Московий

Московий
	Московий
Кем хөрмәтенә аталған	Мәскәү өлкәһе
Асыусы йәки уйлап табыусы	Ядро тикшеренеүҙәре берләштерелгән институты
Асыу датаһы	август 2003
Табылыу урыны	Ядро тикшеренеүҙәре берләштерелгән институты
Элемент символы	Mc
Атом һаны	115
	Московий Викимилектә

Московий^[2] (лат. Moscovium, Mc) — Менделеевтың периодик таблицаһының 7-се осор, 15-се төркөм элементы. Тәртип номеры - 115. Атом һаны — 115, иң тотороҡлоларҙан һаналған нуклиды ²⁸⁹Mc (ярым тарҡалыу осоро 156 мс тип баһалана) ^[3]

Символы

Московий элементының символы - Mc (Московий тип уҡыла).

Исеме

115-се элемент өсөн башта унунпентий системалы исеме ҡулланыла, ул тәртип һанының латинса тамырҙарынан төҙөлгән булған, йәғни, Ununpentium — һүҙмә-һүҙ «бер-бер-бишенсе».

2016 йылдың 8 июнендә ИЮПАК элементҡа Мәскәү өлкәһе хөрмәтенә «московий» (Moscovium, Mc) исемен бирергә тәҡдим итә, сөнки тап шунда Ядро тикшеренеүҙәре берләштерелгән институты (Дубна) урынлашҡан. Баш ай йәмәғәтселек менән фекер алышыуҙарҙан һуң, 2016 йылдың 28 ноябрендә, 115 -сы элементҡа «московий» исеме раҫлана ^[4].

Тарихы

Московий 2004 йылда Рәсәйҙең (Дубна) ҡалаһында урынлашҡан Ядро тикшеренеүҙәре берләштерелгән институты һәм АҠШ-тың Калифорния штаты Ливерморе ҡалаһында урынлашҡан Ливерморе милли лабораторияһы тарафынан асылған.

Сығарып алыу

Московий изотобы ядро реакциялары һөҙөмтәһендә сығарып алына^[5]^[6]:

{\ce {{^{243}_{95}Am}+{^{48}_{20}Ca}->{^{289}_{115}Mc}+2{^{1}_{0}n}}}

{\ce {{^{243}_{95}Am}+{^{48}_{20}Ca}->{^{288}_{115}Mc}+3{^{1}_{0}n}}}

{\ce {{^{243}_{95}Am}+{^{48}_{20}Ca}->{^{287}_{115}Mc}+4{^{1}_{0}n}}}

Физик үҙенсәлектәре

Московий - висмутҡа оҡшаған күсмә металл тип фараз ителә. Уның тығыҙлығы 13,5 г/см кимәлендә тип көтөлә. Московийҙың иреү температураһы яҡынса 400 °C булыр тип фаразлана, һәм, моғайын, висмутҡа ҡарағанда ауырыраҡ ирер.^[7]^[8]. Московий номиналь йәһәттән азот (пниктогендар) кесе төркөмөнә инә.

Химик үҙенсәлектәре

Московий окисланғанда үҙ төркөменең еңел аналогтарына түгел, ә һелтеле металдарға оҡшашыраҡ булыр тип көтөлә^[9].

Иҫкәрмәләр

↑ https://iupac.org/iupac-announces-the-names-of-the-elements-113-115-117-and-118/
↑ http://iupac.org/iupac-is-naming-the-four-new-elements-nihonium-moscovium-tennessine-and-oganesson/
↑ Аня Грушина Биографии новых элементов // Наука и жизнь. — 2017. — № 1. — С. 24-25. — URL: http://www.nkj.ru/archive/articles/30461/
↑ Пётр Образцов Унунпектий стал московием // Наука и жизнь. — 2017. — № 1. — С. 22-25. — URL: http://www.nkj.ru/archive/articles/30460/
↑ Yu. Ts. Oganessian et al. Synthesis of elements 115 and 113 in the reaction ²⁴³Am+⁴⁸Ca // Physical Review C. — 2005. — Т. 72. — С. 034611.
↑ Yu. Ts. Oganessian et al. New Insights into the ²⁴³Am+⁴⁸Ca Reaction Products Previously Observed in the Experiments on Elements 113, 115, and 117 // Phys. Rev. Lett.. — 2012. — Vol. 108. — P. 022502.
↑ Richard G.Haire. Transactinides and the future elements // The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements. — 3rd Ed.. — Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media, 2006. — ISBN 1-4020-3555-1.
↑ Burkhard Fricke Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties (инг.) // Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry : journal. — 1975. — Т. 21. — С. 89—144. — DOI:10.1007/BFb0116498
↑ K. S. Pitzer Are elements 112, 114, and 118 relatively inert gases? (инг.) // J. Chem. Phys : journal. — 1975. — Т. 63. — С. 1032.

Һылтанмалар

Московий//Большая российская энциклопедия(недоступная ссылка)
Московий на Webelements

Әҙәбиәт

Московий// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 10-й т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

[_c667a78ba321412f-1] ttps://iupac.org/iupac-announces-the-names-of-the-elements-113-115-117-and-118/

[2] ttps://iupac.org/iupac-is-naming-the-four-new-elements-nihonium-moscovium-tennessine-and-oganesson/

[3] Аня Грушина Биографии новых элементов // Наука и жизнь. — 2017. — № 1. — С. 24-25. — URL: http://www.nkj.ru/archive/articles/30461/

[4] Пётр Образцов Унунпектий стал московием // Наука и жизнь. — 2017. — № 1. — С. 22-25. — URL: http://www.nkj.ru/archive/articles/30460/

[uut284b-5] Yu. Ts. Oganessian et al. Synthesis of elements 115 and 113 in the reaction ²⁴³Am+⁴⁸Ca // Physical Review C. — 2005. — Т. 72. — С. 034611.

[prl2012-6] Yu. Ts. Oganessian et al. New Insights into the ²⁴³Am+⁴⁸Ca Reaction Products Previously Observed in the Experiments on Elements 113, 115, and 117 // Phys. Rev. Lett.. — 2012. — Vol. 108. — P. 022502.

[Haire-7] Richard G.Haire. Transactinides and the future elements // The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements. — 3rd Ed.. — Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media, 2006. — ISBN 1-4020-3555-1.

[BFricke-8] Burkhard Fricke Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties (инг.) // Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry : journal. — 1975. — Т. 21. — С. 89—144. — DOI:10.1007/BFb0116498

[9] K. S. Pitzer Are elements 112, 114, and 118 relatively inert gases? (инг.) // J. Chem. Phys : journal. — 1975. — Т. 63. — С. 1032.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Һүҙлектәр һәм энциклопедиялар	Большая каталонская · Britannica (онлайн)
Норматив контроль	LCCN: sh2012003555