Маргарэт Тэтчэр

	Маргарэт Тэтчэр
	па-ангельску: Margaret Thatcher
71-ы прэм’ер-міністар Вялікабрытаніі
	4 траўня 1979 — 28 лістапада 1990
Папярэднік:	Джэймз Калаган
Наступнік:	Джон Мэйджар
Лідэр апазыцыі
	11 лютага 1975 — 4 траўня 1979
Прэм’ер-міністар:	Гаральд Ўілсан
Папярэднік:	Эдўард Гіт
Наступнік:	Джэймз Калаган
Дзяржсакратар; па адукацыі і навуцы
	20 чэрвеня 1970 — 4 сакавіка 1974
Прэм’ер-міністар:	Эдўард Гіт
Папярэднік:	Эдўард Шорт
Наступнік:	Рэджынальд Прэнтыс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася:	13 кастрычніка 1925[…]; Грэнтэм[d], Лінкальншыр[d], Лінкальншыр, Ангельшчына, Вялікабрытанія[…];
Памерла:	8 красавіка 2013[…] (87 гадоў); Гатэль Рыц[d], Ўэстмінстэр[…];
Партыя:	Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі
Сужэнец:	Дэніс Тэтчэр[d]
Дзеці:	сын: Марк ; дачка: Кэрал
Бацька:	Альфрэд Робэртс
Маці:	Бэатрыс Стэфэрсан
Адукацыя:	Оксфардзкі ўнівэрсытэт
Узнагароды:	сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства[d] (1983) Fellow of the Royal Institute of Chemistry[d] (24 кастрычніка 1979) ганаровы грамадзянін Заграба[d] (16 верасьня 1998) Clare Boothe Luce Award[d] (2002) ганаровы доктар Універсітэта Хофстра[d] ганаровы доктар Бар-Іланавага ўнівэрсытэту[d] Чалавек року паводле Financial Times[d] (1987) ганаровы грамадзянін Гданьску[d]
	Файл:Signature of Margaret Thatcher.svg Маргарэт Тэтчэр у Вікісховішчы

Ма́ргарэт Гі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр (па-ангельску: Margaret Thatcher; 13 кастрычніка 1925, Грэнтэм, Лінкальншыр, Брытанская імпэрыя — 8 красавіка 2013, Ўэстмінстэр, Лёндан, Вялікабрытанія), у дзявоцтве Робэртс — ангельская палітычная дзяячка, 71-ая прэм’ер-міністарка Вялікабрытаніі (Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі) у 1979—1990 гадах, баранэса з 1992 году. Першая жанчына, якая пабыла на гэтым посьце, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у XX стагодзьдзі. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «тэтчэрызму».

Атрымаўшы ў Оксфардзе адукацыю хіміка, стала юрысткай, у 1959 годзе была абраная чальцом Парлямэнту ад Фінчлі. У 1970 годзе была прызначаная міністрам адукацыі й навукі ва ўрадзе кансэрватара Эдўарда Гіта. У 1975 годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага старшыні Кансэрватыўнай партыі й стала галавой парлямэнцкай апазыцыі, а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на ўсеагульных выбарах 1979 году Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам.

Ачоліўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для зьмяншэньня беспрацоўя і працяглага эканамічнага заняпаду. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на дэрэгуляцыі, асабліва фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, прыватызацыі дзяржаўных кампаніяў і памяншэньні ўплыву прафзьвязаў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за рэцэсіі й высокага ўзроўню беспрацоўя, але зноў павялічылася падчас Фолклэндзкага канфлікту 1982 году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага пераабраньня ў 1983 годзе.

Тэтчэр была пераабраная ў трэці раз у 1987 годзе, але прапанаваны закон аб дадатковым падатку (анг. poll tax) і погляды на ролю Брытаніі ў Эўрапейскім Зьвязе былі непапулярныя сярод выбарцаў ды чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом Палаты Лордаў. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту^[9]. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі Лізавета II^[10].

Крыніцы

^ The official site of the Prime Minister’s Office. Margaret Thatcher Архіўная копія
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і Young H. Margaret Thatcher // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Lundy D. R. Margaret Hilda Roberts, Baroness Thatcher // The Peerage (анг.)
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Margaret Thatcher // FemBio database (ням.)
^ Baroness Thatcher // UK Parliament Website (брыт. анг.) — Parliament of the United Kingdom.
^ ^а ^б Margaret Thatcher // Munzinger Personen (ням.)
^ ^а ^б ^в ^г Margaret Hilda Thatcher // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б Gregory J. R. Margaret Thatcher, 'Iron Lady' Who Set Britain on New Course, Dies at 87 (анг.) // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2013. — ed. size: 443000 — ISSN 0362-4331
^ Памерла Маргарэт Тэтчэр Радыё Свабода 08.04.2013
^ У Лёндане прайшло ўрачыстые пахаваньне Маргарэт Тэтчэр.= В Лондоне прошли торжественные похороны Маргарет Тэтчер BBC 17 апреля 2013 (рас.)

Вонкавыя спасылкі

Фундацыя імя Маргарэт Тэтчэр (анг.)
Маргарэт Тэтчэр і рух за прыватызацыю (анг.)
Архіўныя матэрыялы датычныя Тэтчэр (анг.)
Маргарэт Тэтчэр. The Guardian. (анг.)
Маргарэт Тэтчэр. The New York Times. (анг.)
Маргарэт Тэтчэр. Find a Grave (анг.)

[1] The official site of the Prime Minister’s Office. Margaret Thatcher Архіўная копія

[_c9d33f55b6b293b9-2] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і Young H. Margaret Thatcher // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_967c282becb1b24e-3] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Lundy D. R. Margaret Hilda Roberts, Baroness Thatcher // The Peerage (анг.)

[_f508fdf01ca4289d-4] а ^б ^в ^г ^д ^е Margaret Thatcher // FemBio database (ням.)

[_e37559ec9dadee77-5] Baroness Thatcher // UK Parliament Website (брыт. анг.) — Parliament of the United Kingdom.

[_d4dcb5679e8b85e9-6] а ^б Margaret Thatcher // Munzinger Personen (ням.)

[_54d0a2f41fe19abd-7] а ^б ^в ^г Margaret Hilda Thatcher // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_2db3d2801eed772b-8] а ^б Gregory J. R. Margaret Thatcher, 'Iron Lady' Who Set Britain on New Course, Dies at 87 (анг.) // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2013. — ed. size: 443000 — ISSN 0362-4331

[9] Памерла Маргарэт Тэтчэр Радыё Свабода 08.04.2013

[10] У Лёндане прайшло ўрачыстые пахаваньне Маргарэт Тэтчэр.= В Лондоне прошли торжественные похороны Маргарет Тэтчер BBC 17 апреля 2013 (рас.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]

[8]

[9]

[10]

Нарматыўны кантроль
Міжнародныя	FAST МІСН VIAF WorldCat
Нацыянальныя	Нарвэгія Гішпанія Францыя Зьвесткі НБФ Каталёнія Нямеччына Італія Ізраіль Бэльгія ЗША Швэцыя Латвія Японія Чэхія Аўстралія Грэцыя Карэя Харватыя Нідэрлянды Польшча Партугалія
Навуковыя	CiNii
Артысты	MusicBrainz
Асобы	Нямецкія біяграфіі Trove Брытанскі парлямэнт
Іншыя	НУАД SNAC IdRef