Джордж Сорас
Джордж Сорас | |
 | |
| Імя пры нараджэньні | Soros György |
|---|---|
| Род дзейнасьці | прадпрымальнік, фінансіст, інвэстар, філянтроп |
| Дата нараджэньня | 12 жніўня 1930 (94 гады) |
| Месца нараджэньня | Будапэшт (Вугоршчына) |
| Грамадзянства | ЗША |
| Месца вучобы | |
| Занятак | прамысловы магнат, інвэстар, філянтроп, філёзаф, пісьменьнік, эканаміст, фінансіст, банкір, трэйдэр, прадпрымальнік |
| Месца працы | |
| Гады дзейнасьці | 2013 |
| Сябра ў | Нацыянальная акадэмія навук Украіны і Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d] |
| Бацька | Тывадар Шораш[d] |
| Маці | Элізабэт Шораш[d] |
| Дзеці | Аляксандар Сорас[d], Грэгары Сорас[d], Джонатан Сорас[d], Робэрт Сорас[d] і Андрэа Сорас[d] |
| Узнагароды |  |
| Сайт | georgesoros.com |
Джордж Сорас (па-вугорску: Schwartz György, па-ангельску: George Soros) — амэрыканскі фінансіст, інвэстар і філянтроп вугорска-габрэйскага паходжаньня, вядомы сваёй падтрымкай лібэральных каштоўнасьцяў. Крытык дзеяньняў адміністрацыі ЗША ў Іраку.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзіўся 12 жніўня 1930 году ў Будапэшце (Вугоршчына). Выжыў падчас Галакосту. Навучаўся філязофіі ў Лёнданскай школе эканомікі. У 1992 г. за дзень зарабіў звыш мільярда даляраў на падзеньні фунта стэрлінгаў[2].
Старшыня інвэстыцыйнага фонду «Сорас Фанд Мэнэджмэнт». Адзін з найбагацейшых людзей у сьвеце. Уваходзіць у лік дзесяці найбольш заможных людзей ЗША. Асабісты капітал складае 22 мільярды даляраў ЗША[3]. З-за сваёй самай вядомай пасьпяховай валютаабменнай фінансавай апэрацыі атрымаў мянушку «Чалавек, які збанкруціў Банк Англіі»[4].
Дабрачынная дзейнасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Свой першы дабрачынны фонд «Адкрытае грамадзтва» (па-ангельску: Open Society Fund) утварыў у ЗША ў 1979 годзе. Створаныя Сорасам фонды працуюць у больш чым 60 краінах сьвету. Штогадова выдаткоўвае на некамэрцыйныя праекты каля 300 мільёнаў даляраў ЗША. За сваё жыцьцё ахвяраваў на розныя дабрачынныя мэты 7 млрд даляраў ЗША[5].
Старшыня Інстытуту адкрытага грамадзтва. Першае аддзяленьне інстытуту ў Эўропе было заснавана ў Вугоршчыне ў 1984 годзе. У 1988 годзе адчыніў у СССР фонд «Культурная ініцыятыва» для падтрымкі праектаў у галіне навукі, культуры і адукацыі. Заснавальнік Цэнтральнаэўрапейскага ўнівэрсытэту, які мае кампусы ў Будапэшце, Варшаве і Празе.
Паводле ацэнкі аналітыкаў, адыграў значную ролю ў падзеньні камуністычнай сыстэмы ва Ўсходняй Эўропе[6].
У 2009 годзе выдаткаваў 100 мільёнаў даляраў ЗША краінам Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы для зьмякчэньня наступстваў гаспадарчага крызісу для бедных, дабраахвотных таварыстваў і няўрадавых арганізацыяў[7].
Сорас і Беларусь
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Беларускі фонд Сораса — грамадзкая арганізацыя, якая была створана Сорасам дзеля рэалізацыі ў Беларусі дабрачынных праграмаў інстытуту «Адкрытае грамадзтва». Фонд падтрымліваў разнастайныя праекты ў галіне грамадзянскай адукацыі, заахвочваньня дэмакратычных свабодаў і інстытутаў, па разьвіцьці сацыяльнай сфэры і ажыцьцяўленьні гуманітарнай дзейнасьці[8].
Беларускі Фонд Сораса дзейнічаў да 1997 году, пасьля чаго быў зачынены ўладамі, якія меркавалі, што фонд працуе на зьмену дзяржаўнага ладу ў краіне[9][10].
Цяпер дзейнічае праграма, адпаведна якой фонды Сораса ў памежных зь Беларусьсю краінах (Летува, Польшча, Расея, Украіна) падтрымліваюць праекты, скіраваныя на ўмацаваньне грамадзянскай супольнасьці ў Беларусі[8].
Выбраныя творы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- The Alchemy of Finance (Алхімія фінансаў). — Simon & Schuster, 1988. — ISBN 0-671-66338-4
- Opening the Soviet System (Адчыняючы савецкую сыстэму). — Weidenfeld & Nicolson, 1990. — ISBN 0-297-82155-9
- Underwriting Democracy: Encouraging Free Enterprise and Democratic Reform Among the Soviets and in Eastern Europe (Гарантыі дэмакратыі: падтрымка свабоднага прадпрымальніцтва і дэмакратычных рэформаў у СССР і Ўсходняй Эўропе). — Free Press, 1991. — ISBN 0-02-930285-4
- The Crisis of Global Capitalism: Open Society Endangered (Крызіс глябальнага капіталізму: адкрытае грамадзтва пад пагрозай). — PublicAffairs, 1998. — ISBN 1-891220-27-4
- Open Society: Reforming Global Capitalism (Адкрытае грамадзтва: рэформа глябальнага капіталізму). — PublicAffairs, 2001. — ISBN 1-58648-039-7
- George Soros on Globalization (Джордж Сорас аб глябалізацыі). — PublicAffairs, 2002. — ISBN 1-58648-125-8
- The Bubble of American Supremacy: Correcting the Misuse of American Power (Бурбалка амэрыканскае перавагі: выпраўляючы злоўжываньні амэрыканскай уладай. — PublicAffairs, 2003. — ISBN 1-58648-217-3
- The Age of Fallibility: Consequences of the War on Terror (Час памылковасьці: наступствы вайны з тэрорам). — PublicAffairs, 2006. — ISBN 1-58648-359-5
- The New Paradigm for Financial Markets: The Credit Crisis of 2008 and What it Means (Новая парадыгма для фінансавых рынкаў: крэдытны крызіс 2008 году і што ён азначае). — PublicAffairs, 2008. — ISBN 1-58648-683-7
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ O'Donnell S., Melamed M. Derechos Humanos ® La Historia del CELS: De Mignone a Verbitsky, de Videla a Cristina — 2015. — С. 13. — ISBN 978-950-07-5310-4
- ^ Ігар Шчучэнка. Сорас «хавае» эўра // Зьвязда : газэта. — 19 чэрвеня 2010. — № 118 (26726). — С. 4. — ISSN 1990-763x.
- ^ Forbes The Richest People In America, Forbes, September 21, 2011
- ^ The Man Who Broke the Bank of England // BBC News
- ^ Філянтропія Джорджа Сораса
- ^ Біяграфічны партрэт Сораса, «Нью Стэйтсмэн», 2 чэрвеня 2003 году (анг.)
- ^ Сорас выдзяляе 100 млн. даляраў Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропе
- ^ а б Беларускі фонд Сораса
- ^ Наша Ніва 19 чэрвеня 2009 году
- ^ Джордж Сорас: «У Беларусі – таталітарны рэжым»
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Michael T. Kaufman. Soros: The Life and Times of a Messianic Billionaire (Сорас: жыцьцё і час мэсіянскага мільярдэра). — Alfred A. Knopf, 2002. — ISBN 0-375-40585-2
- Robert Slater. Soros: The World's Most Influential Investor (Сорас: найбольш уплывовы ў сьвеце інвэстар). — McGraw-Hill Professional, 2009. — ISBN 978-0-07-160844-2