Archived 2017-08-14 at the Wayback Machine.
چینگیز اوغلو، آیدین آوشار، آوشارلار، باکی، "شوشاً، ۲۰۰۸، ص. ۲۷۹.