Калькутта

Калькутта
	Город
	Калькутта; бенг. কলকাতা, ингл. Kolkata;
Ил	Һиндостан
Штат	Көнбайыш Бенгал
Координаталар	22°34′22″ с. ш. 88°21′50″ в. д.HGЯO
Мэр	Бикаш Ранджан Бхаттачарья
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1690
Майҙаны	185 км²
Диңгеҙ кимәленән бейеклеге	9 м
Халҡы	4 486 679 кеше (2011)
Тығыҙлығы	27 462 кеше/км²
Агломерация	14 112 536
Сәғәт бүлкәте	UTC+5:30
Телефон коды	+91 33
Почта индексы	700001 - 700157
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	WB-01, WB-02, WB-03, WB-04
Рәсми сайт	kolkatamycity.com (инг.)
	Калькутта Аудио, фото и видео Викимилектә

Кальку́тта (2001 йылдан рәсми атамаһы — Ко́лката) (бенг. কলকাতা, ингл. Kolkata; һинд कोलकता) — Һиндостандың көнсығышындағы Ганг дельтаһындағы ҡала, Көнбайыш Бенгал штатының баш ҡалаһы, Һиндостандағы Мумбайҙан ҡала майҙаны буйынса икенсе һәм халҡы буйынса Мумбаи, Дели һәм Бангалорҙан һуң дүртенсе ҡала.

2011 йылға ҡарата халыҡ һаны 4 486 679 кеше^[1], агломерацияһы — 14 112 536 кеше^[2] (Һиндостан ҡалалар агломерациялары араһында 3-сө урын)^[3].

Британия хакимлығы йылдарында Калькутта бар Британия Һиндостаны өсөн 1911 йылғаса баш ҡала ролен үтәгән. Шуның өсөн бөгөн дә ул мәғариф, фән, мәҙәниәт һәм сәйәсәт үҙәге булып тора. Шулай ҙа ҡаланың проблемалары ла етәрлек: ярлылыҡ, һауаның бысраныуы һәм юлдарҙағы тығындар.

Атамаһы

Элекке рәсми исеме инглиз әйтелешенә яраҡлы- Калькутта. 2001 йылдың 1 ғинуарынан урындағы хакимиәт атамаһын Колкатаға үҙгәртә, ул бенгалисә яңғырай. 2001 йылдың 30 июленән был законлаштырыла. Ҡала исеме исеме алиһә Кали исеменә бәйле.

Халҡы

2011 йылғы мәғлүмәттәр буйынса ҡала халҡы 4 486 679, ҡаланың агломерацияһы — 14 112 536 кеше. 1000 ир- егет, 928 ҡатын-ҡыҙ. Ҡалала уҡыу-яҙа белгәндәр- 81 % (был башҡа төбәктәр менән сағыштырғанда юғары). Халыҡтың артыуы- 4,1 %,(башҡа миллионлы ҡалаларға ҡарағанда түбән).

Халыҡтың күпселеге— бенгалдар. Әҙселек— бихарҙар, инглиз-һиндостанлылар, ҡытайҙар һ.б.. XX быуатҡа ҡәҙәре йәһүдтәр ҙә йәшәгән булған.

Индустар 73 % , 23 % — мосолмандар, , 2 % — христиандар, 1 % — джайнистар.

Иҡтисады

Калькутта — төньяҡ-консығыш Һиндостандың иҡтисад һәм финанс үҙәге. Бында Калькутта фонд биржаһы урынлашҡан. Ул ҙурлығы буйынса илдә икенсе урында.

Һиндостандың башҡа ҡалаларындағыса Калькутта ла 1990 йылдарҙан мәғлүмәт технологиялары етеҙ үҫә. Ҡала илдең күп кенә сәнәғәт ҡалалары өсөн штаб-квартира булып тора. Шулар араһында: ITC Limited, India Government Mint, Kolkata, Haldia Petrochemicals, Exide Industries, Hindustan Motors, Britannia Industries, Bata India, Birla Corporation, CESC Limited, RPG Group, Texmaco Limited, Bengal Ambuja, Philips India, Eveready Batteries, Coal India Limited, Damodar Valley Corporation, PwC India, һәм Peerless Group.

Эре банкылар һәм финанс үҙәге, шулай уҡ күп кенә банкылар өсөн дә штаб-квартира булып иҫәпләнә: Allahabad Bank, Uco Bank и United Bank of India.

Ҡала мөһим сәнәғәт үҙәге булып ҡала: бында ҡорос ҡойоу, машина төҙөлөшө, цемент, фармацевтика, аҙыҡ-түлек, текстиль тармаҡтары үҫешкән. 2005 йылғы мәғлүмәттәргә ҡарағанда Калькуттала тулайым эске продукт АҠШ-тың 94 млрд доллар тәшкил итә. 2009 йылға был күрһәткес тағы ла күтәрелә төшкән,162 млрд. доллар.

Элемтә

Ҡаланың мобиль элемтәһен BSNL дәүләт компаниеһы һәм шулай уҡ шәхси операторҙар: Vodafone, Airtel, Reliance Communications, Uninor, Idea Cellular, Aircel, Tata DoCoMo, Tata Indicom, Virgin Mobile и MTS India йүнләй. Киң форматлы интернет селтәрен BSNL, Tata Indicom, Sify, Airtel, Reliance и Alliance компаниелары тәьмин итә.

Иҫтәлекле урындары

Ҡаланың архитектураһы үҙ эсенә готик, роман, барокко, көнсығыш һәм һинд-ислам стилдәрен эсенә ала. 1814 йылда төҙөлгән Һинд музейы, Азияла иң боронғоларҙан иҫәпләнә, унда Һиндостан тарихы һәм мәҙәниәте ҡомартҡылары бик күп.

Иң төп иҫтәлекле урындарының береһе - Виктория мемориалы,уның архитектураһы инглиз королеваһы Викторияға бағышланған]].
Әлиһә Кали ҡорамы
Һинд музейы
Мэйден
Форт Уильям
Изге Павел соборы


Һинд йәштәре стадионы	Виктория мемориалы	Кали алиһәһе ҡорамы (храм)	en:National Library of India