Fernando Poo
An Fernando Poo (apod man, Fernando Po) o Bioko iyo an pinakadakulang purô na sakop kan Guineyang Ekwatoryal na namumugtak sa Aprika Sentral (Ingles: Republic of Equatorial Guinea). Kan an Republikang ini nagin talingkas sa Espanya kan Oktobre 12, 1968, ini pinagpangaranan nang Bioko. Ini nakalugar sa Golpo nin Guinea sa may sulnopan kan kosa nin Aprika.
Heograpiya
[baguhon | baguhon an source]An Fernando Po igwang kahiwasan na 2,017 km2 (779 m.k.). An laba kaini nag-abot 70 km. asin an pabalagbag na lakbang nag-abot na 32 km. Sa ngunyan, igwa ini nin populasyon na 124,000 katawo na binibilog nin mga Bubi, mga Fernandino, mga Kastila asin mga imigrante haleng Muni, Nigerya, asin Kameron.
Uusipon
[baguhon | baguhon an source]An islang Fernado Po nadukayan kan taon 1472 kan eksplorador na si Fernão do Pó, sarong Portuges asin saiyang pigbunyagan asin inapod na Formosa (Magayon) alagad an duminokot na pangaran igdi iyo an pangaran kan Portuges na ini. An kabisera kan Republika yaon igdi sa islang ini namumugtak, an Malabo. An islang ini asin an isla Annobon nagin kolonya kan Portugal alagad kan taon 1778 ipiglito kan Portugal an mga ini, kairiba pa an saradit na mga purô sa palibot asin gabos na deretso komersyal, sa Espanya karibay man an teritoryo sa kontinente kan Amerika. An paglilito napalaman sa Kasundoan sa El Prado na pinagpirmahan na Reyna Maria I kan Portugal asin kan Hadeng Carlos III kan Espanya.
Nabantog na maray an islang ini igdi sa Filipinas asin pigkakatakotan na gayo kan mga Pilipinong naglaban sa gobyerno Espanyol ta ini an inaaponan kan mga Pilipinong rebelde asin mga pigtutubodan na mga kalaban kan Espanya siring kan Quince Martires kan Bikol.
